Τον δρόμο της δειλά-δειλά δείχνει να βρίσκει η πτηνοτροφία μέσα από την εκτροφή κοτόπουλων ελευθέρας βοσκής. Οι περισσότερες εκμεταλλεύσεις εντάσσονται σε μικρού και μεσαίου δυναμικού, που ξεκινούν από 200 κοτόπουλα ανά μονάδα εκμετάλλευσης και φτάνουν ακόμη και σε 7.000 και στη συντριπτική τους πλειονότητα προσανατολίζονται στην αβγοπαραγωγή.
Σε ένα μεγάλο ποσοστό από αυτές δραστηριοποιούνται κυρίως νέοι πτηνοτρόφοι, οι οποίοι βρίσκουν εργασιακή διέξοδο με χαμηλό κόστος εγκατάστασης. Το βασικό ζήτημα αυτή την περίοδο εστιάζεται στην εκτόξευση των τιμών εισροών, με αποτέλεσμα να περιορίζεται αισθητά το εισόδημα των παραγωγών καθώς, όπως λένε οι ίδιοι, μία άνοδος της τιμής των προϊόντων τους μπορεί να τους θέσει ακόμη και εκτός αγοράς.
Η Φανή Ιωαννίδη, πτηνοτρόφος από τον Χορτιάτη Θεσσαλονίκης, ξεκίνησε πριν από δύο περίπου χρόνια την παραγωγή αβγών από κοτόπουλα ελευθέρας βοσκής με 200 πουλάδες, ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στη νέα δραστηριότητα χωρίς μεγάλο κόστος. Η ίδια εκτιμά ότι υπάρχει μία μεγάλη στροφή του καταναλωτικού κοινού σε προϊόντα, τα οποία προέρχονται από ήπιες και φιλικές μεθόδους παραγωγής και ορθής διαβίωσης των ζώων, κάτι το οποίο δεν το έχουν οι κλωβοστοιχίες. «Προσπαθούμε να παράγουμε προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας, για να μπορέσουμε να παραμείνουμε στην αγορά.
Με αυτόν τον τρόπο διαφοροποιούμε το προϊόν μας και έχουμε τη δυνατότητα να ανοίξουμε νέες αγορές και παράλληλα να αυξήσουμε την παραγωγή μας».
Το μεγαλύτερο πρόβλημα για την ίδια εστιάζεται στο κόστος παραγωγής, όπου το τελευταίο διάστημα έχει εκτοξευτεί στα ύψη. «Μπορεί ένα ποσοστό της διατροφής των πτηνών να καλύπτεται από την αυτοφυή βλάστηση, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του σιτηρεσίου αγοράζεται, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το τελικό μας εισόδημα».
Ζητούμενο ο έλεγχος στην αγορά
Με πάνω από 5.000 κοτόπουλα έχουν στραφεί στην αβγοπαραγωγή οι αδερφοί Τενεκετζή στο Κάτω Σούλι Σερρών. Όπως μας ενημερώνει ο Παναγιώτης Τενεκετζής, οι μεγάλες εκμεταλλεύσεις δείχνουν να σταθεροποιούν τον αριθμό των εκτρεφόμενων πτηνών, ελέγχοντας σημαντικά το κόστος παραγωγής. Στο θέμα της διακίνησης των αβγών κάνει λόγο για παράνομες πρακτικές, οι οποίες δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στην αγορά. «Πρέπει η πολιτεία να το ξεκαθαρίσει αυτό το θέμα, ώστε να ομαλοποιηθεί η αγορά, για να μην έχουμε παρατυπίες και αθέμιτο ανταγωνισμό.
Το σύστημα Άρτεμις, όπως υιοθετείται από τον ΕΛΓΟ-Δήμητρα, πιστεύω ότι μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της διακίνησης των αβγών». Κλείνοντας, ζητήσαμε από τον κ. Τενεκετζή να μας δώσει μία εικόνα των τιμών παραγωγού ελευθέρας βοσκής. «Οι χονδρικές τιμές αυτή την περίοδο κυμαίνονται στα 6 έως 7 ευρώ σε καρτέλες των 30 αβγών» τόνισε, ενώ παράλληλα έθεσε ζήτημα ποιότητας, αλλά και ταυτότητας των αβγών ελευθέρας, έτσι όπως αυτά διακινούνται στην αγορά.
Σημαντικός ο ρόλος της κυκλικής οικονομίας
Με σημείο αναφοράς την πολυλειτουργική γεωργία, ο Θανάσης Παπουτσής, αγρότης από τον Ελληνόπυργο Καρδίτσας, προσπαθεί να συνδυάσει τη φυτική και τη ζωική παραγωγή μέσα από ολοκληρωμένες παρεμβάσεις κυκλικής οικονομίας. Ο ίδιος διατηρεί μονάδα με κατσίκια και αβγοπαραγωγικά κοτόπουλα ελευθέρας βοσκής. Οι κοπριές των ζώων και των πτηνών περνάνε διαδικασία ζύμωσης και αξιοποιούνται στην παραγωγή κηπευτικών.
Αντίστοιχα, όσα κηπευτικά δεν είναι εμπορεύσιμα, αξιοποιούνται για τις διατροφικές ανάγκες των ζώων και των πτηνών. «Καλύπτουμε έτσι ένα σημαντικό ποσοστό διατροφής τους, μειώνοντας σημαντικά το κόστος παραγωγής», λέει ο κ. Παπουτσής. Επίσης, ο ίδιος παράγει σιτάρι και καλαμπόκι, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο σε ένα πλήρες σιτηρέσιο και καλύπτοντας στο σύνολο τις απαιτήσεις των ζώων σε θρεπτικά στοιχεία, ενώ διασφαλίζει και την προέλευση και ποιότητα του σιτηρεσίου του.
Τέλος, ο ίδιος αναφέρει ότι το σύνολο της παραγωγής του διακινείται στις μεγάλες αστικές περιοχές και, ανάλογα με το μέγεθος, τα αβγά του πωλούνται από 35 έως 50 λεπτά το τεμάχιο.
Οι φυλές των πουλιών προέρχονται από το εξωτερικό
Για εισαγόμενες φυλές πουλερικών στο μεγαλύτερο ποσοστό της εκτροφής στη χώρα μας κάνει λόγο ο Δημήτρης Κεσόπουλος από τα Βασιλικά Θεσσαλονίκης. Ο ίδιος αναπαράγει βελτιωμένες φυλές πουλερικών και στη συνέχεια τις διαθέτει σε παραγωγούς ή ακόμη και ιδιώτες για δική τους χρήση. Εκτιμά ότι το τελευταίο διάστημα ένας μεγάλος αριθμός νέων ανθρώπων έχουν ξεκινήσει την παραγωγή αυγών από κοτόπουλα ελευθέρας βοσκής.
Οι μέσες εκμεταλλεύσεις, κυμαίνονται περίπου από 200 έως 2.000 κοτόπουλα αβγοπαραγωγής ελευθέρας βοσκής. «Φυσικά υπάρχουν και μεγαλύτερες εκμεταλλεύσεις, οι οποίες είναι περισσότερο οργανωμένες, με μεγαλύτερα δίκτυα πωλήσεων των αβγών που παράγουν». Επίσης, ο κ. Κεσόπουλος μας ενημερώνει ότι η μέση ωοτοκία των πτηνών κυμαίνεται από 70% έως 90%. «Μπορούν να παράγουν από 250 έως 280 αβγά τον χρόνο, ανάλογα με τη φυλή, αλλά και τη διατροφή τους. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει και η θερμοκρασία».
