Η δημιουργία ενός τοπικού cluster αγροδιατροφής, που θα συμβάλει στην παραγωγή, στη διάδοση και στην προώθηση καινοτόμων αγροτικών προϊόντων και θα ενισχύσει όλη την αλυσίδα παραγωγής και εφοδιασμού τροφίμων, είναι ο στόχος του ευρωπαϊκού έργου Agrolabs, το οποίο «τρέχει» έως τα τέλη Ιανουαρίου 2020 η περιφέρεια. Στην Ελλάδα, το έργο εστιάζεται στην ΠΕ Ημαθίας, η οποία έχει να αναδείξει προϊόντα όπως το ροδάκινο, το νεκταρίνι και το κεράσι. Το cluster βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, σύμφωνα με τον project manager του Agrolabs στην ΠΚΜ και γεωπόνο, Νίκο Παπαδόπουλο, και αποτελείται σήμερα από 25 επιχειρηματίες αγρότες, εκπροσώπους αγροτικών συλλόγων και ομάδων παραγωγών, μεταποιητές, αλλά και στελέχη του οικονομικού κλάδου.
«Είναι χαρακτηριστικό ότι συμμετέχουν επαγγελματικές ομάδες που έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα. Σκοπός, όμως, είναι να συνεργαστούν και να βάλει ο καθένας το λιθαράκι του στο μωσαϊκό της ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας, δημιουργώντας νέες αγορές για τα προϊόντα τους, όπως και τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης». Στο έργο συμμετέχουν 8 εταίροι από 4 διαφορετικές χώρες (Ελλάδα, Κύπρος, Βουλγαρία, Αλβανία). Ο lead partner είναι το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, που έχει και την ερευνητική αρμοδιότητα, ενώ η Αυτοτελής Διεύθυνση Υποστήριξης Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της ΠΚΜ έχει τη διοικητική μέριμνα. Μέχρι σήμερα, έχουν ολοκληρωθεί δύο κύκλοι εκπαιδευτικών σεμιναρίων.
Διαγνωστικές μελέτες
Η κάθε χώρα που συμμετέχει στο έργο παρουσίασε ξεχωριστά το πόρισμα της Διαγνωστικής Μελέτης της αλυσίδας αξίας της αγροδιατροφής στις περιοχές-στόχους της. Όπως υπογραμμίζει ο κ. Παπαδόπουλος, στόχος ήταν η χαρτογράφηση της τοπικής παραγωγής, που σκιαγραφεί, μέσα από την έρευνα, τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες, εντοπίζει τα προβλήματα και βρίσκει πιθανές λύσεις.
«Είναι γνωστές οι αδυναμίες που έχει ο πρωτογενής τομέας, με επεκτάσεις στον δευτερογενή τομέα και στη μεταποίηση. Ωστόσο, κάθε περιοχή έχει να αναδείξει τοπικά χαρακτηριστικά που προέρχονται π.χ. από τον τρόπο καλλιέργειας ή τις εδαφοκλιματικές συνθήκες, που μεταφράζονται σε ένα ιδιαίτερο αγροτικό προϊόν.
Στην Ημαθία, ο σκοπός είναι να αλλάξουμε την προστιθέμενη αξία των πυρηνόκαρπων που παράγονται στον τόπο». Σύμφωνα με τη διαγνωστική μελέτη για την Ημαθία, η παραγωγή της περιοχής επικεντρώνεται κυρίως στην καλλιέργεια φρούτων, ιδιαίτερα σε ροδάκινα, νεκταρίνια, κεράσια και μήλα, δύο εκ των οποίων αποτελούν πιστοποιημένα προϊόντα ΠΓΕ (Ροδάκινα Νάουσας και Τραγανά Κεράσια Ροδοχωρίου). Η περιοχή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές των προϊόντων αυτών.
Όπως τονίζεται, οι κύριες απειλές σχετίζονται με τις πωλήσεις, την τιμολόγηση και τη χρηματοδότηση. Ειδικότερα, αναφέρονται η έλλειψη προστασίας έναντι εισαγόμενων προϊόντων, υψηλά επίπεδα άμεσης και έμμεσης φορολογίας και γενική έλλειψη ρευστότητας, χρηματοδότησης και είσπραξης πληρωμών.
Επιπλέον, στη μελέτη σημειώνεται πως το συγκεκριμένο επιχειρηματικό cluster θα μπορεί να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες στον τοπικό τομέα αγροδιατροφής, όπως είναι η ανάπτυξη και μετέπειτα χρήση του εμπορικού σήματος της ΠΚΜ και της ΠΕ Ημαθίας για τα τοπικά προϊόντα, με ιδιαίτερη έμφαση στην παραγωγή προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ. Θα μπορεί, ακόμη, να δώσει έμφαση σε προϊόντα αγροδιατροφής με προστιθέμενη αξία και να προσανατολιστεί στην παραγωγή προϊόντων που σχετίζονται με τις νέες τάσεις της υγιεινής διατροφής.
Στις 15 Ιανουαρίου 2020 θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη η τελευταία συνάντηση των εταίρων του έργου, ενώ την επόμενη ημέρα θα πραγματοποιηθεί στη Βέροια διεθνές συνέδριο για την παρουσίαση των δράσεων και των αποτελεσμάτων της κάθε χώρας ξεχωριστά. «Η Ελλάδα θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα για την Ημαθία στον τομέα των φρούτων, η Κύπρος για τα αρωματικά φαρμακευτικά φυτά στην περιοχή της Λεμεσού, η Βουλγαρία για τα τυροκομικά στην περιοχή του Blagoevgrad και η Αλβανία για τη γεωργική παραγωγή στην περιοχή του Fier», κατέληξε ο κ. Παπαδόπουλος.
