ΣΠΕΛ: Νέο θεσμικό πλαίσιο για τα λιπάσματα, προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες της αγοράς

Ενα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο που θα περιλαμβάνει όλες τις κατηγορίες λιπασμάτων, οργανικά, ανόργανα, ζωικά υποπροϊόντα (κοπριά), κομπόστ και καινοτόμα, όπως βιοδιεγέρτες και παρεμποδιστές, ετοιμάζει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Πρόκειται για υποχρέωση, βέβαια, του ελληνικού κράτους, που προκύπτει από τον Καν. (ΕΕ) 2019/1009 και έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια.

Σύμφωνα, πάντως, με τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Κλιματικής Αλλαγής του ΥΠΑΑΤ, Δρ Κωνσταντίνο Μίχο, το εν λόγω σχέδιο της Υπουργικής Απόφασης είναι έτοιμο προς υπογραφή από την ηγεσία του υπουργείου. Ο Δρ Μίχος το ανέφερε στην εισήγησή του, με θέμα τις «Εξελίξεις όσον αφορά τη θέσπιση εθνικών κανονιστικών ρυθμίσεων στον τομέα των λιπασμάτων», στο 4ο εκπαιδευτικό σεμινάριο του Συνδέσμου Παραγωγών και Εμπόρων Λιπασμάτων (ΣΠΕΛ), που διεξήχθη στις 8 Νοεμβρίου, στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά.

Ο κ. Μίχος έδωσε το περίγραμμα του περιεχομένου της απόφασης, μιλώντας για ένα σύντομο νομοθετικό κείμενο, το οποίο όμως θα έχει εκτεταμένα παραρτήματα ανάλογα με την κάθε κατηγορία λιπάσματος: Νέου τύπου με πιστοποίηση CE, παλαιού τύπου με πιστοποίηση ΕΚ, βιοδιεγέρτες, εδαφοβελτιωτικά κ.ά.

Επίσης, είπε ότι η απόφαση θα έχει τριετή μεταβατική περίοδο προσαρμογής, προκειμένου να εναρμονιστούν οι βιομηχανίες λιπασμάτων με τα νέα δεδομένα. «Με αυτό το σχέδιο απόφασης», είπε ο Δρ Μίχος, «ερχόμαστε να απαλλαγούμε από νομικές αγκυλώσεις. Η νομική μας βάση για τη συγκεκριμένη ρύθμιση βασίζεται στον νόμο 4235/2014, σύμφωνα με τον οποίο ο ΥΠΑΑΤ ορίζει με απόφασή του τους τύπους λιπασμάτων που μπορούν να κυκλοφορούν στη χώρα και ποιες είναι οι προδιαγραφές τους».

Ο Δρ Μίχος χαρακτήρισε «ατυχή» την απόφαση 1629 του 2002, που καθόριζε τους τύπους λιπασμάτων και υπερασπίστηκε τη νέα προτεινόμενη ρύθμιση, η οποία, μάλιστα, προέκυψε και σε συνεργασία με τις εταιρείες παραγωγής, εμπορίας και συσκευασίας λιπασμάτων.

Τι ρυθμίζει η νέα απόφαση;

Η νέα απόφαση προβλέπει τους τύπους των λιπασμάτων, τα θρεπτικά συστατικά που αντιστοιχούν σε κάθε τύπο, τα άλλα συστατικά και τους τρόπους παραγωγής. Επίσης, περιλαμβάνει στοιχεία όπως τη μορφή και την ελάχιστη διαλυτότητα των θρεπτικών συστατικών, ενώ το πιο σημαντικό, όπως επεσήμανε ο Δρ Μίχος, είναι το εξής: «Μέχρι τώρα ό,τι λίπασμα κυκλοφορεί ήδη θα μπορεί, μπαίνοντας σε μία λίστα “παλαιών” λιπασμάτων, με μία απόφαση να συνεχίσει να κυκλοφορεί κανονικά, εφόσον θα τηρεί τις προϋποθέσεις της νέας απόφασης».

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «δεν θα υπάρχει οικονομική επιβάρυνση στις εταιρείες, δεν θα έχουμε τεράστιες καθυστερήσεις ανάμεσα στην κατάθεση μιας αίτησης και στην έγκρισή της. Μιλάμε για προϊόντα που τα γνωρίζουμε εδώ και 25 χρόνια».

Τι θα γράφει η ετικέτα ενός βιοδιεγέρτη

Οι προδιαγραφές για τα νέου τύπου λιπάσματα και ζωικά υποπροϊόντα ή κομπόστ θα περιλαμβάνονται σε παραρτήματα της απόφασης, για να υπάρχει οικονομία διατάξεων. Για παράδειγμα, οι βιοδιεγέρτες θα αναφέρονται στο Παράρτημα 7 (VII), οπότε στην ετικέτα του προϊόντος θα αναγράφεται «Λίπασμα Τύπου VII», το είδος, η σύνθεση, η κατάλληλη (ορθή) χρήση κατ’ είδος εδάφους και φυτού, η δοσολογία και η εποχή χρήσης. Στους βιοδιεγέρτες, σύμφωνα με το σχέδιο της απόφασης περιλαμβάνονται: Φυτορμόνες, ένζυμα, ρυθμιστές, αμινοξέα, εκχυλίσματα θαλάσσιων φυκιών, υπολείμματα οστρακοειδών, βιταμίνες, πολυσακχαρίτες, παρασκευάσματα ωφέλιμων μικροοργανισμών κ.ά.

Την έναρξη του σεμιναρίου κήρυξε ο πρόεδρος του ΣΠΕΛ, Δημήτρης Ρουσσέας, ο οποίος δήλωσε ότι το «νέο κανονιστικό πλαίσιο, όπως διαμορφώνεται, δίνει τη δυνατότητα πλέον ανάπτυξης προϊόντων και νέων τεχνολογιών. Θα πρέπει να είναι ευέλικτο και να προωθεί την ανάπτυξη καινοτομιών, καθώς και να προσαρμόζεται με τα νέα δεδομένα στη γεωργική παραγωγή». Ο κ. Ρουσσέας υποστήριξε ότι το προς υπογραφή σχέδιο «είναι προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες του περιβάλλοντος, των καλλιεργειών και της αγοράς. Το προηγούμενο πλαίσιο ήταν πολύ παλιό και δεν μπορούσε να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα».

Δ. Σταμενίτης: Ισορροπία κόστους, παραγωγικότητας και αποτυπώματος

Την εκδήλωση του ΣΠΕΛ χαιρέτισε ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύσης Σταμενίτης, ο οποίος μίλησε για τον ρόλο των λιπασμάτων σε μια εποχή κλιματικής αλλαγής και απειλής επισιτιστικών κρίσεων: «Τα λιπάσματα, καθώς και τα εν γένει προϊόντα λίπανσης αποτελούν καλλιεργητικές παραμέτρους και παραγωγικούς συντελεστές νευραλγικής σημασίας για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα. Είναι, μάλιστα, βασικός πυλώνας στην προσπάθεια επίτευξης του στόχου της επισιτιστικής επάρκειας, με την εφαρμογή καλλιεργητικών πρακτικών μέσω των οποίων ελαχιστοποιείται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και διασφαλίζεται η υγεία ανθρώπων και ζώων.

Ταυτόχρονα, είναι γεγονός ότι αντιμετωπίζουν και ένα πλήθος προκλήσεων που σχετίζονται με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τη βιωσιμότητα. Έτσι, λοιπόν, θέση μας είναι ότι πρέπει να βρεθεί η κατάλληλη ισορροπία. Ισορροπία που οδηγεί σε κατάλληλα σκευάσματα, με τα οφέλη που φέρνουν μαζί τους, όπως ανθεκτικότητα, παραγωγικότητα, ελάχιστο αποτύπωμα στο περιβάλλον και, παράλληλα, να μην έχουν αποτρεπτικό κόστος για τον παραγωγό».

Ακολούθησε η πρώτη εισήγηση στο πλαίσιο του σεμιναρίου, με θέμα «Προϊόντα λίπανσης ΕΕ – Εφαρμογή και ανάπτυξη του Καν. (ΕΕ) 1009/2019» από τη Δρα Θεοδώρα Νικολακοπούλου, Policy officer στην DG GROW της Κομισιόν – Internal Market, Industry, Entrepreneurship and SMEs – Unit F2: Bioeconomy, chemicals and cosmetics.

Οι έλεγχοι δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα

Η αλήθεια είναι ότι μπορεί η Ελλάδα να καθυστέρησε την εναρμόνισή της με τον νέο ευρωπαϊκό κανονισμό, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καθυστερήσει στην έκδοση των προαιρετικών ευρωπαϊκών προτύπων για κάθε τύπο λιπάσματος. Όπως ανέφερε η Δρα Νικολακοπούλου, το πρότυπο για τους βιοδιεγέρτες, το οποίο στην Ελλάδα θα εκδίδει ο ΕΛΟΤ, θα είναι έτοιμο μέχρι το τέλος του 2024, αλλά τα υπόλοιπα πρότυπα θα είναι έτοιμα τον Ιούλιο του 2027.

Επίσης, οι έλεγχοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την εφαρμογή του νέου κανονισμού δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη, ενώ προβλέπεται σύντομα να δοθούν ορισμένες ενιαίες κατευθυντήριες γραμμές προς τις ελεγκτικές αρχές των κρατών-μελών. Τέλος, από το 2027 θα είναι διαθέσιμη η δυνατότητα για ψηφιακή ετικέτα στα λιπάσματα που θα κυκλοφορούν στην ΕΕ, παράλληλα με τη φυσική ετικέτα, που θα παραμείνει υποχρεωτική.

Από την πλευρά του, ο Στέλιος Βαπορίδης, Fertilising Products Scheme Manager στην TUV AUSTRIA HELLAS, που ήταν και ομιλητής στο σεμινάριο, δήλωσε στην «ΥΧ»: «Η TUV AUSTRIA HELLAS είναι ένας από τους πρώτους οργανισμούς πιστοποίησης, που αναγνωρίστηκε ως κοινοποιημένος οργανισμός στο πλαίσιο του Καν. (ΕΕ) 2019/1009. Είναι δηλαδή ελεγκτικός φορέας για τις εταιρείες που θέλουν να εξάγουν στην ευρωπαϊκή αγορά ένα προϊόν λίπανσης. Ο ρόλος του κοινοποιημένου οργανισμού ουσιαστικά είναι να ελέγχει τις τεχνικές προδιαγραφές των προϊόντων, που διακινούνται εντός ΕΕ και κατά περίπτωση τις διαδικασίες παραγωγής τους. Η TUV AUSTRIA HELLAS είναι ο μοναδικός τέτοιος οργανισμός στην Ελλάδα».

Διαβάστε εδώ το Δελτίο Τύπου του ΣΠΕΛ