Ανάρπαστο έγινε το κάστανο από το εμπόριο, πριν καλά-καλά ολοκληρωθεί η συλλογή του, τόσο από τον νούμερο ένα προορισμό για το ελληνικό προϊόν, την Ιταλία, όσο και από χώρες των Βαλκανίων, αλλά και της Κεντρικής Ευρώπης. Οι τιμές κινήθηκαν σε πολλές περιοχές πάνω από τα 3 ευρώ το κιλό, με την πρώτη κατηγορία να πιάνει τα 3,4 ευρώ στον παραγωγό. Ώθηση τόσο για την άμεση διάθεση του προϊόντος όσο και για τις ακόμα καλύτερες τιμές σε σχέση με πέρσι έδωσαν και οι μειωμένες παραγωγές σε αρκετές περιοχές, λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών που είχαν προηγηθεί, που σε ορισμένες περιπτώσεις έφτασαν μέχρι και 50%.

Ταυτόχρονα, όμως, για άλλη μια χρονιά, ενώ επαληθεύονται οι προοπτικές και η δυναμική της καλλιέργειας, αναδεικνύεται η απουσία επενδύσεων στον τομέα της μεταποίησης κάστανου, λόγω πρωτίστως του υψηλού κόστους που απαιτεί μια τέτοια επένδυση, με αποτέλεσμα να χάνεται ένα μεγάλο μέρος της υπεραξίας του προϊόντος.

«Οι τιμές ήταν καλές, αλλά οι παραγωγοί τελικά έβαλαν μικρότερο εισόδημα στην τσέπη τους»

Προς 3,3-3,4 ευρώ, κατά 10% υψηλότερα από πέρσι, αγοράστηκε από τους εμπόρους η lux κατηγορία του κάστανου της Μελιβοίας, η οποία φέτος, όπως συνολικά η περιοχή του Κισσάβου, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μελιβοίας, Βαγγέλη Κρανιώτη, είχε περίπου 50% μικρότερη παραγωγή. Υπό κανονικές συνθήκες, η περιοχή του Κισσάβου, με πάνω από 4.000 στρέμματα καστανεώνων, συγκομίζει περίπου 3.000 τόνους. Από τους 18.000 τόνους που είναι η συνολική παραγωγή της χώρας, η Μελοιβία παράγει 1.400-1.800 τόνους, μας είπε ο ίδιος.

Πέρα από τη μειωμένη παραγωγή, οι βροχές που σημειώθηκαν την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου, δημιούργησαν σκάσιμο στο 40% των καρπών, οι οποίοι, αντί να πουληθούν στα 3,3-3,4 ευρώ της πρώτης κατηγορίας, πουλήθηκαν 0,9-1,2 ευρώ, ανέφερε ο κ. Κρανιώτης, συμπεραίνοντας πως «οι τιμές ήταν καλές, αλλά οι παραγωγοί τελικά έβαλαν μικρότερο εισόδημα στην τσέπη τους».

kastano-melivoias
Κατά 10% υψηλότερα από πέρσι αγοράστηκε η lux κατηγορία του κάστανου της Μελιβοίας

Η κινητικότητα από το εμπόριο ήταν έντονη, λόγω και των μειωμένων ποσοτήτων, με αποτέλεσμα να έχει διατεθεί ήδη όλη η παραγωγή. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του συνεταιρισμού, τα κάστανα της Μελιβοίας, εξάγονται κυρίως προς Ιταλία, ενώ ο συνεταιρισμός έχει ανοίξει πόρτες και προς τις σκανδιναβικές χώρες και τη Γερμανία.

Αξιοσημείωτο είναι ότι στα πλάνα του αγροτικού συνεταιρισμού εντάσσεται και η σύσταση καθετοποιημένης μονάδας επεξεργασίας κάστανου, προκειμένου «να μένει η προστιθέμενη αξία στον παραγωγό και στον τόπο», τονίζει ο κ. Κρανιώτης. «Να φανταστείτε», σημείωσε, ότι ένα σακουλάκι αλεύρι των 300-330 γραμμαρίων κοστίζει κοντά στα 12 ευρώ και εμείς, ενώ έχουμε την πρώτη ύλη εξάγουμε. Θέλουμε να ξεφύγουμε από τη συλλογή, τη συγκέντρωση και την πώληση του προϊόντος και να του δώσουμε υπεραξία. Ήδη, έχει εκφραστεί ενδιαφέρον από αλευρόμυλους για την παρασκευή καστανάλευρου και είναι κάτι που εξετάζουμε από κοινού».

«Όσοι έβαζαν 20 στρέμματα, βλέποντας τα τελευταία χρόνια ότι αφήνει ένα καλό εισόδημα, τα αύξησαν»

Τα τελευταία χρόνια, η καλλιέργεια κάστανου στο Κιλκίς αυξάνεται συστηματικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ΟΣΔΕ, το 2015 καλλιεργούνταν στον νομό 5.252 στρέμματα και το 2017 είχαν αυξηθεί στα 6.036 στρέμματα. «Όσοι έβαζαν 20 στρέμματα, βλέποντας τα τελευταία χρόνια ότι αφήνει ένα καλό εισόδημα, τα αύξησαν», εξηγεί ο Γιώργος Μπακάλης, πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Γρίβας, και καλλιεργητής κάστανου ο ίδιος.

Στην περιοχή, χαρακτηριστική ήταν η μικρή αναλογία μεγάλων κάστανων στο σύνολο της συγκομιδής που αποδίδεται στην αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών κατά την περίοδο της ωρίμανσης, αλλά και στη γήρανση των δέντρων.

Σύμφωνα με τον κ. Μπακάλη, συλλέχθηκε κυρίως μεσαίο μέγεθος, με αποτέλεσμα η συνολική παραγωγή για τα δύο μεγαλύτερα καστανοχώρια του Κιλκίς, Γρίβα και Καστανερή, να υπολογίζεται σε 1.500 τόνους έναντι 1.800 τόνων, όταν είναι πιο πολλά τα μεγάλα κάστανα.

Οι τιμές διαμορφώθηκαν μέχρι τα 3,3 ευρώ το κιλό για τα extra A2 (έναντι 2,7 ευρώ πέρσι), στα 2,7-2,8 για τα Α, στα 2,2-2,3 για τα Β και στα 80-90 λεπτά για τα Γ διαλογής με βάση το μέγεθος.

Πρώιμη ήταν η χρονιά και για την Αρκαδία, όπου οι βροχές κατά την περίοδο της ανθοφορίας είχαν ως αποτέλεσμα μειωμένη παραγωγή κατά 40%. Ο Αγροτικός Κτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Αρκαδίας «Η Ένωση» αγόρασε προς 1,8-2,8 ευρώ από τους παραγωγούς, με την υψηλή τιμή να αφορά την κατηγορία Α. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του συνεταιρισμού, Θανάση Τσιοτίνα, φέτος ήταν λίγα τα μεγάλα μεγέθη και το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής ήταν μεσαία.

Στην Καστάνιτσα Αρκαδίας, το χαλάζι κατέστρεψε το 50% της παραγωγής, σύμφωνα με τον παραγωγό Θοδωρή Πεφάνη, ωστόσο οι ποσότητες που συγκομίστηκαν, 100-110 τόνοι, είχαν καλή ποιότητα, ενώ παρατηρήθηκε μείωση της καρπόκαψας που βάλλει τον καρπό τα τελευταία χρόνια. Η τιμή που αγόρασαν οι έμποροι, σύμφωνα με τον ίδιο, διαμορφώθηκε στα 2,2-2,5 ευρώ κατά μέσο όρο, ενώ πέρσι ήταν 1,8-2,2 και μόνο προς το τέλος της συγκομιδής έπιασε 2,5 ευρώ το κιλό.

«Ούτε το 5% δεν απορροφά η εγχώρια αγορά»

Τα μεγάλα μεγέθη κατευθύνονται προς Ιταλία και τα μικρά προς Βαλκάνια, μας είπε ο Κώστας Παπαδόπουλος, από το Ξουρίχτι Πηλίου, ο οποίος καλλιεργεί 200 στρέμματα καστανεώνα και δραστηριοποιείται και στην εμπορία κάστανου. «Η εγχώρια αγορά δεν απορροφά ούτε το 5% της παραγωγής, άρα οι προοπτικές βρίσκονται στις εξαγωγές», σημείωσε ο ίδιος.

Με μειωμένη παραγωγή, αλλά κατά 90% μεγάλα κάστανα, στο Ξουρίχτι, οι παραγωγοί απόλαυσαν 3 ευρώ το κιλό φέτος, με χαμηλότερη στα μικρά τα 1,8 ευρώ, μας είπε ο ίδιος. Η παραγωγή ήταν μειωμένη κατά 40%, ωστόσο πολύ καλής ποιότητας και μεγάλου μεγέθους. Όμως, οι βροχές από τα μέσα Σεπτέμβρη και μετά έπληξαν τους καρπούς που δεν είχαν συλλεχθεί, με αποτέλεσμα το 40% από αυτούς να παρουσιάζει σκασίματα. Συνεπώς, κατέληξε, η τιμή φέτος ήταν υψηλότερη από πέρσι, αλλά εάν συνυπολογίσει κανείς τις απώλειες και το γεγονός ότι το κόστος της καλλιεργητικής φροντίδας ήταν το ίδιο ανεξάρτητα από τη μειωμένη παραγωγή, το τελικό εισόδημα για τον παραγωγό ήταν λιγότερο ικανοποιητικό φέτος. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τόνισε ότι με ένα μέσο καλλιεργητικό κόστος 70-80 λεπτά το κιλό και αποδόσεις των 700-800 κιλών το στρέμμα υπό κανονικές συνθήκες, το κάστανο αφήνει μεροκάματο, πράγμα το οποίο ενθαρρύνει την αύξηση της συστηματικής καλλιέργειας τα τελευταία χρόνια.