Η ασθένεια, παρόλο που λέγεται «Χνουδωτή κηλίδα των φύλλων» του πεκάν, αλλά και της καρυδιάς (που ενδιαφέρει κυρίως εμάς), είναι επίσης γνωστή ως «λευκή μούχλα», ή «λευκή κηλίδα των φύλλων». Προκαλείται από τον μύκητα Microstroma juglandis και εμάς θα μας απασχολήσει εδώ γιατί από φέτος παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά προσβολές στους καρπούς καρυδιών σε πρώιμο στάδιο.
Ο μύκητας είναι ικανός να μολύνει διάφορα είδη καρυδιάς (Juglans spp.) και πεκάν (Carya spp.). Τα φυτά-ξενιστές περιλαμβάνουν διάφορα είδη αμερικανικού πεκάν και είδη αμερικανικών καρυδιών.
Μεταξύ αυτών, εκείνο που ενδιαφέρει εμάς κυρίως είναι το είδος «Juglans regia», δηλαδή η βασιλική, ή περσική, ή αγγλική καρυδιά «persian walnut», στην οποία ανήκει η καλλιεργούμενη καρυδιά που ξέρουμε στη χώρα μας και στην Ευρώπη, ακόμη και οι καλλιεργούμενες ποικιλίες «Καλιφόρνιας», όπως π.χ. η Chandler (Τσάντλερ). Η «χνουδωτή κηλίδα των φύλλων» εμφανίζεται σε όλες τις περιοχές του κόσμου, όπου καλλιεργούνται καρύδια και πεκάν.
Συμπτωματολογία
Η ασθένεια περιγράφεται κυρίως από τα συμπτώματα στα φύλλα, παρά από τα συμπτώματα στους καρπούς που εμφανίστηκαν φέτος. Την άνοιξη, καθώς τα φύλλα αναπτύσσονται σε πλήρες μέγεθος, τα μολυσμένα δέντρα θα αρχίσουν να εμφανίζουν ανοιχτό πράσινο χρώμα και στίγματα αποχρωματισμού στην άνω επιφάνεια των φύλλων (βλ. εικόνα 1).
Αυτές οι κηλίδες μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με το μέγεθος, ενώ στο τέλος ενδέχεται να συγχωνευτούν για να σχηματίσουν μεγάλες «γωνιακές αλλοιώσεις».
Η κάτω επιφάνεια των φύλλων περιέχει «λευκό χνούδι», λευκές ασαφείς κηλίδες (βλ. εικόνα 2) που μπορεί να είναι περισσότερο συγκεντρωμένες κοντά στις νευρώσεις των φύλλων.
Ένα άλλο σύμπτωμα ίσως να είναι ο σχηματισμός «σκούπας» κοντά στα άκρα των κλαδιών. Τα φύλλα που βρίσκονται σε αυτές τις «σκούπες» είναι συχνά μικρότερα από άλλα και έχουν κιτρινωπή εμφάνιση.
Τα φύλλα της «σκούπας» συνήθως συρρικνώνονται, μαραίνονται και πέφτουν, ξεκινώντας από τις αρχές του καλοκαιριού. Οι «σκούπες» μπορούν να γίνουν αρκετά μεγάλες, φτάνοντας μέχρι 2 μέτρα σε διάμετρο.
Όμως, όπως αναφέραμε και παραπάνω, αυτό που ενδιαφέρει εμάς ως παραγωγούς καρυδιών και που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά φέτος, κυρίως σε χώρες της Νότιας Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και στη χώρα μας, όπως και στην Τουρκία, είναι οι «κυκλικοί» (ομόκεντροι κύκλοι) στους καρπούς (βλ. εικόνες 3 & 4).
Η προσβολή από την ασθένεια στους καρπούς εισέρχεται και στο εσωτερικό τους, μαυρίζοντάς το και καταστρέφοντάς το, καθιστώντας τους εντελώς ακατάλληλους (βλ. εικόνα 5). Επίσης, αναφέρεται ότι μετά τη συγκομιδή των καρπών, κατά τη διάρκεια της αποφλοίωσης, υπάρχει ένα ενδεχόμενο το περικάρπιο να μην αποκολλάται από τον καρπό.
Αναφορές για εμφάνιση αυτής της ασθένειας και στους καρπούς (παρόλο που είναι ασθένεια των φύλλων), πρωτοεμφανίστηκαν από συναδέλφους, ακόμη και από τη Χιλή, το 1997, τονίζοντας ότι ανάμεσα στις πιο ευπαθείς ποικιλίες είναι η Seer και η Chandler, ενώ οι γαλλικές Franquette και Fernor έδειχναν ότι δεν είναι τόσο ευαίσθητες.
Ο βιολογικός κύκλος της ασθένειας
Ο βιολογικός κύκλος της νόσου του Microstroma juglandis δεν είναι πλήρως γνωστός. Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι ο μύκητας διαχειμάζει ως «στρώματα» στα πεσμένα φύλλα. Τα μολυσματικά σπόρια απελευθερώνονται από τα υπολείμματα των πεσμένων φύλλων την άνοιξη για να προκαλέσουν νέες επιμολύνσεις.
Αντιμετώπιση της ασθένειας
Οι φίλοι καρυδοπαραγωγοί δεν θα πρέπει να ανησυχούν ιδιαίτερα, καθώς η ασθένεια δεν προκαλεί τόσο σημαντικές οικονομικά ζημιές που να δικαιολογούν εφαρμογές μυκητοκτόνων. Μόνο εάν επιθυμούμε για λόγους μιας πιο ευχάριστης εμφάνισης των δέντρων μπορούμε να προχωρήσουμε σε αφαίρεση, με κλάδεμα, των «σκουπών» μέσα από την «κόμη» (φύλλωμα) των δέντρων, ώστε να βελτιωθεί η εμφάνισή τους.
*Ο Δρ. Αλέξανδρος Παπαχατζής είναι καθηγητής Δενδροκομίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Τμ. Γεωπονίας – Αγροτεχνολογίας, διευθυντής του Θεσμοθετημένου Εργαστηρίου «Δενδροκηπευτικών & Εδαφικών Πόρων, HORTLAB», μέλος του «Επιστημονικού Συμβουλίου» του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μέλος του «Διοικητικού Συμβουλίου» του Διεθνούς «Ινστιτούτου Κυκλικής Οικονομίας & Κλιματικής Αλλαγής», που ανήκει στον «Ευρωπαϊκό Οργανισμό Δημοσίου Δικαίου» (EPLO).
