11ο Συνέδριο της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας: Η δύναμη της συνεργασίας ως καταλύτης για την επίτευξη των στόχων της βιωσιμότητας

Με ιδιαίτερη επιτυχία και με τη συμμετοχή κορυφαίων θεσμικών και επιχειρηματικών εκπροσώπων από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση ολοκληρώθηκε το 11ο Συνέδριο για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας, που διοργάνωσε η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ την Πέμπτη 22 και την Παρασκευή 23 Μαΐου, στην κατάμεστη αίθουσα Grand Pietra του ξενοδοχείου Porto Palace στη Θεσσαλονίκη. Το φετινό Gaia CONGRESS πραγματοποιήθηκε με κεντρικό θέμα: «Η δύναμη της συνεργασίας ως καταλύτης για την επίτευξη των στόχων της βιωσιμότητας».
Περισσότερα από 2.500 άτομα, που δραστηριοποιούνται στον χώρο της αγροδιατροφής, συμμετείχαν –τόσο με φυσική όσο και με διαδικτυακή παρουσία– στις εργασίες του συνεδρίου, παρακολουθώντας τις τοποθετήσεις περίπου 40 διακεκριμένων ομιλητών από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι παρεμβάσεις τους ανέδειξαν, με ιδιαίτερη έμφαση, την αναγκαιότητα ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ της τεχνολογίας και των παραδοσιακών δομών του αγροτικού τομέα, ως θεμελιώδη παράγοντα για τη διαμόρφωση και την υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων.
Την επίσημη έναρξη του συνεδρίου κήρυξε ο διευθύνων σύμβουλος της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, Αναστάσιος Τρυπιτσίδης, ο οποίος έθεσε τις βάσεις για έναν γόνιμο και ουσιαστικό διάλογο, με επίκεντρο τις προκλήσεις, αλλά και τις ευκαιρίες που διαμορφώνονται στον σύγχρονο αγροδιατροφικό τομέα.
Ο επίτροπος Γεωργίας και Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κριστόφ Χάνσεν, αν και δεν κατάφερε να παρευρεθεί στο συνέδριο, έστειλε το δικό του ηχηρό μήνυμα, τονίζοντας την αναγκαιότητα για υιοθέτηση της καινοτομίας στη γεωργική παραγωγή. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι «η δημόσια εισοδηματική στήριξη παραμένει σωτήρια για πολλούς αγρότες. Αυτό θα συνεχιστεί και με τη μελλοντική Κοινή Αγροτική Πολιτική με πιο στοχευμένο τρόπο. Θέλουμε, όμως, να ενθαρρύνουμε την υιοθέτηση της καινοτομίας και των νέων επιχειρηματικών μοντέλων, όπως η βιοοικονομία ως συμπληρωματική πηγή εισοδήματος».
Αμέσως μετά, στο βήμα ανέβηκε ο επίτιμος ομιλητής του συνεδρίου, υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, ο οποίος τόνισε ότι «η γεωργία του μέλλοντος χτίζεται τώρα […] Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με τα εργαλεία και τις νοοτροπίες του χθες». Σύμφωνα με τον ίδιο, για πρώτη φορά, η Κοινή Αγροτική Πολιτική «μας δίνει τη δυνατότητα να οργανώσουμε μια μετάβαση με αρχή, μέση και τέλος», ενώ περιέγραψε ως στόχο «να περάσουμε από τις επιδοτήσεις χωρίς κατεύθυνση, στις στοχευμένες επενδύσεις. Από τις αποσπασματικές ενισχύσεις, στη μακροπρόθεσμη στρατηγική. Από το παθητικό εισόδημα, στην ενεργητική παραγωγή». Ο υπουργός αναφέρθηκε και στο έργο «Γεωργία με Ευφυΐα», υποστηρίζοντας ότι «για πρώτη φορά ο αγρότης έχει στη διάθεσή του ένα εργαλείο που του επιτρέπει να περάσει από την εμπειρική διαχείριση, στην επιστημονική ακρίβεια. Από τη διαίσθηση, στην τεκμηριωμένη απόφαση», ενώ αναφορικά με την αγροτεχνολογική υποδομή που έχει αναπτυχθεί στη χώρα, σημείωσε ότι αυτή «θα στηρίζει έμπρακτα τους παραγωγούς σε καθημερινό επίπεδο».
Στη συνέχεια, η κεντρική εισηγήτρια του συνεδρίου, Ρόζα Γαργαλάκου, διευθύνουσα σύμβουλος της NEUROPUBLIC ΑΕ, μίλησε για τη διαδρομή της εταιρείας, εξηγώντας ότι ο πρώτος «σπόρος» της ευφυούς γεωργίας μπήκε το 2012 με το gaiasense, αποδίδοντας καρπούς μέσα από συνεχή έρευνα και τολμηρές καινοτομίες. «Το gaiasense», όπως υποστήριξε η ίδια, «από ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του παραγωγού, γίνεται σήμερα βασική συνισταμένη της απόφασής του».
Η κα Γαργαλάκου έκανε, επίσης, λόγο για τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, καθιστώντας σαφές ότι αυτή «δεν αποτελεί πλέον πρόκληση, αλλά πραγματικότητα και το ερώτημα δεν είναι αν θα την ενστερνιστούμε, αλλά μόνο με ποιους όρους θα γίνει». Ιδιαίτερη σημασία απέδωσε η ίδια στο εμβληματικό έργο “Γεωργία με Ευφυία”, το οποίο αποτελεί την πρώτη τόσο ευρείας κλίμακας προσπάθεια ψηφιακού μετασχηματισμού του αγροτικού τομέα στην Ευρώπη. «Η χώρα μας έδωσε από τις πρώτες –αν όχι η πρώτη– απάντηση στο κρίσιμο ερώτημα για το ποιοι θα ωφεληθούν από την ψηφιοποίηση», ανέφερε με έμφαση.
Η Ελλάδα πρωτοπόρος στη συλλογή αγροτικών δεδομένων
Το ενδιαφέρον του κοινού συγκέντρωσε η παρουσίαση του έργου «Γεωργία με Ευφυία» από τον Ιωάννη Μαυρουδή, managing director της NEUROPUBLIC AE. Ο κ. Μαυρουδής επεσήμανε την τεχνολογική υπεροχή της Ελλάδας στη συλλογή αγροτικών και μετεωρολογικών δεδομένων μέσω 3.000 τηλεμετρικών σταθμών, UAVs και δορυφορικών συστημάτων. «Είναι ένα έργο-ορόσημο με παγκόσμιο αποτύπωμα», δήλωσε, ενώ εξήγησε πως τα δεδομένα θα είναι διαθέσιμα ελεύθερα σε παραγωγούς, επιστήμονες και κρατικούς φορείς. «Η Ελλάδα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που έχει δημιουργήσει μια κρατική υποδομή συλλογής δεδομένων από τον αγρό, η οποία συνδυάζεται με τηλεμετρικούς σταθμούς, με σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα, με δορυφορικές εικόνες από όλες τις δυνατές πηγές.
Αυτήν τη στιγμή, το έργο βρίσκεται στην ολοκλήρωσή του και θα είναι το πιο σύγχρονο σύστημα παρακολούθησης και συλλογής δεδομένων μετεωρολογικών παγκοσμίως. Πρόκειται για ένα οραματικό έργο, λοιπόν, με προϋπολογισμό της τάξεως των 27 εκατομμυρίων περίπου, με μια προαίρεση επέκτασης του αντικειμένου, η οποία αναμένουμε στο επόμενο διάστημα να ενεργοποιηθεί. Το έργο υλοποιείται με πολύ μεγάλη υπερηφάνεια από την εταιρεία μας, τη NEUROPUBLIC, σε συνδυασμό με τον OTE και την εταιρεία ΣΚΑΡΜΟΥΤΣΟΣ. Κύριος φορέας του έργου και φορέας λειτουργίας είναι το ΥΠΑΑΤ».
Στη συνέχεια, ο κ. Μαυρουδής ανέπτυξε τι περιλαμβάνει το έργο «Ψηφιακός Μετασχηματισμός του Γεωργικού Τομέα»: «Έχουμε 3.000 τηλεμετρικούς σταθμούς σε όλη τη χώρα, μοιρασμένους ανά περιφέρεια, 50 σταθμούς συλλογής δεδομένων επαυξημένης ακρίβειας, οι οποίοι έχουν μπει στα πειραματικά αγροτεμάχια, 50 UΑVs (drones), τα οποία πετάνε πάνω από τα πιλοτικά αγροτεμάχια και συλλέγουν δεδομένα των αγροτεμαχίων, με σκοπό να φτιαχτούν οι αλγόριθμοι των συμβουλών. Επίσης, αξιοποιούμε δορυφορικά δεδομένα, τα οποία είτε προέρχονται από ανοιχτές πηγές είτε από τους δορυφόρους Sentinel 1 και Sentinel 2, με δορυφορικές εικόνες υψηλότερης ευκρίνειας, που σημαίνει ότι κατεβαίνουμε σε ένα επίπεδο της τάξης του ενός μέτρου από το χωράφι, ώστε να βλέπουμε ακριβώς πώς προχωράει η καλλιεργητική δραστηριότητα και να φτιάχνονται διάφοροι δείκτες βλάστησης, ώστε το σύστημα να προειδοποιεί τον παραγωγό πότε πρέπει και τι πρέπει να κάνει στο χωράφι».
Ο Λέναρτ Νίλσον, με τη σειρά του, επίσης κεντρικός εισηγητής και πρόεδρος της COGECA, υποστήριξε ότι «εργαζόμαστε από κοινού για τους κοινούς βιώσιμους στόχους μας και πραγματικά εκτιμούμε ιδιαίτερα τον σημαντικό ρόλο που παίζουν τα μέλη σας και την αποστολή της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ. Είναι εξαιρετικό παράδειγμα μιας καινοτόμου και πρωτοποριακής συμμαχίας, που έχει ως στόχο να προασπίσει τα συμφέροντα των αγροτών και των συνεταιρισμών και σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό».
Αναφορικά με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και την ΚΑΠ, σημείωσε ότι «ένα από τα πρώτα πράγματα στα οποία θα μπορούσε να παρέμβει η Επιτροπή είναι ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ. Υπάρχουν διαφορετικές, αντικρουόμενες προσπάθειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως η ενίσχυση των αγροτών από τη μία πλευρά, όμως από την άλλη, το ενιαίο ταμείο είναι μία απειλή, όσον αφορά τις δυνατότητες δραστηριοποίησής μας στην αγορά. Δηλαδή, θα μπορούσε πολύ εύκολα να συνεχιστεί η δράση της προηγούμενης Επιτροπής, η οποία ζήτησε περισσότερα για τους αγρότες, αλλά μείωσε τις πληρωμές και τις ενισχύσεις. Τώρα πιστεύω, λοιπόν, ότι είναι καιρός να έχουμε έναν στοχευμένο, ισχυρό προϋπολογισμό μόνο για την ΚΑΠ, γιατί χωρίς αυτή την ενίσχυση, δεν θα υπάρχει μέλλον για τους αγρότες, την ανανέωση των γενεών, και ουσιαστικά θα έχουμε λιγότερη επάρκεια και ασφάλεια για την Ευρώπη».
Την Ολομέλεια Έναρξης χαιρέτισαν οι κ.κ. Θεόδωρος Λιβάνιος, υπουργός Εσωτερικών, Αθηνά Αθανασιάδου-Αηδονά, περιφερειάρχης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, και Χρήστος Τσιχήτας, πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της ΕΑΣΘ, πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Οσπρίων και πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας Βαμβακιού COPA-COGECA.
Στο πλαίσιο του συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν δύο ιδιαίτερα στοχευμένες συνεντεύξεις, υπό τον συντονισμό του κοινοβουλευτικού συντάκτη του REAL GROUP και συνιδρυτή του morningview.gr, Γιώργου Λυκουρέντζου. Η πρώτη είχε ως θέμα «Μεταναστευτική πολιτική & εργάτες γης», με καλεσμένο τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Μαυρουδή (Μάκη) Βορίδη, ο οποίος, μεταξύ άλλων, παραδέχθηκε την αδυναμία της εσωτερικής αγοράς να καλύψει τις ανάγκες για εργάτες γης και εξήγησε γιατί απέτυχαν οι διακρατικές συμφωνίες μετάκλησης εργατών με την Αίγυπτο και το Μπαγκλαντές.
Η δεύτερη συνέντευξη πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά με καλεσμένο τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρη Παπαστεργίου, ο οποίος μίλησε εκτενώς για το ελληνικό διαστημικό πρόγραμμα ανάπτυξης μικροδορυφόρων, το οποίο θα βοηθήσει με τεχνολογίες απεικόνισης των αγροτεμαχίων στην ψηφιακή συλλογή δεδομένων.
Για την πλήρη κάλυψη της υπαίθρου με γρήγορο ίντερνετ, ο υπουργός είπε: «Το Διάστημα μπορεί να μας δώσει λύση, σε μία χώρα με τόσα νησιά και βουνά. Πρέπει να καλύψουμε, αρχικά, όλους τους οικισμούς με οπτική ίνα. Στις κινητές επικοινωνίες έχουμε εκτεταμένο δίκτυο και καλές ταχύτητες. Βέβαια, μου λένε ότι “στο χωράφι μου δεν έχω σήμα”, αλλά κανείς δεν θέλει να έχει κεραία κοντά του. Δεν γίνεται αυτό. Το Διάστημα είναι η απάντηση».
Επιπρόσθετα, πλούτος τοποθετήσεων και προτάσεων προέκυψαν από την ενότητα «Η ΚΑΠ σήμερα & αύριο: Προκλήσεις και ευκαιρίες», στη διάρκεια της οποίας οι κ.κ. Θεοφάνης Παπάς, βουλευτής, Νέα Δημοκρατία, Παύλος Γερουλάνος, βουλευτής, ΠΑΣΟΚ, Βασίλης Κόκκαλης, βουλευτής, ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, π. υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, ανέπτυξαν τις απόψεις τους αναφορικά με όσα αντιμετωπίζει η ελληνική γεωργία σήμερα στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Ακολούθησε συζήτηση με συντονιστή τον πολιτικό συντάκτη του Πρώτου Θέματος, Χρήστο Μπόκα, αναφορικά με τη σπουδαιότητα του εγχειρήματος στην οποία συμμετείχαν οι κ.κ. Έλλη Τσιφόρου, secretary general των COPA-COGECA, Yves Madre, πρόεδρος της FARM EUROPE (βιντεοσκοπημένο μήνυμα), Δρ Αθανάσιος Πότσης, πρόεδρος της ΕΒΙΔΙΤΕ, Βασίλειος Ζόραπας, προϊστάμενος του Τμ. Υδρογεωλογίας & Υδρολογίας, Ελληνική Αρχή Γεωλογικών & Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ). Ειδικότερα, η secretary general των COPA-COGECA, Έλλη Τσιφόρου ανέφερε ότι η ψηφιοποίηση αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για τους Ευρωπαίους αγρότες. Συνεχάρη τη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ για τη συνεχή της συμβολή στον αγροδιατροφικό διάλογο και υπογράμμισε τη σημασία τέτοιων συνεδρίων για τη χάραξη στρατηγικών πολιτικών.
«Δηλώνω με σαφήνεια ότι για τους Ευρωπαίους αγρότες είναι μια κορυφαία προτεραιότητα η ψηφιοποίηση. Κι αυτό γιατί θέλουμε να πετύχουμε το κρίσιμο στοίχημα της βιωσιμότητας στη διπλή του διάσταση, την οικονομική και την περιβαλλοντική-κλιματική, θέλουμε να βοηθήσουμε τον αγρότη ταυτόχρονα να μειώσει τα κόστη της παραγωγής, να είναι πιο κερδοφόρος, να είναι παραγωγικός, αλλά, ταυτόχρονα, να αντιμετωπίσει τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής. Μας έδειξε ο Γιάννης Μαυρουδής τη συμβολή της ψηφιοποίησης στη διαχείριση κινδύνων, αλλά και πώς μπορούμε να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, πώς θα μπορέσει κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το σύνθετο πλέγμα προκλήσεων, αν δεν έχει εργαλεία. Ένα κορυφαίο εργαλείο είναι η ψηφιοποίηση. Άρα, αυτός είναι ένας στόχος, τον οποίο οι COPA-COGECA εδώ και αρκετά χρόνια έχουν στη βεντάλια των θέσεων που προωθούν ενώπιον των κοινοτικών οργάνων», ανέφερε, μεταξύ άλλων.
Σε δικαστική διένεξη έχει «μπλέξει» το έργο της ψηφιακής εκτίμησης των αγροτικών ζημιών Σε 18 μήνες ο ορίζοντας υλοποίησης, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ, Ανδρέα Λυκουρέντζο Στη συνέχεια, ο κ. Λυκουρέντζος εξήγησε: «Σήμερα, η καταγραφή των ζημιών και η έκδοση ενός πορίσματος μπορεί να πάρει από έξι έως εννέα μήνες, γιατί μεσολαβούν η επίσκεψη, η καταχώριση του πορίσματος και ο επανέλεγχος. Άρα, αν έχουμε τη δυνατότητα καταγραφής στο πεδίο με ηλεκτρονικό υπολογιστή, τα δεδομένα μπορούν να μεταδοθούν απευθείας και να γίνει πιο γρήγορα ο έλεγχος, για να προκύψει το πόρισμα. Γενικά, θα μπορέσουμε να κερδίσουμε χρόνο». Σχετικά με το πότε θα είναι έτοιμο αυτό το νέο σύστημα, ο κ. Λυκουρέντζος είπε ότι υπάρχει μία δικαστική διαμάχη μεταξύ των εταιρειών που είχαν ενδιαφερθεί για το έργο, η οποία διαμάχη έχει διαρκέσει τρία χρόνια: «Στις 20 Μαΐου ήταν η τελευταία δικαστική διαδικασία, μια εξουθενωτική διαδικασία, που καθυστερεί την υλοποίηση του έργου. Ευελπιστούμε ότι θα είναι τελεσίδικη η απόφαση της δικαιοσύνης. Το έργο έχει προοπτική υλοποίησης 18 μηνών». |
Εφαρμογή ψηφιακών λύσεων μέσω της συνεργασίας
Στο κλείσιμο της πρώτης ημέρας, οι κ.κ. Γιώργος Μαμάης, chief technology officer της εταιρείας NEUROPUBLIC AE, Αντώνιος Μαρακάκης, προϊστάμενος Ελαιοποιείου & Ακαδημίας Ελιάς της Terra Creta | MELISSA KIKIZAS S.A, Στέλιος Κωτσόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Neuralio AI και πρόεδρος στην EuroGEO Agriculture Action Group, και Μαρία Παπαγεωργίου, γεωπόνος στην εταιρεία COSMOCERT και υποψήφια διδάκτωρ στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στην Ευζωία των Αγροτικών Ζώων, παρουσίασαν επιτυχημένα παραδείγματα συνεργασιών στον αγροδιατροφικό τομέα μέσω ψηφιακών λύσεων και καινοτομίας, στη σχετική ενότητα.
Πιο συγκεκριμένα, στο πάνελ με τη θεματική ενότητα «Επιτυχημένα παραδείγματα συνεργασιών στον αγροδιατροφικό τομέα: Ψηφιακές λύσεις και καινοτομία», υπογραμμίστηκε η σημασία της συνεργασίας, ως καταλύτης για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας και την προώθηση της καινοτομίας στον αγροδιατροφικό τομέα. Τον κύκλο των ομιλιών άνοιξε ο κ. Μαμάης, ο οποίος αναφέρθηκε στην ηλεκτρονική δακοπαγίδα gaiaTRAP, που έχει δημιουργήσει η εταιρεία, η οποία μέσω της τεχνητής νοημοσύνης μετράει τον πληθυσμό του δάκου με ακρίβεια και συνέπεια.
Όπως τόνισε, αυτήν τη στιγμή, υπάρχουν 56 ενεργές παγίδες, ενώ αναμένεται να πραγματοποιηθούν 200 νέες εγκαταστάσεις έως το τέλος του έτους. Εκτός από τα παραπάνω, παρουσίασε μια νέα καινοτομία, η οποία μέσω της τεχνητής νοημοσύνης ακούει τον παραγωγό και αυτόματα προετοιμάζει την αναφορά εργασιών και την καταχώριση των δεδομένων στο ψηφιακό ημερολόγιο. Ο ίδιος επεσήμανε ότι η τεχνητή νοημοσύνη και στις δύο περιπτώσεις δεν έρχεται να αντικαταστήσει κάποια ανθρώπινη διαδικασία, αντίθετα καλύπτει το κενό που υπάρχει αυτήν τη στιγμή τόσο στην αντιμετώπιση του δάκου, όσο και στην καθημερινή καταχώριση των εργασιών των αγροτών.
Ο κ. Μαρακάκης, μέσω της παρουσίασής του, «Ακαδημία Ελιάς Terra Creta: Μια ολιστική προσέγγιση στη σύγχρονη & βιώσιμη παραγωγή ελαιολάδου», αναφέρθηκε στη μείωση της χρήσης του νερού (-23,3%) που έχουν καταφέρει να πετύχουν οι παραγωγοί που ανήκουν στην Ακαδημία Ελιάς Terra Creta. Επίσης, τόνισε ότι οι παραγωγοί της Ακαδημίας, που ακολουθούν πλήρως τις συμβουλές, έχουν πετύχει την αύξηση της ποσότητας του παραγόμενου ελαιολάδου ανά δέντρο κατά 67,36% σε σχέση με καλούς παραγωγούς ελαιολάδου που δεν ανήκουν, όμως, στην Ακαδημία. Ο ίδιος τόνισε ότι το μοντέλο καλλιέργειας που ακολουθούν μπορεί να προσαρμοστεί και να υιοθετηθεί από διάφορα παραγωγικά σχήματα της χώρας, όπως ένας συνεταιρισμός, αρκεί να το προσαρμόσουν στις τοπικές συνθήκες.
Με τη σειρά του ο κ. Κωτσόπουλος, μέσω της παρουσίασής του «Transition ψηφιακό δίδυμο για τον αγροδιατροφικό τομέα», αναφέρθηκε στον τρόπο με τον οποίο το ψηφιακό δίδυμο (digital twin) λειτουργεί ως ένα εικονικό περιβάλλον, στην προκειμένη περίπτωση του αγροδιατροφικού τομέα.
Ο ίδιος επεσήμανε ότι μέσω της πλατφόρμας transition δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να ελέγξει διάφορα σενάρια και να δει τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις πριν αυτές συμβούν στην πράξη. Επίσης, στην πλατφόρμα μπορούν να δοκιμαστούν πολιτικές, οικονομικές ή τεχνικές παρεμβάσεις χωρίς ρίσκο. Αυτό, όπως τόνισε ο ίδιος, «μας επιτρέπει να τεστάρουμε πρώτα στον υπολογιστή τις παρεμβάσεις αυτές αντί να τις εφαρμόζουμε απευθείας στο χωράφι, μετρώντας έπειτα τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις».
Τον κύκλο των παρουσιάσεων έκλεισε η κα Παπαγεωργίου, η οποία παρουσίασε το Πρότυπο ANIMAL WELFARE της COSMOCERT, «Πιστοποίηση και επαλήθευση βελτιωμένων συνθηκών ευζωίας των αγροτικών ζώων». Όπως ανέφερε, η ευζωία των ζώων αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της βιώσιμης αγροτικής ανάπτυξης και τα κριτήρια ευζωίας των αγροτικών ζώων είναι πλέον καταναλωτική απαίτηση.
Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε ότι το Πρότυπο ANIMAL WELFARE προσφέρει πολλά οφέλη και επιχειρηματικές ευκαιρίες και μπορεί να εφαρμοστεί σε όποια εγκατάσταση ή υπηρεσία συμμετέχει σε όλη την αλυσίδα παραγωγής, τυποποίησης, μεταφοράς ή/και αποθήκευσης. Η ίδια εξήγησε ότι πλέον στην Ευρώπη υπάρχει η ανησυχία των καταναλωτών για τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων, τον τρόπο που έχουν παραχθεί τα προϊόντα και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Οι ανησυχίες αυτές οδηγούν στην εμφάνιση περισσότερων προτύπων πιστοποίησης στην Ευρώπη.
Παρουσίαση μελέτης από τον Γ. Τσιφόρο: Προβληματίζουν οι τελευταίες εξελίξεις Αρνητικό ρεκόρ δεκαετίας στην ετήσια διακύμανση του αγροτικού εισοδήματος το 2023
Μετά την παρουσίαση της έρευνας από τον κ. Τσιφόρο, ακολούθησε συζήτηση σε πάνελ με τους κ.κ. Αλκιβιάδη Αλεξάνδρου, γενικό διευθυντή Αγροτικής Τραπεζικής στην Πειραιώς, Γιώργο Κατσούλη, πρόεδρο στον ΣΑΣΟΕΕ, Δημήτρη Μόσχο, αντιπρόεδρο του ΣΕΚ, Νίκο Παυλονάσιο, πρόεδρο της ΠΕΝΑ, και Γιαννόπουλο Κωνσταντίνο, γενικό διευθυντή της ΕΑΣΘ. |
Αγροτική Οικονομία Κεντρικής Μακεδονίας: Συνεταιριστικά παραδείγματα και συμπράξεις
Τη σημασία των συνεταιριστικών σχημάτων και των καινοτόμων συμπράξεων ως κινητήριων δυνάμεων για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και το πώς η συνεργασία και η καινοτομία μπορούν να μεταμορφώσουν την αγροτική οικονομία της Κεντρικής Μακεδονίας κλήθηκαν να συζητήσουν σημαντικοί φορείς και εκπρόσωποι της κυβέρνησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και του γεωργικού και κτηνοτροφικού κλάδου κατά τις εργασίες του 11ου Συνεδρίου της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ.
Την Παρασκευή 23 Μαΐου, στη θεματική ενότητα, με τίτλο «Αγροτική οικονομία Κεντρικής Μακεδονίας: Συνεταιριστικά παραδείγματα και συμπράξεις», ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας, εξήρε τη σημασία του πρωτογενούς τομέα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, φέρνοντας ως παράδειγμα επιτυχημένους συνεταιρισμούς «πρότυπα» και τονίζοντας ότι «η Κεντρική Μακεδονία έχει όλα τα εφόδια να πρωταγωνιστήσει στην αγροτική μας οικονομία». Στο πάνελ συμμετείχαν οι κ.κ. Γεώργιος Κεφαλάς, αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Χρήστος Τσιχήτας, πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της ΕΑΣΘ, πρόεδρος στην Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Οσπρίων και πρόεδρος στην Ομάδα Εργασίας Βαμβακιού COPA-COGECA, Ευθύμιος Φωτεινός, πρόεδρος στην Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος, και Ιωάννης Αρναουτέλης, πρόεδρος στη Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελληνικού Ρυζιού.
Κατά τη συζήτηση, οι τέσσερις εκπρόσωποι της παραγωγής και της μεταποίησης ανέδειξαν με τον καλύτερο τρόπο ότι η συνεργασία και η καινοτομία είναι τα «κλειδιά» για τη βιώσιμη ανάπτυξη της Κεντρικής Μακεδονίας και πως σήμερα οι άνθρωποι του πρωτογενούς τομέα της περιοχής δεν περιορίζονται απλώς στη διατήρηση των παραδόσεων.
Αντίθετα, αναπροσαρμόζουν τη γεωργία και την κτηνοτροφία, μετατρέποντάς τες σε ένα δυναμικό και ευέλικτο μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται στη συλλογικότητα και στην τεχνολογία.
Χρήστος Κέλλας: «Αναγκαιότητα τα συνεταιριστικά παραδείγματα»
Στο πρώτο σκέλος της συζήτησης, ο κ. Κέλλας ενημέρωσε, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Μητρώου, ότι στην ΠΚΜ λειτουργούν 196 Αγροτικοί Συνεταιρισμοί και είναι αναγνωρισμένες 31 Ομάδες και Οργανώσεις Παραγωγών.
Η περιοχή κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις ελληνικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων. Τα προϊόντα της –κυρίως νωπά φρούτα, μεταποιημένα τρόφιμα και κρασιά– εξάγονται σε περισσότερες από 50 χώρες. Τα κύρια αγροτικά προϊόντα που παράγονται στην Κεντρική Μακεδονία είναι, μεταξύ άλλων, το ρύζι (86,94% της συνολικής παραγωγής ρυζιού στην Ελλάδα), τα οστρακοειδή ξεπερνούν το 90%, το βουβαλίσιο γάλα σε αποκλειστική παραγωγή, τα οπωροφόρα φρούτα (65%, όπως ροδάκινα, κεράσια, βερίκοκα, δαμάσκηνα, μήλα και ακτινίδια), αλλά και ο καπνός (53,88%).
Ο κ. Κέλλας έδωσε, επίσης, ιδιαίτερη έμφαση στη συμβολαιακή γεωργία, στη γεωργία ακριβείας και στις ευφυείς λύσεις που αξιοποιούν δεδομένα και τεχνολογία για τη μεγιστοποίηση της παραγωγής. «Οι ομάδες παραγωγών και οι συνεταιρισμοί, που επενδύουν σε αυτούς τους τομείς, δείχνουν τον δρόμο προς μια πιο βιώσιμη και ανταγωνιστική αγροτική οικονομία», είπε χαρακτηριστικά.
Τέλος, έκανε αναφορά σε πετυχημένους συνεταιρισμούς, όπως στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βέροιας «VENUS GROWERS», τη ZEUS Ακτινίδια ΑΕ, που αποτελεί ένα πρότυπο συνεργατικής επιχειρηματικότητας στην Κεντρική Μακεδονία, και στην Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Θεσσαλονίκης (ΕΑΣΘ), που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη των αγροτών της περιοχής.
Γιώργος Κεφαλάς: «Θα παραχθούν 300 μοσχάρια μιγάδες από πέντε επιλεγμένες φυλές, που θεωρούνται οι καλύτερες στον κόσμο»
Σε πετυχημένα παραδείγματα συμπράξεων, τα οποία προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη και εξωστρέφεια, αποτελώντας «κλειδί» για την εξέλιξη της ελληνικής κτηνοτροφίας, αναφέρθηκε με τη σειρά του ο κ. Κεφαλάς.
Ειδικότερα, μίλησε για τη δραστήρια Οργάνωση στον χώρο της ζωικής παραγωγής «Ελληνικός Μόσχος», η οποία αξιοποιεί το κρέας που παράγουν οι κτηνοτρόφοι που τρέφουν αγελάδες ελευθέρας βοσκής από ζώα που έχουν γεννηθεί, έχουν τραφεί και έχουν σφαχθεί στην Ελλάδα, καθότι το 88% της κατανάλωσης του βόειου κρέατος στη χώρα μας έρχεται από χώρες της ΕΕ.
Ο αντιπεριφερειάρχης της ΠΚΜ, όντας και ο ίδιος κτηνοτρόφος, μίλησε, ακόμη, για την ομάδα παραγωγών «Αγρόκτημα Λαγκαδά», στην οποία είναι πρόεδρος και διαχειριστής, και η οποία παράγει 8.500 τόνους αγελαδινού γάλακτος ετησίως. Η, δε, συμμετοχή της στο πρόγραμμα των αποδόσεων μέσω της φυλής «Χολστάιν Ελλάς» έχει προσφέρει είτε από την καλύτερα οργανωμένη κοινοπρακτική πώληση του γάλακτος, είτε την εξοικονόμηση πόρων στις εισροές ένα κέρδος 5% στον ετήσιο κύκλο των εργασιών, ο οποίος έφτασε το 2024 τα 5,5 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον κ. Κεφαλά, είναι η πρώτη οργάνωση παραγωγών στην Ελλάδα, όπου στις εγκαταστάσεις της που θα λειτουργήσουν σε λίγες ημέρες, θα γίνει κοινή εκτροφή αρσενικών μοσχαριών, τα οποία θεωρούνται στη γαλακτοπαραγωγή υποπροϊόν. Όπως είπε, η ζήτηση στην αγορά καταγράφει μεγάλο ενδιαφέρον για την παραγωγή υψηλής ποιότητας βόειου κρέατος.
Επίσης, η ΟΠ συμμετέχει ως υπερεθνικό μέλος σε σημαντικές συνεταιριστικές οργανώσεις στη Γαλλία, που κάνουν αφενός μεν γενετική και αφετέρου οργάνωση της παραγωγής των μελών. «Το πρότζεκτ είναι να παραχθεί βόειο κρέας από γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες. Θα παραχθούν 300 μοσχάρια μιγάδες από πέντε επιλεγμένες φυλές που θεωρούνται οι καλύτερες στον κόσμο και από αυτές θα γίνει μέτρηση των αποδόσεων των ποιοτικών και οργανοληπτικών χαρακτηριστικών.
Είναι ένα παγκόσμιο εγχείρημα και γίνεται στις μονάδες των μελών της ομάδας μας και θα μεγαλώσουν στις εγκαταστάσεις που κατασκευάσαμε», ανακοίνωσε ο κ. Κεφαλάς, ο οποίος σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι υπάρχει έλλειμμα εκπαίδευσης ή επανεκπαίδευσης του αγροτικού κόσμου και ότι υπάρχει ανάγκη για συνεργασία, καθώς οι εξελίξεις στην αγροτική οικονομία είναι ραγδαίες.
Χρήστος Τσιχήτας: «Τα παλιά μοντέλα έχουν πεθάνει»
Εκπροσωπώντας την ΕΑΣΘ, που είναι ιδρυτικό μέλος και μέτοχος της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, ο κ. Τσιχήτας, υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, πως οι συνεργασίες είναι πολύ σημαντικές στον αγροτικό χώρο. «Τα παλιά μοντέλα έχουν πεθάνει.
Τα συνεργατικά μοντέλα πρέπει να βασίζονται σε οικονομίες κλίμακας στα προϊόντα που παράγουν, στις αγορές και στην προσπάθεια για καλύτερο προϊόν και μικρότερο κόστος παραγωγής. Είναι ανάγκη οι παραγωγοί μέσα από συνεργατικά σχήματα να βρίσκουν τον δρόμο τους. Εξάγονται συμπεράσματα, αποκομίζονται εμπειρίες και κέρδη», σημείωσε ο κ. Τσιχήτας. Αναφέρθηκε, ακόμη, στην πορεία της ΕΑΣΘ στη 17χρονη λειτουργία της, αλλά και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ορυζοκαλλιέργεια.
Ευθύμιος Φωτεινός: «Μονόδρομος ο συνεργατισμός»
Τη συμβολή της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ στον εκσυγχρονισμό της ελληνικής γεωργίας με καινοτόμες πρακτικές που είχαν αντίκτυπο στην οικονομία των αγροτών εξήρε ο κ. Φωτεινός κατά την ομιλία του για τις πετυχημένες συμπράξεις. «Ζωντανό παράδειγμα αποτελεί η Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος (ΔΟΒ), που σημαίνει ότι ο συνεργατισμός είναι ένας μονόδρομος.
Μπορεί τα συμφέροντα να είναι διαφορετικά σε μια Διεπαγγελματική, γιατί συμμετέχουν και αγρότες και οι εκκοκκιστές, ωστόσο ξέρουμε ότι έχουμε έναν κοινό στόχο: Πως μπορούμε να ανεβάσουμε όλη αυτή την προσπάθεια που κάνουμε στο μεγαλύτερο βάθρο της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας αγοράς», σημείωσε ο κ. Φωτεινός.
Ανέφερε, δε, ότι η ΔΟΒ έχει 45.000 μέλη και πως συνεδριάζουν από κοινού για να μπορέσουν να πετύχουν τους στόχους που έχουν θέσει. Πάντως, όπως υπογράμμισε, ό,τι προσπάθεια και αγώνας κι αν γίνουν από τον κλάδο, ο μεγαλύτερος εχθρός και «αντίπαλος» είναι το αυξημένο κόστος παραγωγής.
Ιωάννης Αρναουτέλης: «Είναι μεγάλη υπόθεση για εμάς να προωθούμε ρύζι ελληνικής προέλευσης»
Τα πλεονεκτήματα από την ίδρυση της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ρυζιού ανέπτυξε ο κ. Αρναουτέλης, αναφέροντας ότι για πρώτη φορά πέτυχαν να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι η μεταποίηση και οι παραγωγοί και πως υπάρχει αλληλοσεβασμός. «Έχουμε φτάσει να αντιπροσωπεύουμε το 80%-85% του συνόλου των φορέων που εμπλέκονται στην παραγωγή του ρυζιού, συνεταιρισμοί, μεταποιητές και έμποροι. Υπάρχουν αρνητικά και θετικά, αλλά βρίσκεται η λύση», είπε χαρακτηριστικά.
Ανακοίνωσε, επίσης, πως φέτος κατέθεσαν πρόταση για πρόγραμμα προώθησης του ελληνικού ρυζιού σε τρίτες χώρες, ανάλογο της ΕΑΣΘ. «Το 2024, συνεργαστήκαμε παραγωγοί και μεταποιητές για να φέρουμε σπόρους ρυζιού, τους οποίους να ζητά η εξωτερική αγορά. Αναζητούμε από κοινού την ταυτότητά μας, να κάνουμε δικές μας αγορές, ψάχνουμε το “ράφι” μας, να μην είμαστε συμπληρωματικοί.
Είναι μεγάλη υπόθεση για εμάς να προωθούμε ρύζι ελληνικής προέλευσης. Γι’ αυτό ξεκινήσαμε από τη σπορά, επανενεργοποιώντας το Ινστιτούτο Ρυζιού στο Καλοχώρι, προκειμένου να δημιουργήσουμε ελληνικές ποικιλίες», κατέληξε ο κ. Αρναουτέλης. Αξίζει να αναφερθεί ότι στη διάρκεια της συζήτησης υπήρξε ερώτημα προς το κοινό το οποίο τέθηκε σε ψηφοφορία και αφορούσε το κατά πόσο θεωρείται θετικός ο ρόλος των Διεπαγγελματικών, με ένα ποσοστό άνω του 70% συνολικά να συμφωνεί με τον θετικό ρόλο των σχετικών οργανώσεων.
Μήνυμα του ΥφΑΝ, Σταύρου Καλαφάτη
Τέλος, ο υφυπουργός Ανάπτυξης, Σταύρος Καλαφάτης, στο μήνυμα που απέστειλε, ευχήθηκε καλή επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου και τόνισε ότι «προτεραιότητά μας είναι η σύνδεση των ερευνητικών και ακαδημαϊκών φορέων με την παραγωγή και την πραγματική οικονομία».
Η Εφαρμογή της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) στην Ελλάδα: Θεσμικές και νομικές προκλήσεις
Τη δεύτερη μέρα του συνεδρίου, στην ενότητα με θέμα «Η Εφαρμογή της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) στην Ελλάδα: Θεσμικές και Νομικές προκλήσεις», έλαβε χώρα η παρουσίαση της μελέτης του Κέντρου για τον Ευρωπαϊκό Νομικό Πολιτισμό (ΚΕΝοΠ) του Αριστοτέλειου Παν/μίου Θεσσαλονίκης, από τους κ.κ. Αχιλλέα Κυριαζόπουλο και Παναγιώτη Βιόπουλο, νομικούς και επιστημονικούς συνεργάτες ΚΕΝοΠ. Με συντονιστή τον Ιωσήφ Κτενίδη, καθηγητή Νομικής Σχολής ΑΠΘ, τα αποτελέσματα της έρευνας σχολιάστηκαν από τους κ.κ. Παναγιώτη Γκλαβίνη, κοσμήτορα Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Δημοσθένη Λέντζη, αν. καθηγητή Νομικής Σχολής ΑΠΘ, και Πέτρο Πανταζόπουλο, επίκουρο καθηγητή της Νομικής Σχολής της ΑΠΘ.
Συμπεράσματα συνεδρίου
Η ομιλία του διευθύνοντος συμβούλου της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, Ανέστη Τρυπιτσίδη, σηματοδότησε τη λήξη των εργασιών του συνεδρίου. Όπως ανέφερε, «η φετινή διοργάνωση ανέδειξε την κρισιμότητα της συνεργασίας όλων των φορέων για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα, εν μέσω προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή και η ψηφιοποίηση. Το φετινό συνέδριο ήταν γεμάτο προκλήσεις και προτάσεις για το μέλλον του αγροτικού τομέα της Ελλάδας, καθώς και για τις ευκαιρίες που μπορούμε να εκμεταλλευτούμε, προκειμένου να κάνουμε τον τομέα πιο ανταγωνιστικό και βιώσιμο». Ο ίδιος συνόψισε τα συμπεράσματα ως εξής: Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης υπογράμμισε τη σημασία της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και της συνέχισης της προσπάθειας για την ενίσχυση του τομέα με βιώσιμο τρόπο. Στην ομιλία του, τόνισε την ανάγκη για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας των ελληνικών αγροτικών προϊόντων, προσδιορίζοντας τη νέα ΚΑΠ ως εργαλείο ανάπτυξης. Επεσήμανε, επίσης, το έργο «Γεωργία με Ευφυΐα» ως θεμέλιο μιας νέας σχέσης ανάμεσα στον παραγωγό, την τεχνολογία και την επιστήμη. Ο ίδιος ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «σήμερα, η τεχνολογία δεν είναι προνόμιο των λίγων. Είναι απαραίτητο εργαλείο για όλους».
Ο υπουργός Εσωτερικών, από την πλευρά του, σημείωσε ότι οι νέες τεχνολογίες αποτελούν το «κλειδί» για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας στον αγροτικό τομέα. Ένα άλλο βασικό θέμα που συζητήθηκε ήταν ο ψηφιακός μετασχηματισμός του αγροτικού τομέα. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν την ανάγκη για καλύτερη ενσωμάτωση των ψηφιακών λύσεων στη γεωργία. Ακούσαμε από τη γενική γραμματέα των COPA-COGECA για τις διεθνείς εξελίξεις στην ΚΑΠ τόσο για την υπάρχουσα, όσο και για τη νέα προγραμματική περίοδο και τους κινδύνους που ενέχει η νέα πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την ένωση των ταμείων. Συζητήθηκαν, επίσης, τα οικονομικά μεγέθη του αγροτικού τομέα.
Δυστυχώς, τα δεδομένα δεν είναι ενθαρρυντικά, με τις εκμεταλλεύσεις να μειώνονται συνεχώς, καθώς και το ζωικό κεφάλαιο, του οποίου η μείωση στη χώρα μας είναι πολύ πιο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η ανάγκη για εκσυγχρονισμό και ψηφιακή μετάβαση σημειώθηκε και εδώ, ενώ οι εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες για τους παραγωγούς αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία.
Καταλήγοντας, ο κ. Τρυπιτσίδης τόνισε ότι «το 11ο Συνέδριο της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ανέδειξε την ανάγκη για μια νέα αγροτική στρατηγική, η οποία να συνδυάζει την καινοτομία με τη βιωσιμότητα. Χρειάζεται να συνεργαστούμε όλοι, δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, για να στηρίξουμε τους αγρότες, να ενισχύσουμε την ψηφιοποίηση και να διασφαλίσουμε ότι οι επόμενες γενιές αγροτών θα συνεχίσουν να παράγουν με αξιόπιστο και ανταγωνιστικό τρόπο».
Να σημειωθεί ότι το 11ο Συνέδριο για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας διοργανώθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος COOPinCAP, το οποίο υλοποιεί η GAIA EΠΙΧΕΙΡΕΙΝ κατά το διάστημα 2024-2025 και υποστηρίζεται από τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG AGRI), ενώ πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Το συνέδριο στήριξαν με τη χορηγία τους αναγνωρισμένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται έντονα και στον αγροτικό τομέα.Τα αναλυτικά πρακτικά του συνεδρίου θα είναι διαθέσιμα προσεχώς, ενώ το μαγνητοσκοπημένο υλικό θα ανέβει σύντομα στην ιστοσελίδα, καθώς και στο κανάλι ΥοuTube της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ.