ΚΑΠ: Ο οδηγός εφαρμογής προτύπων Καλής Γεωργικής και Περιβαλλοντικής Κατάστασης 5 και 6
Τον Οδηγό εφαρμογής προτύπων Καλής Γεωργικής και Περιβαλλοντικής Κατάστασης (ΚΓΠΚ) 5 και 6 του ΥΠΑΑΤ στο πλαίσιο της ενημέρωσης για την Αιρεσιμότητα της ΚΑΠ από το 2023, δημοσίευσε ο ΟΠΕΚΕΠΕ.
Σύμφωνα με τον Οδηγό, οι διατάξεις για την εφαρμογή των προτύπων Καλής Γεωργικής και Περιβαλλοντικής Κατάστασης (ΚΓΠΚ) 5 και 6 έχουν ως στόχο την αειφορική διαχείριση των γεωργικών εδαφών.
ΚΠΓΚ 5: Διαχείριση της κατεργασίας του εδάφους για τη μείωση του κινδύνου υποβάθμισης και διάβρωσης του εδάφους, λαμβάνοντας , μεταξύ άλλων , υπόψη την κλίση του εδάφους
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ
Α. Σε αγροτεμάχια αροτραίων καλλιεργειών με κλίση μεγαλύτερη από 6% και έως 12% η άροση πρέπει να γίνεται κατά τις ισοϋψείς ή διαγώνια. Αυτή η παραδοσιακή πρακτική εξασφαλίζει ότι σε πιθανή έντονη βροχόπτωση δε θα παρασυρθεί το επιφανειακό και πιο γόνιμο έδαφος, προς τα κατάντη εκπλένοντας τα απαραίτητα για την ανάπτυξη της καλλιέργειας θρεπτικά στοιχεία. Απαιτείται προσεκτικός χειρισμός των γεωργικών ελκυστήρων για την αποφυγή του κινδύνου ανατροπής.
Β. Σε αγροτεμάχια αροτραίων καλλιεργειών με κλίση μεγαλύτερη από 12% οι γεωργοί πρέπει να αφήνουν κάθετα στην κλίση (δηλαδή κατά τις ισοϋψείς) ακαλλιέργητες ζώνες ανάσχεσης πλάτους 5 μέτρων σε απόσταση 40 μέτρων μεταξύ τους. Η υποχρέωση αυτή μπορεί να εφαρμόζεται συλλογικά (από περισσότερους γεωργούς), αρκεί τα αγροτεμάχια να εφάπτονται. Η υποχρέωση αυτή μπορεί να καλύπτεται εν όλω ή εν μέρει από ήδη υπάρχουσες αναβαθμίδες, αναχώματα και νησίδες φυσικής βλάστησης/άγριας ζωής. Κάθε ένα από αυτά τα στοιχεία μπορεί να έχει πλάτος μικρότερο των 5 μέτρων, όμως αθροιστικά θα πρέπει να καλύπτουν την ανωτέρω αναλογία. Η αναλογία αυτή μπορεί να επιτυγχάνεται και τμηματικά , δηλαδή 20 μέτρα κεκλιμένου αγρτεμαχίου 2,5 μέτρα ζώνης ανάσχεσης – 32 μέτρα κεκλιμένου αγροτεμαχίου 4 μέτρα ζώνης ανάσχεσης.
Γ. Σε αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 15% απαγορεύεται η άροση από 1 Νοεμβρίου
εκάστου έτους έως και 15 Μαρτίου του επόμενου έτους. Αυτή η πρακτική προστατεύει το έδαφος στις περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων. Σε συνδυασμό δε με φυτοκάλυψη εξασφαλίζει την αειφορία των εδαφών.
Δ. Για τον ίδιο λόγο απαγορεύεται η καταστροφή των ξερολιθιών, αναχωμάτων και των φυσικών πρανών στα όρια των αγροτεμαχίων.
Ε. Η άρδευση στα αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 6% δεν πρέπει να γίνεται µε τη μέθοδο της κατάκλυσης, διότι αυξάνεται ο κίνδυνος διάβρωσης του εδάφους.
Επιβάλλεται η ύπαρξη φυτικής κάλυψης κατ’ ελάχιστον την περίοδο από 15 Νοεμβρίου εκάστου έτους έως και 5 Μαρτίου του επόμενου έτους:
α. σε όλα τα αγροτεμάχια με αροτραίες καλλιέργειες
β. στα αγροτεμάχια μονίμων καλλιεργειών με κλίση πάνω από 10%.
Η κάλυψη του εδάφους μπορεί να γίνεται :
1. με ύπαρξη χειμερινής καλλιέργειας σε οποιοδήποτε στάδιο ανάπτυξης
στα αρόσιμα αγροτεμάχια ,
2. με φυτικά υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας, ή/και
3. με αυτοφυή βλάστηση οπότε δεν πρέπει να εφαρμόζεται ζιζανιοκτονία
κατά την προαναφερθείσα ευαίσθητη περίοδο, ή/και
4. με την εφαρμογή άλλης πρακτικής ισοδυνάμου αποτελέσματος, δηλαδή προστασίας του εδάφους κατά την προαναφερθείσα ευαίσθητη περίοδο.
Τέτοιες πρακτικές μπορεί να είναι:
- η πρακτική της σποράς φυτών εδαφοκάλυψης, η οποία μπορεί να ενισχύεται οικονομικά στο πλαίσιο του οικολογικού προγράμματος 31.3 «Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας»
- η εφαρμογή φυτικού υλικού (όπως φύλλα, κλαδιά, άχυρο, υπολείμματα καλλιεργειών ή κομπόστ, πριονίδι κ.ά.) Στις μόνιμες καλλιέργειες ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί με όλους τους παραπάνω τρόπους αλλά ΚΑΙ με :
- συγκαλλιέργεια με κάποια αροτραία καλλιέργεια ή αρωματικά φυτά ή
- με ψυχανθή που σπέρνονται και ενσωματώνονται στο έδαφος, πρακτική η οποία μπορεί να ενισχύεται οικονομικά στο πλαίσιο του οικολογικού προγράμματος 31.3 «Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας».
