Αναταράξεις στις παγκόσμιες αγορές από την επισφαλή επάρκεια βασικών προϊόντων

Πιέσεις ασκεί η παύση εξαγωγών ρυζιού από προμηθεύτριες χώρες

Η κατακόρυφη αύξηση των πωλήσεων ειδών πρώτης ανάγκης, όπως είναι το ρύζι και το αλεύρι, εξαιτίας της παγκόσμιας εξάπλωσης του κορωνοϊού, δημιουργεί προσωρινές ελλείψεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ και ασκεί πίεση στην εφοδιαστική αλυσίδα που προσπαθεί να καλύψει την αυξημένη ζήτηση. Ορισμένες κυβερνήσεις, μάλιστα, περιορίζουν τις εξαγωγές τέτοιων προϊόντων προκειμένου να διασφαλίσουν πρωτίστως την κάλυψη των αναγκών των πληθυσμών των χωρών τους, πράγμα το οποίο ενισχύει τον προβληματισμό για αναταράξεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.

Και, την ίδια στιγμή που ειδικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι δεν υφίσταται κανένας λόγος για… φρενίτιδα στις αγορές, το Βιετνάμ, ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας ρυζιού στον κόσμο, ανακοίνωσε ότι διακόπτει τις πωλήσεις προκειμένου να εξασφαλίσει την εγχώρια επάρκεια και ότι θα αποθεματοποιήσει 270.000 τόνους προϊόντος. Αυτό σημαίνει αυτομάτως λιγότερες διαθέσιμες ποσότητες στην παγκόσμια αγορά κατά 10%-15%, σύμφωνα με εμπόρους. Παράλληλα, η Ινδία μπήκε σε καραντίνα για τρεις εβδομάδες, κάτι το οποίο προκάλεσε άμεσα παύση σε αρκετά κανάλια διανομής.

Στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται, το Ιράν ανακοίνωσε ότι χρειάζεται να αγοράσει 1 εκατ. τόνους αλεύρι και 250.000 τόνους ρύζι, ενώ το Κατάρ υπογράφει αντίστοιχες συμφωνίες προκειμένου να αυξήσει τα αποθέματά του. Πάντως, οι κύριοι εισαγωγείς αλεύρων στην Ασία εκτιμάται πως θα μπορούν να εφοδιάζονται επαρκώς μέχρι τον Ιούνιο.

Σε επίπεδα ρεκόρ αναμένεται να φτάσει φέτος η παγκόσμια παραγωγή ρυζιού και σιτηρών, της τάξης των 1,26 δισ. τόνων, σύμφωνα με το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA). Αυτή η παραγωγή, υπό κανονικές συνθήκες, θα ήταν υπεραρκετή για την κάλυψη της κατανάλωσης των δύο πιο εμπορεύσιμων προϊόντων του πλανήτη, με τα αποθέματα να υπολογίζονται στα υψηλά των 469,4 εκατ. τόνων. Όλα αυτά, υπό την προϋπόθεση των κανονικών εμπορικών ροών, που ίσχυαν μέχρι την πανδημία του Covid-19 και των ανατροπών που επέφερε σε όλα τα επίπεδα παγκοσμίως. Οι τιμές για το ρύζι κινούνται ήδη σε ανοδική τροχιά, λόγω της αναμενόμενης πίεσης στις εξαγωγές από το Βιετνάμ και την Ινδία, με τις τιμές αναφοράς να έχουν ενισχυθεί πάνω από 11% σε σύγκριση με τα τέλη Φεβρουαρίου, σε 492,5 δολάρια/τόνο, τα υψηλότερα επίπεδα από τον Αύγουστο του 2013.

Οι αναλυτές, πάντως, εκτιμούν ότι, δεδομένων των επαρκών παγκόσμιων αποθεμάτων, είναι μακριά το ενδεχόμενο μια διατροφικής κρίσης όπως εκείνης του 2008, όταν οι τιμές «χτύπησαν» τα 1.000 δολάρια εξαιτίας των περιορισμών στις εξαγωγές και του πανικού που προκλήθηκε για αγορές.

Τα παγκόσμια αποθέματα ρυζιού θα ξεπεράσουν, όπως υπολογίζεται, τους 180 εκατ. τόνους για πρώτη φορά φέτος, κατά 28% περισσότερα από τη σεζόν 2015-2016, ωστόσο δεν κατανέμονται ισόποσα, καθώς περισσότερο από 153 εκατ. τόνοι βρίσκονται στα χέρια των Κινέζων και των Βιτεναμέζων. Αυτό σημαίνει ότι μεγάλοι παγκόσμιοι αγοραστές ρυζιού, όπως οι Φιλιππίνες, που αποτελούν τον μεγαλύτερο εισαγωγέα, αλλά και άλλες χώρες στην Ασία και στην Αφρική, θα είναι ευάλωτες στις νέες συνθήκες, εάν ισχύσουν περιορισμοί στις μεταφορές για μεγάλο χρονικό διάστημα.