Σταυρανθή: Σταθερές οι καλλιεργούμενες εκτάσεις, κορυφαίες οι αποδόσεις

Με σύμμαχο τον καλό καιρό ολοκληρώνεται η συλλογή των σταυρανθών σε μπρόκολο, λάχανο και κουνουπίδι, των πρώιμων φυτεύσεων του καλοκαιριού, ενώ παράλληλα ξεκινάει η προετοιμασία για τις ανοιξιάτικες φυτεύσεις.

Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις δεν φαίνεται να έχουν σημαντικές μεταβολές, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι ότι οι μικρές εκμεταλλεύσεις μειώνονται δραστικά. Το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγωγής έχει περάσει σε μεγάλου μεγέθους εκμεταλλεύσεις, με απευθείας πώληση σε σούπερ μάρκετ και άλλες αγορές. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται μία άλλη σχέση στην εμπορία και στη διακίνηση των κηπευτικών.

Το μειονέκτημα σε αυτού του είδους τα προϊόντα είναι ότι έχουν μεγάλο όγκο, με αποτέλεσμα να αυξάνονται σημαντικά τα μεταφορικά κόστη. Παράλληλα, οι απαιτήσεις σε εργατικό δυναμικό είναι μεγάλες και οι ελλείψεις, το τελευταίο διάστημα, δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στην παραγωγή.

Από τους εναπομείναντες παραγωγούς κηπευτικών αυτού του είδους με μικρές καλλιεργούμενες εκτάσεις αυτό που εισπράττουμε είναι ότι δεν παρουσιάζουν μια δυναμική εξωστρέφειας, καθώς προωθούν την παραγωγή τους στην τοπική αγορά ή την πηγαίνουν οι ίδιοι στις λαϊκές αγορές.

Στον τομέα εμπορίας και διακίνησης των σταυρανθών, η απουσία των συλλογικών σχημάτων είναι εμφανής και οι συνεταιρισμοί που ασχολούνται με αυτόν τον κλάδο είναι μετρημένοι στα δάχτυλα. Παράλληλα, οι απαιτήσεις από τα δίκτυα λιανικής πώλησης αυξάνουν τη ζήτηση, με τους δικούς τους όμως κανόνες.

Όπως μας ενημερώνει ο Αναστάσιος Τοπαλίδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Κοινής Γεωργικής Εκμετάλλευσης Άρδας από την περιοχή της Ορεστιάδας, έχει ολοκληρωθεί η συλλογή του μπρόκολου και έχει αρχίσει η προετοιμασία για τις ανοιξιάτικες φυτεύσεις.

«Ο καιρός μας βοήθησε σημαντικά καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, με αποτέλεσμα οι μέσες στρεμματικές αποδόσεις να φτάσουν σχεδόν στα μέγιστα αποτελέσματα. Από τα 1.300 με 1.400 κιλά παραγωγή μπρόκολου το στρέμμα άλλες χρονιές, φέτος φτάσαμε περίπου τους 2 τόνους το στρέμμα». Ο κ. Τοπαλίδης βλέπει με ενδιαφέρον την καλλιέργεια αυτού του προϊόντος, γι’ αυτό μαζί με άλλα μέλη του συνεταιρισμού προσπαθούν να αναδείξουν την ποιοτική του υπεροχή μέσα από τη διαδικασία της διασφάλισης της ποιότητας, με πιστοποιητικά ολοκληρωμένης διαχείρισης.

«Τα δώδεκα μέλη του συνεταιρισμού μας καλλιεργούν πάνω από 500 στρέμματα για όλο τον χρόνο. Το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγωγής μας κατευθύνεται κυρίως σε μεγάλα σούπερ μάρκετ, περνώντας από τη διαδικασία της τυποποίησης και της συσκευασίας μέσα από σύγχρονες μεθόδους διασφάλισης της ποιότητας».

Η συμβολαιακή γεωργία αυξάνει τις εκτάσεις

Παρακολουθώντας τις τάσεις της αγοράς, αλλά και τα γενικότερα προβλήματα της παραγωγής, ο συνεταιρισμός προχώρησε στη διαδικασία της συμβολαιακής γεωργίας αποσκοπώντας στην αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων, με στόχο τη νέα περίοδο να ξεπεράσει το 20%. «Μέσα από αυτήν τη διαδικασία, πιστεύω ότι οι παραγωγοί και τα μέλη του συνεταιρισμού μας είναι περισσότερο ωφελημένοι με τη συμβολαιακή γεωργία, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο μία σταθερή παρουσία στην αγορά. Παράλληλα, αναδεικνύουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τοπικής μας παραγωγής, με στόχο να προωθήσουμε καλύτερα τα προϊόντα μας και, φυσικά, σε καλύτερες τιμές».

Κλείνοντας, ο κ. Τοπαλίδης αναφέρεται και στο θέμα των τιμών για την τρέχουσα περίοδο, λέγοντας ότι «μεσοσταθμικά, τα μέλη του συνεταιρισμού μας έλαβαν περίπου 60 λεπτά το κιλό για την παραγωγή που παρέδωσαν. Υπολογίζουμε ότι το κόστος παραγωγής κυμαίνεται περίπου από 500 έως 600 ευρώ το στρέμμα, σημαντικά ανεβασμένο από την περσινή περίοδο. Αυτό που μας μένει είναι να εστιάσουμε περισσότερο στην ποιότητα, όσο και στην ποσότητα, ώστε μέσα από αυτήν τη διαδικασία να υπερκεράσουμε το υψηλό κόστος παραγωγής», καταλήγει ο ίδιος.

Καλές οι αποδόσεις, χαμηλές όμως οι τιμές παραγωγού

Όπως το λάχανο, έτσι και το μπρόκολο με το κουνουπίδι κινήθηκαν και αυτά σε υψηλά επίπεδα, επιτυγχάνοντας μεγάλες στρεμματικές αποδόσεις, σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντινίδη. Εκείνο, όμως, που τον ανησυχεί ιδιαίτερα είναι οι τιμές, οι οποίες κινήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα για όλα προϊόντα, καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά και των γιορτών. «Το λάχανο έπεσε στα 10 με 15 λεπτά το κιλό, το μπρόκολο κινήθηκε στα 50 λεπτά, όπως και το κουνουπίδι, που ανάλογα με την ποιότητα ήταν στα ίδια επίπεδα με τα περσινά».

Αναφερόμενος στο θέμα των υπαίθριων καλλιεργειών και ειδικότερα στα σταυρανθή, τονίζει τις αναγκαίες αλλαγές και τον εκσυγχρονισμό στην παραγωγή. Κάνοντας λόγο για τις νέες τεχνολογίες, αναφέρει ότι έρχονται να παίξουν σημαντικό ρόλο στη μείωση του κόστους παραγωγής, αλλά και στην αύξηση της παραγωγικότητας. «Οι αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία είναι αναγκαίες, ώστε να διασφαλίσουμε τον ρόλο και την παρουσία μας στον κλάδο αυτόν. Μέσα από νέα σχήματα, θα πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο παραγωγής και να διαχειριστούμε καλύτερα τα προϊόντα που παράγουμε.

Παράλληλα, θα πρέπει να προχωρήσουν και κάποιες αλλαγές στη νομοθεσία, ώστε να γίνεται καλύτερα η διαχείριση των καλλιεργουμένων εκτάσεων. Μέσα από έναν πολυτεμαχισμένο γεωργικό κλήρο, με διαφορετικά καλλιεργούμενα είδη από διαφορετικούς παραγωγούς, είναι δύσκολο να προωθούμε ολοκληρωμένα παραγωγικά συστήματα».

Λιγότερα τα στρέμματα στην Αρκαδία

Για σημαντικά αυξημένες αποδόσεις στις καλλιεργούμενες εκτάσεις της περιοχής του κάνει λόγο και ο Κώστας Μαλλίρης, γεωπόνος από την Τρίπολη, με δραστηριότητα στις υπαίθριες καλλιέργειες κηπευτικών. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι καλλιεργούμενες εκτάσεις σε σύγκριση με την περσινή περίοδο είναι μειωμένες και αυτό οφείλεται στο αυξημένο κόστος παραγωγής και στην έλλειψη εργατών γης, αναφέροντας ότι «και τα δύο συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στο τελικό αποτέλεσμα, ώστε να έχουμε αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων».

Αναφερόμενος στο θέμα των τιμών, λέει ότι το λάχανο πουλήθηκε στα 10-15 λεπτά/κιλό, με μέση απόδοση περίπου στους 6 τόνους το στρέμμα. Κλείνοντας, υποστηρίζει ότι η χρήση της νέας τεχνολογίας αποτελεί αναγκαιότητα. Σύμφωνα με τον ίδιο, «υπάρχουν σύγχρονες τεχνολογίες, οι οποίες μπορούν να λύσουν σε έναν σημαντικό βαθμό το πρόβλημα του αυξημένου κόστους παραγωγής. Αυτό, όμως, απαιτεί κεφάλαια και το βασικότερο νέα συλλογικά σχήματα, ώστε να αντεπεξέλθουμε στις απαιτήσεις».

Δυσκολίες στην Εύβοια με τις χειμωνιάτικες φυτεύσεις

Λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν κατά τη διάρκεια χειμερινής περιόδου, οι χειμωνιάτικες φυτεύσεις με υβρίδια σταυρανθών περισσότερων ημερών δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στον ρόλο τους, με αποτέλεσμα να στρεσάρονται τα φυτά. Την εκτίμηση αυτή μας μεταφέρει ο Κώστας Λουκίσσας, γεωπόνος και παραγωγός κηπευτικών από τα Λουκίσσια Ευβοίας.

Επίσης, για τον ίδιο, τα υπόλοιπα φυτά που φυτεύτηκαν κατά την καλοκαιρινή περίοδο δεν παρουσίασαν κανένα πρόβλημα και οι αποδόσεις τους ήταν άριστες. Ακόμη, υποστήριξε ότι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις δεν είχαν σημαντικές μεταβολές και παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με τις προηγούμενες περιόδους. Εστιάζοντας στο θέμα των τιμών, είπε ότι «αυτή την περίοδο, το λάχανο κυμαίνεται στα 15 με 20 λεπτά το κιλό, το μπρόκολο στα 70 λεπτά και το κουνουπίδι στα 50-60 λεπτά/κιλό».

Τέλος, αναφέρθηκε στο θέμα του κόστους παραγωγής και ειδικότερα της άρδευσης των κηπευτικών, που για την περιοχή του «είναι το σημαντικότερο και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον προγραμματισμό για τη νέα καλλιεργητική περίοδο που θα ξεκινήσει στις αρχές της άνοιξης, με τη φύτευση των σταυρανθών».

Στροφή σε άλλες καλλιέργειες κάνει η Λάρισα

Από τον Πλατύκαμπο Λάρισας, ο Γρηγόρης Νταλαμπύρας, παραγωγός υπαίθριων κηπευτικών για πολλές δεκαετίες, έκλεισε τον κύκλο των σταυρανθών και στράφηκε στη δενδροκομία και στις ζωοτροφές. «Για πολλές δεκαετίες, καλλιεργούσα στην περιοχή του Πλατυκάμπου λάχανα, μπρόκολα και κουνουπίδια, τα οποία διοχέτευα στην τοπική αγορά της Λάρισας, αλλά και σε άλλες αγορές της χώρας.

Η έλλειψη των εργατών γης και οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή μας άλλαξαν τον παραγωγικό μου προσανατολισμό. Ως αποτέλεσμα, στράφηκα στις δενδρώδεις καλλιέργειες και πολύ περισσότερο στη μηδική, καθώς με τα μέσα που διαθέτω μπορώ να παράγω μεγάλες ποσότητες και να καλύπτω τις ανάγκες των κτηνοτρόφων της περιοχής».

Δυνατότητες για εξωστρέφεια στα προϊόντα

Με μία πολύχρονη παρουσία στον τομέα των υπαίθριων κηπευτικών, ο Θόδωρος Κωνσταντινίδης καλλιεργεί στην Αγία Παρασκευή Θεσσαλονίκης πάνω από 300 στρέμματα υπαίθριων κηπευτικών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ο ίδιος κάνει λόγο για σταθερές καλλιεργούμενες εκτάσεις εδώ και πολλά χρόνια, με θετικά αποτελέσματα στις εξαγωγές των βαλκανικών χωρών.

«Έχουμε τη δυνατότητα, λόγω των κλιματολογικών συνθηκών, να παράγουμε ποιοτικά προϊόντα σε λάχανο, μπρόκολο και κουνουπίδι, ώστε να καλύπτουμε τις ανάγκες των γειτονικών μας χωρών, αλλά πολύ περισσότερο και τις δικές μας. Για να μπορέσουμε, όμως, να έχουμε δυναμική εξωστρέφειας, χρειάζεται καλύτερη οργάνωση, ώστε με το μέγεθος της παραγωγής μας να μπορέσουμε να καλύψουμε μεγάλο μέρος αυτών των χωρών για περιόδους που αυτές δεν μπορούν να παράγουν».

Αναφερόμενος στην τρέχουσα περίοδο, ο κ. Κωνσταντινίδης λέει ότι η παραγωγή είναι καλή λόγω των κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν μέχρι και σήμερα. «Για παράδειγμα, οι αποδόσεις στο λάχανο έχουν φτάσει τους 5 με 6 τόνους το στρέμμα», αναφέρει χαρακτηριστικά.