Νίκος Καλογερόπουλος: Πήγα κόντρα στο ρεύμα, όχι στην ψυχή του Έλληνα
Συνέντευξη στον Νίκο Γαργαλάκο
Κάτι νέο και πολλά υποσχόμενο ξεκινάει αυτό τον καιρό στο θέατρο Underground. Ακολούθως μιας από τις πρώτες πρόβες της επερχόμενης παράστασής του, με τίτλο «Ο κανένας κι ο καθένας», ο Νίκος Καλογερόπουλος άνοιξε την καρδιά του στην «ΥΧ» για το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα, την περιρρέουσα εν Ελλάδι ατμόσφαιρα, τον ξεσηκωμό του μαζί με τον αγροτικό κόσμο, αλλά και το μεγάλο παράπονο που του άφησε «προίκα» η μέχρι πρότινος επιστροφή στα πάτρια, μεσσηνιακά εδάφη.
Τι θα πρέπει να γνωρίζει το κοινό για τη νέα σας δουλειά;
Νομίζω ότι ο τίτλος τα λέει όλα. Είμαστε συντονισμένοι με τα τεκταινόμενα στην πατρίδα. Αυτή είναι η καταγγελία μας για την οικονομική κρίση και τον αντίκτυπό της στον άνθρωπο. Έχουν αυτοκτονήσει 20 χιλιάδες Έλληνες, και δεν μιλάει κανένας. Μόνο εξακολουθούν να τάζουν λαγούς με πετραχήλια. Είναι δολοφόνοι. Αυτό πάμε να αναδείξουμε εμείς εδώ. Να προσθέσουμε τη δική μας φωνή.
Το θέμα αυτό, της κρίσης, έχει χτυπήσει και τον εγωισμό του Έλληνα…
Το φιλότιμό του, τον εγωισμό του… και τη μαλ… του μη σου πω! Φταίει κι αυτός. Πρώτα από τις ευθύνες θα ξεκινήσεις…
Γίνεται όμως και από το εξωτερικό προσπάθεια να περάσει μια αντίληψη αποκλειστικής δικής μας ευθύνης.
Αμέ! Και τι πάει να πει αυτό; Άμα είσαι εσύ προετοιμασμένος, ούτε ο έξω ούτε ο μέσα σε πειράζει. Ξέρεις να αμυνθείς. Η θεά Αθηνά στο ένα χέρι κρατάει την ασπίδα, για να αμύνεται, και στο άλλο έχει το δόρυ.
Το πολιτιστικό κέντρο στην Κυπαρισσία (σ.σ. το λεγόμενο «Τρενοτεχνείο»), που ήταν μια δική σας ιδέα η οποία πήρε σάρκα και οστά, εξακολουθεί να υφίσταται;
Έλειψα τέσσερα χρόνια στην Κυπαρισσία. Κι εκεί την ψυχούλα μας βάλαμε. Πήγαμε να κάνουμε πολιτισμό στην επαρχία, που, ξέρω ‘γω, το είχε ανάγκη! Αν σου πω ότι από τον χώρο της Κυπαρισσίας και των Φιλιατρών εκεί γύρω δεν ήταν παραπάνω από 200 άτομα αυτά που κατάλαβαν τι πήγαμε να κάνουμε… Τόσοι!
Άρα εγκαταλείφθηκε οριστικά η προσπάθεια αυτή;
Όχι, το καλοκαίρι κάνουμε συναυλίες και θέατρα. Τον χειμώνα… Ας έρθουν στην Αθήνα αυτοί οι 200 να δουν, όχι εμένα μόνο, αλλά να διαλέξουν, εν πάση περιπτώσει. Με πίκρα το λέω αυτό, γιατί είχα όνειρα και διάθεση να δώσω ό,τι καλύτερο κουβάλαγα. Η μικρή κοινωνία, όμως, προτιμά τον ύπνο της. Δεν ανταποκρίθηκε, γιατί την έχουνε «χαλασμένη». Έχει κάνει τόση δουλειά η προπαγάνδα και η τηλεόραση, που οι άνθρωποι τρελαίνονται και γουστάρουν ανοησίες. Προς το παρόν μας νίκησαν. Τη μάχη όμως, όχι τον πόλεμο.
Αυτοί που σκέφτονται είναι μειοψηφία
Το θέατρο και το σινεμά ως φορείς προώθησης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς πώς τα αξιολογείτε;
Πάντα υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι προσπαθούν. Για παράδειγμα, αυτός ο χώρος εδώ. Αν με έβαζαν να διαλέξω, από όλα τα θέατρα της Αθήνας, πού θέλω να παίξω, θα έλεγα εδώ. Και πραγματικά θέλω να ευχαριστήσω τον φίλο μου τον Κώστα Αρζόγλου, που κάνει όλη αυτή την προσπάθεια στον συγκεκριμένο χώρο, ο οποίος φιλοξενεί εξαιρετικές παραστάσεις. Όσο για το σινεμά, ακολουθεί και αυτό τη μόδα. Αυτό βέβαια δεν είναι ουσιαστική βοήθεια για τον θεατή.
Θα πρέπει και ο θεατής να αλλάξει λίγο τις συνήθειές του;
Αλίμονο! Δεν πρέπει; Αλλά βλέπεις τι γίνεται. Αποδόμηση. Βλέπεις τώρα τα σχολικά βιβλία. Έμαθα αφαίρεσαν μέχρι και την 28η Οκτωβρίου. Οι Γερμανοί θέλουν να τους λέμε: «Όχι, δεν ρίχνατε βόμβες, δεν κάψατε τον κόσμο, δεν ήσασταν φασίστες, δολοφόνοι. Ήρθατε με λουλούδια!» Οι προηγούμενοι είπαν ότι στη Σμύρνη είχαμε συνωστισμό, δεν ήταν γενοκτονία. Όμως, από την άλλη μεριά, υπάρχει και ημειοψηφία. Πάντα αυτοί που σκεφτόντουσαν μειοψηφία ήταν.
Δεν είναι, όμως, καταδικασμένος ο λαός που ξεχνάει την ιστορία του να βιώσει ξανα τα δεινά της;
Γιατί αυτό, τώρα, το 4ο Ράιχ δεν είναι; Η Ευρώπη, και όλη αυτή η νέα τάξη πραγμάτων, θέλει να βγάλει από την ορολογία της τις έννοιες «πατρίδα», «έθνος». Εγώ δεν τις βγάζω, και νιώθω υπερηφάνεια που είμαι Έλληνας.
Χειρότερος και από τους άλλους ο Τσίπρας
Στους «Ιππείς της Πύλου» βλέπουμε τον πρωταγωνιστή να εγκαταλείπει τα χρέη του και την Αθήνα και να σπεύδει στην επαρχία. Η αποκέντρωση είναι μια λύση για την «επανεκκίνηση»;
Δεν είναι λύση, είναι ανάγκη! Μαζεύτηκαν όλοι σαν τις μύγες στο σκατό στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, άδειασαν τα χωριά. Είναι τώρα κάποια χωριά που είναι έρημα, και κάποια άλλα που έχουν τέσσερις-πέντε κατοίκους, δηλαδή τρεις κι ο κούκος. Μαζί με τα χωριά, ρημάξανε και τα χωράφια, τα περιβόλια. Γι’ αυτό και τώρα κάνουμε εισαγωγή λεμόνια από την Ισπανία. Κάνεις εισαγωγή στα εδώδιμα και τα δικά μας τα πετάμε ρε μαλ…; Θεωρώ πως ό,τι φράγκα μπαίνουν στο Lidl, στο Praktiker και σε όλα αυτά, όπως μπαίνουν στο ταμείο, πάνε κατευθείαν στη Γερμανία. Πού είναι ο υπουργός Γεωργίας (σ.σ. Αποστόλου); Καλά του κάνανε προχτές, έπρεπε να του τρίψουνε τη μούρη, να τον βάλουνε μες στο γάλα να κολυμπάει. Προδότες μας κυβερνάνε! Αυτούς τους καινούργιους, τους στήριξα κι εγώ. Νόμιζα ότι αυτός ο πιτσιρικάς, που είναι 40 χρονών (σ.σ. Τσίπρας), κάτι θα έκανε. Παπ… κάνει, χειρότερος και από τους άλλους. Κι ό,τι δεν μπορούσαν να κάνουν οι άλλοι, γιατί δεν τόλμησαν, τον βάλανε μπροστά τον μαλ… και τα κάνει αυτός. Τον είπε ηλίθιο προχτές ο Σόιμπλε και δεν σηκώθηκε να του ρίξει μια κλωτσιά. Εδώ πρέπει να ξυπνήσει ο Έλληνας και να πάρει σβάρνα και τον πρωθυπουργό και τον Σόιμπλε. Έναν μάγκα θέλουμε, έναν Έλληνα, που αυτό που λέει να το πιστεύει και να το τηρεί. Το πανό στο σκηνικό μας, που θα είναι το σύνθημά μας εδώ, ξέρεις τι γράφει; «Πολίτες του κόσμου γρηγορείτε. Το μέλλον κρύβει πολύ ξηρασία». Το έχει πει κάπως έτσι ο Μιχάλης Κατσαρός, πατριώτης μου, μέγας ποιητής.
Άμα δεν ξέρεις που πας, γύρνα πίσω τώρα!
Η πρώτη σας εμφάνιση στην τηλεόραση στο “Ο Χριστός ξανασταυρώνεται” πώς προέκυψε;
Συν Αθηνά και χείρα κίνει. Όταν ξέρεις τι ψάχνεις και προς τα πού θες να πας, παίρνεις αυτό τον δρόμο και εκεί θα συναντήσεις τους «συγγενείς» σου.
Άρα εσείς ξέρατε εξαρχής ότι θέλετε να ακολουθήσετε τον δρόμο της υποκριτικής…
Βέβαια. Ήξερα επίσης αν θα ακολουθήσω και τον δρόμο της αρετής ή της κακίας! Όπως λέει και η ατάκα από την ταινία μου, «Οι Ιππείς της Πύλου», «άμα δεν ξέρεις που πας, γύρνα πίσω τώρα!» (γέλια)
Μια καριέρα κόντρα στο ρεύμα…
Στο ρεύμα, όχι κόντρα στην ψυχή του Έλληνα! Ήταν μια απόφαση συνειδητή.
Μόνο οι αγρότες έμειναν
Καθώς κουβεντιάζαμε για τις πολλές καλλιτεχνικές του ιδιότητες και τον τρόπο με τον οποίο αυτές τον αλληλοσυμπληρώνουν, ο Νίκος Καλογερόπουλος άνοιξε το βιβλίο του με τίτλο «Αλογόμυγες» (σ.σ. διατίθεται στο κατάστημα Music Corner, Πανεπιστημίου 56). Μέσα σε αυτό περιέχονται 140 τραγούδια, όγκος δουλειάς ο οποίος εκτείνεται από την περίοδο που ο ηθοποιός έκλεισε τα 20 του έτη, μέχρι το 2012. Μου διάβασε ένα απόσπασμα.
«Τω καιρό εκείνο (2009-2012) η Ελλάς βίωνε τον εξευτελισμό της. Ακρίδες πολύχρωμες και βάρβαρες πανταχόθεν εισέβαλαν εις τον τόπο της και εις τα σύνορά της και κατέτρωγαν την πανίδα της, τη χλωρίδα της, το μέσα και τα απ’ έξω της. Σε ραστώνη τους Έλληνες βρίσκει η ακρίδα κι απ’ την κόμη αρχίζει το ακριδοκούρεμα… Και εις τα μόρια φτάνει. Εις τα άκρα! Ωχ! Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί…»
Η Ευρώπη, και όλη αυτή η νέα τάξη πραγμάτων, θέλει να βγάλει από την ορολογία της τις έννοιες πατρίδα, έθνος
Κλείνοντας, με διαβεβαίωσε ότι, εκτός από ηθοποιός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος, τραγουδοποιός, αλλά και ποιητής, είναι πρώτα από όλα αγρότης. «Μάλλον εκεί θα καταλήξω πάλι στο τέλος, στην αγροτική. Όλοι οι άλλοι έχουν γίνει φλούφληδες. Μόνο οι αγρότες έμειναν. Να πάρουν τα τρακτέρ, να μπουν στη Βουλή, να μην αφήσουν λαμπόγυαλο». Μου επεσήμανε επίσης ότι το καλοκαίρι η παράσταση «Ο κανένας κι ο καθένας» θα περιοδεύσει σε όλη την Ελλάδα, παντρεύοντας το θεατρικό έργο με συναυλία και καινούργια, ακυκλοφόρητα τραγούδια, σε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα καινοτομία.
*Ο μακροχρόνιος συνεργάτης του Νίκου Καλογερόπουλου, Πάνος Αντέλλης, για τον οποίο ακούσαμε τα θερμότερα λόγια, μαζί με τον Χρήστο Πετεβή, είναι τα ονόματα που τον πλαισιώνουν στο «Ο κανένας κι ο καθένας». Η παράσταση θα ανέβει στο σανίδι μέσα στον Φεβρουάριο, στο θέατρο Underground (Κοραή 4, είσοδος από ΑΣΤΥ).