Σχέδια Βελτίωσης: Στο 90% του προϋπολογισμού έφτασαν ήδη οι αιτήσεις

✱ Μάχη για τη μοριοδότηση ✱ Πού επικεντρώνεται το ενδιαφέρον

Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκονται αυτή την περίοδο οι ιδιωτικές επενδύσεις παραγωγών που προσανατολίζονται στη βελτίωση της παραγωγικότητάς τους, με τη βοήθεια της ενίσχυσης του μεταβατικού προγράμματος των Σχεδίων Βελτίωσης (Δράση 4.1.5). Τα δύο δεδομένα που προκύπτουν από το ρεπορτάζ της «ΥΧ» και σύμφωνα με έμπειρους γεωπόνους – μελετητές με τους οποίους συνομιλήσαμε είναι τα εξής:

Πρώτον, υπάρχουν πολλοί νέοι αγρότες, δικαιούχοι του πρόσφατου προγράμματος κατά πρώτο λόγο, που ενδιαφέρονται για το πρόγραμμα. Δεύτερον, ήδη ο προϋπολογισμός των αιτήσεων που έχουν κατατεθεί στο ΠΣΚΕ καλύπτει σχεδόν το σύνολο των 230.000.000 ευρώ της διαθέσιμης δημόσιας δαπάνης. Επιπλέον, πολλοί είναι αυτοί που «κόβονται» από τους μελετητές από την πρώτη διερευνητική επαφή, καθώς άπαντες γνωρίζουν ότι θα χρειαστεί ένα αρκετά υψηλό «σκορ» μοριοδότησης, ώστε να εξασφαλιστεί η πολυπόθητη ενίσχυση. Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις αυτές, συνήθως ξεκινούν από 50.000 και μπορεί να ξεπεράσουν τα 120.000 ευρώ, χωρίς όμως να περιλαμβάνουν τρακτέρ.

Κόβονται πάνω από τους μισούς υποψηφίους από τους μελετητές

Όπως σε κάθε αναπτυξιακό πρόγραμμα, έτσι και στο συγκεκριμένο, ήταν πολύς ο κόσμος που έσπευσε να επικοινωνήσει με τους μελετητές, προκειμένου να ενημερωθεί κατά πόσο θα έχει πιθανότητες να ενταχθεί στη Δράση 4.1.5. Πολλοί αποθαρρύνονταν και αποχωρούσαν μετά τις πρώτες διευκρινίσεις, με αποτέλεσμα σε ορισμένα γραφεία μετά το… ξεσκαρτάρισμα να απομείνει ακόμα και το 30% σε σύγκριση με τους αρχικά ενδιαφερόμενους.

Όπως εξήγησε η Nατάσα Γεωργαντά, αναπληρώτρια διευθύντρια αγροτικών προγραμμάτων της «EUROMIND», συμβουλευτικής εταιρείας με έδρα τη Θεσσαλονίκη και παρουσία επίσης σε Κιλκίς και Πέλλα, «υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον, έρχονται συνέχεια στα γραφεία και μας ρωτάνε. Το θέμα είναι ότι οι περισσότεροι παραγωγοί κάνουν πίσω, έχοντας αντιληφθεί ότι μόνο αν φτάσουν σε μια πρόταση με αρκετά υψηλή βαθμολογία θα έχουν καλές πιθανότητες να γίνουν δεκτοί. Η ενημέρωση που έχουμε από το ΥΠΑΑΤ είναι ότι δεν προβλέπεται κάποια υπερδέσμευση πέραν αυτής της πολύ περιορισμένης που γνωρίζουμε».

Η γεωπόνος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Φαρσάλων Γη», Βασιλική Παναγιωτοπούλου, κατέθεσε παρόμοια άποψη στην «ΥΧ»: «Επειδή δεν υπάρχουν τα χρήματα και είναι πολλές οι απαιτήσεις από το πρόγραμμα, κάποιοι παραγωγοί απογοητεύονται και αποχωρούν. Σε πρώτη φάση ενδιαφέρθηκε πολύς κόσμος, γιατί τα λεφτά θεωρούνται πολύ καλά. Όμως, όταν βλέπουν ότι δεν μπορούν να πιάσουν αρκετά μόρια, απογοητεύονται».

Σχολιάζοντας το θέμα, ο μελετητής από την Καβάλα, Γρηγόρης Τιμοσίδης, μας είπε: «Το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός είναι περιορισμένος έχει ως αποτέλεσμα να γίνεται ένα πάρα πολύ καλό φιλτράρισμα από τα μελετητικά γραφεία, πρώτα απ’ όλα για το δικό τους όφελος και μετά, φυσικά, για τους ίδιους τους παραγωγούς».

«Ο σφιχτός προϋπολογισμός δημιούργησε ένα περιβάλλον άμυνας τόσο από τους μελετητές όσο και από τους παραγωγούς, οι οποίοι δεν μπήκαν στη διαδικασία να συντάξουν φακέλους για επενδύσεις που πιθανώς να μην εγκριθούν», δήλωσε στην «ΥΧ» ο γεωπόνος – μελετητής από τη Λάρισα, Δημήτρης Ντογκούλης. Ο γενικός διευθυντής της Αγροτικής Εταιρικής Σύμπραξης Θεσσαλονίκης (ΕΑΣΘ), Κώστας Γιαννόπουλος, τόνισε πως «υπάρχει έντονο ενδιαφέρον, καθώς έχουμε περίπου 80 παραγωγούς που έχουν εκφράσει την πρόθεση να καταθέσουν φάκελο. Βεβαίως, στη συνέχεια, ο αριθμός θα μειωθεί, γιατί θα γίνει ένα καλό φιλτράρισμα».

Η αγωνία μερίδας μελετητών να βρει τρόπους ώστε να εξασφαλίσει μια καλή βαθμολογία για τους πελάτες τους καταγράφηκε και στις ερωτήσεις που έθεσαν στα στελέχη του ΥΠΑΑΤ κατά την ενημερωτική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε για τις ανάγκες του προγράμματος στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα (6 Απριλίου).

Πλησιάζουν το 90% του προϋπολογισμού οι αιτήσεις

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στο ΠΣΚΕ μέχρι σήμερα έχουν ξεπεράσει τις 4.400, τη στιγμή που δεν έχει παρέλθει ούτε το μισό χρονικό περιθώριο μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων. Οι εκτιμήσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου κάνουν λόγο για περίπου 5.000 δικαιούχους μέχρι να εξαντληθεί ο διαθέσιμος προϋπολογισμός, σε ένα μέσο σενάριο. Πρόκειται για ακόμα ένα στοιχείο που δείχνει ότι το ενδιαφέρον κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα, παρά το ισχυρό φιλτράρισμα από τους μελετητές.

Σε ικανοποιητικό βαθμό φαίνεται να ικανοποιείται η στόχευση του προγράμματος να λειτουργήσει συμπληρωματικά με το πρόγραμμα των «Νέων Αγροτών» που είχε προκηρυχθεί το 2021. Σύμφωνα με τους μελετητές με τους οποίους συνομιλήσαμε, το ποσοστό των δικαιούχων του προγράμματος των Νέων Αγροτών που θα καταθέσουν αίτηση για τα Σχέδια Βελτίωσης ξεκινά από 20%, ενώ ανάλογα με το γραφείο και την περιοχή φτάνει ακόμα και το 70%.

Σε τεχνολογίες διαχείρισης εισροών και αποθήκες οι επενδύσεις

Σε αποθηκευτικούς χώρους και σύγχρονα εργαλεία εξοικονόμησης εισροών έχει στραφεί μεγάλο μέρος των υποψήφιων δικαιούχων ενίσχυσης για τα Σχέδια Βελτίωσης, όπως ανέφεραν αρκετοί από τους συνομιλητές μας. Ο γεωπόνος – μελετητής και πρόεδρος της «Αγρομηχανική Βόλου», Θανάσης Κούντριας, «κατ’ αρχάς, δεν υπάρχουν επενδύσεις για αγορά τρακτέρ, καθώς δεν ευνοούνται από τη μοριοδότηση. Οι πιο πολλοί κοιτάνε για ψεκαστικά προηγμένης τεχνολογίας, λιπασματοδιανομείς με GPS, ενώ υπάρχει και περίπτωση αιγοπροβατοτρόφου που ενδιαφέρεται για ρομποτικό αμελκτήριο».

Η Νατάσα Γεωργαντά της «EUROMIND» δήλωσε στην «ΥΧ»: «Υπάρχει αρκετά μεγάλο ενδιαφέρον από παραγωγούς σιτηρών και βαμβακιού για αποθηκευτικούς χώρους, ιδιαίτερα στην περιοχή του Κιλκίς. Επίσης, περιλαμβάνονται επενδύσεις για αγορά σύγχρονης σπαρτικής μηχανής και λιπασματοδιανομέα, ώστε να ικανοποιείται το κριτήριο της καινοτομίας. Στις δενδρώδεις υπάρχει ενδιαφέρον για ψεκαστικά. Επειδή συνήθως αυτά τα μηχανήματα είναι πιο ακριβά από άλλα με παλαιότερες τεχνολογίες, στην αρχή οι περισσότεροι παραγωγοί δεν τα θέλουν. Μετά, όμως, που τα χρησιμοποιούν αντιλαμβάνονται ότι τους κάνουν την απόσβεση της επένδυσης, καθώς συμβάλλουν στη μείωση του κόστους παραγωγής και έχουν θετικά αποτελέσματα και στο περιβάλλον. Αντίθετα, οι αιγοπροβατοτρόφοι είναι εξαρχής ανοιχτοί στις καινοτομίες». Όπως μας είπε η ίδια, το μέσο ύψος των επενδύσεων στους φακέλους των πελατών της φτάνει τα 120.000 ευρώ.

Στη συνέχεια, συμπληρώνει: «Κάτι που θα ήθελα επίσης να επισημάνω είναι ότι όπως είναι δομημένη η πρόσκληση, “κόβονται” οι βοοτρόφοι, γεγονός με το οποίο διαφωνούμε, καθώς πρόκειται για παραγωγούς με ιδιαίτερα δυναμικές εκμεταλλεύσεις που έχουν και την όρεξη και τη διάθεση, αλλά πάνω απ’ όλα τα χρήματα, για να προχωρήσουν τα επενδυτικά τους σχέδια».

Ο Γρηγόρης Τιμοσίδης από την Καβάλα ανέφερε σχετικά: «Έχουμε παραγωγούς που σχεδιάζουν να κατασκευάσουν αποθηκευτικούς χώρους και ψυγεία. Σ’ εμάς επειδή αρκετοί είναι παραγωγοί ακτινιδίων και αμπελιών, παίζουν αρκετά τα ψυγεία για την πρώτη πώληση παραγωγής. Επίσης, περιλαμβάνονται φυτεύσεις ακτινιδίων. Αρκετοί παραγωγοί επενδύουν στην καινοτομία. Για παράδειγμα, σε λιπασματοδιανομείς μεταβλητής δόσης και σε λογισμικά για στοχευμένη λίπανση και ψεκασμούς σε σιτηρά, βαμβάκι, ηλίανθο και άλλες καλλιέργειες.

Στις δενδρώδεις και στα αμπέλια έχουμε να κάνουμε με μηχανήματα μηχανοσυλλογής, όπως δονητές για ελιά και αμύγδαλο και με κορυφολογητές και αποφυλλωτές στο αμπέλι. Επενδύσεις για τρακτέρ δεν υπάρχουν». Σύμφωνα με τον ίδιο, ένας μέσος προϋπολογισμός επένδυσης κυμαίνεται από 80.000 έως 120.000 ευρώ.

Από την πλευρά της, η Μαρία Σφακιωτάκη από την ΕΑΣ Σητείας μας έδωσε εικόνα αναφορικά με τις επενδύσεις που ενδιαφέρουν τους ελαιοπαραγωγούς: «Στους φακέλους που διαχειρίζομαι δουλεύω πολύ τα ψεκαστικά και τους θρυμματιστές με προδιαγραφές, ώστε να παίρνουν τη μοριοδότηση της καινοτομίας, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΥΠΑΑΤ».

Οι απόψεις για το περιθώριο υποβολής αιτήσεων

Μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο από το ισχύον απαιτείται για τη σύνταξη ενός πλήρους φακέλου, σύμφωνα με μελετητές που συνομίλησαν με την «ΥΧ». Η Μαρία Σφακιωτάκη από την ΕΑΣ Σητείας μας δήλωσε σχετικά: «Το κτηριακό είναι πρόβλημα. Παρά το γεγονός ότι υπήρξε ενδιαφέρον για κτηριακές επενδύσεις που δίνουν και μόρια, αρκετοί δεν προλαβαίνουν να τις υλοποιήσουν. Δεν μπορείς να βρεις συμβολαιογράφο και να συντάξεις μισθωτήριο ή συμβόλαιο ιδιοκτησίας μέσα σε έναν μήνα. Στα προηγούμενα σχέδια υπήρχε περιθώριο έξι μηνών».

Ο Δημήτρης Ντογκούλης από τη Λάρισα συντάχθηκε με την ανωτέρω άποψη: «Όσον αφορά το διαδικαστικό κομμάτι, επενδύσεις όπως για παράδειγμα οι σταβλικές εγκαταστάσεις και οι κτηριακές υποδομές απαιτούν χρονοβόρες διαδικασίες, –αδειοδοτήσεις, έγκριση περιβαλλοντικών όρων, μελέτη μηχανικού κ.ά.–, οι οποίες πιθανώς να μην καλύπτονται από το περιθώριο υποβολής αίτησης έως τις 16 Μαΐου».

Αντίθετη άποψη εξέφρασε η Νατάσα Γεωργαντά από την «EUROMIND»: «Θεωρώ ότι όταν ένας οργανωμένος παραγωγός φτάνει στον μελετητή του θα πρέπει να έχει κάνει ήδη μια σοβαρή προεργασία και όχι να ψάχνεται εκείνη τη στιγμή.

Από τη στιγμή που και ο προϋπολογισμός είναι περιορισμένος, και αναμένεται να καλυφθεί σύντομα, δεν συμφωνώ με τη λογική να ζητάμε παρατάσεις. Θα πρέπει να μάθουμε να λειτουργούμε βάσει των προβλεπόμενων προθεσμιών. Αν ο παραγωγός διαθέτει έναν σοβαρό μελετητή και έναν ικανό μηχανικό, θα είναι εντός της προθεσμίας».