Υπάρχουν πολλές ελληνικές ποικιλίες που έχουν δυνατότητες για «διεθνή καριέρα». Ο χρησμός αυτός, δια στόματος Βαγγέλη Γεροβασιλείου, δείχνει τη δυναμική του ελληνικού αμπελιού για την παραγωγή μοναδικών κρασιών. Πρόκειται για τον οινοποιό που πριν 26 χρόνια εγκατέλειψε μια πολύ καλή δουλειά ως οινολόγος στο Πόρτο Καρράς για να φτιάξει τον δικό του αμπελώνα, τον άνθρωπο που επένδυσε στη μαλαγουζιά όταν όλοι φύτευαν ξενικές ποικιλίες και που σήμερα εξάγει σε όλο τον κόσμο.
Πώς πηγαίνουν οι εξαγωγές σας, δεδομένων των οικονομικών συνθηκών και προβλημάτων;
Πολύ καλά, περίπου το 30% της παραγωγής μας το εξάγουμε και υπάρχει μια αυξητική τάση όσον αφορά στις ελληνικές ποικιλίες. Πριν από χρόνια, όταν η Σταυρούλα Κουράκου (σ.σ. χημικός, οινολόγος, ιστορικός μεταξύ άλλων, που έχει δώσει μάχη για τις ελληνικές ποικιλίες και έχει το προσωνύμιο «κυρά των αμπελιών») πίεζε και έλεγε «βασιστείτε στις ελληνικές ποικιλίες» ακουγόταν λίγο παράξενο. Τη δεκαετία του ’90, η τάση για ξενικές ποικιλίες στην Ελλάδα ήταν πολύ μεγάλη. Ήρθε, όμως, η εποχή που δικαιώθηκε, και οι ελληνικές ποικιλίες είναι η αιχμή του δόρατος των εξαγωγών μας.
Ίσως εκείνη την εποχή, που η Ελλάδα προσπαθούσε να μπει στον Ευρωπαϊκό Οινικό Χάρτη, να μην ήταν εύκολο αυτό να γίνει με τις ελληνικές ποικιλίες…
Αντίθετα, ήταν εύκολο, απλώς εμείς δεν το αντιλαμβανόμασταν, δεν τις πιστεύαμε. Η αμπελοκαλλιέργεια των ελληνικών ποικιλιών δεν ήταν προσανατολισμένη στην παραγωγή ποιοτικών σταφυλιών αλλά στη μαζική και μεγάλη παραγωγή, επειδή οι αμπελουργοί πουλούσαν τα σταφύλια, δεν τα οινοποιούσαν οι ίδιοι. Όταν πουλάς με το κιλό, θέλεις να είναι πολύ. Σήμερα έχει αλλάξει η νοοτροπία, η αμπελουργία στις περισσότερες περιοχές έχει προσανατολιστεί στην ποιότητα -και στην υψηλότερη τιμή, φυσικά.
Οι ελληνικές ποικιλίες έχουν εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια;
Τα πανεπιστημιακά ιδρύματα δεν κάνουν έρευνα, οπότε εμείς έχουμε αφεθεί στους φυτωριούχους, μερικοί από τους οποίους κάνουν πολύ καλή δουλειά. Και οι παραγωγοί προσπαθούν, αλλά προχωράμε αργά. Πρέπει να γίνει κλωνική επιλογή και διασταυρώσεις για να έχουμε ελληνικές ποικιλίες που όμως θα δίνουν κρασιά καλύτερης ποιότητας. Έχουμε πολλές ποικιλίες που μπορούν να γίνουν διεθνώς γνωστές και να φέρουν νέες γεύσεις, αλλά θέλει δουλειά. Για να γίνει γνωστή μια ποικιλία, χρειάζεται κάποιος χαρισματικός οινοποιός να την διαδώσει.
Τι σημαίνει χαρισματικός οινοποιός;
Αυτός που κάνει καλά τη δουλειά. Χρειάζεται ένας συνδυασμός: Γνώση, εμπειρία, πάθος, τύχη αλλά και ταλέντο. Η Ελλάδα, πάντως, έχει πολλούς χαρισματικούς οινοποιούς.
Μήπως όμως τελικά έγιναν πολλά οινοποιεία, και πολλοί οινοποιοί;
Καθόλου. Η Ελλάδα μπορούσε να έχει περισσότερα οινοποιεία και περισσότερα αμπέλια για κρασί, γιατί υπάρχουν εξαιρετικά αμπελοτόπια σε πολλές περιοχές που παραμένουν ανεκμετάλλευτα.
Όπως ;
Σε πολλά νησιά σε ημιορεινές περιοχές. Πολλά βοσκοτόπια που αυτή τη στιγμή μένουν ανεκμετάλλευτα, ακαλλιέργητα, θα μπορούσαν να δοθούν για καλλιέργεια στους νέους αμπελουργούς. Τα βοσκοτόπια είναι κατάλληλα για καλλιέργεια αμπελιού και έτσι οι εκτάσεις αυτές θα έμεναν στη γεωργία.
Αυτό όμως σημαίνει ότι θα έπρεπε να έχουν δικαιώματα φύτευσης οι νέοι αμπελουργοί…
Ναι, όντως αλλά με τη νέα απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επιτρέπει την αύξηση της υφιστάμενης αμπελοκαλλιέργειας στα κράτη μέλη 1% ετησίως, σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχουν χωράφια για να βάλουμε αμπέλια. Γιατί αμπέλια δεν μπορούν να μπουν σε κάμπο, δεν είναι κατάλληλο το μέρος, χρειάζονται ημιορεινές περιοχές.
Γιατί πιστεύετε ότι μερικά πράγματα δεν προχωρούν, δεν αλλάζουν παρά το ότι θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της χώρας;
Πολλές φορές τα συμφέροντα και η μικροπολιτική εμποδίζει να δούμε τη μεγάλη εικόνα και να χαράξουμε μια πολιτική μακράς πνοής, ειδικά στον αγροτικό τομέα. Αντίθετα, συνεχώς μπαίνουν εμπόδια. Τώρα, για παράδειγμα, ο φόρος που μας επιβλήθηκε. Ο,τι πηγαίνει καλά σε αυτή τη χώρα, φορολογείται.
Να σας πω και ένα ακόμα παράδειγμα που δείχνει πόσο μας δυσκολεύει το κράτος:
Στον τρύγο χρειαζόμαστε έκτακτους εργάτες, αλλά οι αγροτικές ανώνυμες εταιρείες δεν έχουν δικαίωμα να απασχολούν εργάτες με εργόσημο. Πρέπει να προσλάβεις με σύμβαση εργάτη γης και η σύμβαση είναι μίνιμουμ για έξι μήνες. Εμείς θέλουμε 20-30 άτομα για έναν μήνα. Δεν είναι θέμα χρημάτων, γιατί το εργόσημο είναι πολύ πιο ακριβό, αλλά μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε τη δουλειά μας χωρίς γραφειοκρατία. Το ίδιο πρόβλημα υπάρχει και στα ροδάκινα και το γνωρίζει και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά πρέπει να συμφωνήσει με το υπουργείο Εργασίας, που έχει άλλες αντιλήψεις.
