Οντας συνηθισμένοι στις θερμοκρασίες του χειμώνα, οι παραγωγοί φυλλωδών λαχανικών και, κυρίως, μαρουλιών και σπανακιών προγραμματίζουν την παραγωγή τους ούτως ώστε να είναι προσαρμοσμένη στα τοπικά μετεωρολογικά δεδομένα, έτσι όπως τα έχουν καταγράψει οι ίδιοι. Δυστυχώς, όμως, έχουν βγει εκτός προγραμματισμού κατά την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο, διότι οι υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες, αλλά και αυτές που επικράτησαν κατά τη διάρκεια του χειμώνα, έφεραν την παραγωγή μαρουλιών και σπανακιών νωρίτερα από ό,τι περίμεναν.
Οι υψηλές θερμοκρασίες, σε συνδυασμό με τις υγρασίες που επικράτησαν, ευνόησαν την ανάπτυξη ασθενειών, με αποτέλεσμα να επηρεαστούν τα φυτά και κυρίως τα σπανάκια, με πολλά από αυτά να τίθενται εκτός παραγωγής.
Ο Παναγιώτης Κόττας, καλλιεργητής υπαίθριων κηπευτικών από τον Ορχομενό Βοιωτίας, υποστηρίζει ότι τα πρώιμα σπανάκια που είχαν σπαρθεί το φθινόπωρο αντιμετώπισαν σημαντικό πρόβλημα στην περιοχή του από παθογόνα, με αποτέλεσμα μειωμένες αποδόσεις, αλλά και ποιοτική υποβάθμιση. «Οι σπορές του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου δείχνουν να είναι καλύτερες σε σχέση με τις προηγούμενες. Αυτή την περίοδο, συλλέγουμε σπανάκι με ανώτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά, αλλά και σε μεγαλύτερες ποσότητες», σημειώνει.
Ο κ. Κόττας, όπως και αρκετοί άλλοι στην περιοχή του, συνήθως σπέρνει για λογαριασμό παραγωγών και εμπόρων και στη συνέχεια, όταν ολοκληρωθεί η ανάπτυξη, παραδίδει τις καλλιέργειες με την παραγωγή στους δικαιούχους, αποκομίζοντας ένα αντίτιμο ανάλογα με τη συμφωνία που έκανε. «Για την τρέχουσα περίοδο, έχουμε κλείσει συμφωνία για 300 ευρώ το στρέμμα, παραδοτέο στο τελικό στάδιο της ανάπτυξης του σπανακιού», εξηγεί.
Επιπλέον, ο ίδιος υποστηρίζει ότι «το κόστος παραγωγής είναι ιδιαίτερα ανεβασμένο, αλλά υπάρχουν πιέσεις από την αγορά και για τον λόγο αυτόν οι συμφωνίες παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα». Ακόμη, μας ενημερώνει ότι ο κύκλος της σποράς του σπανακιού στην περιοχή του ολοκληρώνονται αυτή την εποχή, διότι αργότερα, εάν ανέβουν οι θερμοκρασίες, τα φυτά ξεβλαστώνουν ευκολότερα και δεν είναι εμπορεύσιμα.
Τέλος, αναφερόμενος στο θέμα των τιμών παραγωγού, δηλώνει ότι αυτές κυμαίνονται κοντά στο 1 ευρώ το κιλό και οι στρεμματικές αποδόσεις φτάνουν τα 700-800 κιλά το στρέμμα για την τρέχουσα περίοδο.
Λιγότερο ανθεκτικά τα υβρίδια
Για προβλήματα από τον περονόσπορο κάνει λόγο και ο Σπύρος Σινγκ, παραγωγός από τα Μέγαρα. Όπως υποστηρίζει, ακόμα και τα καλύτερα υβρίδια σπόρων σπανακιού που κυκλοφορούν στην αγορά δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υψηλές απαιτήσεις των παραγωγών, με αποτέλεσμα να γίνεται χρήση μυκητοκτόνων, ώστε να περιοριστεί το πρόβλημα.
«Οι παρεμβάσεις αυτές αυξάνουν το κόστος παραγωγής, κάτι που για αυτή την καλλιέργεια είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, λόγω του χαμηλού καθαρού κέρδους που αφήνουν», επισημαίνει, προσθέτοντας ότι ο ίδιος προγραμματίζει για όλο τον χρόνο την καλλιέργεια του σπανακιού σε «σκάλες», ώστε να μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες της αγοράς, όπως αυτές διαμορφώνονται.
Εκείνο, τέλος, που τον απασχολεί ιδιαίτερα είναι το θέμα των εργατικών χεριών, που αυτή την περίοδο είναι δυσεύρετα. «Έχουμε κάνει αντίστοιχες κινήσεις στην περιφέρεια, αλλά και στην πρεσβεία της Ινδίας, ώστε να μειώσουμε στον βαθμό που μπορούμε τη γραφειοκρατία, όμως δυστυχώς τα προβλήματα παραμένουν», τονίζει με νόημα.
Στα 20 λεπτά τα μαρούλια στα Ίρια
Τα Ίρια Αργολίδας θεωρούνται μία από τις θερμότερες περιοχές της Νότιας Ελλάδας, στην οποία χιλιάδες στρέμματα καλλιεργούνται κάθε χρόνο με μαρούλια. Ο Κώστας Τράκας, γεωπόνος με πολυετή εμπειρία στον τομέα της καλλιέργειας του συγκεκριμένου προϊόντος, κάνει λόγο για μία ασυνήθιστη χρονιά, με σημαντικά προβλήματα.
«Η εξέλιξη των καιρικών συνθηκών έχει αλλάξει τελείως τον προγραμματισμό των καλλιεργειών μαρουλιού που έχουν κάνει οι παραγωγοί της περιοχής. Το μεγαλύτερο ποσοστό έχει έρθει μαζεμένο αυτή την περίοδο, με αποτέλεσμα να πέσουν οι τιμές σε χαμηλά επίπεδα. Το μαρούλι τύπου Romana κυμαίνεται τώρα στα 20 λεπτά το φυτό, όταν το κάθε σπορόφυτο που αγοράζουν οι παραγωγοί φτάνει περίπου τα 6 λεπτά το τεμάχιο», δηλώνει ο κ. Τράκας.
Υψηλού ρίσκου οι χειμωνιάτικες φυτεύσεις στα Ψαχνά
Τη δική του οπτική για την καλλιέργεια των μαρουλιών στα Ψαχνά Ευβοίας δίνει ο παραγωγός Γιάννης Δούγαλης, ο οποίος διαθέτει 170 στρέμματα με διαφορετικούς τύπους μαρουλιών.
Όπως υποστηρίζει, «πρόκειται για μία δύσκολη καλλιέργεια, ιδιαίτερα τη χειμερινή περίοδο, καθώς οι θερμοκρασίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή. Αυτή η περίοδος θεωρείται νεκρή για εμάς από πλευράς συλλογής, λόγω του υψηλού ρίσκου που προκύπτει από τις χαμηλές θερμοκρασίες. Φέτος, όμως, δεν συναντήσαμε κάτι τέτοιο και έχουμε προετοιμαστεί για τις επόμενες φυτεύσεις, ώστε να καλύψουμε την αγορά για την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού», τονίζει.
Ο ίδιος αναφέρει, επίσης, ότι η παραγωγή περνά πλέον σε λίγα χέρια, με σύγχρονη εκμηχάνιση και τεχνολογία, ώστε οι αγρότες να είναι περισσότερο παραγωγικοί, με μικρότερο κόστος. Τέλος, δεν παραλείπει να αναφερθεί στη χειρωνακτική εργασία που απαιτεί η καλλιέργεια των μαρουλιών. Η εξεύρεση εργατών γης είναι ένα σημαντικό πρόβλημα για τον ίδιο, όπως και για άλλους συναδέλφους του, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στο ίδιο προϊόν
