Συγκινεί το γκράφιτι για τα Τέμπη στον Πυργετό

Ένα μνημείο με ιδιαίτερη ενέργεια είναι το γκράφιτι «Η πάντα των Τεμπών», που δημιουργήθηκε στον Πυργετό Λάρισας, στο γήπεδο του χωριού. Το έργο βρίσκεται σε σημείο όπου καθίσταται εύκολα ορατό από κάθε περαστικό, το οποίο όταν κάποιος αντικρίσει σίγουρα θα σταματήσει είτε για να το φωτογραφίσει είτε για να συλλογιστεί.

Το γκράφιτι ξεχωρίζει όχι μόνο για το καλλιτεχνικό του αποτύπωμα, αλλά και για το βαθύ του μήνυμα. Είναι ένας λαϊκός τρόπος μνήμης, μια σύγχρονη «υφάντρα» που αποτυπώνει τον συλλογικό πόνο και μετατρέπει τον τοίχο σε ζωντανή αφήγηση. Όπως αναγράφεται και στην αφιέρωση: «Η πάντα των Τεμπών. Ύφασμα και τοίχος, λαϊκή τέχνη της μνήμης, που παίρνει μορφή για να μείνει ζωντανή και να μιλά». Δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 2025, στο πλαίσιο του 2ου Φεστιβάλ Κάτω Ολύμπου και είναι αφιερωμένο στις 57 ψυχές που χάθηκαν στο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών.

Το έργο αντλεί έμπνευση από την ελληνική λαϊκή παράδοση για τις πάντες – τα κεντημένα υφάσματα που στόλιζαν παλαιότερα τα σπίτια, απεικονίζοντας σκηνές της καθημερινότητας, της φύσης, αλλά και μύθους ή συμβολισμούς. Με σεβασμό σε αυτή την παράδοση, οι δημιουργοί της τοιχογραφίας (η ομάδα ΕΤΚ – Εκδόσεις του Κάμπου – Project ΙππόΚαμπος) «μεταφράζουν» τη λαϊκή τέχνη στη γλώσσα του δρόμου: Αντί για κλωστές, χρησιμοποιούν σπρέι· αντί για ύφασμα, έναν τοίχο· και αντί για καθημερινές σκηνές, αφηγούνται μία από τις πιο οδυνηρές στιγμές της σύγχρονης Ελλάδας.

Χωρισμένο σε τρία μέρη

Η τοιχογραφία είναι χωρισμένη σε τρία μέρη, που λειτουργούν σαν κεφάλαια μιας υφαντής ιστορίας: Το Ταξίδι, Η Σύγκρουση, Το Πένθος.Ακολουθεί μια αναλυτική ερμηνευτική ανάλυση των τριών μερών:

• Αριστερό μέρος – Το Ταξίδι: Ο γαλάζιος ουρανός και ένα λευκό περιστέρι ανοίγουν την αφήγηση. Το τρένο IC62 εμφανίζεται γεμάτο επιβάτες, σε μια φωτεινή, θεσσαλική εξοχή. Ανάμεσά τους και ένα στιγμιότυπο που σημάδεψε τις μαρτυρίες: Το sms «Μαμά θα αργήσω», μήνυμα που στάλθηκε λίγα δευτερόλεπτα πριν από τη σύγκρουση.
• Κεντρικό μέρος – Η Σύγκρουση: Εδώ η εικόνα μετατρέπεται σε μύθο. Οι δύο μηχανές σχηματίζουν κεφάλια δράκων, σαν ήρωες από προφορικές παραδόσεις, ενώ οι φλόγες δημιουργούν συμμετρικά μοτίβα που θυμίζουν εικόνισμα. Στον καπνό εμφανίζονται ανέκφραστα πρόσωπα, οι ψυχές των θυμάτων. Το ρολόι-μνήμα δείχνει την ώρα της τραγωδίας και γράφει «57 ψυχές», ενώ από κάτω κυλά ο Πηνειός.
• Δεξί μέρος – Το Πένθος: Ο ουρανός σκοτεινιάζει. Ένα μαύρο πουλί πετά ανάμεσα στα άστρα, με φόντο τον Όλυμπο και τον Κίσσαβο. Μαυροφορεμένες γυναίκες κι ένας άντρας με μαύρο περιβραχιόνιο κρατούν εικόνες των θυμάτων, ενώ ένα κορίτσι ανάβει ένα κερί. Όλοι τους είναι δακρυσμένοι. Δίπλα της, ένα λουλούδι ρίχνει ένα πέταλο – κι αυτό μαύρο, σαν δάκρυ. Όλο το σύμπαν μοιάζει να θρηνεί.

Γύρω από όλη τη σκηνή, λουλουδένιες μπορντούρες και γεωμετρικά μοτίβα πλαισιώνουν την τοιχογραφία, θυμίζοντας τις πραγματικές κεντητές πάντες των ελληνικών σπιτιών.