Είναι πλέον αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι οι αγρότες της Ευρώπης χρειάζεται να προσαρμοστούν σε νέα δεδομένα, που έχουν ως κεντρικό άξονα την καινοτομία και τη γνώση, για να μπορέσουν να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της νέας ΚΑΠ.
Ως οριζόντιοι άξονες, η καινοτομία, η γνώση και η συμβουλευτική πρόκειται να παίξουν κεντρικό ρόλο στον εκσυγχρονισμό του αγροτικού συστήματος. Και ενώ έχουν γίνει ήδη πολλά βήματα στην Ευρώπη για την ενσωμάτωση της καινοτομίας στην αγροτική παραγωγή, με την Ελλάδα να αποτελεί παράδειγμα, υπάρχουν περιορισμοί που εμποδίζουν τη μεταφορά της τεχνολογίας απευθείας στο χωράφι. Προς αυτή την κατεύθυνση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και η Ευρωπαϊκή Σύμπραξη Καινοτομίας (EIP-AGRI) διοργάνωσαν ένα τριήμερο διαδικτυακό σεμινάριο, αφιερωμένο στην ανάπτυξη των Εθνικών Συστημάτων Γνώσης και Καινοτομίας (AKIS), στο πλαίσιο των στρατηγικών σχεδίων της ΚΑΠ μετά το 2020.
Με μία πλούσια παλέτα ομιλητών, όπως τον επίτροπο Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, εκπροσώπους ευρωπαϊκών αγροτικών υπουργείων, γεωργικούς συμβούλους, εκπροσώπους της EIP-AGRI, των επιχειρησιακών ομάδων και ευρωπαϊκών προγραμμάτων καινοτομίας, το σεμινάριο είχε ως στόχο να λειτουργήσει υποστηρικτικά στη δημιουργία ισχυρών συστημάτων γνώσης και καινοτομίας σε όλα τα κράτη-μέλη, μέσω της ανταλλαγής ιδεών και εφαρμοσμένων πρακτικών.
Το διαδραστικό μοντέλο καινοτομίας
Τη στιγμή που ο αγροτικός τομέας χρειάζεται καινοτόμες λύσεις για να αντεπεξέλθει σε προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, η συνεχής αύξηση του πληθυσμού και πλέον οι επιπτώσεις της κρίσης του κορωνοϊού, τα συστήματα γνώσης και καινοτομίας σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη είναι κατακερματισμένα, όπως καταγράφηκε από τους ομιλητές του σεμιναρίου.
Συγκεκριμένα, τονίστηκε ότι υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη για καινοτόμες λύσεις μέσω της συνεχούς ανανέωσης προϊόντων, διαδικασιών και υπηρεσιών. Για την επίτευξη τέτοιων λύσεων χρειάζεται η συνεργασία ανθρώπων από διαφορετικούς τομείς, όπως αγρότες, γεωργικοί σύμβουλοι, ερευνητές, που θα μεταφέρουν τη γνώση στο χωράφι μέσω της πράξης. Αυτό το επιτυχημένο διαδραστικό μοντέλο καινοτομίας συνδέει την έρευνα, την καινοτομία και την ανταλλαγή γνώσεων.
Προτάσεις για τα στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ
Στο σεμινάριο παρουσιάστηκαν προτάσεις για το τι ακριβώς θα πρέπει να περιλαμβάνουν τα στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ σχετικά με τα Συστήματα Γνώσης και Καινοτομίας. Συγκεκριμένα, καταγράφηκε ότι θα πρέπει να περιλαμβάνουν:
1. Τη συμβολή των συστημάτων ΑΚΙS στον οριζόντιο στόχο που σχετίζεται με την προώθηση και την ανταλλαγή γνώσεων, καινοτομίας και ψηφιοποίησης, περιγράφοντας κυρίως:
✱ Την οργανωτική δομή των (υφιστάμενων) ΑΚΙS.
✱ Τον τρόπο με τον οποίο οι γεωργικοί σύμβουλοι, οι ερευνητές και τα δίκτυα της ΚΑΠ θα δουλέψουν μαζί στο πλαίσιο των (μελλοντικών) AKIS.
✱ Τον τρόπο με τον οποίο θα παρέχονται οι συμβουλές και οι υπηρεσίες υποστήριξης της καινοτομίας.
2. Την περιγραφή της στρατηγικής για την ανάπτυξη ψηφιακών τεχνολογιών στον αγροτικό τομέα και τις αγροτικές περιοχές.
Ενδυνάμωση των συμβουλευτικών υπηρεσιών
Τέλος, υπήρξαν προτάσεις και για τον τρόπο με τον οποίο θα ενδυναμωθούν οι συμβουλευτικές υπηρεσίες στον αγροτικό τομέα, στο πλαίσιο των AKIS. Θα πρέπει να δοθούν ψηφιακά εργαλεία στους συμβούλους, οι οποίοι με τη σειρά τους θα πρέπει να αλληλεπιδρούν με τους αγρότες και να δίνουν στοχευμένες συμβουλές για τις ανάγκες τους. Πιο αναλυτικά:
✱ Οι γεωργικοί σύμβουλοι θα πρέπει να ακούνε και να αλληλεπιδρούν με τον αγρότη, με βάση τις ανάγκες της αγροτικής του εκμετάλλευσης.
✱ Υποχρεωτική εκπαίδευση συμβούλων συγκεκριμένες ημέρες κάθε χρόνο, ειδικά σε καινοτόμες τεχνικές.
✱ Βοήθεια στους αγρότες μέσω δημόσιων μητρώων, με πληροφορίες σχετικά με την εκπαίδευση των συμβούλων, την εμπειρία και τη συμμετοχή τους σε διάφορα έργα, ώστε να βρουν τον σύμβουλο που μπορεί να τους υποστηρίξει καλύτερα.
✱ Επένδυση σε εργαλεία παροχής συμβουλών όπως τα ψηφιακά.
✱ Οι σύμβουλοι θα πρέπει να ενεργούν ως διαμεσολαβητές καινοτομίας, οι οποίοι εντοπίζουν τις ανάγκες και μοιράζονται τα αποτελέσματα.
✱ Θα πρέπει, επίσης, να έχουν τακτική αλληλεπίδραση με ερευνητές για τη μεταφορά της γνώσης από τα πανεπιστήμια στον αγρότη.
✱ Τέλος, χρειάζεται δημιουργία συμβουλευτικών δικτύων σε επίπεδο χώρας, έτσι ώστε οι σύμβουλοι να μοιράζονται νέες γνώσεις και πρακτικές.
ΣυμβουλευτικήΚεντρικό ρόλο στο σεμινάριο είχε ο ρόλος της συμβουλευτικής στα στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ, ως ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία για τη μεταφορά της καινοτομίας και της γνώσης στους τελικούς χρήστες, τους αγρότες. Αυτό που καταγράφηκε είναι ότι για τη δημιουργία ενός ισχυρού Συστήματος Γνώσης και Καινοτομίας, θα πρέπει όλοι οι γεωργικοί σύμβουλοι να ενσωματωθούν σε αυτά, χωρίς αποκλεισμούς και με τέτοιον τρόπο που θα καλύπτονται οι οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις για την παροχή ενημερωμένων τεχνολογικών και επιστημονικών πληροφοριών. |
