Σοβαρά εκτεθειμένη απέναντι στους Έλληνες αγρότες είναι η ηγεσία του ΟΠΕΚΕΠΕ, που επιδίδεται σε αναχρονιστικές ενέργειες με απευθείας αναθέσεις και «φωτογραφικές» διατάξεις, «παίζοντας» με τις κοινοτικές ενισχύσεις του αγροτικού τομέα.
Εκτεθειμένη διπλά, γιατί την ίδια ώρα η χώρα ετοιμάζεται για τον μετασχηματισμό της οικονομίας με την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης, έχοντας ως σημείο αναφοράς την ψηφιακή μετάβαση, και καταρτίζεται το εθνικό στρατηγικό της νέας ΚΑΠ για την αντιμετώπιση μιας σειράς προκλήσεων, που αφορούν τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό του αγροτικού τομέα.
Από τις αλλαγές προσώπων στο τιμόνι της διοίκησης, τρεις φορές από το 2019 έως τώρα, μέχρι τις ακυρώσεις διαγωνισμών, δύο φορές τους τελευταίους μόλις μήνες, τις παλινωδίες στην πιστοποίηση των ΚΥΔ, και τις απανωτές απευθείας αναθέσεις έργων εντός τεσσάρων μηνών, ευλόγως γεννάται το ερώτημα στους αγρότες «μήπως, τελικά, ο βασιλιάς είναι γυμνός;».
Την απάντηση έρχεται να δώσει στις 21 Σεπτεμβρίου η απόφαση καταπέλτης της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ), η οποία ακυρώνει στο σύνολό του τον διεθνή ηλεκτρονικό διαγωνισμό για τη συντήρηση και την ανάπτυξη των πληροφοριακών του συστημάτων για το έτος ενίσχυσης 2022.
«Ασάφειες», «αοριστίες», «κίνδυνος για τη διαφάνεια της διαδικασίας» είναι μερικά μόνο από τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει το 1ο Κλιμάκιο της Αρχής, με την υπ’ αριθ. 1510/2021 απόφασή του. Μία απόφαση που στην ανάγνωσή της παραπέμπει ακόμη και σε φωτογραφικές απαιτήσεις από την πλευρά της αναθέτουσας αρχής, δηλαδή τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Μία ημέρα μετά, ο πρόεδρος του Οργανισμού, Δ. Μελάς, μην μπορώντας να αντιδράσει διαφορετικά, αποδέχεται εγγράφως την απόφαση για την ακύρωση του διαγωνισμού.
Ο εν λόγω διεθνής ηλεκτρονικός διαγωνισμός προκηρύχθηκε από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στις 6 Αυγούστου, εν μέσω δηλαδή καλοκαιριού και πυρκαγιών, και στις 17 Αυγούστου ακολούθησε προδικαστική προσφυγή κατά του περιεχομένου του από την εταιρεία NEUROPUBLIC.
Τι απαντά η Ανεξάρτητη Αρχή
Με βάση την απόφαση της ΑΕΠΠ αποκαλύφθηκαν πολλές σκιές, όσον αφορά τη διαφάνεια της διαδικασίας, την τήρηση των ίσων όρων ανταγωνισμού και, βέβαια, την προστασία του δημόσιου συμφέροντος. Και ήταν τόσες οι σκιές που η Αρχή «με βάση τις αρχές της ίσης μεταχείρισης προμηθευτών και της διαφάνειας των διαδικασιών σύναψης δημόσιας προμήθειας», αποφάσισε ότι «πρέπει να ακυρωθεί η διακήρυξη στο σύνολό της».
Εξάλλου, η ίδια διαπιστώνει ότι το περιεχόμενο του διαγωνισμού βρίθει πολλών αοριστιών, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, και την «κρίσιμη ασάφεια περί αντικειμένου, και κατ’ αποτέλεσμα και διαρκείας, υποχρεώσεων αναδόχου, ως προς το πλήθος προσδιοριζόμενων υποσυστημάτων και εφαρμογών του συμβατικού αντικειμένου».
Μεταξύ άλλων, η Αρχή διαπίστωσε ότι:
✱ Ζητείται από τον ανάδοχο η εγκατάσταση υποσυστημάτων σε νέες υποδομές νέφους «καταλείποντας αόριστο το ποια είναι τα υποσυστήματα ως και το ποιες αλλαγές θα απαιτηθούν κατά την εκτέλεση», σημειώνοντας ότι «προκύπτει ουσιώδης δυσχέρεια προετοιμασίας, σύνταξης και κοστολόγησης προσφοράς».
✱ Δίνεται η ευχέρεια στην αναθέτουσα να καταρτίσει νέα απαίτηση με περιεχόμενο που θα καθοριστεί μετά την υποβολή των προσφορών και κατά την αξιολόγηση «με περαιτέρω συνέπεια σαφή κίνδυνο για την ίση μεταχείριση των διαγωνιζόμενων και τη διαφάνεια της διαδικασίας».
✱ Δεν ξεκαθαρίζεται ποια υποσυστήματα χρήζουν επέκτασης, επικαιροποίησης, αναβάθμισης ή απλής συντήρησης και διατήρησης. Σύμφωνα με το σκεπτικό της Αρχής, «δεν ζητείται η παρουσίαση εκτέλεσης μιας δεδομένης λειτουργίας, αλλά η δυνατότητα ‘‘παραμετροποίησης’’ και προσαρμογής του συστήματος σε αγνώστου ταυτότητας αλλαγές και επί της ουσίας ανάπτυξη νέων τεχνικών λύσεων ή αναβάθμιση υπαρχουσών τεχνικών λειτουργιών, βάσει αδήλου περιεχομένου και περιπλοκότητας απαιτήσεις της αναθέτουσας».
✱ Ορίζονται «κριτήρια αναθέσεως», καθώς παρεμβάλλονται συγκεκριμένα κριτήρια τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις δεν δικαιολογούνται. Οι απαιτήσεις αυτές «είναι μη νόμιμες, τυγχάνουν ακυρωτέες».
Ενώ η ενιαία υπό ανάθεση σύμβαση αφορά τέσσερις υπηρεσίες, η δεύτερη από αυτές αναλύεται σε δέκα αυτοτελή πληροφοριακά συστήματα, εκ των οποίων το καθένα αναλύεται και σε επιμέρους υποσυστήματα, γεγονός που θεσπίζει ειδικό κριτήριο επιλογής και, κατ’ επέκταση, επηρεάζει την πλήρωση του γενικού κριτηρίου, που αφορά έργα για μεγάλες επιχειρησιακές εφαρμογές και όγκο δεδομένων.
Ζητείται η παροχή ειδικού λογισμικού ως μία από τις τεχνικές απαιτήσεις ασφάλειας (βασική προϋπόθεση είναι ο ανάδοχος να έχει εκτελέσει επιτυχώς δέκα έργα παρακολούθησης και διαχείρισης περιστατικών ασφάλειας).
Την ίδια «προϋπηρεσία» ζητά ο Οργανισμός και για την εκπόνηση έργων διαχείρισης εγγράφων και ροής εργασίας.
Γιατί;
Τα τελευταία γεγονότα παρουσιάζουν έναν Οργανισμό που αντί να κάνει βήματα μπροστά κάνει βήματα προς τα πίσω. Έναν Οργανισμό που αντί να αξιοποιεί την τεχνογνωσία και την υποδομή που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια, συμβάλλοντας εν πολλοίς στην επίτευξη του άριστου σχεδόν βαθμού απορροφητικότητας των κοινοτικών ενισχύσεων για λογαριασμό των Ελλήνων παραγωγών, δείχνει να προσπαθεί να αποδομήσει αυτή την επιτυχία.
Η επίμονη προσπάθεια των τελευταίων δύο ετών στην επίδοση «περίεργων» ενεργειών εκ μέρους του ΟΠΕΚΕΠΕ εγείρουν πολλά ερωτήματα, με κυρίαρχο το εξής: Αποτελούν απόρροια ανετοιμότητας εκ μέρους του Οργανισμού ή προϊόν συντονισμένης προσπάθειας για συγκεκριμένους… λόγους;
