Ανάλυση Olimerca: Πώς φτάσαμε στην απότομη προσγείωση των τιμών του ελαιολάδου
Σημείο καμπής για την παγκόσμια αγορά ελαιολάδου αποτελεί η τρέχουσα περίοδος 2024/25, έχοντας ως αφετηρία την ανάκαμψη της συνολικής παραγωγής, μετά τη δραστική μείωση, που καταγράφηκε το προηγούμενο έτος (2023/24). Σε παγκόσμιο επίπεδο, η παραγωγή ελαιολάδου έφτασε τους 3,33 εκατ. τόνους, αριθμός που αντιπροσωπεύει αύξηση 36,3% σε σχέση με το έτος 2023/24, που επικράτησαν σε γενικές γραμμές δυσμενείς καιρικές συνθήκες, σύμφωνα με τα στοιχεία της ψηφιακής πλατφόρμας Tierra του ισπανικού συνεταιριστικού χρηματοπιστωτικού ομίλου Cajamar.
Αύξηση 65,3% στην Ισπανία
Συγκεκριμένα, η παραγωγή στην Ισπανία ανήλθε σε 1,4 εκατ. τόνους, αντιπροσωπεύοντας αύξηση 65,3% και το τρίτο υψηλότερο ποσοστό της τελευταίας δεκαετίας. Η Ανδαλουσία ήταν το «κλειδί», συνεισφέροντας περισσότερο από το 75% του συνόλου της σοδειάς με 1,05 εκατ. τόνους (+84% σε σχέση με το 2023/24). Αύξηση καταγράφηκε, επίσης, στην Καστίλλη-Λα Μάντσα (+34,1%) και στην Εξτρεμαδούρα, ενώ η Καταλονία υπέστη απότομη πτώση (-50%) λόγω της συνεχιζόμενης ξηρασίας.
Κατά 24,7% αυξήθηκε η παραγωγή σε τέσσερις μεσογειακές χώρες
Στο υπόλοιπο μεσογειακό τόξο, η βελτίωση είναι, επίσης, εμφανής. Χώρες όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, το Μαρόκο, η Τυνησία και η Τουρκία (εξαιρουμένης της Ισπανίας) αύξησαν την παραγωγή τους κατά 1,5 εκατ. τόνους ή 24,7% περισσότερους από το προηγούμενο έτος. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης προέρχεται από χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Τουρκία, η οποία σχεδόν διπλασίασε την παραγωγή της (+84%) και η Τυνησία, η οποία έφτασε τους 340.000 τόνους (+54,5%). Αντίθετα, η Ιταλία αποτέλεσε την εξαίρεση με πτώση 24,5%.
Υψηλότερα αποθέματα
Αυτή η μεγάλη αύξηση της παραγωγής οδήγησε, σύμφωνα με ανάλυση του εξειδικευμένου ιστότοπου olimerca.es, σε απότομη αύξηση των αποθεμάτων κατά 51,4% μέχρι και τον Μάρτιο του 2025. Παρόλο που η εμπορία και η διάθεση στις αγορές λιανικής προχωρούν με ικανοποιητικούς ρυθμούς, η ζήτηση δεν μπόρεσε να απορροφήσει όλο τον όγκο, γεγονός που προκάλεσε μια πτωτική τάση στις τιμές, αναφέρει το olimerca.
Η τιμή παραγωγού στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο έχει μειωθεί κατά 40% μέσα σε έναν χρόνο, με μέση τιμή 488 ευρώ/100 κιλά μεταξύ Οκτωβρίου 2024 και Απριλίου 2025, στην Ισπανία. Η τάση αυτή παρατηρείται και σε χώρες όπως η Ελλάδα, ενώ στην Ιταλία οι τιμές παραμένουν υψηλές λόγω της μειωμένης σοδειάς.
Η «κληρονομιά» για την επόμενη χρονιά
Στο τέλος, το Olimerca τονίζει δύο στοιχεία:
- Η προοπτική ακόμη μίας καλής καλλιεργητικής περιόδου, χάρη στις άφθονες βροχές του 2025, υποδηλώνει ότι αυτή η πίεση στις τιμές θα μπορούσε να διατηρηθεί και τους επόμενους μήνες.
- Η βελτίωση της προσφοράς συνοδεύτηκε από σημαντική ανάκαμψη της κατανάλωσης και της εξαγωγικής δραστηριότητας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η κατανάλωση προβλέπεται να ανέλθει σε 2,97 εκατ. τόνους (+19,3%), ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση η αναμενόμενη αύξηση είναι +31,4% φτάνοντας τους 1,45 εκατ. τόνους. Τα στοιχεία αυτά, αν και προσωρινά, υποδηλώνουν μια σαφή επανενεργοποίηση μετά από μια περίοδο έλλειψης και υψηλών τιμών.
Ο αστάθμητος παράγοντας «ΗΠΑ»
Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Olimerca, οι εξαγωγές ελαιολάδου της Ισπανίας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες παρουσίασαν μικρή πτώση: Μεταξύ Οκτωβρίου 2024 και Φεβρουαρίου 2025, εξήχθησαν περίπου 48.000 τόνοι (-1,6%) αξίας 339 εκατ. ευρώ (-12,7%).
Παρά την πτώση αυτή, οι εισαγωγές αυξήθηκαν από τον Ιανουάριο και μετά, ενισχυμένες από τις χαμηλότερες τιμές και τις ανησυχίες για πιθανή επιβολή δασμών. Η Ιταλία, από την άλλη πλευρά, εξήγαγε ελαφρώς μικρότερο όγκο προς τις ΗΠΑ (43.000 τόνους, -4%), αλλά με υψηλότερη αξία (383 εκατ. ευρώ, +4%), δείχνοντας μεγαλύτερη ικανότητα διατήρησης των τιμών.
Οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν περίπου το 18% των παγκόσμιων εισαγωγών ελαιολάδου. Αν και η κατανάλωσή τους αυξανόταν πριν από τη δασμολογική διαμάχη, ο πληθωρισμός και οι υψηλές τιμές επιβράδυναν προσωρινά την τάση αυτή. Το 2025 αναμένεται μέτρια ανάκαμψη, με εκτιμώμενη αύξηση 4% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι μελλοντικές εξελίξεις θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από την έκβαση της δασμολογικής διαμάχης μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ.
