Τροφοφάρμακα, η απάντηση του αγροδιατροφικού τομέα σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο

του Γεώργιου Ζακυνθινού, καθηγητή Τεχνολογίας Ασφάλειας και Ανάπτυξης Λειτουργικών Τροφίμων και Υγειο-προστατευτικών Προϊόντων στη Δημόσια Υγεία,
Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Η ώριμη καινοτομία και η εξειδίκευση

Ο αγροδιατροφικός τομέας, που παραδοσιακά θεωρείται ως ένας αργός υιοθέτης της αλλαγής, βιώνει μια φάση ταχέων και έντονων μετασχηματισμών. Ο ρυθμός με τον οποίο λανσάρονται οι νέες τάσεις στα τρόφιμα, οι τεχνολογίες τροφίμων και τα επιχειρηματικά μοντέλα φαίνεται να αυξάνεται συνεχώς, όπως αποδεικνύεται από το πλήθος των αναφορών που περιγράφουν το μέλλον των τροφίμων και της βιομηχανίας αγροδιατροφής. Αυτές οι εκθέσεις, καθώς και ο υψηλός αριθμός νεοεισερχομένων και το υψηλό επίπεδο επενδύσεων υποδεικνύουν ότι ο κλάδος, ή τουλάχιστον τμήματα της αλυσίδας αξίας του, είναι ώριμα για ανάπτυξη.

Οι τεράστιες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος σήμερα, όπως ο εφοδιασμός, η ασφάλεια και η σπατάλη τροφίμων, προσφέρουν ενδιαφέρουσες ευκαιρίες σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας των τροφίμων. Το εύρος, η ποικιλομορφία και η ταχύτητα αυτών των αλλαγών είναι, ωστόσο, συντριπτικά. Όχι μόνο για τους επίδοξους επιχειρηματίες, αλλά και για εκείνους που έχουν εδραιωθεί.

Η πολυπλοκότητα αυτών των δυναμικών καθιστά δύσκολο τον εντοπισμό και την εκμετάλλευση των καλύτερων ευκαιριών. Επιπλέον, οι διαφορετικοί παράγοντες στην αλυσίδα αξίας των αγροδιατροφικών προϊόντων επηρεάζονται διαφορετικά. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να δημιουργηθεί το κατάλληλο πλαίσιο για την αποτύπωση αυτών των τάσεων και προκλήσεων.

Οι εμπνεύσεις του αγροδιατροφικού τομέα

Ο αγροδιατροφικός τομέας αρχίζει επίσης να είναι ανοιχτός για να βρει εμπνεύσεις από άλλους τομείς, ακόμη και να ενώσει τις δυνάμεις του. Αρκετοί παράγοντες στον αγροδιατροφικό τομέα έχουν συγκλίνει με άλλους κλάδους για να αναπτύξουν με επιτυχία καινοτόμα προϊόντα που προκαλούν ανακατατατάξεις. Νέες κατηγορίες προϊόντων, όπως τα τροφοφάρμακα, τα τροφοκαλλυντικά και εν γένει καινοτόμα διατροφικά προϊόντα, αναδύονται ως αποτέλεσμα της σύγκλισης μεταξύ της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών και του κλάδου των καλλυντικών και της υγείας.

Τα τροφοφάρμακα ως έμπνευση και προοπτική για τη δημόσια υγεία

Τα τρόφιμα περιέχουν διάφορα διαιτητικά συστατικά με μια σειρά από οφέλη για την υγεία που προσφέρουν μια εξαιρετική ευκαιρία για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας και ευημερίας. Τα ιατρικά οφέλη των τροφίμων έχουν διερευνηθεί από αμνημονεύτων χρόνων. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει μια σχέση μεταξύ της κατανάλωσης τροφών φυτικής προέλευσης (φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως) και μια σειρά από οφέλη για την υγεία.

Τα φυτοχημικά που υπάρχουν στη διατροφή και έχουν συσχετιστεί με οφέλη για την υγεία είναι τα γλυκοζινολικά, οι ενώσεις που περιέχουν θείο όπως τις βρίσκουμε στα μπρόκολα και στα κουνουπίδια, τα τερπενοειδή (καροτενοειδή, μονοτερπένια και φυτοστερόλες) σε όλα σχεδόν τα φρούτα και διάφορες ομάδες πολυφαινολών (ανθοκυανίνες, φλαβόνες, ισοφλαβόνες, στιλβενοειδή κ.λπ.), σταφύλια και ελαιόλαδο.

Αυτή η ευρεία γκάμα προϊόντων δεν μπορεί πραγματικά να ταξινομηθεί ως «τρόφιμα» και επινοήθηκε ένας νέος υβριδικός όρος μεταξύ θρεπτικών ουσιών και φαρμακευτικών προϊόντων. Ο όρος «Nutraceuticals» υιοθετήθηκε το 1989 από τον Stephen De Felice, ιδρυτή και πρόεδρο του Ιδρύματος για την Καινοτομία στην Ιατρική, μια αμερικανική οργάνωση που ενθαρρύνει την ιατρική έρευνα για την υγεία.

Τα Nutraceuticals έχουν λάβει μεγάλη προσοχή τα τελευταία χρόνια από την επιστημονική κοινότητα, τους καταναλωτές και τους κατασκευαστές τροφίμων. Ο κατάλογος των θρεπτικών ενώσεων (βιταμίνες, προβιοτικά, βιοενεργά πεπτίδια, αντιοξειδωτικά κ.λπ.) είναι ατελείωτος και τα επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν την έννοια των συστατικών τροφίμων που προάγουν την υγεία αυξάνονται.

Λειτουργικά τρόφιμα είναι εκείνα που όταν καταναλώνονται τακτικά ασκούν μια συγκεκριμένη ευεργετική επίδραση στην υγεία πέρα από τις θρεπτικές τους ιδιότητες (δηλαδή, μια υγιέστερη κατάσταση ή χαμηλότερος κίνδυνος ασθένειας) και αυτή η επίδραση πρέπει να αποδειχθεί επιστημονικά.

Στα τροφοφάρμακα περιλαμβάνονται και τα λειτουργικά τρόφιμα τα οποία είναι παρόμοια με τα συμβατικά τρόφιμα και καταναλώνονται ως μέρος μιας συνηθισμένης δίαιτας, αλλά είναι γνωστό ότι βελτιώνουν την κατάσταση της υγείας πέρα από την κύρια διατροφική λειτουργία. Ωστόσο, τα τροφοφάρμακα είναι προϊόντα που παράγονται από τρόφιμα αλλά πωλούνται σε φαρμακευτικές μορφές κάψουλας, δισκίου, σκόνης, διαλύματος ή φίλτρου, τα οποία γενικά δεν σχετίζονται με το τρόφιμο και έχουν αποδείξει φυσιολογικά οφέλη ή/και παρέχουν προστασία από χρόνιες ασθένειες.

Τα θρεπτικά και τα λειτουργικά τρόφιμα παρέχουν ένα μέσο για τη μείωση της αυξανόμενης επιβάρυνσης στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης με συνεχείς προληπτικούς μηχανισμούς. Το ενδιαφέρον για τα θρεπτικά και τα λειτουργικά τρόφιμα συνεχίζει να αυξάνεται και τροφοδοτείται από προοδευτικές ερευνητικές προσπάθειες για τον εντοπισμό των ιδιοτήτων και των πιθανών εφαρμογών των θρεπτικών ουσιών, σε συνδυασμό με το δημόσιο συμφέρον και τη ζήτηση των καταναλωτών.

Οι κύριοι λόγοι για την ανάπτυξη της αγοράς λειτουργικών τροφίμων είναι οι τρέχουσες τάσεις πληθυσμού και υγείας.

Παραδείγματα τροφοφαρμάκων-λειτουργικών τροφίμων

Σύμφωνα με στοιχεία από επιδημιολογικά δεδομένα, μια φυτική διατροφή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών, ιδιαίτερα του καρκίνου. Μελέτες έδειξαν ότι ο κίνδυνος καρκίνου σε άτομα που κατανάλωναν δίαιτες πλούσιες σε φρούτα και λαχανικά ήταν μόνο το μισό από εκείνους που κατανάλωναν λιγότερο από αυτά τα τρόφιμα. Είναι πλέον σαφές ότι υπάρχουν συστατικά σε μια φυτική διατροφή, εκτός από τα παραδοσιακά θρεπτικά συστατικά, που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου. Ερευνητές έχουν αναγνωρίσει περισσότερες από δώδεκα κατηγορίες αυτών των βιολογικά ενεργών φυτικών χημικών ουσιών, που τώρα είναι γνωστές ως «φυτοχημικά».Τα πιο σημαντικά φυτοχημικά είναι τα φαινολικά και τα καροτενοειδή στα φρούτα και τα λαχανικά και οι λιγνάνες, η β-γλυκάνη και η ινουλίνη στα προϊόντα με βάση τα δημητριακά. Η πρόληψη του καρκίνου και των καρδιαγγειακών νοσημάτων, η μείωση της συχνότητας εμφάνισης όγκων, η μείωση της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης, ο μικρότερος κίνδυνος καρδιακών παθήσεων και η καθυστέρηση της γαστρικής κένωσης είναι μερικές από τις σημαντικές προστατευτικές επιδράσεις των φυτικών τροφίμων. Οι επαγγελματίες υγείας σταδιακά αναγνωρίζουν τον ρόλο των φυτοχημικών στη βελτίωση της υγείας.

Οι επιχειρηματίες που αναζητούν πώς να εκμεταλλευτούν νέες λειτουργίες τροφίμων, νέα προϊόντα διατροφής και νέα συστατικά ενώνουν τις δυνάμεις τους ή βασίζονται σε τρίτους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια ισχυρή σύγκλιση μεταξύ τροφίμων και ποτών και άλλων βιομηχανιών, όπως τα καλλυντικά και η υγειονομική περίθαλψη

Ρύζι

Το ρύζι είναι ένα από τα σημαντικότερα δημητριακά και βασική τροφή για το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού. Μέχρι πρόσφατα, το ρύζι θεωρούνταν απλώς πηγή υδατανθράκων. Ωστόσο, το πίτουρο ρυζιού, ένα πολύτιμο παραπροϊόν, περιέχει υψηλή συγκέντρωση διατροφικά σημαντικών ενώσεων.

Το πίτουρο ρυζιού περιέχει υψηλά επίπεδα διαιτητικών ινών (β-γλυκάνη, πηκτίνη και κόμμι), τοκοτριενόλες, γ-ορυζανόλη και β-σιτοστερόλη, που βοηθούν στη μείωση του επιπέδου πλάσματος διάφορων παραμέτρων του λιπιδικού προφίλ. Το πίτουρο ρυζιού περιέχει α-λιποϊκό οξύ, το οποίο βοηθά στον μεταβολισμό των υδατανθράκων και των λιπών, μειώνοντας έτσι τον γλυκαιμικό δείκτη και ελέγχοντας το σωματικό βάρος.

Το πίτουρο ρυζιού είναι δυνητικά μια πολύτιμη πηγή βιταμίνης Β και φυσικών αντιοξειδωτικών όπως οι τοκοφερόλες, οι τοκοτριενόλες και η ορυζανόλη. Τα αντιοξειδωτικά από πίτουρο ρυζιού μπορούν δυνητικά να ικανοποιήσουν τη ζήτηση για εύρεση αποτελεσματικών και οικονομικών φυσικών αντιοξειδωτικών και αποτελούν έναν από τους ενδιαφέροντες τομείς έρευνας.

Βρώμη

Η βρώμη κερδίζει ένα αυξανόμενο επιστημονικό και δημόσιο ενδιαφέρον σχετικά με τα οφέλη για την υγεία χάρη στα αντιοξειδωτικά. Τα προϊόντα βρώμης είναι η ευρέως μελετημένη διατροφική πηγή των διαλυτών ινών που μειώνουν τη χοληστερόλη, γνωστή ως β-γλυκάνη.

Διεθνείς οργανισμοί Τροφίμων και φαρμάκων έχουν υποστηρίξει έναν ισχυρισμό υγείας που σχετίζεται με την καθημερινή κατανάλωση 3-g γλυκάνης/ημέρα ή μερίδα 0,75g διαλυτών ινών γλυκάνης από βρώμη ή τα αλεσμένα κλάσματά της (πίτουρο, τυλιγμένο ή πλήρες αλεύρι βρώμης). Ως δημητριακό χωρίς γλουτένη, το αλεύρι βρώμης και το πίτουρο χρησιμοποιούνται ως εναλλακτική τροφή για άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη καθώς βοηθά στην καθυστέρηση της γαστρικής κένωσης, μειώνει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, επηρεάζει την κινητικότητα στο λεπτό έντερο και παρατείνει τον κορεσμό μετά το γεύμα.

Σόγια

Η σόγια είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες και αποτελεί καλή πηγή πρωτεϊνών. Οι πρόσφατες έρευνες έχουν επικεντρωθεί στον πιθανό ρόλο της στην πρόληψη και στη θεραπεία εκφυλιστικών ασθενειών. Η σόγια είναι μοναδική πηγή ισοφλαβονών (γενιστεΐνη και διαζεΐνη) που έχουν πολυάριθμες βιολογικές λειτουργίες. Θεωρείται ότι παίζει προληπτικό και θεραπευτικό ρόλο στην καρδιαγγειακή νόσο, τον καρκίνο, την οστεοπόρωση και την ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.

Λιναρόσπορος

Το λινάρι (Linum usitatissimum) είναι μια σημαντική καλλιέργεια ελαιούχων σπόρων και από τα κύρια σπορέλαια. Περιέχει κυρίως (57%) το ωμέγα-3 λιπαρό οξύ, δηλαδή το α-λινολενικό οξύ, καθώς και μια ποικιλία απαραίτητων και προστατευτικών θρεπτικών ενώσεων, μερικές από τις οποίες είναι σπάνια διαθέσιμες από άλλα τρόφιμα.

Η πρόσφατη έρευνα, ωστόσο, έχει επικεντρωθεί σε ενώσεις που σχετίζονται με ίνες, γνωστές ως λιγνάνες. Ο λιναρόσπορος είναι μια κορυφαία πηγή ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, α-λινολενικού οξέος και φαινολικής ένωσης λιγνάνης, είναι για αυτές τις ενώσεις που η ενσωμάτωση του λιναρόσπορου στη διατροφή είναι ελκυστική για την ανάπτυξη λειτουργικών τροφίμων με συγκεκριμένα οφέλη για την υγεία.

Σκόρδο

Οι υγειοπροστατευτικές ιδιότητες του σκόρδου (Allium sativum) είναι πολυάριθμες, συμπεριλαμβανομένων των χημειοπροληπτικών, των αντιυπερτασικών και της μείωσης της χοληστερόλης, των δραστηριοτήτων σάρωσης ελεύθερων ριζών, της διέγερσης του ανοσοποιητικού, της θεραπείας των καρδιαγγειακών νοσημάτων και των αντιμολυσματικών ιδιοτήτων.

Οι δυνατότητές του στην καταπολέμηση διαταραχών που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, όπως η υπερχοληστερολαιμία, η δυσλιπιδαιμία και η υψηλή αρτηριακή πίεση που οδηγούν σε αρκετές καρδιαγγειακές διαταραχές, βρίσκονται στο επίκεντρο της έρευνας τα τελευταία χρόνια.

Κρασί

Τα κρασιά, ειδικά τα κόκκινα, περιέχουν ενώσεις με πολλά υποσχόμενα οφέλη για την υγεία. Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι το κρασί μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Η σχέση μεταξύ της πρόσληψης κρασιού και της καρδιαγγειακής νόσου έγινε για πρώτη φορά εμφανής το 1979 όταν ερευνητές βρήκαν μια ισχυρή αρνητική συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης κρασιού και του θανάτου από ισχαιμική καρδιοπάθεια τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες. Η Γαλλία ειδικότερα έχει σχετικά χαμηλό ποσοστό καρδιαγγειακής νόσου, παρά τις δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά γάλακτος. Αν και αυτό μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από την ικανότητα του αλκοόλ να αυξάνει την HDL χοληστερόλη, πιο πρόσφατες έρευνες έχουν επικεντρωθεί στα μη αλκοολούχα συστατικά του κρασιού, ιδιαίτερα στα φλαβονοειδή.

Μελετητές έδειξαν ότι τα μαύρα σταφύλια χωρίς κουκούτσι και τα κόκκινα κρασιά περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις φαινολών που φθάνουν και τα 3200 mg/l. Ερευνητές απέδωσαν τα θετικά οφέλη του κόκκινου κρασιού στην ικανότητα των φαινολικών ουσιών να εμποδίζουν την οξείδωση της LDL, ένα κρίσιμο γεγονός στη διαδικασία της αθηρογένεσης.

Τσάι

Το τσάι είναι το πιο δημοφιλές και το πιο ευρέως διαδεδομένο ρόφημα στον κόσμο μετά το νερό. Μεγάλη προσοχή έχει δοθεί στα πολυφαινολικά συστατικά του τσαγιού, και κυρίως στα φλαβονοειδή, ιδιαίτερα στο πράσινο τσάι.

Οι πολυφαινόλες αποτελούν έως και το 30% του συνολικού ξηρού βάρους των φρέσκων φύλλων τσαγιού. Οι κατεχίνες είναι οι κυρίαρχες και πιο σημαντικές από όλες τις πολυφαινόλες του τσαγιού. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τις φαρμακολογικές επιδράσεις του τσαγιού (American Health Foundation (AHF). Μέχρι στιγμής, το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας σχετικά με τα οφέλη του για την υγεία έχει επικεντρωθεί στα χημειοπροληπτικά του αποτελέσματα για τον καρκίνο, Επίσης, η σχέση μεταξύ της κατανάλωσης τσαγιού και του κινδύνου της καρδιαγγειακής νόσου έχει διερευνηθεί σε διάφορες επιδημιολογικές μελέτες.

Λειτουργικές τροφές από ζωικές πηγές

Αν και ένας τεράστιος αριθμός φυσικών ουσιών ενίσχυσης της υγείας είναι φυτικής προέλευσης, υπάρχει επίσης ένας αριθμός φυσιολογικά ενεργών συστατικών σε ζωικά προϊόντα που αξίζουν προσοχής για τον πιθανό ρόλο τους στη βέλτιστη υγεία.

Γαλακτοκομικά προϊόντα

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι λειτουργικά τρόφιμα. Το γάλα είναι από μόνο του μια πλήρης τροφή. Αποτελούν μια από τις καλύτερες πηγές ασβεστίου, ένα βασικό θρεπτικό συστατικό που μπορεί να αποτρέψει την οστεοπόρωση και πιθανώς τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Εκτός από το ασβέστιο, ωστόσο, πρόσφατη έρευνα έχει επικεντρωθεί ειδικά σε άλλα συστατικά των γαλακτοκομικών προϊόντων, ιδιαίτερα σε εκείνα που έχουν υποστεί ζύμωση, γνωστά ως προβιοτικά. Τα προβιοτικά, σύμφωνα με πολλές μελέτες, είναι συμπληρώματα ζωντανών μικροβιακών ζωοτροφών που επηρεάζουν ευεργετικά το ζώο ξενιστή βελτιώνοντας τη μικροβιακή ισορροπία του εντέρου. Αυτά έχουν χρησιμοποιηθεί ιστορικά για την εξισορρόπηση της διαταραγμένης εντερικής μικροχλωρίδας και για τη μείωση γαστρεντερικών διαταραχών, όπως η διάρροια ή οι διαταραχές του εντέρου.

Αν και έχουν αποδοθεί ποικίλα οφέλη για την υγεία στα προβιοτικά, οι αντικαρκινογόνες, υποχοληστερολαιμικές και ανταγωνιστικές τους δράσεις κατά των εντερικών παθογόνων και άλλων εντερικών οργανισμών έχουν λάβει τη μέγιστη προσοχή.

Περισσότερα στοιχεία υποστηρίζουν τον ρόλο των προβιοτικών στη μείωση του κινδύνου καρκίνου, ιδιαίτερα του καρκίνου του παχέος εντέρου. Αυτή η παρατήρηση μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι τα βακτήρια γαλακτικού οξέος μπορούν να αλλάξουν τη δραστηριότητα των ενζύμων των κοπράνων που πιστεύεται ότι παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου. Ζυμούμενα γαλακτοκομικά επίσης έχουν συσχετισθεί θετικά για την αντιμετώπιση διάφορων μορφών καρκίνου.

Η αγορά των τροφοφαρμάκων

Η βιομηχανία τροφοφαρμάκων ανθεί και διαφοροποιείται γρήγορα. Οι τρέχουσες τάσεις της αγοράς στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης τείνουν προς τις προληπτικές στρατηγικές υγειονομικής περίθαλψης, παρά τη θεραπεία και τη διαχείριση ασθενειών. Αυτή η τάση αναμένεται να αυξηθεί, καθώς το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης αυξάνεται τόσο στις αναπτυσσόμενες όσο και στις αναπτυγμένες χώρες. Η αυξανόμενη εμφάνιση χρόνιων ασθενειών σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος των παρεμβάσεων υγειονομικής περίθαλψης δημιουργεί ζήτηση για εξατομικευμένη διατροφή, μαζί με μια ώθηση στη ζήτηση για θρεπτικά προϊόντα.

Επιπλέον, υπάρχει μια μετατόπιση στην προτίμηση των καταναλωτών από τα συνθετικά φαρμακευτικά παρασκευάσματα σε φυσικά και βιολογικά θρεπτικά συστατικά. Η αγορά τροφοφαρμάκων έχει λάβει μια απρόβλεπτη παγκόσμια ανάπτυξη και είναι επί του παρόντος μια βιομηχανία πολλών δισεκατομμυρίων.

Η παγκόσμια αγορά τροφοφαρμάκων αποτιμήθηκε σε περίπου 383 δισ. δολάρια ΗΠΑ (311 δισ. ευρώ) το 2016 και αναμενόταν να φθάσει περίπου τα 561 δισ. δολάρια ΗΠΑ έως το 2022 (456 δισ. ευρώ) πριν από την πανδημία της COVID-19 το 2019 που αύξησε ακόμη την αγορά η οποία τρέχει με ετήσιο ρυθμό αύξησης 9%. Με την αύξηση της ευαισθητοποίησης για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στον τρόπο ζωής, σε όλο τον κόσμο, η βιομηχανία Nutraceutical αναμένεται να εξελιχθεί περαιτέρω προσφέροντας νέες ευκαιρίες για καινοτόμα προϊόντα με βάση το ενδιαφέρον των καταναλωτών για τρόφιμα που βελτιώνουν την υγεία.

Το Τμήμα Δημόσιας και Κοινοτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής μέσω του εργαστηρίου Τεχνολογίας Ασφάλειας και Ανάπτυξης Λειτουργικών Τροφίμων και Yγειοπροστατευτικών Προϊόντων έχει συμβάλει προς την κατεύθυνση της ανάδειξης των τροφοθρεπτικών προϊόντων ή τροφοφαρμάκων και λειτουργικών τροφίμων.

Η δημιουργία τροφοθρεπτικών προϊόντων ή τροφοφαρμάκων με τεχνολογίες αιχμής, όπως λυοφιλίωση, μικροενθυλάκωση, ξήρανση με ψεκασμό, αλλά και με λογικές κυκλικής οικονομίας κ.λπ., έχει οδηγήσει σε υγειοπροστατευτικά προϊόντα, πολλά από τα οποία έχουν βρει τον δρόμο τους:

✱ Τα συμπληρώματα διατροφής σε σκόνες της ελληνικής σαλάτας, της πράσινης χειμωνιάτικης σαλάτας.

✱ Tο παιδικό σιρόπι με βάση το ελαιόλαδο.

✱ Tο ομογενοποιημένο καρυδέλαιο και σαρδέλαιο ως συμπλήρωμα διατροφής το οποίο είναι πατέντα.

✱ Tο εμπλουτισμένο κρουασάν με σύμπλοκο βιταμίνης Β, επίσης πατέντα.

✱ H γραβιέρα με κρόκο Κοζάνης.

✱ Οι κάψουλες πρωτογάλακτος και γάλακτος γαϊδούρας.

✱ To προβιοτκό και πρεβιοτικό γιαούρτι, αλλά και διάφορα έξυπνα σνακ για παιδιά και ενήλικες με φρουτοχυμούς και πατέ ελιάς.