Θερμοκήπια: Τα συν και τα πλην του προγράμματος ενίσχυσης

Στο μικροσκόπιο των ενδιαφερόμενων αγροτών, ομάδων και επιχειρήσεων μπαίνει η προκήρυξη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την ενίσχυση του εκσυγχρονισμού υφιστάμενων και της κατασκευής νέων θερμοκηπίων, διχτυοκηπίων, θαλάμων καλλιέργειας και άλλων «προσπελάσιμων στεγάστρων». Οι αιτήσεις για το εν λόγω πρόγραμμα ξεκινούν από τις 23 Ιουνίου και πρέπει να υποβληθούν μέχρι τις 26 Αυγούστου.
Αν και ο όρος «προσπελάσιμα στέγαστρα» δεν ορίζεται επακριβώς ούτε στην προκήρυξη ούτε με κάποια άλλη νομοθετική ρύθμιση –θυμίζουμε ότι υπάρχει ολόκληρο θεσμικό πλαίσιο για τους τύπους των θερμοκηπίων–, το ΥΠΑΑΤ εννοεί με αυτόν τον όρο τα θερμοκήπια τύπου Τολ, κυρίως στη Δυτική Ελλάδα, όπου παράγονται φράουλες και κηπευτικά. Το ιδανικό θα ήταν να υπήρχε σαφής προσδιορισμός του τι σημαίνει «προσπελάσιμο στέγαστρο», όπως επισημαίνουν στην «ΥΧ» παράγοντες της αγοράς. Μιλώντας για την προκήρυξη της Παρέμβασης Π3-73-2.9 του ΣΣ-ΚΑΠ, ο γενικός γραμματέας του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, Μιχάλης Βιαννιτάκης, σχολιάζει στην «ΥΧ»: «Σίγουρα είναι κάτι θετικό για τον κλάδο των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, όμως εξακολουθεί να κουβαλά τα προβλήματα που έχουν τα Σχέδια Βελτίωσης. Για εμάς, το ζήτημα της θερμοκηπιακής καλλιέργειας και η ανάπτυξή της δεν είναι απλό.
Έχει πάρα πολλές λεπτομέρειες, που κρίνουν το αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, επιδοτείται 65%-70% η θερμοκηπιακή καλλιέργεια στη Θεσσαλία, στον Έβρο και σε κάποια νησιά. Είναι κατανοητό, με δεδομένο τα όσα έχουν υποστεί αυτές οι περιοχές, αλλά δεν μπορούν παντού τα θερμοκήπια να έχουν την ίδια απόδοση με το ίδιο κόστος. Θεωρούμε ότι για να επιτύχει το σχέδιο της κυβέρνησης, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση σε περιοχές όπως η Ιεράπετρα, όπου υπάρχουν θερμοκήπια τα τελευταία 60 χρόνια και, ως εκ τούτου, υπάρχει και η σχετική τεχνογνωσία. Θα θέλαμε, τέλος, μια πιο ουσιαστική διαβούλευση πριν προκηρυχθεί το μέτρο από το ΥΠΑΑΤ».
Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Ένωσης Κατασκευαστών Γεωργικών Μηχανημάτων (ΕΚΑΓΕΜ), Δήμητρα Εμμανουηλίδου, λέει στην «ΥΧ»: «Περιμέναμε την πρόσκληση με ανυπομονησία εδώ και καιρό. Σίγουρα το χρονικό διάστημα των δύο μηνών εντός του καλοκαιριού θα είναι πρόκληση, γιατί πλέον το νομοθετικό πλαίσιο για τις εγκρίσεις τύπου των υφιστάμενων και των νέων θερμοκηπίων είναι πιο απαιτητικό και η συμμόρφωση των ιδιοκτητών απαιτεί περισσότερο χρόνο και γραφειοκρατία.
Επίσης, ενώ είχε ανακοινωθεί ότι θα γίνει προσπάθεια να ενταχθούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές θερμοκηπίων, το γεγονός ότι υπάρχει καθορισμένη κατανομή ανά περιφέρεια περιορίζει τη δυνατότητα ένταξης σε ορισμένες περιοχές, που εκ των πραγμάτων θα υπάρξει μεγάλη ζήτηση. Θέλουμε το πρόγραμμα να είναι τέτοιο, που να τηρούνται οι βασικοί όροι και οι προϋποθέσεις, αλλά να μην είναι και τροχοπέδη στην ανάπτυξη των θερμοκηπίων».
Υδροπονία και καινοτομία φέρνουν οι επιδοτήσεις θερμοκηπίων στην Τριφυλία
Η αντίστροφη μέτρηση για το πρόγραμμα της επιδότησης των θερμοκηπίων έχει αρχίσει και, στην Τριφυλία, παραγωγοί, αλλά και αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες έχουν ήδη διαμορφώσει εικόνα για τις μελλοντικές επενδύσεις και ετοιμάζουν τις τελικές τους προτάσεις.
Ο 40χρονος Δημήτρης Πλακονούρης, ιδιοκτήτης θερμοκηπίου, δηλώνει στην «ΥΧ»: «Στην περιοχή της Τριφυλίας, το ενδιαφέρον όλων είναι δεδομένο και, επειδή ο προϋπολογισμός του προγράμματος είναι μεγάλος, θα προσπαθήσω να εντάξω σε αυτό καινοτομίες που θα αναβαθμίσουν τη λειτουργία του θερμοκηπίου».
Όπως εξηγεί, «στόχος είναι η επέκταση της υδροπονίας στις θερμοκηπιακές μονάδες που συντηρώ, αφού ήδη από τα 45 στρέμματα τα 10 έχουν υδροπονική. Η υδροπονία μάς δίνει πολύ καλύτερο αποτέλεσμα σε επίπεδο παραγωγής. Το ζητούμενο δεν είναι η φθηνή επιλογή, αλλά η σωστή, και αυτό πρέπει να βγει μέσα από έρευνα, ώστε η μελέτη να είναι σωστή».
Κλείνοντας, ο Δημήτρης Πλακονούρης επισημαίνει ότι εάν δεν υπήρχε πρόβλημα εργατικού δυναμικού, θα ήταν πολύ περισσότερα τα θερμοκήπια στη χώρα μας. Από τη ΔΑΟΚ Τριφυλίας, ο Αντώνης Παρασκευόπουλος, άνθρωπος-κλειδί για την ανάπτυξη των θερμοκηπίων στην Τριφυλία, δηλώνει ότι «το ενδιαφέρον είναι μεγάλο, αφού η περιοχή έχει πολλά στρέμματα θερμοκηπιακής καλλιέργειας και προέρχεται τόσο από νέους καλλιεργητές που επιλέγουν το θερμοκήπιο όσο και από ιδιοκτήτες θερμοκηπίων που επιθυμούν να επενδύσουν με υψηλότερο κόστος εγκατάστασης. Επίσης, ενδιαφέρον υπάρχει στην προώθηση των υδροπονικών καλλιεργειών, που δίνουν υψηλές αποδόσεις και καλή ποιότητα. Ακόμη, το βλέμμα στρέφεται στην καινοτομία και στις νέες τεχνολογίες. Σε αυτές τις κατευθύνσεις θα κινηθούμε, ώστε να μπορέσουμε να δώσουμε ανάπτυξη σε αυτόν τον κλάδο».
Πρόταση της ΠΕΝΑ για τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες Με αφορμή τη συμμετοχή της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών (ΠΕΝΑ) στην 5η Επιτροπή Παρακολούθησης του ΣΣ ΚΑΠ 2023 – 2027, που έλαβε χώρα την Τρίτη 13 Μαΐου στην Κέρκυρα, ο αντιπροσωπευτικός συνδικαλιστικός φορέας των νέων αγροτών προχώρησε στην παρακάτω τοποθέτηση: «Τα θερμοκήπια αποτελούν για εμάς μια σημαντική πρόκληση, μεταξύ άλλων και λόγω των εφαρμογών νέων τεχνολογιών. Για να έχει, όμως, αυτό το εγχείρημα κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά αποτελέσματα, ώστε να διαμορφώσει ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, είναι απαραίτητο να προχωρήσουμε σε σύγχρονα συλλογικά σχήματα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουμε, για μια θερμοκηπιακή υδροπονική καλλιέργεια απαιτούνται 1,5 έως 2 άτομα ανά στρέμμα. Μικρές επιχειρήσεις 2, 3 ή 5 στρεμμάτων αυτού του τύπου δεν μπορούν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις απαιτήσεις της αγοράς λόγω περιορισμένων δυνατοτήτων. Εμείς πιστεύουμε ότι ομάδες παραγωγών οκτώ έως δέκα νέων ανθρώπων μπορούν να υιοθετήσουν σύγχρονες συλλογικές και επιστημονικές πρακτικές, ώστε να ανταποκριθούν σε αυτές τις προκλήσεις. Με αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνεται η συγκράτηση των νέων στην ύπαιθρο, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τη σύγχρονη τεχνολογία και να διαδραματίσουν έναν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή και την εμπορία των αγροτικών προϊόντων. Δυστυχώς, η χρηματοδότηση, έτσι όπως έχει οριστεί, δίνει τη δυνατότητα μόνο σε πολύ μεγάλες μη αγροτικές επιχειρήσεις, των οποίων το μόνο αποτέλεσμα είναι η επίτευξη οικονομικών στόχων μέσω της αναζήτησης εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες. Δεν πρέπει να πάμε σε μια FastTrack διαδικασία, που θα δημιουργήσει κι άλλα κουφάρια εγκαταλειμμένων θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων στην ύπαιθρο». |
Αλκιβιάδης Αλεξάνδρου γενικός διευθυντής Αγροτικής Τραπεζικής, Πειραιώς
«Η κλιματική κρίση μάς ωθεί στο να επαναπροσδιορίσουμε το μοντέλο παραγωγής, που θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα των φυσικών πόρων και την ποιότητα των προϊόντων. Στην Πειραιώς, η στήριξη του αγροδιατροφικού τομέα αποτελεί στρατηγική επιλογή, καθώς οραματιζόμαστε έναν πρωτογενή τομέα, που θα διασφαλίζει το περιβάλλον και θα παράγει ασφαλή τρόφιμα.
Στο πλαίσιο αυτό, υλοποιούμε ένα ολιστικό σχέδιο στήριξης των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, μέσα σε ένα προστατευμένο και ελεγχόμενο περιβάλλον, που δημιουργεί μειωμένο κόστος παραγωγής και υψηλότερη παραγωγικότητα. Ο μετασχηματισμός και ο εκσυγχρονισμός του αγροδιατροφικού τομέα ξεκινούν με την πρόσκληση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για επενδύσεις συνολικού προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ σε σύγχρονα θερμοκήπια, ποσό που αποτελεί μέρος των αναγγελθέντων από την κυβέρνηση 600 εκατ. ευρώ.
Η Πειραιώς προσφέρει στήριξη σε παραγωγούς, συλλογικά σχήματα και νομικά πρόσωπα πρωτίστως με την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, για την υλοποίηση της επένδυσης, με το δάνειο προεξόφλησης του 100% της επιχορήγησης που αποπληρώνεται με την καταβολή της όσο και με μακροπρόθεσμο δανεισμό με χρηματοδοτικά εργαλεία ανάλογα με τη φύση της επένδυσης.
Αποσκοπούμε στην άμεση έναρξη και την ολοκλήρωση του έργου, προκειμένου ο αγρότης-επενδυτής να αποκομίσει άμεσα τα οφέλη της επένδυσής του. Η επιλογή του κατάλληλου επενδυτικού σχήματος γίνεται σε εξατομικευμένη βάση.
Η Πειραιώς δημιούργησε προ τριετίας το Κέντρο Αριστείας, που εξειδικεύεται στη μελέτη και την υλοποίηση νευραλγικών έργων του κλάδου της αγροδιατροφής και το οποίο έφερε στην επιφάνεια την αναγκαιότητα της χώρας μας να πολλαπλασιάσει, και βέβαια να αναβαθμίσει, τα περίπου 8.500 θερμοκήπια που παράγουν στην Ελλάδα γεωργικά προϊόντα».