«Η Κομισιόν θα μπορούσε να σταματήσει αυτές τις πρακτικές εδώ και δέκα χρόνια, εάν είχε εκπληρώσει τα καθήκοντά της»
Ν έο κάλεσμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να βάλει τέλος στους παραπλανητικούς ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα, πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών (BEUC). Η Ομοσπονδία, η οποία αριθμεί οργανώσεις που εκπροσωπούν τους καταναλωτές από 32 διαφορετικές χώρες μεταξύ των μελών της, ζητά την εισαγωγή περιγραμμάτων θρεπτικών χαρακτηριστικών, προκειμένου να καθορίζεται ποια τρόφιμα θα νομιμοποιούνται να φέρουν ισχυρισμούς με βάση τη διατροφική τους σύσταση. Όπως, μάλιστα, επισημαίνει, η παρουσία τους θα έπρεπε να συνιστά προϋπόθεση για τη χρήση των ισχυρισμών υγείας εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία.
Σύμφωνα με την BEUC, η παρουσία τροφίμων και ποτών «φορτωμένων με ζάχαρη, αλάτι ή λίπος» που φέρουν ισχυρισμούς διατροφής, όπως «υψηλή περιεκτικότητα σε τροφικές ίνες» ή «βιταμίνη B», είναι διάχυτη στη βιομηχανία τροφίμων. Αυτά τα μηνύματα δημιουργούν μια επίφαση «υψηλής διατροφικής αξίας» για προϊόντα που, στην πραγματικότητα, είναι ανθυγιεινά, παραπλανώντας τους καταναλωτές ως προς την πραγματική διατροφική αξία των τροφίμων που αγοράζουν.
Η ενδεδειγμένη λύση είναι μία και, όπως αναφέρει η Ομοσπονδία, η εφαρμογή της έχει ήδη καθυστερήσει σημαντικά. Ο λόγος για την εισαγωγή περιγραμμάτων θρεπτικών χαρακτηριστικών, τα οποία θα περιορίσουν τη χρήση ισχυρισμών, όπως «πηγή ασβεστίου» ή «ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα» σε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, αλάτι ή ζάχαρη.
Η χρήση τους ως κριτηρίου αποσκοπεί στην αποφυγή μιας κατάστασης, κατά την οποία οι ισχυρισμοί διατροφής ή υγείας συγκαλύπτουν τον γενικό διατροφικό χαρακτήρα ενός τροφίμου, γεγονός που θα μπορούσε να παραπλανήσει τους καταναλωτές στην προσπάθεια υιοθέτησης υγιεινών εναλλακτικών επιλογών στο πλαίσιο μιας πιο ισορροπημένης διατροφής.
Τα περιγράμματα θρεπτικών χαρακτηριστικών θα καθορίζουν τα ανώτατα επίπεδα περιεκτικότητας σε θρεπτικές ουσίες για τις οποίες η υπερβολική κατανάλωση δεν συνιστάται, εμποδίζοντας έτσι τα προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, λίπος και αλάτι να προβαίνουν σε παραπλανητικούς ισχυρισμούς υγείας.
«Η Κομισιόν έχει καθυστερήσει δέκα χρόνια»
Η BEUC καταλογίζει ολιγωρία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υποστηρίζοντας ότι η τελευταία παρέλειψε να ενεργήσει, παρά το γεγονός ότι «απαιτείται από τον νόμο» να δημοσιεύει τα περιγράμματα των θρεπτικών χαρακτηριστικών. Η οργάνωση εξηγεί ότι ο κανονισμός αριθ. 1924/2006 σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας, που εκδόθηκε το 2006, καθιστούσε αναγκαία τη δημοσίευσή τους ήδη από το 2009, δηλαδή ακριβώς δέκα χρόνια πριν. Αντ’ αυτού, η Κομισιόν ξεκίνησε μια διαδικασία αξιολόγησης του κανονισμού περί απαιτήσεων –μέσω του προγράμματος REFIT–, η οποία πρόκειται να αποφανθεί για το αν τα περιγράμματα θρεπτικών χαρακτηριστικών εξακολουθούν να είναι απαραίτητα. «Δυστυχώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε να κάνει τα στραβά μάτια στις μακροχρόνιες κρούσεις μας. Οι καταναλωτές έχουν παραπλανηθεί από αμέτρητους ισχυρισμούς, οι οποίοι συγκαλύπτουν τα ανθυγιεινά τρόφιμα, παρουσιάζοντάς τα ως υγιεινές επιλογές. Η Κομισιόν θα μπορούσε να σταματήσει αυτές τις πρακτικές εδώ και δέκα χρόνια, εάν είχε εκπληρώσει τα καθήκοντά της», δηλώνει η γενική διευθύντρια της BEUC, Monique Goyens.
«Αυτή η καθυστέρηση καθίσταται ακόμη πιο απαράδεκτη, δεδομένων των αυξανόμενων ζητημάτων παχυσαρκίας, που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Περισσότεροι από τους μισούς Ευρωπαίους είναι υπέρβαροι και διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο ανάπτυξης ασθενειών, όπως ο διαβήτης. Καθώς, λοιπόν, τα ελκυστικά μηνύματα μπορούν να επηρεάσουν έντονα τους καταναλωτές, όταν αγοράζουν τρόφιμα ή ποτά, μόνο τα υγιεινά προϊόντα αξίζουν έναν τέτοιον ισχυρισμό», προσθέτει η γενική διευθύντρια της Ομοσπονδίας.
Κομισιόν: Ανάγκη για μια πλήρως ενημερωμένη στρατηγική
Απαντώντας στις επικρίσεις της BEUC, ένας εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε στην ιστοσελίδα FoodNavigator ότι η αξιολόγηση της νομοθεσίας της ΕΕ μέσω του προγράμματος REFIT εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ στάθηκε στη σημασία ανάπτυξης μιας πλήρως ενημερωμένης πολιτικής. «Το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Κομισιόν θα βασιστεί σε αυτή την εξωτερική μελέτη και προβλέπεται να έχει οριστικοποιηθεί μέχρι τα μέσα του 2019», ανέφερε. Παρ’ όλα αυτά, η BEUC επιμένει ότι οι εξελίξεις θα πρέπει να είναι άμεσες, πριν από την αλλαγή φρουράς που θα φέρουν οι ευρωπαϊκές εκλογές του Μαΐου. «Τα περιγράμματα θρεπτικών χαρακτηριστικών θα πρέπει να υιοθετηθούν το ταχύτερο δυνατόν για να μπορέσουν οι καταναλωτές να κάνουν πιο υγιεινές επιλογές. Οι οργανώσεις καταναλωτών ελπίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δημοσιεύσει μια έκθεση σχετικά με αυτό το ζήτημα πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές», δήλωσε η Goyens.
