Συγκαλλιέργεια και για τη διατροφή των ανθρώπων

Το Εργαστήριο Γεωργίας του Τμήματος Γεωπονίας του ΑΠΘ πραγματοποιεί έρευνες στο θέμα της συγκαλλιέργειας ειδών και των ποικιλιών για τη διατροφή των ανθρώπων, με επίκεντρο την οικολογική εντατικοποίηση, που αποβλέπει στην αξιοποίηση πιο ανθεκτικών και αειφόρων αγροτικών συστημάτων, με βάση την αγροοικολογία και τη διασφάλιση της παραγωγικότητας, σε συνδυασμό με τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η συγκαλλιέργεια είναι ένα σύστημα όπου στον ίδιο αγρό καλλιεργούνται ταυτόχρονα δύο ή περισσότερα είδη.

Οι έρευνες είναι προσανατολισμένες στην εκμετάλλευση της ποικιλομορφίας στα συστήματα καλλιέργειας, αυξάνοντας τον αριθμό των καλλιεργούμενων ειδών και των ποικιλιών που καλλιεργούνται ταυτόχρονα (συγκαλλιέργεια) και ενδεχομένως περιλαμβάνοντας μεγαλύτερο ποσοστό ψυχανθών στα ήδη υπάρχοντα συστήματα συγκαλλιέργειας. Σύμφωνα με τον διευθυντή του Εργαστηρίου Γεωργίας του ΑΠΘ, καθηγητή Γεωπονίας, Χρήστο Δόρδα, η συγκαλλιέργεια είναι ένα σύστημα όπου στον ίδιο αγρό καλλιεργούνται ταυτόχρονα δύο ή περισσότερα είδη.

Αποτελεί μια παλαιά γεωργική πρακτική –και στη χώρα μας–, με στόχο τη μεγιστοποίηση της απόδοσης των συγκαλλιεργούμενων ειδών χρησιμοποιώντας τις λιγότερες εισροές. Συνήθως εφαρμόζεται συγκαλλιέργεια ψυχανθούς με σιτηρό, για παραγωγή σανού ή ενσιρώματος για τη διατροφή των ζώων, ενώ η χρήση των προϊόντων της συγκαλλιέργειας για τη διατροφή των ανθρώπων είναι περιορισμένη.

Με τις σχετικές έρευνες επιχειρείται η πρακτική αυτή να επεκταθεί και σε αυτή την κατεύθυνση. «Σκοπός είναι να χρησιμοποιηθούν σιτηρά και ψυχανθή, κάτω από βιολογικές αρχές, για την παραγωγή μαλακού σιταριού αυξημένου σε περιεκτικότητα πρωτεΐνης», επισημαίνει ο κ. Δόρδας.

Η συγκαλλιέργεια στην πράξη

Τα νέα αυτά συστήματα συγκαλλιέργειας εφαρμόζονται πειραματικά στο αγρόκτημα του πανεπιστημίου, όπου καλλιεργούνται σιτάρι με μπιζέλι για ανθρώπινη κατανάλωση. Σκοπός είναι η παραγωγή και των δύο ειδών. Το χωράφι χωρίζεται σε τρία μέρη. Στη μια ζώνη καλλιεργούνται σιτηρά, στη δεύτερη μπιζέλι και στην τρίτη γίνεται συγκαλλιέργεια, για τη συγκριτική έρευνα στην ανάπτυξη των φυτών.

Η συγκαλλιέργεια, με την επίβλεψη του Εργαστηρίου, δοκιμάζεται από φέτος και σε αγροκτήματα σε περιοχές του Κιλκίς, της Λάρισας και στο Ζαγκλιβέρι Θεσσαλονίκης.

«Προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε τους παραγωγούς να δοκιμάσουν τα νέα αυτά συστήματα σε μικρή έκταση και εάν δουν ότι τους συμφέρει, να το επεκτείνουν σε μεγαλύτερες εκτάσεις», υπογραμμίζει ο διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωργίας και προσθέτει πως ο συνδυασμός σιτηρών με ψυχανθή επιτυγχάνει την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του αζώτου και την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος των συγκαλλιεργούμενων ειδών και επιπλέον συνδυάζει υψηλή απόδοση και ποιότητα παραγόμενου προϊόντος.

Η συγκαλλιέργεια αποτελεί ιδανικό σύστημα για μικρές αγροτοκτηνοτροφικές μονάδες. Τα τελευταία χρόνια, έχει επεκταθεί η συγκαλλιέργεια μαλακού σιταριού με φακή, με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας, και δείχνει ότι μπορεί να προσφέρει ένα ικανοποιητικό εισόδημα για τον παραγωγό.

Σύμφωνα με τον κ. Δόρδα, στη Γαλλία, όπου εφαρμόζονται αυτά τα συστήματα, η τιμή του μαλακού σιταριού από 20 λεπτά φτάνει στο 1 ευρώ, αφού πωλείται ως βιολογικό προϊόν, ενώ παράλληλα τα σιτηρά χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη της φακής, για να μην πλαγιάζουν τα φυτά και οι παραγωγοί να συγκομίζουν μεγαλύτερη ποσότητα. Από τα μειονεκτήματα στα συστήματα αυτά είναι η διαλογή και ο διαχωρισμός των σπόρων, ενώ γίνονται έρευνες για την τροποποίηση των μηχανημάτων αλωνισμού και διαλογής.