Σε παράλληλα επίπεδα τρέχουν οι εξελίξεις στο πρόβλημα της απασχόλησης εργατών γης στον πρωτογενή τομέα. Τη Δευτέρα 10 Iανουαρίου πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών, INCOFRUIT-HELLAS, όπου αναδείχθηκαν μεταξύ άλλων και τα προβλήματα που σχετίζονται με τους παράτυπα διαμένοντες εργάτες.
Στη συζήτηση έλαβαν μέρος ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου, Γιώργος Πολυχρονάκης, ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Γιώργος Φραγκίστας, και στελέχη του γραφείου του ΥΠΑΑΤ, Σπήλιου Λιβανού. Εν τω μεταξύ, όπως γνωστοποίησε στην «ΥΧ» ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Πυρηνόκαρπων, Χρήστος Γιαννακάκης, επίκεινται εξελίξεις στο θέμα των εργατών γης σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, όπου και προωθούνται την τελευταία διετία λύσεις στο πλαίσιο των μετακλητών εργατών:
«Τη Δευτέρα 17/1 θα πραγματοποιηθεί στη Βέροια συνεδρίαση του δεκαεξαμελούς Διοικητικού Συμβουλίου της Διεπαγγελματικής με τη συμμετοχή των συνεταιρισμών, της βιομηχανίας μεταποίησης και των εξαγωγικών επιχειρήσεων. Εκεί θα οριστικοποιηθούν οι θέσεις μας». Όλα αυτά, ενώ αναμένεται διυπουργική σύσκεψη για το θέμα στις 26 Ιανουαρίου.
Οι λύσεις που προτάθηκαν στο ΥΠΑΑΤ
Θέμα της τηλεδιάσκεψης μεταξύ INCOFRUIT-HELLAS και ΥΠΑΑΤ ήταν, μεταξύ άλλων, το πλαίσιο που διέπει τη δυνατότητα απασχόλησης παράτυπα διαμενόντων πολιτών από τρίτες χώρες. Πρόκειται, ως γνωστόν, για μια κατηγορία διαφορετική από τους μετακλητούς εργάτες γης, αλλά εξίσου σημαντική για τη διεκπεραίωση της συγκομιδής ορισμένων προϊόντων, όπως είναι η φράουλα, τα κηπευτικά, τα εσπεριδοειδή κ.ά.
Οι εκμεταλλεύσεις που δραστηριοποιούνται στα εν λόγω προϊόντα αντιμετωπίζουν ήδη σοβαρό πρόβλημα με την έλλειψη εργατικών χεριών, αλλά και με την αδυναμία αξιοποίησης διαθέσιμων ατόμων που διαβιούν στη χώρα μας σε καθεστώς αβεβαιότητας. Επιπλέον, τέθηκε η ανάγκη απασχόλησης εργατών γης από τις ανώνυμες εταιρείες με εργόσημο και όχι με ΙΚΑ. Προς τούτο, προτάθηκε η τροποποίηση του Ν.3863/2010 με προσθήκη διάταξης στο άρθρο 20:
όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους από την παρ. 8 του άρθρου 76 του ν. 3996/2011 (Α’ 170), αντικαθίστανται ως εξής:
«Άρθρο 20 Αμοιβή και παρακράτηση εισφορών περιστασιακά απασχολουμένων
Ε. Προσωπικό που παρέχει υπηρεσίες περιοριστικά και μόνο για συγκομιδή καρπών (καμία άλλη καλλιεργητική εργασία) σε συσκευαστήρια-τυποποιητηρια & μεταποιητικές βιομηχανίες οπωροκηπευτικών προϊόντων αμειβόμενο με την ώρα ή την ημέρα, σε τακτά ή μη χρονικά διαστήματα, είτε προς έναν είτε προς περισσότερους του ενός εργοδότες, για την ίδια μισθολογική περίοδο, που καλύπτεται από την ασφάλιση του ΕΦΚΑ (EFΙΚΑ-ΕΤΑΜ), μη παρέχον την υπηρεσία αυτή ως υπαλληλικό προσωπικό της εταιρείας ή ως μέλος εταιρείας και ως εργάτες γης σε εργασίες καλυπτόμενες από την ασφάλιση του ΟΓΑ όταν η εταιρεία διαθέτει καλλιεργούμενες εκτάσεις (κάθετη οργάνωση)».
Όπως δήλωσε ο κ. Πολυχρονάκης στην «ΥΧ», μετά το πέρας της διαδικτυακής σύσκεψης: «Προσπαθούμε να βρούμε από κοινού λύσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του κλάδου και οι παραγωγοί. Βρισκόμαστε σε συνεννόηση με την ΠΕΜΕΤΕ (επιτραπέζια ελιά), αλλά και με την ΕΚΚΕ (μεταποιημένο ροδάκινο) για να καταθέσουμε κοινό υπόμνημα στο ΥΠΑΑΤ.
Υπάρχουν πολλά που πρέπει να επιλυθούν σχετικά με το κόστος, αλλά και την απλοποίηση των διαδικασιών, τόσο στους μετακλητούς όσο και στους παράτυπα διαμένοντες πολίτες από τρίτες χώρες. Πριν προχωρήσουμε σε λύσεις μετακίνησης εργατών από άλλες χώρες, πρέπει να δούμε τι μπορεί να γίνει για να απασχοληθούν οι αλλοδαποί που βρίσκονται στη χώρα μας, αλλά και οι Έλληνες».
Οι θέσεις που προτάθηκαν από τον INCOFRUIT-HELLAS για την επίλυση των προβλημάτων που σχετίζονται με την απασχόληση εργατών, καθώς και τα γραφειοκρατικά ζητήματα που χρήζουν διευθέτηση συνοψίζονται στα εξής:
✱ Nα ισχύσει η θεσπισθείσα πέρσι προσωρινή διάταξη της απασχόλησης ανέργων τουριστικών ή άλλων ασχολιών για συγκομιδή και άλλες αγροτικές εργασίες, έναντι αμοιβής, χωρίς να στερούνται τυχόν επιδομάτων.
✱ Να δοθεί προσωρινά ΑΜΚΑ και ΑΦΜ στους ευρισκόμενους στη χώρα μας αλλοδαπούς με προσωρινή άδεια παραμονής για τη νόμιμη απασχόλησή τους για συγκομιδή και άλλες αγροτικές εργασίες με καταβολή εργοσήμου.
✱ Η διαμονή των παραπάνω αλλοδαπών να είναι σε οικίσκους που θα παρέχει ο εργοδότης – αγρότης χωρίς τη μεσολάβηση «ομαδαρχών» (σ.σ. εργολάβοι που διατηρούν συνεργεία με αλλοδαπούς) και χωρίς τη δημιουργία «γκέτο». Εξυπακούεται ότι θα προβλεφθεί η χρηματοδότηση των ενδιαφερόμενων αγροτών για την προμήθειά τους.
✱ Να επιτραπεί σε συνταξιούχους αγρότες, σε περιόδους αιχμής, να απασχολούνται για συγκομιδή και λοιπές αγροτικές εργασίες, χωρίς να θίγεται η συνταξιοδοτική κατάστασή τους.
Εμπόδιο η γραφειοκρατία, αναγκαία τα επιπλέον κίνητρα σε αλλοδαπούς και Έλληνες
Το θέμα των παρατύπως διαμενόντων ανέδειξε στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Κηπευτικών στα Μέγαρα Αττικής, Γιώργος Παπαβασίλης: «Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με καθυστερήσεις και άλλα θέματα στις τοπικές υπηρεσίες που υπάγονται στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.
Ένα παράδειγμα από τα πολλά που χρειάζονται επίλυση είναι το εξής: Υπάρχουν πολίτες από Ινδία, Πακιστάν και Μπαγκλαντές, που έρχονται για απασχόληση και αποκτούν κανονικά ΑΜΚΑ και ΑΦΜ. Ενώ μπορείς να τους βγάλεις εργόσημο, οι ίδιοι δεν έχουν δικαίωμα να τους παρέχονται ιατροφαρμακευτικές υπηρεσίες.
Είναι ένας από τους πολλούς λόγους που προτιμούν να απασχοληθούν σε άλλες χώρες. Πάντως, για να είμαστε δίκαιοι, πριν από μερικά χρόνια είχε γίνει μια καλή προσπάθεια με παράτυπα διαμένοντες, η οποία δυστυχώς δεν στηρίχθηκε από όλους τους παραγωγούς της Αττικής. Σε ό,τι αφορά τους μετακλητούς, μπορεί να σου πάρει ακόμα και ενάμιση χρόνο μέχρι να φέρεις έναν εργάτη από τη χώρα του».
Στις αρχές του μήνα, ο Ενιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας είχε αποστείλει επιστολή στο ΥΠΑΑΤ, θίγοντας, μεταξύ άλλων, τα γραφειοκρατικά προβλήματα που σχετίζονται με τη διαδικασία νομιμοποίησης των παράτυπα διαμενόντων εργατών.
Για το θέμα, ο πρόεδρος του συλλόγου, Μιχάλης Βιαννιτάκης, δήλωσε στην «ΥΧ»: «Μας παίρνει περίπου τρεις μήνες για να καταφέρουμε να εξασφαλίσουμε τη νομιμοποίηση ενός εργάτη και να κάνουμε χρήση του καθεστώτος της εξάμηνης άρσης απομάκρυνσης αυτών των αλλοδαπών. Χάνουμε, δηλαδή, επί της ουσίας τους μισούς από τους έξι μήνες λόγω της γραφειοκρατίας. Εργάτες που έχουν απασχοληθεί στην Ιταλία μας έχουν πει ότι η ίδια διαδικασία παίρνει έναν μήνα».
Ο γεωπόνος από την Ηλεία, Φάνης Παπανικολόπουλος, γνωρίζει καλά την κατάσταση σε ό,τι αφορά την απασχόληση εργατών γης σε καλλιέργειες όπως οι φράουλες και τα σμέουρα: «Είναι πάρα πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν. Για παράδειγμα, απαιτείται στελέχωση των υπηρεσιών που υπάγονται στο υπουργείο Μετανάστευσης με περισσότερα άτομα. Θα είναι καλό να εξετάσουμε τη δυνατότητα διακρατικών συμφωνιών με την Ινδία και άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας. Να δούμε, όμως, και τα κωλύματα που υπάρχουν, ώστε να απασχοληθούν και οι Έλληνες που παίρνουν επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και αποφεύγουν να εργαστούν για να μην το χάσουν.
Εκτός από κίνητρα, θα είναι καλό να θεσπιστούν και αντικίνητρα. Τέλος, ένα πολύ σημαντικό ζήτημα είναι να γίνει μια επιτροπή με γνώστες του θέματος σε συνεργασία με το ΥΠΑΑΤ και να οριστούν εξαρχής οι Μονάδες Ανθρώπινης Εργασίας που, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι εκτός πραγματικότητας και αναγκών».
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2022
