Σε πλήρη εξέλιξη η πιστοποίηση της ποιότητας του αιγοπρόβειου γάλακτος

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται ήδη το ερευνητικό πρόγραμμα που υλοποιεί το Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων του Πανεπιστημίου Πατρών, με έδρα το Αγρίνιο, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. Στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία ενός επιστημονικά τεκμηριωμένου προτύπου πιστοποίησης για το αιγοπρόβειο γάλα, το οποίο θα αποτελέσει εργαλείο ενίσχυσης της ποιότητας και της αναγνωρισιμότητας των παραγόμενων προϊόντων.

Η αιγοπροβατοτροφία αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικούς και κρίσιμους κλάδους της πρωτογενούς παραγωγής στη Δυτική Ελλάδα. Η δραστηριότητα αυτή αξιοποιεί κυρίως ορεινές και μειονεκτικές εκτάσεις, οι οποίες δύσκολα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν με άλλον τρόπο. Πολλά από τα προϊόντα που παράγονται σε αυτές τις περιοχές είναι αναγνωρισμένα ως Προϊόντα Ονομασίας Προελεύσεως (ΠΟΠ), με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τη Φέτα και την Κεφαλογραβιέρα, τα οποία έχουν σταθερή και αξιόλογη παρουσία τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά.

Η ιδιαίτερη τοπογραφία της Δυτικής Ελλάδας και η εξαιρετική βιοποικιλότητα της περιοχής προσδίδουν στα κτηνοτροφικά προϊόντα μοναδικά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Ενδεικτικά, η Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας διαθέτει περίπου το 10% του συνολικού ζωικού κεφαλαίου της χώρας σε αιγοπρόβατα, γεγονός που αναδεικνύει τον στρατηγικό ρόλο της περιοχής στον εθνικό κτηνοτροφικό χάρτη.

Ολοκληρώνεται το 2027

Στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης, που υπεγράφη τον περασμένο Ιανουάριο, προβλέπεται, πέρα από την ανάπτυξη του προτύπου, και η συστηματική παρακολούθηση και αξιολόγηση της ποιότητας του παραγόμενου γάλακτος στην περιοχή, με ιδιαίτερη έμφαση στη διατήρηση των τοπικών, παραδοσιακών μεθόδων εκτροφής.

Το έργο, το οποίο θα διαρκέσει έως τον Ιούνιο του 2027, έχει ήδη περάσει στην πρώτη φάση υλοποίησης, έχοντας επιλεχθεί πέντε φάρμες: Τρεις στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας, μία στην Ηλεία και μία στην Αχαΐα. Σε αυτές έχουν ξεκινήσει οι δειγματοληψίες. Όλες οι φάρμες παράγουν πρόβειο γάλα, ενώ μία συμμετέχει επιπλέον με δείγματα γίδινου γάλακτος.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους, προβλέπεται η συλλογή 240 δειγμάτων, τα οποία υποβάλλονται σε μικροβιολογικές και χημικές αναλύσεις. Οι χημικές αναλύσεις διενεργούνται στο Τμήμα Γάλακτος και Γαλακτοκομικών Προϊόντων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ στα Ιωάννινα και περιλαμβάνουν δείκτες όπως σωματικά κύτταρα, λακτόζη, λίπος, πρωτεΐνες και στερεό υπόλειμμα άνευ λίπους. Οι μικροβιολογικές αναλύσεις πραγματοποιούνται από το Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών.

Πρακτικός οδηγός για τους παραγωγούς

Μέσα από τη μελέτη των δεδομένων, οι επιστήμονες επιδιώκουν να καταγράψουν τις διαφοροποιήσεις στην ποιότητα του γάλακτος, ανάλογα με το μικροκλίμα και τη γεωμορφολογία κάθε φάρμας, είτε πρόκειται για πεδινές, ορεινές, παραθαλάσσιες ή παραλίμνιες περιοχές. Η κατανόηση αυτών των παραγόντων αναμένεται να οδηγήσει στη δημιουργία ενός πρακτικού οδηγού για τους παραγωγούς, συμβάλλοντας στην όσο το δυνατόν πιο σταθερή και ελεγχόμενη ποιότητα του παραγόμενου γάλακτος.

Ο επίκουρος καθηγητής και συντονιστής του έργου, Νίκος Ανδρίτσος, υπογραμμίζει τη σημασία της ενεργού συμμετοχής των κτηνοτρόφων, επισημαίνοντας ότι δεν πρόκειται απλώς για μια διαδικασία δειγματοληψίας, αλλά για μια συλλογική προσπάθεια. Οι ίδιοι οι παραγωγοί καλούνται να δουν το πρότυπο ως αφετηρία για να συμμετάσχουν περισσότεροι συνάδελφοί τους και να προχωρήσουν στη συνεπή τυποποίηση της παραγωγής τους. Όπως επισημαίνει, το πρόγραμμα μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την αναγνώριση περισσότερων ΠΟΠ προϊόντων στην περιφέρεια.

Κατά την υπογραφή της σύμβασης, ο Δρ Κωνσταντίνος Μήλιος, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, έχει τονίσει πως η δημιουργία ενός επιστημονικού προτύπου πιστοποίησης αποτελεί βήμα καθοριστικής σημασίας για την ανάδειξη της ποιότητας του αιγοπρόβειου γάλακτος.