Πριν από λίγες ημέρες, δημοσιεύτηκαν τα τελικά στοιχεία του εξαγωγικού εμπορίου για το έτος 2016. Οι εξαγωγές τροφίμων, ποτών και καπνού αυξήθηκαν κατά 10% περίπου, αλλά του ελαιολάδου μειώθηκαν κατά 6,4%. Οι εισαγωγές συνέχισαν την πτωτική τους πορεία, με αποτέλεσμα η εικόνα του εμπορικού μας ισοζυγίου να βελτιώνεται σημαντικά. Παρόμοιες εξελίξεις υπήρξαν και στην υπόλοιπη ΕΕ, με μία, όμως, ουσιώδη διαφορά: στις χώρες εκείνες, το εμπορικό ισοζύγιο των προϊόντων αγροδιατροφής είναι θετικό.
Διάφορες εξηγήσεις δίνονται για το φαινόμενο αυτό, με τις περισσότερες να «χρεώνουν» το πρόβλημα στους αγρότες «που δεν είναι ικανοί να παράγουν τα προϊόντα που εισάγουμε». Καλή εξαγωγική επίδοση, βέβαια, δεν σημαίνει ότι κλείνω τα σύνορα. Σημαίνει ότι η αξία των εξαγωγών είναι μεγαλύτερη από αυτήν των εισαγωγών.
Και η Ελλάδα έχει ένα σοβαρό διαρθρωτικό πρόβλημα: η αξία των προϊόντων διατροφής και ποτών που παράγονται συγκρινόμενη με την αξία των αγροτικών προϊόντων είναι εξαιρετικά μικρή. Για παράδειγμα, από κάθε ένα ευρώ αγροτικού προϊόντος, η βιομηχανία τροφίμων και ποτών παράγει προϊόν αξίας 1,4 ευρώ. Η διαφορά αυτή, σε χώρες παρόμοιου αγροτικού μεγέθους με την Ελλάδα, είναι 2,5 ευρώ στην Πορτογαλία, 3,2 ευρώ στην Αυστρία, 3,6 ευρώ στην Ιρλανδία.
Με άλλα λόγια, αν η ελληνική βιομηχανία τροφίμων και ποτών μπορούσε να παράγει προϊόντα αντίστοιχης προστιθέμενης αξίας με αυτά της «ταπεινής» Πορτογαλίας και να τα εξάγει, το διατροφικό εμπορικό ισοζύγιο με την ίδια ακριβώς αγροτική παραγωγή θα ήταν πλεονασματικό κατά 10 δισ. ευρώ περίπου.
Και είναι αυτό που πρέπει να αποτελέσει ύψιστη προτεραιότητα για την παραγωγική ανασυγκρότηση.
