γράφουν οι Γεωργία Μπόχτη, Μαρία Αντωνίου, Αφροδίτη Χρυσοχόου, Μαρία Αμπατζή, Γιάννης Σάρρος, Νικολέτα Τζώρτζη, Γιώργος Ρούστας, Γιώργος Αργυρίου
Σημαντική μείωση αναμένεται να σημειώσει η φετινή συγκομιδή βρώσιμης ελιάς, σε σύγκριση με την περσινή παραγωγή, όπως αποκαλύπτει το αναλυτικό ρεπορτάζ της «ΥΧ» στις παραγωγικές περιφέρειες της χώρας. Το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας, αλλά και οι καιρικές συνθήκες, κάνουν τις πρώτες εκτιμήσεις αρκετά δυσοίωνες για τη φετινή παραγωγή του σημαντικού αυτού εξαγωγικού μας προϊόντος, ενώ η αυξημένη υγρασία και η πρωιμότητα ευνόησαν την εξάπλωση του δάκου, προκαλώντας ανησυχία στους παραγωγούς και για την ποιότητα των καρπών.
Αντίθετα, αυξημένες εκτιμούν οι παραγωγοί ότι θα είναι οι τιμές για τις σημαντικότερες ποικιλίες, εν αναμονή και του επίσημου τιμοκαταλόγου, λόγω των προβλέψεων για μειωμένες ποσότητες. Το ενδεχόμενο της αύξησης των τιμών μπορεί να χαροποιεί τους παραγωγούς, ωστόσο, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος εξαγωγικής καθίζησης, αν επιβεβαιωθούν οι προβλεπόμενες μειώσεις, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για το ισοζύγιο των αγροτικών προϊόντων της χώρας.
ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ΘΡΑΚΗ
Στους περσινούς 4.000 τόνους αναμένεται να κινηθεί η παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς στην Καβάλα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΔΑΟΚ. Ωστόσο, μειωμένη κατά 100 τόνους, από τους 1.000 της περσινής παραγωγής, αναμένεται η παραγωγή βρώσιμης ελιάς στο νησί της Θάσου, όπως ανέφερε ο Θεόδωρος Μανιταράς, υπεύθυνος γεωπόνος για τη δακοκτονία. Στην περιοχή εμφανίστηκαν αυξημένοι δακοπληθυσμοί, ενώ το φαινόμενο παρουσιάζει έξαρση στο Νέστο.
Μειωμένη εκτιμάται και η φετινή παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς συνολικά στον Νομό Έβρου, σύμφωνα με τον προϊστάμενο της ΔΑΟΚ, Πασχάλη Παπαδάκη, καθώς από τους 160 τόνους ελιάς που πήραν συνολικά πέρυσι οι παραγωγοί από τις περιοχές της Μάκρης και της Σαμοθράκης, φέτος εκτιμούν ότι η επιτραπέζια ελιά θα φτάσει τους 100 και 10 τόνους αντίστοιχα.
Την περσινή παραγωγή των 70 τόνων εκτιμάται ότι θα συγκομίσουν και φέτος οι παραγωγοί της Ροδόπης, σύμφωνα με τη ΔΑΟΚ, καθώς τα ελαιόδεντρα έχουν καλή καρποφορία. Οι ελιές είναι παραγωγικές, ωστόσο η παρουσία του δάκου έχει προβληματίσει έντονα τους παραγωγούς.
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Μειωμένη στο μισό, δηλαδή στους 50.000 τόνους, εκτιμάται ότι θα είναι η παραγωγή της βρώσιμης ελιάς Χαλκιδικής για τη φετινή χρονιά, από τους 100.000 τόνους που έφτασε πέρυσι. Κύρια αιτία είναι η μικρή καρποφορία των δέντρων, η οποία οφείλεται τόσο στο φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας, όσο και στις βροχές και τους παγετούς που σημειώθηκαν στην περιοχή, σύμφωνα με την Νικολέτα Κράββα, προϊσταμένη της ΔΑΟΚ Χαλκιδικής.
Αντίθετα, μεγαλύτερη κατά 200 τόνους, από τους 1.400 της περσινής παραγωγής, εκτιμάται ότι θα είναι η φετινή παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς στη Θεσσαλονίκη, όπου για δεύτερη χρονιά οι παραγωγοί παίρνουν καλύτερες σοδιές σε βάθος πενταετίας. «Η ποιότητα φαίνεται καλή, ενώ το εάν υπάρξουν προσβολές, θα φανεί τους επόμενους μήνες», δήλωσε ο Δημήτρης Λάμνιας, γεωπόνος από τη ΔΑΟΚ.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Ανησυχία προκαλεί στους ελαιοπαραγωγούς της Μαγνησίας η μειωμένη απόδοση των δέντρων τους, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΑΟΚ Μαγνησίας φέτος αναμένεται μείωση της παραγωγής μεγαλύτερη του 70%. Παρά τις αυξημένες καλλιεργητικές φροντίδες (σ.σ. ψεκασμοί) των παραγωγών, οι αποδόσεις δεν είναι ικανοποιητικές και η ανησυχία για τη διαμόρφωση των τιμών είναι έντονη.
Μπορεί στον Νομό Λάρισας οι περισσότεροι να κατευθύνουν τη σοδειά τους σε λάδι, ωστόσο οι λίγοι παραγωγοί που ασχολούνται με τη βρώσιμη ελιά φημίζονται για την καλή ποιοτικά παραγωγή. Οι ποικιλίες που διαθέτουν είναι οι ποικιλίες Χαλκιδικής και Αμφίσσης (στρογγυλές). Πέρυσι, η παραγωγή κινήθηκε στους 350 τόνους, ενώ φέτος αναμένεται μια μικρή αύξηση, φτάνοντας τους 420-450 τόνους.
ΗΠΕΙΡΟΣ
Σχεδόν στα ίδια επίπεδα με πέρσι θα κινηθεί, σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα εκτιμήσεις, η παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς στον Νομό Θεσπρωτίας. Χαρακτηριστικό της φετινής χρονιάς είναι η πρώιμη ανθοφορία και καρπόδεση, ωστόσο, πρόβλημα παρατηρείται στις χονδροελιές, οι οποίες επηρεάστηκαν περισσότερο από τον δάκο, ενώ δεν είχαν και καλή καρπόδεση.
Πρώιμη χαρακτηρίζεται η φετινή χρονιά και στον Νομό Πρεβέζης, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αν και η σοδειά είναι καλύτερη από πέρσι ποσοτικά, εντούτοις στην ευρύτερη περιοχή οι παραγωγοί μιλούν για υψηλούς πληθυσμούς δάκου συγκριτικά με πέρσι.
Στον Νομό Άρτας εκτιμάται ότι το 30% περίπου των νεόκαρπων έχει συρρικνωθεί, ενώ δεν είναι λίγοι οι καρποί των ξηρικών που αρχίζουν να μαυρίζουν, γεγονός που αναμένεται να δυσκολέψει σημαντικά τη διάθεση και την πώληση των πράσινων ελιών. Την ίδια ώρα, οι παραγωγοί δίνουν μάχη για την αντιμετώπιση του δάκου, οι πληθυσμοί του οποίου είναι αρκετά υψηλοί.
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ
Η δυσκολότερη χρονιά της τελευταίας δεκαετίας ήταν η φετινή για τους ελαιοπαραγωγούς της Στερεάς Ελλάδας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΑΟΚ Φθιώτιδας, πέρσι η παραγωγή βρώσιμης ελιάς ξεπέρασε τους 20.000 τόνους, ωστόσο φέτος με τη συλλογή της πράσινης ελιάς να έχει ξεκινήσει, τα πρώτα μηνύματα κάνουν λόγο για μείωση πάνω από 70%. Με τα έως τώρα δεδομένα, μεγαλύτερο πλήγμα φαίνεται να έχουν δεχθεί οι ξερικές ελιές.
Μείωση πάνω από 80% αναμένεται ότι θα έχει η παραγωγή βρώσιμης ελιάς στην Εύβοια, από τους 3.000 τόνους που παρήχθησαν την περσινή περίοδο, ενώ υπάρχει η εκτίμηση ότι πολλοί παραγωγοί φέτος δεν θα συλλέξουν καθόλου ελιές. Διαφορετική είναι η εικόνα για τη Φωκίδα με εναλλαγές στην παραγωγή, χωρίς όμως να μειωθεί η συνολική παραγόμενη ποσότητα του νομού, από τους 3.000 τόνους της περσινής συγκομιδής.
ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΔΑΟΚ Αχαΐας, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, μια και όλα μπορούν να αλλάξουν μέχρι την ώρα της συγκομιδής, στους 100-150 τόνους αναμένεται να ανέλθει η παραγωγή της επιτραπέζιας ελιάς, όταν και πέρσι δεν ξεπέρασε τους 150 τόνους.
Στην Αιτωλοακαρνανία η πρόβλεψη για τη φετινή παραγωγή είναι μειωμένη στους 10.000 τόνους, όταν την περσινή περίοδο έφτασε τους 12.000 τόνους, με βάση τα στοιχεία της αρμόδιας ΔΑΟΚ.
Στον Νομό Ηλείας, λόγω της αυξημένης φροντίδας που επιδεικνύουν οι παραγωγοί, η επιτραπέζια ελιά αναμένεται σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις να κυμανθεί στο 80% της περσινής παραγωγής, δηλαδή περίπου τους 100 τόνους.
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Στους 18.000 τόνους ανήλθε πέρυσι η παραγωγή ελιάς Καλαμών στη Λακωνία, σε μία χρονιά που χαρακτηρίστηκε η καλύτερη των τελευταίων 20 ετών, όπως δήλωσε ο Απόστολος Μαυρίδης, επόπτης δακοκτονίας. Παρά τα προβλήματα του καιρού και των μεγάλων δακοπληθυσμών που αναπτύχθηκαν στην περιοχή, στα περσινά επίπεδα εκτιμάται ότι θα κινηθεί και η φετινή παραγωγή. Σταθερή, λόγω της μεγάλης προσπάθειας δακοκτονίας, αναμένεται και η ποιότητα των καρπών.
Δεύτερη καλή χρονιά αναμένεται και για την Τριφυλία, καθώς στους περσινούς 800 τόνους εκτιμάται ότι θα κινηθεί και φέτος η παραγωγή. «Οι συνθήκες για την καλλιέργεια ήταν ευνοϊκές, ευνόησαν όμως και τον δάκο», παρατήρησε ο διευθυντής της ΔΑΟΚ Τριφυλίας, Αντώνης Παρασκευόπουλος.
Η αυξημένη υγρασία και η μεγάλη δακοπροσβολή οδηγούν στη συγκρατημένη εκτίμηση των 400 τόνων, σε ό,τι αφορά την παραγωγή βρώσιμης ελιάς Αργολίδας. «Παρόλο που οι ξερικές ελιές του Αχλαδόκαμπου δίνουν περισσότερο φέτος, δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε πάνω από τα περσινά επίπεδα», δήλωσε ο Δημήτρης Μπουσδρής από τη ΔΑΟΚ Αργολίδας.
Τους 3.000 τόνους αναμένουν ότι θα αγγίξει η παραγωγή στη Μεσσηνία, μειωμένη κατά 500 τόνους από πέρυσι. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της ΔΑΟΚ Μεσσηνίας, Ιωάννη Κυριακόπουλο, «οι εκτιμώμενες ποσότητες μπορεί να αλλάξουν στο προσεχές κρίσιμο διάστημα για μυκητολογικές ασθένειες και εντομολογικές προσβολές».
Μειωμένη εκτιμάται η έτσι κι αλλιώς μικρή παραγωγή στην Κόρινθο, καθώς από τους 50 τόνους της περσινής παραγωγής φέτος οι παραγόμενες ποσότητες αναμένεται να ανέλθουν μόλις στους 20 τόνους. Η εκτεταμένη ακαρπία, λόγω της ξηρής άνοιξης, οι καλοκαιρινές βροχές, που είχαν ως αποτέλεσμα όσες ελιές δεν είχαν καρποδέσει να πέσουν κάτω, αλλά και η μεγάλη δακοπροσβολή, σύμφωνα με τον Γιάννη Καλαντζή, γεωπόνο και επόπτη δακοκτονίας, δεν αφήνουν περιθώρια για μεγαλύτερες εκτιμήσεις. Παράλληλα, λόγω της μεγάλης προσβολής από τον δάκο, αναμένεται υποβαθμισμένη ποιότητα.
ΤΙΜΕΣ
Με τους παραγωγούς να βρίσκονται σε αναμονή για την ανακοίνωση των τιμών από εμπόρους και μεταποιητές, αισιόδοξοι για άνοδο των τιμών εμφανίζονται οι ελαιοπαραγωγοί της Χαλκιδικής, λόγω της ιδιαίτερα μειωμένης φετινής παραγωγής. Μέχρι στιγμής, δύο μεταποιητές έδωσαν τιμές για τις ελιές εσοδείας 2018-2019. Στο 1,30 ευρώ για την α΄ ποιότητα έως 110 κομμάτια και στα 60 λεπτά για την τελευταία κατηγορία είναι οι τιμές του πρώτου, για να ακολουθήσει μία ενισχυμένη πρόταση από τον δεύτερο, κατά τον οποίο η α΄ ποιότητα ανέρχεται στο 1,40 ευρώ και η τελευταία στα 65 λεπτά, με πληρωμή 50% κατά την παράδοση και εξόφληση τα Χριστούγεννα.
Βέβαια, ελαιοκαλλιεργητές που έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές δεν μπορούν να καλυφθούν, όπως αναφέρουν, ακόμη και από αυτή την άνοδο της τιμής. Σύμφωνα με τον Παύλο Γιαλαγκολίδη, πρόεδρο του ΑΣ Φλογητών, «ακόμη και τα 2 ευρώ να φτάσει η τιμή της ελιάς, εξαιτίας της μειωμένης παραγωγής φέτος, που μπορεί να αγγίξει και το 70%, τα έξοδα της καλλιέργειας δεν βγαίνουν».
Άνοδο των τιμών, λόγω της μειωμένης παραγωγής, προβλέπουν και στην Αιτωλοακαρνανία, όπου σημαντικό πλήγμα δέχθηκε φέτος η παραγωγή πράσινης ελιάς από τις χαλαζοπτώσεις και τη δακοπροσβολή. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΑΣ Καινούριου, Περικλή Παπασάικα, «η μείωση της παραγωγής θα προκαλέσει αύξηση των τιμών, οι οποίες εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν το 1,20 ευρώ/ κιλό, με τις βιολογικές να αγοράζονται με επιπλέον 30 λεπτά/κιλό εν αναμονή βέβαια και της ανακοίνωσης του επίσημου αναλυτικού τιμοκαταλόγου». Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΑΣ Καινούριου τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιάσει σημαντική ανάπτυξη στον τομέα της επιτραπέζιας ελιάς, έχοντας συγκεντρώσει περί τους 400 τόνους πράσινων ελιών, με τιμές από 34 λεπτά έως 1,10 ευρώ/κιλό αναλόγως του τεμαχισμού κατά την περσινή χρονιά.
Στη Στερεά Ελλάδα, οι παραγωγοί βρίσκονται αντιμέτωποι με το παράδοξο των χαμηλών τιμών για τα μειωμένα περσινά αποθέματα. Ωστόσο, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η τιμή της πράσινης ελιάς για την κατηγορία των 200 τεμαχίων/κιλό προσεγγίζει τα 70 λεπτά, έναντι των 60 λεπτών που ήταν πέρυσι. Αντίστοιχα, κατά 10 λεπτά πάνω από το 1,30 ευρώ της περσινής περιόδου, εκτιμούν και την κατηγορία των 110 τεμαχίων/κιλό. Στις 15 Οκτωβρίου αναμένεται να ξεκινήσει η συλλογή της ποικιλίας Καλαμών, με αυξημένη την παρουσία του δάκου.
Πάνω από το 1 ευρώ θα κινηθεί η ελιά «Χαλκιδικής-τύπου μαμούθ», όπως εκτιμούν οι ελαιοκαλλιεργητές της Θεσσαλίας, ενώ οι προβλέψεις για μειωμένη παραγωγή σε όλη τη χώρα δημιουργούν προσδοκίες στη Μεσσηνία για τιμή που θα ξεπερνά το περσινό 1,5 ευρώ.
