Ακαδημία Ελιάς Terra Creta: Αύξηση παραγωγής κατά 18,5% ανά ελαιόδεντρο και μείωση στη χρήση του νερού κατά 23,3%

Πίσω από ένα πολυβραβευμένο, εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο, που ταξιδεύει σε 43 χώρες στον κόσμο, αλλά και εντός Ελλάδας, αποδεικνύοντας ότι μία παραδοσιακή καλλιέργεια μπορεί ταυτόχρονα να είναι σύγχρονη και βιώσιμη, δεν υπάρχει κάποιο μυστικό επιτυχίας. Υπάρχει συστηματική δουλειά, υπευθυνότητα και συντονισμός. Ο λόγος για την Ακαδημία Ελιάς Terra Creta, η οποία αποτελεί ένα ζωντανό παράδειγμα πως μέσω της εκπαίδευσης, της τεχνολογίας και της συμβουλευτικής οι παραγωγοί μπορούν να αυξήσουν την ποσότητα του παραγόμενου ελαιολάδου, μειώνοντας παράλληλα τις εισροές τους διατηρώντας, όμως, τα ίδια επίπεδα ποιότητας.

Όλα τα παραπάνω δεν είναι απλώς θεωρία, αλλά αποτυπώνονται σε αριθμούς. «Οι παραγωγοί της Ακαδημίας τα τελευταία χρόνια έχουν καταφέρει να μειώσουν κατά 23,3% τη χρήση του νερού, αυξάνοντας παράλληλα την παραγόμενη ποσότητα ελαιολάδου κατά μέσο όρο 18,5% ανά δέντρο.

Επιπλέον, οι παραγωγοί που ακολούθησαν πλήρως τις συμβουλές πεδίου και ευφυούς γεωργίας κατάφεραν να πετύχουν κατά μέσο όρο 67,36% περισσότερη ποσότητα παραγόμενου ελαιολάδου ανά δέντρο», αναφέρει στην «ΥΧ» ο Αντώνης Μαρακάκης, προϊστάμενος Ελαιοποιείου & Ακαδημίας Ελιάς Terra Creta, ο οποίος συμπληρώνει ότι «τα συνολικά αποτελέσματα από όλο το εγχείρημα δεν σταματούν εκεί, τα δέντρα παρουσιάζουν σταθερή παραγωγή, μειώνοντας στο ελάχιστο την παρενιαυτοφορία».

Η έμφαση στην ποιότητα, στην καινοτομία και στη βιώσιμη ανάπτυξη από το χωράφι μέχρι και το ράφι χαρακτηρίζει την εταιρεία από την αρχή της ίδρυσής της. Συγκεκριμένα, όπως εξηγεί ο ίδιος, «το όραμά μας μέσα από την Ακαδημία Ελιάς Terra Creta είναι να αναπτύξουμε την τοπική παραγωγή ελαιολάδου, βελτιώνοντας την ποιότητα, αυξάνοντας την ποσότητα και μειώνοντας το κόστος παραγωγής, σε βαθμό που θα αποτελεί πρότυπο βιώσιμης καλλιέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Για να πετύχουμε τα παραπάνω, έπρεπε να επέμβουμε σε πολλούς τομείς, όπως η εκπαίδευση, η συμβουλευτική στο πεδίο και η εφαρμογή εργαλείων ευφυούς γεωργίας, ώστε να προκύψει βιωσιμότητα για τον παραγωγό και να έχουμε ένα προϊόν ανώτερης ποιότητας που να το διαφημίζουμε σε όλο τον κόσμο», τονίζει.

Οι τρεις πυλώνες βιωσιμότητας

Για την Ακαδημία Ελιάς Terra Creta η εκπαίδευση, η ευφυής γεωργία και η συμβουλευτική αποτελούν πυλώνες εξέλιξης και βιωσιμότητας για τον ελαιοκομικό τομέα.

• Εκπαίδευση. Όπως εξηγεί ο κ. Μαρακάκης, «ο πρώτος πυλώνας και πολύ σημαντικός είναι η εκπαίδευση. Συνεργαζόμαστε με τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ – Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών & Αμπέλου Χανίων, μέσω του οποίου πραγματοποιούμε και ερευνητικά προγράμματα. Με αυτόν τον τρόπο, προσπαθούμε να συνδέσουμε την έρευνα με το πεδίο και την πρακτική εφαρμογή, καθώς υπάρχει χάσμα στον συγκεκριμένο τομέα στην Ελλάδα.

Επομένως, επιχειρούμε να καταστήσουμε εφαρμόσιμα τα ερευνητικά δεδομένα. Εκτός από τα παραπάνω, πραγματοποιούμε τουλάχιστον 12 εκπαιδεύσεις τον χρόνο, το λιγότερο 36 ωρών, μέσω της Ακαδημίας, με εκπαιδευτές τους ίδιους τους ερευνητές του Ινστιτούτου. Επίσης, έχουμε μία εκπαίδευση που ονομάζεται κοστολόγηση ελαιοκαλλιέργειας. Βάζουμε, δηλαδή, τον παραγωγό στο θρανίο και του μαθαίνουμε πώς να κάνει λογιστικές πράξεις για να δει αν είναι βιώσιμος ή όχι. Σε όποια μαθήματα κρίνουμε ότι χρειάζεται, πραγματοποιείται και πρακτική εκπαίδευση, όπως το κλάδεμα. Επιπλέον, διοργανώνουμε κάθε χρόνο εκπαιδευτικές εκδρομές σε άλλες ελαιοπαραγωγικές χώρες. Πέρυσι, επισκεφθήκαμε την Ιταλία, ενώ φέτος οργανώνουμε εκδρομή στην Ισπανία, στην περιοχή της Χαέν», εξηγεί ο κ. Μαρακάκης.

 Ο ίδιος συμπληρώνει ότι «εκτός από τις κλειστές εκπαιδεύσεις, που αφορούν τα μέλη της Ακαδημίας, πραγματοποιούμε και ανοιχτές ενημερωτικές εκδηλώσεις για κάθε ενδιαφερόμενο που θέλει να τις παρακολουθήσει, γιατί πιστεύουμε ότι η γνώση πρέπει να διαχέεται».

• Ευφυής γεωργία. Η τεχνολογία αποτελεί σύμμαχο των παραγωγών και δεύτερο πυλώνα της Ακαδημίας, καθώς στο βόρειο τμήμα του Νομού Χανίων έχουν εγκατασταθεί 11 αγρομετεωρολογικοί σταθμοί του συστήματος ευφυούς γεωργίας gaiasense της εταιρείας NEUROPUBLIC. «Ο λόγος που έχουν εγκατασταθεί τόσοι σταθμοί είναι γιατί χρειάζεται να καλύψουμε όλες τις παραμέτρους λόγω των περίπλοκων μικροκλιμάτων της περιοχής. Μαζί με τους σταθμούς, έχουμε εγκαταστήσει και 24 παγίδες δάκου και πυρηνοτρήτη, οι οποίες από φέτος θα είναι και αυτές ψηφιακές και θα αξιοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη και ονομάζονται gaiaTRAP», εξηγεί ο κ. Μαρακάκης, τονίζοντας ότι «στην εφαρμογή του συστήματος gaiasense μάς οδήγησε η αναζήτησή μας για εξέλιξη της καλλιέργειας της ελιάς.

Βλέποντας ότι η τεχνολογία προχωρά με γοργούς ρυθμούς, δεν θέλαμε να μείνει ο τομέας της ελαιοκαλλιέργειας εκτός. Έπρεπε να πάμε ένα βήμα παρακάτω και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της ελαιοκαλλιέργειας είναι ένα πεδίο πολλά υποσχόμενο».

• Συμβουλευτική. Ο τρίτος και εξίσου σημαντικός πυλώνας είναι η συμβουλευτική, που παρέχεται στους παραγωγούς της Ακαδημίας. Όπως εξηγεί ο ίδιος, «βρισκόμαστε στο χωράφι μαζί με τον παραγωγό, ακούμε τα προβλήματά του και προσπαθούμε να τα λύσουμε. Του παρέχουμε και ένα εγχειρίδιο για το πώς θα καλλιεργήσει, το οποίο έχει βασιστεί στις αρχές Αναγεννητικής Γεωργίας, εξηγώντας του τι ενέργειες θα κάνει, ώστε να έχει ένα πολύ καλό αποτέλεσμα στο τέλος του χρόνου, τόσο οικονομικό όσο και περιβαλλοντικό.

Το συγκεκριμένο εγχειρίδιο ονομάζεται πρωτόκολλο βιώσιμης καλλιέργειας και έχει εννέα βασικούς κανόνες, οι οποίοι συμφωνούνται με τον παραγωγό πριν από την έναρξη της συνεργασίας. Κάποιοι από αυτούς, για παράδειγμα, είναι το τετράδιο παραγωγών, καθώς είναι ένα τεράστιο πρόβλημα να μην ξέρεις τι έχει κάνει ο παραγωγός στο χωράφι. Ακόμη ένας από τους βασικούς κανόνες είναι η απαγόρευση της χρήσης ζιζανιοκτόνων.

Κάνουμε μόνο μηχανική καταστροφή των ζιζανίων και απαγορεύεται η καύση υπολειμμάτων καλλιέργειας, για παράδειγμα τα υπολείμματα κλαδέματος τα αλέθουμε και τα αφήνουμε στην επιφάνεια του εδάφους. Ένας άλλος βασικός κανόνας είναι ότι στα χωράφια εκτός από την ελιά είναι σημαντικό να υπάρχει και η τοπική χλωρίδα της κάθε περιοχής του παραγωγού. Είναι πολύ σημαντικό να μη διαταράσσουμε το έδαφος, διότι χαλάμε τη δομή του, επηρεάζεται η οργανική ουσία, η οποία οξειδώνεται και έχουμε υποβάθμιση του εδάφους. Η υγεία του δέντρου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υγεία του εδάφους.

Επίσης, έχουμε και ένα εσωτερικό σύστημα αξιολόγησης της δουλειάς του παραγωγού, μέσω του οποίου αξιολογεί πρώτα ο παραγωγός τη δουλειά του και σε δεύτερο χρόνο αξιολογούμε και εμείς τη δουλειά του, εξάγοντας ένα ποσοστό επιτυχίας».

Αποτελέσματα

Η επιμονή στη χρήση της τεχνολογίας, η επένδυση στην εκπαίδευση και η συμβουλευτική στο χωράφι οδηγούν με μεθοδικότητα τους παραγωγούς της Ακαδημίας στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και στην αύξηση του εισοδήματός τους. Όπως αναφέρει αναλυτικά ο κ. Μαρακάκης, «τα αποτελέσματα όλων των παραπάνω πρακτικών τα τρία τελευταία χρόνια έχουν οδηγήσει:

• Στην αλλαγή της νοοτροπίας των παραγωγών.
• Στη μηδενική διατάραξη του εδάφους σε όλα τα αγροτεμάχια της Ακαδημίας.
• Στη μηδενική χρήση ζιζανιοκτόνων και χρήση μόνο μηχανικών μεθόδων χορτοκοπής.
• Στη μηδενική καύση υπολειμμάτων καλλιέργειας, καθώς τα υπολείμματα τα αλέθουμε και τα εναποθέτουμε στην επιφάνεια του εδάφους, δημιουργώντας ένα στρώμα προστασίας για το έδαφος.
• Στη μείωση της χρήσης του νερού κατά 23,3%, μέσω της ευφυούς γεωργίας. Ιδιαίτερα σημαντικό επίτευγμα ειδικά για την περασμένη χρονιά όπου υπήρξε έλλειμμα στο διαθέσιμο νερό».

Στο 200% η αύξηση της παραγωγής

Οι παραγωγοί της Ακαδημίας και οι υπεύθυνοί της έχουν καταφέρει να αποδείξουν ότι, με τις κατάλληλες πρακτικές, η ελαιοκαλλιέργεια μπορεί να αποδώσει πολύ μεγαλύτερη ποσότητα παραγόμενου ελαιολάδου με όρους πάντα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, διατηρώντας την ποιότητα στα ίδια υψηλά επίπεδα. Σε ένα εσωτερικό πείραμα που πραγματοποίησε η Ακαδημία αποδείχθηκε ότι μέσω του τρίπτυχου εκπαίδευση-τεχνολογία-συμβουλευτική, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά στην ποσότητα του παραγόμενου ελαιολάδου. Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Μαρακάκης αναφέρει ότι «έχουμε πάρει τρεις δείκτες. Ο πρώτος δείκτης είναι οι παραγωγοί εντός Ακαδημίας, οι οποίοι δεν ακολούθησαν στο 100% τις συμβουλές μας, καθώς δεν είναι υποχρεωτικό. Ο δεύτερος δείκτης είναι παραγωγοί εκτός Ακαδημίας, οι οποίοι όμως είναι πολύ καλοί στη δουλειά τους. Ο τρίτος δείκτης είναι οι παραγωγοί που ακολούθησαν πλήρως τις συμβουλές τόσο στο πεδίο όσο και της ευφυούς γεωργίας. Συγκριτικά, ο μέσος όρος παραγωγής της ακαδημίας ανά δέντρο ήταν 8,5 kg, δηλαδή 18,55% περισσότερος σε παραγωγή ελαιολάδου σε σχέση με τους παραγωγούς εκτός Ακαδημίας. Για τους παραγωγούς που ακολούθησαν όλες τις συμβουλές, ο μέσος όρος παραγωγής ανά δέντρο ήταν 12kg, δηλαδή, 67,36% περισσότερη ποσότητα παραγόμενου ελαιολάδου σε σχέση με τους παραγωγούς εκτός Ακαδημίας. Βλέπουμε, δηλαδή, ότι υπάρχει μία δυνατότητα με την ίδια καλλιέργεια και με τα ίδια δέντρα να πετύχουμε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα παραγόμενου ελαιολάδου. Ο μέσος όρος παραγωγής ενός δέντρου στην Κρήτη είναι από 3,5 έως 4,5 κιλά, οπότε για έναν καλό παραγωγό μιλάμε για 200% αύξηση. Ωστόσο δεν είναι μόνο η ποσότητα είναι και ποιότητα, η οποία παραμένει στα ίδια επίπεδα». Ο ίδιος καταλήγει, λέγοντας ότι «η νέα άσκηση για φέτος είναι να μετρήσουμε με νούμερα πλέον το κόστος παραγωγής σε συνάρτηση με την εφαρμογή της ευφυούς γεωργίας».