Αρωματικά & Φαρμακευτικά φυτά: Πολλοί οι παραγωγοί, μικρές οι δυνατότητες

Αναγκαιότητα η Διεπαγγελματική και η επιστημονική στήριξη

Τέλος της άνοιξης με αρχές του καλοκαιριού, ένας σημαντικός αριθμός των αρωματικών φυτών μπαίνει στην παραγωγή. Αυτή την εποχή ξεκινούν οι πρώτες συλλογές σε τσάι, θυμάρι, φασκόμηλο και άλλα είδη. Τα ποσοτικά δεδομένα παραμένουν σχεδόν ίδια με την περσινή περίοδο. Το πρόβλημα εστιάζεται περισσότερο στη διάθεση του προϊόντος και στη δυνατότητα αύξησης της προστιθέμενης αξίας.

H δημιουργία σύγχρονων συλλογικών σχημάτων, που θα συνεργάζονται στενά με την επιστημονική κοινότητα και τα ερευνητικά κέντρα, αποτελεί πλέον μονόδρομο, ώστε να επιτευχθεί ένα καλύτερο αποτέλεσμα και να υπάρξει μέλλον για τα προϊόντα αυτά. Η εικόνα των φετινών καλλιεργειών παραμένει ίδια με αυτήν της περσινής χρονιάς, όπως περιγράφει η Καλλιόπη Σεμερτζίδη, παραγωγός αρωματικών φυτών από την Κοζάνη: «Η φετινή χρονιά δεν διαφοροποιείται από την περσινή και οι αποδόσεις των καλλιεργειών πιστεύω ότι θα κυμανθούν στα ίδια επίπεδα».

Παρά το γεγονός ότι στη διεθνή αγορά υπάρχει μεγάλη ζήτηση αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, «η χώρα μας δεν μπορεί να ακολουθήσει αυτούς τους βηματισμούς, λόγω των μικρών ποσοτήτων που παράγουμε. Αν δεν καταφέρουμε να ομαδοποιηθούμε και να ομογενοποιήσουμε την παραγωγή μας, δεν θα καταφέρουμε να διεισδύσουμε στις διεθνείς αγορές. Υπάρχει ανάγκη για τη δημιουργία μιας Διεπαγγελματικής, η οποία να αποτελεί τον επίσημο συνομιλητή και εκφραστή του χώρου μας. Παράλληλα, θα πρέπει να αναδείξουμε την πλούσια βιοποικιλότητα της χώρας μας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των προϊόντων που παράγουμε, ώστε να κερδίσουμε την πολυπόθητη προστιθέμενη αξία».

Ενισχύει το δενδρολίβανο η Αιτωλοακαρνανία

Σταθερά θετικά βήματα, όπως δείχνουν τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της δράσης του, κάνει ο Συνεταιρισμός Ακαρνανική Γη στις Φυτείες Αιτωλοακαρνανίας. Μέσω της συμβολαιακής γεωργίας σε συνεργασία με γερμανική εταιρεία, ο αγροτικός συνεταιρισμός κατάφερε να δραστηριοποιηθεί στην καλλιέργεια του δενδρολίβανου, ενός αρωματικού και φαρμακευτικού φυτού άγνωστου μέχρι τότε στο σύνολο των μελών του συνεταιρισμού.

Δίνοντας τη δική του διάσταση για τη μέχρι τώρα πορεία και την προοπτική αυτής της δράσης, ο αντιπρόεδρος του συνεταιρισμού και γεωπόνος, Παναγιώτης Τζαχρήστας, κάνει λόγο για θετικά βήματα με καλή προοπτική. «Τα πρώτα 500 στρέμματα που καλλιεργεί ο συνεταιρισμός μας έδωσαν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Ήδη γίνεται συζήτηση για αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων, λόγω της ζήτησης του προϊόντος». Αποτέλεσμα και αυτής της εξέλιξης, όπως αναφέρει ο κ. Τζαχρήστας, είναι το νέο Σχέδιο Βελτίωσης που κατέθεσε ο συνεταιρισμός, με σκοπό την αξιοποίηση του προϊόντος και την πρώτη μεταποίησή του. «Μέσα από αυτήν τη διαδικασία θα δώσουμε προστιθέμενη αξία στο προϊόν μας, ώστε να ενισχύσουμε το εισόδημά μας», καταλήγει.

Αυστηροί οι κανόνες από την ΕΕ

Το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών υιοθετούν τις απόψεις κυρίως των νότιων χωρών στο θέμα της εμπορίας των ΑΦΦ, εφόσον είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες. Την άποψη αυτή μεταφέρει ο Μόσχος Πολυσίου, ομότιμος καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθήνας με ειδίκευση στα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά. «Η χώρα μας, μέσω του ΕΦΕΤ, έχει αναλάβει την καταγραφή των προδιαγραφών για τα αρωματικά φυτά, ώστε να ξεκαθαριστεί το τοπίο για ζητήματα ταυτότητας και ποιοτικών χαρακτηριστικών. Το αυστηρό αυτό πλαίσιο, όπως δείχνει, υιοθετείται από το σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, όπως φαίνεται, το επόμενο διάστημα θα θεσμοθετηθεί.

Το θέμα της ιχνηλασιμότητας, όπως επίσης και της περιεκτικότητας σε αιθέρια έλαια που διακινούνται στις αγορές, επισημαίνει η Ελένη Βογιατζή, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, εστιάζοντας στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της εγχώριας παραγωγής: «Αν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ομάδες παραγωγών και να παράγουμε προϊόντα από ταυτοποιημένο εγχώριο γενετικό υλικό, το μέλλον για τα αρωματικά φυτά θα είναι καλύτερο από αυτό που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα».

Αναξιοποίητος θησαυρός

«Οι δυνατότητες των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών είναι πολλαπλάσιες και δεν τις έχουμε αξιοποιήσει στον βαθμό που θα έπρεπε». Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθήνας, Διονύσης Περδίκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, μέσα από το πρόγραμμα ΑΙΘΕΝΤΟΟΛ γίνεται προσπάθεια να αξιοποιηθούν διάφορα είδη αρωματικών φυτών, όπως η μαντζουράνα, ο βασιλικός, το μελισσόχορτο και άλλα, ώστε να παραχθούν εντομοκτόνα σκευάσματα.

«Τα πρώτα αποτελέσματα που έχουμε είναι ενθαρρυντικά και μας δίνουν τη δυνατότητα να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα στον τομέα των αρωματικών φυτών και στη φυτοπροστασία, μέσα από την έρευνα. Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε την πλούσια χλωρίδα της χώρας μας για να παράγουμε νέα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα».

Η υλοποίηση του έργου αυτού γίνεται σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και συγκεκριμένα με το τμήμα Χημικών Μηχανικών. Τέλος, όπως αποκαλύπτει ο κ. Περδίκης, τα μέχρι τώρα δεδομένα που έχουν στα χέρια τους από την έρευνα είναι αρκετά ενθαρρυντικά, καθώς δείχνουν ότι δύσκολα έντομα, όπως η αφίδα και η tuta absoluta, μπορούν να καταπολεμηθούν αποτελεσματικότερα με αυτά τα σκευάσματα.