Στην τελική ευθεία φαίνεται ότι μπαίνει το πρόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, που θα δίνει τη δυνατότητα σε όσους επαγγελματίες του πρωτογενούς τομέα θέλουν, αλλά και μπορούν, να επενδύσουν σε μικρά φωτοβολταϊκά για την κάλυψη ιδίων ενεργειακών αναγκών υπό την «ομπρέλα» των Σχεδίων Βελτίωσης.
Πρόκειται για το λεγόμενο net metering, τον μηχανισμό δηλαδή που επιτρέπει στον αγρότη ή τον κτηνοτρόφο να συμψηφίζει την παραγόμενη από το σύστημά του ενέργεια με την κατανάλωση της εκμετάλλευσής του. Σε συνάντηση που είχε την περασμένη εβδομάδα με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Β. Αποστόλου, το προεδρείο του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αγροτικών Φωτοβολταϊκών (ΠΣΑΦ) έλαβε διαβεβαιώσεις ότι μέχρι τα τέλη του Οκτωβρίου θα προκηρυχθεί το Μέτρο 4.1.3, που επιτρέπει την ένταξη τέτοιων επενδυτικών σχεδίων στις επιλέξιμες δαπάνες των Σχεδίων.
Η επιδότηση θα ανέρχεται έως 50%, με επιπλέον μπόνους 20% για ομάδες παραγωγών και τοπικούς και γενικούς Οργανισμούς Εγγύων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ), ενώ το υπουργείο υπόσχεται αδειοδoτήσεις fast track με τη σχετική αρμοδιότητα να περνάει στα χέρια των περιφερειών. Εφόσον το χρονοδιάγραμμα τηρηθεί, παράγοντες της αγοράς θεωρούν εφικτό από τον Φεβρουάριο του 2017 να αρχίσει η υλοποίηση των πρώτων έργων, ώστε να μη «χαθεί» άλλη μια αρδευτική σεζόν.
Από την πλατεία Βάθη διαβεβαιώνουν ότι έχει γίνει η σχετική προεργασία με την Κομισιόν και, με δεδομένο ότι το Μέτρο 4.1.3 συμπεριλαμβάνεται στο ΠΑΑ που έχει ήδη εγκριθεί, θεωρούν ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα με την κοινοτική νομοθεσία. Η τελευταία, υπενθυμίζεται, απαγορεύει την απευθείας επιδότηση ενεργειακών επενδύσεων με το επιχείρημα ότι η ενίσχυση έχει ήδη ενσωματωθεί στην «ταρίφα», δηλαδή την τιμή αγοράς του ρεύματος που πληρώνεται ο παραγωγός-επενδυτής.
Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι στον ευρωπαϊκό κανονισμό των περιφερειακών ενισχύσεων δεν συμπεριλαμβάνεται ο τομέας των ΑΠΕ (πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, όπως είναι τα υβριδικά συστήματα και οι μπαταρίες).
Αυτοκατανάλωση αντί για εμπορία
Βεβαίως, η φιλοσοφία του net metering διαφέρει ριζικά από το προηγούμενο πρόγραμμα αγροτικών φωτοβολταϊκών, καθώς δεν βασίζεται στη λογική της εμπορίας, αλλά της αυτοκατανάλωσης. Ο ιδιοκτήτης του φωτοβολταϊκού συμψηφίζει το ρεύμα που καταναλώνει από το δίκτυο με την ηλεκτρική ενέργεια που παράγουν τα πάνελ του. Εφόσον έχει δαπανήσει περισσότερες κιλοβατώρες από αυτές που παρήγαγε, πληρώνει τη διαφορά. Ωστόσο, δεν έχει κάποιο όφελος στην περίπτωση που η παραγωγή που διοχέτευσε στο σύστημα υπερβαίνει την κατανάλωσή του.
Σε μια προσπάθεια να κάνει το μέτρο πιο ελκυστικό, η κυβέρνηση προωθεί –με τον νέο νόμο για τις ΑΠΕ που ψηφίστηκε τον Ιούλιο– μια πιο ευέλικτη εκδοχή του, τον «εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό» (virtual net metering). Σε αυτήν το φωτοβολταϊκό δεν χρειάζεται να συνδέεται με τον ίδιο μετρητή που καταγράφει την κατανάλωση, επομένως ο σταθμός παραγωγής μπορεί να εγκαθίσταται σε διαφορετικό χώρο από την εγκατάσταση κατανάλωσης. Κάτι που, μεταξύ άλλων, σημαίνει ότι μπορούν να συμψηφίζονται και καταναλώσεις που αφορούν διαφορετικές τοποθεσίες.
Σημειώνεται ότι το ανώτατο όριο ισχύος για μεμονωμένους παραγωγούς είναι τα 20 ΚW, ενώ ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης έχει προαναγγείλει ότι ΓΟΕΒ και ΤΟΕΒ θα μπορούν να εγκαταστήσουν συστήματα έως 500 ΚW στα αντλιοστάσιά τους.
Εργαλείο για τη μείωση του κόστους παραγωγής
Για δικαίωση των προσπαθειών του ΠΣΑΦ, αλλά και για ένα μέτρο που μπορεί να αποδειχτεί τομή κάνει λόγο, μιλώντας στην «ΥΧ», ο Κώστας Σπανούλης, πρόεδρος του συνδέσμου. «Οι παραγωγοί που έχουν στα χέρια τους άδεια για net metering από τη ΔΕΗ και το ΔΕΔΔΗΕ κι αφού έχουν υπογράψει την 25ετή σύμβαση θα μπορούν να ενταχθούν πλέον στα Σχέδια και να υλοποιήσουν την επένδυσή τους», εξηγεί.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το ενδιαφέρον για το αγροτικό net metering είναι έντονο, καθώς μόνο από τον Νομό Λάρισας έχουν έως τώρα υποβληθεί περί τις 330 αιτήσεις, ενώ αρκετές από αυτές έχουν ήδη εγκριθεί.. «Αν αναλογιστεί κανείς πως ένα ‘‘20άρι’’ φωτοβολταϊκό σήμερα παράγει, με τις τρέχουσες τιμές, ρεύμα αξίας 3.000 ευρώ ετησίως τη στιγμή που το μέσο κόστος άρδευσης (από γεώτρηση) φτάνει π.χ. τα 70 ευρώ το στρέμμα στο βαμβάκι και τα 90 ευρώ το στρέμμα στο καλαμπόκι, μπορεί να συμπεράνει ότι η απόσβεση της επένδυσης μπορεί να γίνει μέσα σε λίγα μόνο χρόνια.
Εμείς, ως Σύνδεσμος, παλεύουμε, ώστε να ρίξουμε για τα μέλη μας το κόστος κοντά στα 21.000 ευρώ, ενώ έχουμε ήδη πετύχει να περιορίσουμε το κόστος της άδειας στα 100 ευρώ», προσθέτει ο ίδιος.
«Κλειδί» η απόσβεση της δαπάνης
Άλλοι παράγοντες της αγοράς, πάντως, παραμένουν πιο επιφυλακτικοί. Έμπειρο συνεταιριστικό στέλεχος, με γνώση του ενεργειακού κλάδου, εκτιμά ότι «το μέτρο αφορά κατά κύριο λόγο κτηνοτροφικές μονάδες, καθώς και ‘’μεγάλους’’ αγρότες.
Οι υπόλοιποι δύσκολα θα μπορέσουν να επωφεληθούν, δεδομένου ότι για να γίνει απόσβεση της επένδυσης –που κυμαίνεται μεταξύ 25.000 και 30.000 ευρώ– σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα απαιτούνται πολύ υψηλές καταναλώσεις. Σε αντίθετη περίπτωση, μιλάμε για απόσβεση σε δεκαετία και πλέον.
Με την έλλειψη ρευστότητας που υπάρχει σήμερα στον χώρο πόσοι μπορούν να επενδύσουν τέτοια κεφάλαια, ποντάροντας σε ένα τόσο μακροπρόθεσμο όφελος;», διερωτάται και συμπληρώνει: «Η επιτυχία του θα κριθεί κυρίως από το αν θα μπορέσουν να μπουν στο πρόγραμμα ΤΟΕΒ και συνεταιριστικές συμπράξεις, ώστε να ωφεληθούν και οι μικρότεροι αγρότες».
