των Μαρίας Αμπατζή, Γιώργου Ρούστα, Γιάννη Σάρρου, Αφροδίτης Χρυσοχόου
Σημαντική, όπως δείχνουν τα πρώτα στοιχεία, είναι η αύξηση των εκτάσεων σιτηρών και κυρίως του σκληρού. Οι μέχρι τώρα καιρικές συνθήκες βοήθησαν σε ένα σημαντικό ποσοστό τους παραγωγούς να ολοκληρώσουν τις σπορές τους, υπήρχαν όμως περιπτώσεις όπου η ξηρασία καθυστέρησε τη διαδικασία.
Οι χαμηλές τιμές του βαμβακιού, όπως και οι αδυναμίες σε σπορές της ελαιοκράμβης, έδωσαν τη θέση τους στα σιτηρά. Ουσιαστικός, επίσης, ήταν και ο παράγοντας της τιμής του σκληρού, που επηρέασε την τελική επιλογή των φθινοπωρινών σπορών που ακολούθησαν. Η εικόνα αυτή παρουσιάζεται στο σύνολο της χώρας μας, όπου σε λίγες ημέρες ολοκληρώνονται και οι τελευταίες καλλιεργητικές φροντίδες.
Κορωνοϊός και «Ιανός» στρέφουν τους Θεσσαλούς στα δημητριακά
Πυρετωδώς δούλευαν οι σπαρτικές μηχανές όλο το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου για τη σπορά των σιτηρών στον κάμπο, καθώς μια μεγάλη μερίδα αγροτών αποφάσισε να καλλιεργήσει δημητριακά. Σύμφωνα με τους γεωπόνους, οι λόγοι είναι πολλοί.
Κατ’ αρχάς, αρκετοί βαμβακοπαραγωγοί, απογοητευμένοι από τις χαμηλές τιμές που δόθηκαν στο προϊόν για δεύτερη συνεχή χρονιά και προβληματισμένοι για το αν θα έχουν νερό να ποτίσουν, λόγω των ζημιών που προκάλεσε ο «Ιανός» στα αρδευτικά συστήματα των ΤΕΟΒ σε Καρδίτσα και Φάρσαλα, αποφάσισαν να στραφούν στα δημητριακά. Σε αυτό συνέβαλε και η σχετικά καλή τιμή που έδωσε φέτος το σκληρό σιτάρι (κατά μέσο όρο 25 λεπτά), ενώ υπάρχει και η συμβολαιακή, που έδωσε 20 λεπτά. Και επειδή οι εποχές που διανύουμε δεν προσφέρονται για ρίσκο, η επιλογή της συμβολαιακής προτιμάται. Στο παιχνίδι, εκτός από τους συνεταιρισμούς, έχουν μπει δυναμικά και γεωπονικά γραφεία, τα οποία συνάπτουν συμβόλαια με μεγάλες εταιρείες.
Μια πρώτη εκτίμηση είναι ότι, φέτος, τα καλλιεργούμενα στρέμματα σιτηρών στη Θεσσαλία θα είναι αυξημένα κατά 25% σε σχέση με πέρυσι, εις βάρος κυρίως του βαμβακιού και λίγο του καλαμποκιού.
Στον αντίποδα, κάποιοι γεωπόνοι εκφράζουν τον προβληματισμό τους μήπως αυτή η μεγάλη στροφή των παραγωγών στα σιτηρά διαταράξει την αγορά και η μεγάλη προσφορά κρατήσει χαμηλά τη ζήτηση, άρα και τις τιμές το 2021. Εκτός και αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις που μιλούν για αύξηση της καταναλωτικής ζήτησης των δημητριακών στην παγκόσμια αγορά, λόγω κορωνοϊού.
Στο σιτάρι ποντάρει και η Θράκη
Σκληρό και μαλακό σιτάρι, κριθάρι και σε μικρή έκταση σίκαλη σπέρνουν οι παραγωγοί στην Ξυλαγανή του Νομού Ροδόπης και οι φετινές τιμές που είναι ικανοποιητικές όχι μόνο συγκρατούν, αλλά και επεκτείνουν την καλλιέργεια, όπως μεταφέρει ο πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Σκορδοπαραγωγών Ξυλαγανής, Γιάννης Στογιαντσάκης.
Ο ίδιος είναι ένας από αυτούς που επιμένει στα σιτηρά, καλλιεργεί περισσότερο μαλακό και μάλιστα φέτος όχι μόνο έσπειρε σε ποτιστικά αντί ξηρικά χωράφια, αλλά και αύξησε τις εκτάσεις σε ποσοστό πάνω από 30%. «Φέτος, ευελπιστούμε να έχουμε καλύτερες επιδόσεις, λόγω ποτιστικών, αλλά μένει να δούμε και την τιμή», σημειώνει.
Περίπου στο 30% υπολογίζει την αύξηση των καλλιεργειών σιτηρών στην περιοχή της Ορεστιάδας ο αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση», Δημήτρης Σταματίου. «Εδώ και ενάμιση μήνα έχουμε ολοκληρώσει τη σπορά, αλλά υπάρχει μεγάλη ξηρασία, δεν έριξε σταγόνα, δεν φύτρωσε τίποτα. Ευελπιστούμε ότι δεν θα έχουμε πρόβλημα με τα σιτάρια, αρκεί να βρέξει».
Οι αγρότες παρακολουθούν τις καιρικές προβλέψεις με αγωνία γιατί επένδυσαν στο σιτάρι, ειδικά το σκληρό, εξηγεί. Στην περιοχή του Κυπρίνου, όπου καλλιεργεί και ο ίδιος, συνήθως δεν ποτίζουν. «Η περιοχή έχει λίγες επιλογές, το σιτάρι και τον ηλίανθο, και οι παραγωγοί έριξαν το βάρος στο σιτάρι. Εάν δεν πάει φέτος καλά η παραγωγή, η καταστροφή για την τοπική οικονομία και τους αγρότες θα είναι μεγάλη», τονίζει.
Η ζήτηση από τις εταιρείες ζυμαρικών αυξάνει τις εκτάσεις
Οι μειωμένες φθινοπωρινές βροχοπτώσεις δυσκόλεψαν την προετοιμασία των χωραφιών και σε πολλές περιπτώσεις επηρεάστηκε το φύτρωμα των σιτηρών. Η κατάσταση αυτή άλλαξε το τελευταίο διάστημα και, όπως μας αναφέρει ο Χρήστος Γκότσικας, παραγωγός από το Σταυροχώρι Κιλκίς, «το μεγαλύτερο ποσοστό των χωραφιών έχει σπαρθεί με σκληρό σιτάρι και αναμένεται η ολοκλήρωση της σποράς πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων».
Αναφερόμενος στην αύξηση ή στη μείωση των σιτηρών, ο κ. Γκότσικας έκανε λόγο για μεγάλη απόκλιση σε σύγκριση με άλλες χρονιές. Σύμφωνα με τον ίδιο, θα υπάρξει μείωση στα ενεργειακά φυτά ελαιοκράμβης και ηλίανθου, λόγω των τιμών των σιτηρών, αλλά και των κλιματικών συνθηκών που επικράτησαν το προηγούμενο διάστημα και δεν βοήθησαν στη σπορά της ελαιοκράμβης. Σημαντικό ποσοστό, όπως αναφέρει ο ίδιος, θα πάρει και από το βαμβάκι. «Οι εταιρείες ζυμαρικών ζητάνε μεγάλες ποσότητες σιτηρών το τελευταίο διάστημα, λόγω της πανδημίας, με αποτέλεσμα το ενδιαφέρον να έχει επικεντρωθεί στο σκληρό».
Ψάχνουν για σπόρους στη Στερεά
Η κατακόρυφη ζήτηση των σπόρων σιτηρών ξεπέρασε κάθε προηγούμενο στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Μεγάλο ενδιαφέρον παρατηρείται στη Βοιωτία, όπου σύμφωνα με τον γεωπόνο Θεόδωρο Χριστοδούλου «υπάρχει στροφή σε βάρος του βαμβακιού και της μηδικής». Για αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων κάνει λόγο και ο παραγωγός Κώστας Γεωργίου, από την Τιθορέα Λοκρίδας. «Οι τιμές των σιτηρών επηρεάζουν και τις τελικές μας επιλογές για το τι θα καλλιεργήσουμε κατά τη νέα περίοδο». Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η δήλωση του Χρήστου Πετρόπουλου, γεωπόνου από την περιοχή του Δομοκού. «Αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων με σιτηρά έχουμε στο οροπέδιο του Δομοκού καθώς και στα πεδινά. Η μετατόπιση αυτή θα επηρεάσει τις ανοιξιάτικες σπορές, όπως τον ηλίανθο και το βαμβάκι».
