Βουλγαρία: «Πράσινο φως» για κρατική αλυσίδα σούπερ μάρκετ με στόχο να πέσουν οι τιμές
Σε μια κίνηση που σηματοδοτεί το ξεκίνημα μιας νέας εποχής για τον κλάδο της λιανικής πώλησης τροφίμων στη Βουλγαρία προχώρησε το κοινοβούλιο της χώρας, δίνοντας το «πράσινο φως» για τη δημιουργία μιας κρατικής αλυσίδας καταστημάτων που θα διαθέτουν στο καταναλωτικό κοινό μόνο προϊόντα εγχώριας παραγωγής.
Στόχος είναι να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε τρόφιμα υψηλής ποιότητας, σε λογικές τιμές, και έτσι να προστατευθεί η αγοραστική δύναμη του καταναλωτή, ειδικά στις μικρότερες, πιο απομακρυσμένες και οικονομικά ευάλωτες κοινότητες της γειτονικής χώρας.
Σύμφωνα με το Βουλγαρικό Πρακτορείο Ειδήσεων (BTA), η πρόταση, που υποβλήθηκε από τον πολιτικό σχηματισμό DPS-Νέα Αρχή, προβλέπει ότι το υπουργείο Γεωργίας και Τροφίμων της Βουλγαρίας θα επιβλέπει το εγχείρημα, ύψους 5,11 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο θα είναι επίσης ο ιδιοκτήτης της αλυσίδας, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του περιοδικού European Supermarket Magazine (ESM).
Τα καταστήματα της ανώνυμης –προς το παρόν αλυσίδας– θα πωλούν αποκλειστικά προϊόντα από τοπικούς παραγωγούς, δίνοντας έμφαση σε τρόφιμα και βασικά αγαθά. Μάλιστα, θα διέπεται από πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, καθώς η μέγιστη επιτρεπόμενη προσαύξηση στην τιμή του κόστους δεν θα υπερβαίνει το 10%, με στόχο τη μείωση των τιμών για τους καταναλωτές και τη συντόμευση των αλυσίδων εφοδιασμού, υιοθετώντας παρόμοιο μοντέλο με αυτά που εμφανίζονται σε Γερμανία και Γαλλία.
«Ζωτικής σημασίας» μέτρο για την καταπολέμηση του προβλήματος
Σύμφωνα με την αιτιολόγηση που συνοδεύει τις προτεινόμενες αναθεωρήσεις του κρατικού προϋπολογισμού του 2025 από το βουλγαρικό κοινοβούλιο, η δημιουργία ενός κρατικού δικτύου λιανικής με ρυθμιζόμενο εφοδιασμό και τιμολόγηση είναι «ζωτικής σημασίας» για την κυβέρνηση για την καταπολέμηση της αύξησης των τιμών από μεταπωλητές, αλυσίδες και καρτέλ.
Αυτή η πρωτοβουλία στοχεύει στην προστασία της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών και στη διασφάλιση της πρόσβασης σε τρόφιμα υψηλής ποιότητας, σε λογικές τιμές, ειδικά σε μικρότερες, πιο απομακρυσμένες κοινότητες.
Συνεχιζόμενο μποϊκοτάζ κατά αλυσίδων λιανικής
Στη Βουλγαρία, σε αντίθεση με την Ελλάδα, η αντίσταση των πολιτών στις πολυεθνικές αλυσίδες λιανικής, κυρίως λόγω των ραγδαίων αυξήσεων των τιμών σε βασικά τρόφιμα, είναι έμπρακτη και αυξανόμενη. Το τελευταίο διάστημα, έχουν ξεκινήσει αρκετές αυθόρμητες εκστρατείες για το μποϊκοτάζ των αλυσίδων που αισχροκερδούν, επικρίνοντας ανοιχτά τις τεχνητές αυξήσεις των τιμών.
«Τους τελευταίους δύο μήνες, βουλγαρικές οργανώσεις καταναλωτών έχουν οργανώσει αρκετές δράσεις για να μποϊκοτάρουν τις αγορές, μια πρακτική η οποία έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η πρώτη διαμαρτυρία οδήγησε από μόνη της σε μείωση του τζίρου των καταστημάτων κατά περίπου 20%. Ο ετήσιος πληθωρισμός στη Βουλγαρία είναι 2,6%», αναφέρει ο Κράσεν Νικόλοφ της Euractiv. Σημειώνεται ότι το επίπεδο που πρέπει να πληροί η χώρα για να ενταχθεί στην ευρωζώνη είναι 2,5%.
Όπως έγινε γνωστό, οι διοργανωτές των πρόσφατων μποϊκοτάζ σε αλυσίδες λιανικής, συμπεριλαμβανομένων ξένων αλυσίδων κάθε Πέμπτη, ανακοίνωσαν περαιτέρω ενέργειες μέχρι να μειωθούν σημαντικά οι τιμές των τροφίμων. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις της Μάγια Μανόλοβα, επικεφαλής της οργάνωσης Stand Up.BG, που προΐσταται των κινήσεων, η οποία χαρακτήρισε τα μποϊκοτάζ ως ένα «ισχυρό εργαλείο άσκησης πολιτικής πίεσης», υποστηρίζοντας ότι μπορούν να εξαναγκάσουν την κυβέρνηση να αναλάβει δράση, συντελώντας στη λήψη μέτρων όπως τα προαναφερθέντα.
Συντονισμένο κάλεσμα για κρατική προστασία
Το Αγροδιατροφικό Επιμελητήριο της Βουλγαρίας κάλεσε κι εκείνο την κυβέρνηση να παρέμβει για την προστασία των τοπικών παραγωγών τροφίμων, κάνοντας λόγο για μια κατάσταση στην αγορά, η οποία είναι επιζήμια τόσο για τους αγρότες όσο και για τους καταναλωτές. Προειδοποίησε, δε, για τη συρρίκνωση της βουλγαρικής αγροτικής παραγωγής, ιδίως στους κλάδους της κτηνοτροφίας και της παραγωγής φρούτων και λαχανικών.
Ο Βλάντισλαβ Μιχαήλοφ, πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταποιητών Γάλακτος της Βουλγαρίας, στάθηκε στο γεγονός της κυριαρχίας ολιγάριθμων μεγάλων διεθνών λιανοπωλητών στην αγορά, υποστηρίζοντας τη θέσπιση κανονισμών που θα διασφαλίζουν την πρόσβαση στην αγορά για τους Βούλγαρους παραγωγούς.
Το επιμελητήριο πιέζει για μέτρα που περιλαμβάνουν κρατικά πρότυπα για βασικά τρόφιμα, την ευθυγράμμιση των προτύπων για τα εισαγόμενα προϊόντα με τα εγχώρια πρότυπα παραγωγής, αυστηρούς ελέγχους, αυξημένη διαφάνεια των τιμών, μηχανισμούς προώθησης των βουλγαρικών προϊόντων στα καταστήματα λιανικής και η ανάπτυξη συντομότερων αλυσίδων εφοδιασμού.
