Ταμείο Ανάκαμψης: Ευφυή γεωργία, αρδευτικές υποδομές και ιδιωτικές επενδύσεις προτάσσει το ΥΠΑΑΤ

✱ Πώς επιδιώκεται η εξασφάλιση χρηματοδότησης για τον αγροδιατροφικό τομέα και την ύπαιθρο από το πακέτο των 32 δισ. ευρώ
✱ Τον τελικό λόγο έχει η ομάδα Σκυλακάκη

Ευθυγραμμισμένες όσο το δυνατόν με τις απαιτήσεις της ΕΕ και τις αυστηρές οδηγίες που έχει δώσει σε όλα τα υπουργεία η λεγόμενη «ομάδα κρούσης» του πρωθυπουργού για την υλοποίηση του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, σχεδιάζονται οι προτεινόμενες δράσεις του ΥΠΑΑΤ. Σύμφωνα με το αποκλειστικό ρεπορτάζ της «ΥΧ», τα προγράμματα που προτείνονται από την πλατεία Βάθη, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), στο πλαίσιο του New Generation EU, στηρίζονται σε τρεις άξονες:

1. Στον ψηφιακό μετασχηματισμό.

2. Στις υποδομές.

3. Στις ιδιωτικές επενδύσεις.

Κάθε άξονας αναλύεται σε επιμέρους δράσεις και με στοχοθεσία. Επιβεβαιώνοντας το ρεπορτάζ της «ΥΧ» την προηγούμενη εβδομάδα, ανώτατος κυβερνητικός αξιωματούχος αναφέρει πως το σχέδιο τόσο του ΥΠΑΑΤ, όσο και των άλλων υπουργείων, κινείται στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων που η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει, με την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση να αποτελεί τον συνδετικό κρίκο του εθνικού σχεδίου που προετοιμάζεται.

Δράσεις

Συγκεκριμένα, το προτεινόμενο σχέδιο του ΥΠΑΑΤ περιλαμβάνει δράσεις με στόχο τον ψηφιακό μετασχηματισμό του πρωτογενούς τομέα, δίνοντας έμφαση στην ευφυή γεωργία και κτηνοτροφία. Εξάλλου, η Κομισιόν έχει καταστήσει σαφές ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα συμβάλει θετικά όχι μόνο στην επιχειρηματικότητα, αλλά και στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και δη των στρατηγικών «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» και της «Βιοποικιλότητας».

Όσον αφορά τον δεύτερο άξονα, το επιτελείο του ΥΠΑΑΤ επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση υποδομών που, όπως πληροφορούμαστε, αφορούν πρωτίστως την άρδευση. Μάλιστα, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, τα κονδύλια που αιτούνται για τα συγκεκριμένα έργα αφορούν μεγάλο μέρος του αιτούμενου προϋπολογισμού.

Αν και δεν έχουν γνωστοποιηθεί περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά, το αίτημα για αρδευτικές υποδομές μέσω του Ταμείου, προκαλούνται εύλογα ερωτήματα, με δεδομένο ότι το 70% των έργων συνολικά πρέπει να έχει συμβασιοποιηθεί το αργότερο έως το 2022. Όπως προβλέπει η ΕΕ, το 70% των ποσών που διατίθενται σε κάθε χώρα θα πρέπει να δεσμευθεί τα έτη 2021 και 2022. Επιπλέον, η μακρά διαδικασία υλοποίησής τους αντιβαίνει με τη φιλοσοφία του Ταμείου, που στόχο έχει την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την κρίση της πανδημίας.

Αντίθετα, ο τελευταίος άξονας, αυτός των ιδιωτικών επενδύσεων, αντικατοπτρίζει τις αρχές που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης για τη στήριξη της απασχόλησης και την οικονομική ανάκαμψη. Η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ φιλοδοξεί να ενεργοποιήσει εκ νέου προγράμματα, όπως τη Μεταποίηση και τα Σχέδια Βελτίωσης, ενώ στοχεύει σε δράσεις για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών και τη γενετική βελτίωση.

Εκτός από το ΥΠΑΑΤ, για την ανάκαμψη της υπαίθρου αρμοδιότητες έχουν και άλλα υπουργεία. Όπως μαθαίνουμε, στον σχεδιασμό του υπουργείου Εσωτερικών για παράδειγμα, περιλαμβάνεται και πρόταση χρηματοδότησης των δήμων για την υλοποίηση έργων αγροτικής οδοποιίας.

Μηχανισμός

Τα προγράμματα των υπουργείων θα τεθούν υπό επεξεργασία από την ομάδα κρούσης, που θα ολοκληρώσει και το σχέδιο ανάκαμψης της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι το τελικό σχέδιο, αυτό δηλαδή που πρόκειται να κατατεθεί προς έγκριση στην Επιτροπή, ενδέχεται να απαλείφει ή να προσαρμόζει ανάλογα τις προτάσεις των επιτελείων των υπουργείων, άρα και του ΥΠΑΑΤ.

Εξάλλου, διά στόματος του επικεφαλής της ομάδας, του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Θεόδωρου Σκυλακάκη, «το Ταμείο Ανάκαμψης έχει στόχο μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που θα επιταχύνουν την ανάκαμψη και την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου –και θα εκσυγχρονίσουν τις λειτουργίες του κράτους– προς πράσινη και ψηφιακή κατεύθυνση προπαντός».

Στόχος είναι το σχέδιο, που θα περιγράφει τη μεταρρυθμιστική ατζέντα της χώρας για τα έτη 2021-2023, να κατατεθεί στις 15 Οκτωβρίου, ώστε μετά από συγκεκριμένη διαδικασία να «ξεκλειδώσει» το πακέτο των 32 δισ. ευρώ περίπου που έχει εξασφαλίσει η χώρα μόνο για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης (το ένα δηλαδή από τα χρηματοδοτικά εργαλεία του New Generation EU). Να υπενθυμίσουμε ότι τα 32 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σε 19,5 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις και 12,5 δισ. δάνεια. Σημειώνεται ότι το ελληνικό σχέδιο θα αναθεωρηθεί και θα προσαρμοστεί ανάλογα με τις ανάγκες το 2022, ώστε να ληφθεί υπόψη η τελική κατανομή των κονδυλίων για το 2023.

Αποπληρωμή δανείων

Ο μεγάλος προβληματισμός των υπουργείων σκιαγραφείται όχι μόνο στο αν θα εγκριθούν τα προτεινόμενα προγράμματά τους, αλλά αν όσα τελικά πάρουν το «πράσινο φως» θα εντάσσονται ή όχι στο πακέτο των επιχορηγήσεων. Πάντως, και σε αυτή την περίπτωση, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, οι επιχορηγήσεις θα εκταμιευθούν μόνο και εφόσον πληρούνται τα συμφωνηθέντα ορόσημα και οι στόχοι που καθορίζονται στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Όσο για τα δάνεια (θυμίζουμε ότι η ΕΕ θα δανειστεί από τις κεφαλαιαγορές αποκλειστικά για τον σκοπό της αντιμετώπισης των συνεπειών της κρίσης της COVID-19), η εξόφλησή τους προγραμματίζεται κατά τέτοιον τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η σταθερή και προβλέψιμη μείωση των υποχρεώσεων έως την 31η Δεκεμβρίου 2058. Τα ποσά που δεν χρησιμοποιούνται για πληρωμές τόκων κατά το προβλεπόμενο θα χρησιμοποιηθούν για πρόωρη εξόφληση πριν από το τέλος του ΠΔΠ 2021-2027, με ελάχιστο ποσό, και μπορούν να αυξηθούν πάνω από αυτό το επίπεδο, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουν θεσπιστεί νέοι ίδιοι πόροι.