Σε έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Κεντρικής Μακεδονίας, τη Χαλκιδική, μόλις 10 ξενοδοχεία από τις εκατοντάδες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και καταλύματα που λειτουργούν στην περιοχή, διαθέτουν πιστοποιημένο από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας ελληνικό πρωινό. Σε πολλά υπάρχει η γωνιά του ελληνικού πρωινού, χωρίς όμως πιστοποίηση. Το ελληνικό πρωινό φαίνεται πως είναι… δυσκολοχώνευτο στο θέμα του κόστους. Την ίδια στιγμή, η διασύνδεση της αγροτικής παραγωγής με τον τουρισμό, μέσα από την κατανάλωση τοπικών προϊόντων στις ξενοδοχειακές μονάδες της Χαλκιδικής, είναι σχεδόν μηδενική, περιορίζοντας έτσι τα προσδοκώμενα οφέλη από τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος με τη γαστρονομική παράδοση του νομού.
Στη Χαλκιδική, των συνολικά 500 ξενοδοχείων και των 54.000 κλινών, εκ των οποίων τα 150 (40.000 κλίνες) είναι μέλη της Ένωσης Ξενοδοχείων Χαλκιδικής, υπάρχουν σημαντικά εμπόδια και δυσκολίες για τη δικτύωση παραγωγών, μεταποιητών, εμπόρων και επιχειρήσεων των δύο κλάδων.
Έλλειψη υποδομών
Στον νομό απουσιάζει η λεγόμενη αγροδιατροφική σύμπραξη, η διασύνδεση του αγροδιατροφικού τομέα με το τουριστικό προϊόν. Αιτία είναι η έλλειψη των απαραίτητων υποδομών, το κόστος των αγαθών, αλλά και η κρατούσα νοοτροπία. Όπως τονίζει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδοχείων Χαλκιδικής, Γρηγόρης Τάσιος, δεν υπάρχει αγροδιατροφική σύμπραξη στον νομό, παρά μόνο μεμονωμένες κινήσεις που γίνονται από ελάχιστους μεταποιητές προς κάποια ξενοδοχεία. Σύμφωνα με τον κ. Τάσιο, τα βασικά και πρακτικά προβλήματα για τη διασύνδεση του αγροδιατροφικού τομέα με το τουριστικό προϊόν της Χαλκιδικής είναι αρχικά η απουσία ενός κέντρου Logistics, για τη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας, που, όπως αναφέρει, είναι πολύ σημαντικό στοιχείο για οτιδήποτε αφορά ένα τοπικό προϊόν. «Τι σημαίνει Logistics στη Χαλκιδική; Ότι τουλάχιστον 5 βασικοί κωδικοί προϊόντων που έχουν μαζικότητα, μπορούν να παραδοθούν με ακρίβεια και συνέπεια και αντίστοιχα υπάρχει η συνεννόηση της πίστωσης με όρους αγοράς. Π.χ., η φέτα της Χαλκιδικής δεν έχει μαζικότητα, γιατί δεν μπορεί να καλύψει τα ξενοδοχεία και όταν έρθει η ώρα προτιμούν να την πωλούν σε σούπερ μάρκετ, γιατί παίρνουν περισσότερα χρήματα», επισημαίνει και συμπληρώνει: «Είναι πολύ συγκεκριμένος ο εφοδιαστικός κύκλος, γιατί όταν οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ζητήσουν ένα προϊόν θα πρέπει να το έχουν καθ όλη τη διάρκεια της σεζόν».
Στο θέμα που δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδοχείων Χαλκιδικής είναι η πίστωση προς τα ξενοδοχεία της περιοχής καθώς, όπως τονίζει, προτιμούν να δώσουν τα αγαθά τους σε μαζικό μοντέλο, στον έμπορο και στα σούπερ μάρκετ, για να είναι σίγουροι για την καθημερινότητά τους, παρά να δώσουν πίστωση, την ίδια τελικά που ισχύει στην αγορά, προς τα ξενοδοχεία.
Κόστος φαγητού
«Είναι σημαντικό να ενεργοποιηθούν οι αγρότες και να μπουν στο παιχνίδι του τουρισμού όπως πρέπει», λέει ο κ. Τάσιος, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα το θέμα του κόστους διατροφής: «Επειδή ο τουρισμός δουλεύει το λεγόμενο μαζικό μοντέλο, υπάρχει το food cost. Είναι βασικό κριτήριο για να πάρεις οποιοδήποτε προϊόν, πόσο μάλλον ένα προϊόν που δεν έχει οικονομία κλίμακας. Εκεί υπάρχει ζήτημα στην τιμή». Ο κ. Τάσιος εξηγεί: «Ένα τυροκομικό προϊόν στον Νομό Χαλκιδικής, π.χ. η φέτα, πουλιέται στη χονδρική από 7 ευρώ και επάνω. Η φέτα ενός εμπόρου από τη Θεσσαλία ξεκινάει από 5 ευρώ. Είναι εύλογο ποιο θα προτιμήσεις. Από την άλλη πλευρά, ανάλογα το ξενοδοχείο, τα κόστη και τις περιόδους –π.χ. η low season απαιτεί χαμηλά κόστη–, μπορείς να αγοράσεις και από κάποια άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι το ημίσκληρο τυρί Gouda της Ολλανδίας ξεκινάει τον Μάιο με 3 ευρώ και καταλήγει τον Αύγουστο με 4 ευρώ. Κι ενώ θα μπορούσαν τα ξενοδοχεία να προμηθεύονται με 4,30 ή 4,80 και 5 ευρώ και να παίρνουν ημίσκληρο τυρί από την Ελλάδα και οι πελάτες να καταναλώνουν ελληνικά προϊόντα, οι παραγωγοί και οι έμποροι δεν το κάνουν αλλά προτιμούν να τα πηγαίνουν στα σούπερ μάρκετ και να μη μπαίνουν στη διαδικασία να το κάνουν τοπικά.
Παραδείγματα για μίμηση
Στην αντίπερα όχθη, ο κ. Τάσιος παραθέτει συγκεκριμένα παραδείγματα επιχειρήσεων που έχουν μπει στην αγορά των ξενοδοχείων, όπως του Μελισσοκομικού Συνεταιρισμού Νικήτης, που διαμόρφωσε τιμή σε 2-3 κωδικούς, αλλά και της οικογενειακής επιχείρησης «Χολομών», που έχει 10 μαζικούς κωδικούς σε τσάι του βουνού και χαμομήλι. «Χρειάζεται πολλή δουλειά στον τομέα αυτό», λέει ο πρόεδρος των ξενοδόχων και αναρωτιέται για το προϊόν σήμα κατατεθέν της Χαλκιδικής: «Όταν η ελιά μας πωλείται νωπή στον έμπορο τα 200 τεμάχια 25-30 λεπτά, παραγωγή του 2016, αυτή η ελιά δεν θα μπορούσε να πωληθεί στα ξενοδοχεία με 60 λεπτά; Δεν πωλείται όμως σε κανέναν». Όπως υπογραμμίζει ο κ. Τάσιος, ως Ένωση Ξενοδοχείων Χαλκιδικής ζήτησαν από τους μεταποιητές να διαθέσουν δωρεάν σε μικρό vacuum την πράσινη ελιά για να βρίσκεται για δοκιμή στα check-in των ξενοδοχείων, ώστε να τις γνωρίσουν οι ξένοι τουρίστες. Ωστόσο, χωρίς να υπάρξει άρνηση από πλευράς τους, η διαδικασία δεν προχώρησε.
Αν και η Ένωση Ξενοδοχείων Χαλκιδικής συμμετέχει, μεταξύ άλλων φορέων, στην αστική, μη κερδοσκοπική εταιρεία «Αγροδιατροφική Σύμπραξη Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας», υποδηλώνοντας το ενδιαφέρον της για το ζήτημα και έχει καταβάλλει προσπάθειες για τη διασύνδεση των δύο τομέων, το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό. «Δεν είναι θέμα ξενοδόχων η δημιουργία Logistics, και από την στιγμή που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα, προφανώς δεν ενδιαφέρει να υλοποιηθεί. Από την άλλη πλευρά, είμαστε ανοικτοί ως Ένωση, αλλά με προϋποθέσεις της ίδιας της αγοράς. Όταν δεν υπάρχουν τέτοιες προϋποθέσεις στο τραπέζι, δεν μπορούμε να κάνουμε τους ήρωες, γιατί έχουμε επιχειρήσεις και εργαζόμενους», καταλήγει.
