Ξεχασμένες, από τους παραγωγούς, ποικιλίες σιταριού και οσπρίων βρήκαν ξανά τον δρόμο τους προς τα χωράφια, αποδεικνύοντας στους καταναλωτές ότι αποτελούν τον διατροφικό πλούτο του νησιού της Λήμνου. Καθοριστικό ρόλο προς την κατεύθυνση αυτή διαδραμάτισε η οικογένεια Σαλαμουσά και το project Salamousas Agrifood, η οποία μετέτρεψε σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα την αναβίωση των παλαιών αυτών τοπικών ποικιλιών.
Όπως εξηγεί στην «ΥΧ» ο Στέργιος Σαλαμουσάς, «σήμερα καλλιεργούμε σκληρό σιτάρι από την ποικιλία Λήμνος και Μαυραγάνι, Άφκος (φάβα Λήμνου), ρεβίθι Παναγιάς, φασολάκι ασπρομύτικο, κουκί (Φούλι), και σιτάρι αποφλοιωμένο ‘‘Λήμνος’’ σε ιδιόκτητα κτήματα, αλλά και σε συνεργασία με άλλους 15 παραγωγούς της Λήμνου. Η Λήμνος διαθέτει πλούσιο και μοναδικό́ γενετικό́ υλικό́ σε ό,τι αφορά́ τα σιτηρά́ και τα όσπριά της και αυτό́ ακριβώς είναι που κάνει ξεχωριστά́ τα αντίστοιχα προϊόντα που παράγουμε.
Το project Salamousas Agrifood ξεκίνησε από τον πατέρα μας, Χρήστο Σαλαμουσά, ο οποίος είχε οραματιστεί την αναβίωση των τοπικών ποικιλιών της Λήμνου που είχαν χαθεί από τους αγρούς του νησιού τα προηγούμενα χρόνια, καθώς οι παραγωγοί είχαν στραφεί σε άλλες πιο αποδοτικές για την εποχή ποικιλίες. Το 2008, λοιπόν, ξεκίνησε τη δύσκολη αναζήτηση των ποικιλιών αυτών, συγκεντρώνοντας σπόρους από παλαιούς καλλιεργητές και το ΕΘΙΑΓΕ».
Μέχρι τη διάθεση των προϊόντων στην αγορά το 2012, προηγήθηκε η ανάλυση των σπόρων και η έρευνα για τις κατάλληλες μεθόδους καλλιέργειας, με σκοπό τον πολλαπλασιασμό του γενετικού υλικού. «Στην προσπάθεια αυτή, ο πατέρας μας είχε και τη βοήθεια του Τμήματος Τροφίμων & Διατροφής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, του Τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης του Δημοκριτείου Θράκης και του Γεωπονικού του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Τα πανεπιστήμια συνέβαλαν με τις γνώσεις τους τόσο στον τρόπο προώθησης των τοπικών αυτών ποικιλιών, αλλά και σε θέματα ανάλυσης σπόρων και καθορισμού των κατάλληλων καλλιεργητικών πρακτικών σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά των σπόρων», εξηγεί ο Στέργιος.
Συσκευασίες λιανικής πώλησης
Το 2017 ανέλαβαν την επιχείρηση οι γιοι της οικογένειας, Στέργιος και Παναγιώτης. Με σπουδές στα οικονομικά και στη γεωπονία, αντίστοιχα, θέτουν ως στόχο να συνεχίσουν και να εξελίξουν το σημαντικό αυτό εγχείρημα που ξεκίνησε ο πατέρας τους, έχοντας την ίδια αγάπη για τον τόπο τους και τον αγροτικό τομέα. Με την είσοδό τους στην επιχείρηση, προχωρούν στην τυποποίηση των προϊόντων σε συσκευασίες λιανικής, κάνοντας βήματα παράλληλα για την εκτεταμένη προώθηση και τοποθέτηση των προϊόντων στην ελληνική αγορά.
«Επικοινωνήσαμε καλύτερα το προϊόν, κάναμε τοποθετήσεις εκτός νησιού, τονώσαμε τη διαφήμιση και πλέον βρισκόμαστε σε περισσότερα από 70 σημεία σε όλη την Ελλάδα, καταστήματα ντελικατέσεν και παντοπωλεία. Αυτό που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια είναι η αλλαγή των καταναλωτικών προτιμήσεων προς τα ελληνικά και πιο χορτοφαγικά προϊόντα. Το γεγονός αυτό έδωσε ώθηση στη δική μας επιχείρηση, η οποία κατάφερε να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση», αναφέρει ο Στέργιος.
Συμβολαιακή γεωργία
Τα δύο αδέρφια συνεχίζουν τη συμβολαιακή γεωργία, την οποία ξεκίνησε στο νησί ο πατέρας τους, καθώς ήταν ένας από τους πρωτοπόρους σε όλη την Ελλάδα. Όπως εξηγεί ο Στέργιος, «μέσω της συμβολαιακής γεωργίας εξασφαλίζουμε στον παραγωγό την τιμή που θα πουλήσει το προϊόν του, αλλά και το πότε θα πληρωθεί. Επίσης, εξασφαλίζουμε ότι θα απορροφήσουμε όλη την παραγωγή, παρέχοντας ταυτόχρονα συμβουλευτική στο χωράφι και επίβλεψη γεωπόνου. Από την άλλη μεριά, η συμβολαιακή γεωργία βοηθάει και εμάς να προγραμματίσουμε με σταθερότητα τις ποσότητες που θα έχουμε διαθέσιμες».
Πιστοποίηση αυθεντικότητας
Κάθε ένα από τα προϊόντα που παράγεται στο πλαίσιο του project Salamousas Agrifood διαθέτει πιστοποίηση για την αυθεντικότητά του. Όπως εξηγεί ο Στέργιος, «όλα μας τα προϊόντα είναι πιστοποιημένα για την αγροταυτότητά τους από το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης από τον Ιούνιο του 2019. Με τη χρήση ισοτοπικού αποτυπώματος και μικροβιακού προφίλ, ταυτοποιήθηκε από το εργαστήριο ότι τα προϊόντα παράγονται όντως στη Λήμνο και, μάλιστα, από τις τοπικές ποικιλίες που αναφέρονται στις συσκευασίες». Επίσης, όπως τονίζει, «τον Δεκέμβριο του 2020, βραβευτήκαμε από το περιοδικό ‘‘Γαστρονόμος’’ με το βραβείο διατήρησης βιοποικιλότητας που αυτό αποτελεί τον πυρήνα της δραστηριότητάς μας».
Επόμενα σχέδιαΣτα μελλοντικά βήματα των αδερφών Σαλαμουσά είναι η παραγωγή αλεύρων ολικής άλεσης σε πετρόμυλο. «Η τεχνική αυτή βοηθά στο να διατηρούνται ατόφια στο 100% τα θρεπτικά συστατικά του σταριού στο αλεύρι. Επίσης, έχουμε ξεκινήσει πειραματικά φέτος για πρώτη φορά να καλλιεργήσουμε φακή, η οποία δεν είναι τοπική ποικιλία, καθώς δεν υπάρχει στη Λήμνο. Επιλέξαμε, όμως, την ποικιλία Σάμος για να την προσαρμόσουμε εδώ», καταλήγει ο Στέργιος. |
