Ανοίγει ο δρόμος για πληρωμές από το Γεωργικό Αποθεματικό Κρίσης 2023

Την ενεργοποίηση του αποθεματικού κρίσης και για το 2023 προτείνει η Κομισιόν για την ενίσχυση των Ευρωπαίων παραγωγών. Αυτήν τη φορά, όμως, όχι εξαιτίας των συνεπειών από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά λόγω των μέτρων που πήρε η ΕΕ για τη διευκόλυνση των εξαγωγών από την εμπόλεμη χώρα.

Η στήριξη αυτή σε πρώτη φάση προτείνεται να κατευθυνθεί σε παραγωγούς τριών κρατών-μελών, της Πολωνίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, με στόχο την αντιμετώπιση των αυξημένων εισαγωγών σιτηρών και ελαιούχων σπόρων από την Ουκρανία.

Πρόκειται για ένα ποσό συνολικού ύψους 56,3 εκατ. ευρώ. Σε δεύτερη φάση, προτείνεται να στηριχθεί ο πτηνοτροφικός τομέας της Ιταλίας με 27 εκατ. ευρώ, προκειμένου να βοηθηθεί ο κλάδος λόγω της γρίπης των πτηνών. Όσο για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, εφόσον χρειαστεί να αντιμετωπιστούν άλλα προβλήματα, η Κομισιόν είναι πρόθυμη να το συζητήσει.

Τα παραπάνω ανακοινώθηκαν στις 20 Μαρτίου κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας, από τον επίτροπο Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι. Στη συζήτηση που διεξήχθη κεκλεισμένων των θυρών για την κατάσταση των αγορών έναν χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων, ο επίτροπος πρότεινε τη στήριξη των τριών κρατών-μελών, καθώς, όπως είπε, έχουν επηρεαστεί σημαντικά από τις αυξημένες εισαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία, μετά τα μέτρα που εφάρμοσε η ΕΕ για να συμβάλει στην αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης (απελευθέρωση του εμπορίου, όσον αφορά τα ουκρανικά προϊόντα, και διευκόλυνση των εξαγωγών από την Ουκρανία).

Σύμφωνα με την πρόταση, από τα συνολικά 56,3 εκατ. ευρώ, το μεγαλύτερο ποσό ύψους 29,5 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθεί στην Πολωνία, τα 16,75 εκατ. ευρώ στη Βουλγαρία και τα 10,05 εκατ. ευρώ στη Ρουμανία. Οι τρεις χώρες μπορούν να συμπληρώσουν αυτά τα ευρωπαϊκά κονδύλια έως και 100% με εθνικούς πόρους, ανεβάζοντας έτσι τη συνολική οικονομική βοήθεια στα 112,6 εκατ. ευρώ προς τους πληγέντες παραγωγούς.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η πρόταση αυτή αναμένεται να αποσταλεί γραπτώς την Πέμπτη 23 Μαρτίου στα κράτη-μέλη, ώστε η τελική απόφαση να ψηφιστεί κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής για την κοινή οργάνωση των γεωργικών αγορών που έχει προγραμματιστεί στις 30 Μαρτίου. Εάν το μέτρο εγκριθεί, θα δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ στις αρχές Απριλίου και θα τεθεί σε ισχύ την επόμενη ημέρα.

Σύντομα, όπως αποκαλύφθηκε, θα ακολουθήσει και η έγκριση πρότασης στήριξης για την Ιταλία.

«Δεν θα πάρετε»

Αίτημα για βοήθεια προς την Κομισιόν είχαν στείλει πριν από περίπου έναν μήνα έξι κράτη-μέλη, μεταξύ αυτών η Βουλγαρία, η Πολωνία και η Ρουμανία. Και το αίτημά τους έγινε δεκτό. Την ίδια τύχη, όμως, δεν είχαν άλλες τρεις χώρες, η Σλοβακία, η Τσεχία και η Ουγγαρία, το αίτημα των οποίων απορρίφθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Μάλιστα, κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου κατατέθηκε και ένα άλλο αίτημα για βοήθεια από άλλα κράτη-μέλη, τη Λιθουανία και τη Λετονία (αίτημα που στηρίχθηκε από τη Βουλγαρία), προκειμένου να ενισχυθούν οι γαλακτοπαραγωγοί τους. Ωστόσο, η απάντηση του επιτρόπου ήταν αρνητική, αφού μεταξύ άλλων εξήγησε ότι η τιμή του νωπού γάλακτος στην ΕΕ από τον Ιανουάριο του 2021 είναι ανοδική και οι τιμές σε άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως βούτυρο και γάλα σκόνης, φαίνεται να σταθεροποιούνται τις τελευταίες 4-5 εβδομάδες. Μίλησε για «διόρθωση της τιμής στην αγορά που συνεχίζεται», η οποία σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί παρέμβαση από την ΕΕ, τουλάχιστον σε αυτήν τη φάση.

Πληττόμενοι τομείς

Γενικά, πάντως, ο Γ. Βοϊτσεχόφσκι τόνισε ότι η κατάσταση στην αγορά είναι καλύτερη από αυτήν που περίμεναν. «Αν και η κατάσταση της αγοράς απέχει πολύ από το χειρότερο σενάριο που εκτιμούσαμε τέτοια εποχή πέρυσι, πρέπει να παραμείνουμε σε επαγρύπνηση», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την Κομισιόν, «ένα έτος μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι πληθωριστικές πιέσεις που αφορούν την ενέργεια, τις πρώτες ύλες, τα λιπάσματα και τις εμπορευματικές μεταφορές εξακολουθούν να είναι οι κύριες προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι γεωργικές αγορές της ΕΕ. Μολονότι φαίνεται να έχουν ομαλοποιηθεί οι τιμές τους τελευταίους μήνες και τα εισοδήματα των γεωργών να έχουν σταθεροποιηθεί σε ορισμένο βαθμό, οι υψηλές τιμές της ενέργειας και των εισροών παρέμειναν ανησυχητικές, ενώ η γρίπη των πτηνών και η αφρικανική πανώλη των χοίρων εξακολούθησαν να πλήττουν τα κράτη-μέλη. Ορισμένοι τομείς φαίνεται ότι επλήγησαν περισσότερο από άλλους, ιδίως ο τομέας του κρέατος (και ειδικότερα των πουλερικών), ο αμπελοοινικός τομέας και ο τομέας των οπωροκηπευτικών. Επιπλέον, ο υψηλός πληθωρισμός των ειδών διατροφής είχε σοβαρές επιπτώσεις στους καταναλωτές, ιδίως σε εκείνους με χαμηλά εισοδήματα».