του Δρος Μωχάμεντ Νταράουσε, προϊσταμένου του Εθνικού Κέντρου Ταξινόμησης Βάμβακος
Το βαμβάκι, σήμερα, βρίσκεται στο στάδιο της άνθισης για τις πρώιμες ποικιλίες και στο στάδιο της προάνθισης για τις όψιμες. Tο στάδιο αυτό μέχρι την καρπόδεση και την ανάπτυξη των καρυδιών είναι το πιο κρίσιμο για την παραγωγή, καθώς το βαμβάκι έχει τη μεγαλύτερη ταχύτητα ανάπτυξης, συνεπώς τις μεγαλύτερες ανάγκες σε άρδευση και θρέψη. Η συνολική κατανάλωση νερού στο στάδιο αυτό φτάνει στο μέγιστο και είναι περίπου στα 7-10 m3/ημέρα, η οποία μειώνεται σταδιακά μετά την ωρίμανση των καρυδιών. Επομένως, ο παραγωγός πρέπει να φροντίσει την επάρκεια εδαφικής υγρασίας και των θρεπτικών στοιχείων.
«Κλειδί» η άρδευση
Η άρδευση θεωρείται το κλειδί για μια πετυχημένη καλλιέργεια, διότι ρυθμίζει τη διάρκεια του παραγωγικού κύκλου (πρωιμότητα οψιμότητα), την ισορροπία μεταξύ βλαστικής και αναπαραγωγικής ανάπτυξης και, συνεπώς, την παραγωγή και την ποιότητα. Η έλλειψη νερού προκαλεί την πτώση των μικρών καρυδιών, την ανάσχεση της βλαστικής ανάπτυξης και τον πρώιμο τερματισμό της καλλιέργειας, που οδηγεί σε μικρότερη παραγωγή.
Από την άλλη μεριά, η υπερβολική άρδευση προκαλεί έντονη βλάστηση σε βάρος της καρποφορίας (παραγωγής), με συνέπεια την αναγκαστική χρήση πρόσθετων αγροχημικών (ρυθμιστές ανάπτυξης-pix). Επίσης, οδηγεί σε οψιμότητα της καλλιέργειας, η οποία αυξάνει το ρίσκο απώλειας ενός μέρους της παραγωγής, υποβάθμισης της ποιότητας από όψιμες βροχές, φαινόμενο συνηθισμένο για την Ελλάδα, που βρίσκεται σε οριακή ζώνη για την καλλιέργεια με ασταθείς καιρικές συνθήκες. Συνεπώς, η άρδευση πρέπει να είναι επαρκής και όχι υπερβολική.
Ο παραγωγός θα πρέπει στο κρίσιμο αυτό στάδιο να παρακολουθεί την εξέλιξη της καλλιέργειας, την ισορροπία της ανάπτυξης με χρήση διάφορων δεικτών, όπως το μήκος του μεσογονάτιου διαστήματος που εξαρτάται από την ποικιλία (συνήθως κυμαίνεται 4-6 εκ.) και τον αριθμό των κόμβων πάνω από το λευκό λουλούδι που χρησιμοποιείται ως δείκτης εκτίμησης του τερματισμού της αναπαραγωγικής ανάπτυξης κ.λπ.
Αυτό μπορεί να γίνει σε συνεργασία με τους γεωπόνους των εταιρειών σποροπαραγωγής, που γνωρίζουν τα χαρακτηριστικά της ποικιλίας. Μεγάλη σημασία έχει, επίσης, ο τερματισμός της άρδευσης στον κατάλληλο χρόνο, όταν ολοκληρωθεί η ανάπτυξη και η ωρίμανση των καρυδιών. Η καθυστέρηση στον τερματισμό της άρδευσης δημιουργεί αναβλάστηση, που είναι ανεπιθύμητη για τη συλλογή και αυξάνει τις ξένες ύλες, κυρίως τα πράσινα φύλλα που υποβαθμίζουν σοβαρά το κυτίο του χρώματος.
Στο στάδιο ανάπτυξης-ωρίμανσης καρυδιών το βαμβάκι έχει τις μεγαλύτερες ανάγκες σε κάλιο (Κ) κυρίως για τις πρώιμες ποικιλίες ή ποικιλίες με ταχεία ανάπτυξη του αναπαραγωγικού κύκλου, οι οποίες σε περίπτωση μη επαρκούς ποσότητας εμφανίζουν σύνδρομο έλλειψης καλίου με έντονα συμπτώματα. Στην περίπτωση αυτή συστήνεται η διαφυλλική λίπανση καλίου με προσοχή. Το κάλιο παίζει σημαντικό ρόλο στη διακίνηση των προϊόντων φωτοσύνθεσης προς τα καρύδια (θρέψη) κι έτσι σχετίζεται με ανάπτυξη των ινών βάμβακος. Επίσης, το άζωτο έχει σημασία για την ανάπτυξη του σπόρου.
Οι εχθροίΣχετικά με τους εχθρούς, από την άνθιση έως την ωρίμανση των καρπών, μεγάλη απειλή αποτελεί, τα τελευταία χρόνια, το πράσινο σκουλήκι, διότι μειώνει σημαντικά την παραγωγή και υποβαθμίζει σοβαρά την ποιότητα. Αυτό ίσως οφείλεται στη νέα ανακατανομή καλλιεργειών που αποτελούν ενδιάμεσους ξενιστές για το πράσινο σκουλήκι πριν μεταναστεύσει στο βαμβάκι, αλλά και στις αλλαγές των καιρικών συνθηκών. Σοβαρός εχθρός, επίσης, είναι και το ρόδινο σκουλήκι, η εμφάνιση του οποίου έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια σε σχέση με το πράσινο. Για την ποιότητα του βαμβακιού, ο αλευρώδης θεωρείται σημαντική πηγή μόλυνσης (μη ορατή), θέμα που έχει πάρει διεθνείς διαστάσεις τα τελευταία χρόνια και η αιτία είναι τα κολλώδη μελιτώματα που εκκρίνει στο φυτό και στα καρύδια, τα οποία μολύνουν και άλλα βαμβάκια κατά την εκκόκκιση, μεταφέρονται στα κλωστήρια και δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στη νηματοποίηση του προϊόντος και στη μηχανική λειτουργία των κλωστηρίων. Παρόμοιο πρόβλημα μικρότερης σημασίας δημιουργούν οι αφίδες. Για την αντιμετώπιση των παραπάνω εχθρών πρέπει να ακολουθηθούν οι οδηγίες της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας. Σημειώνεται ότι οι ψεκασμοί χωρίς σοβαρό λόγο για αντιμετώπιση εχθρών μπορεί να φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα (οικονομικά και παραγωγικά). Η υπερβολική άρδευση προκαλεί έντονη βλάστηση σε βάρος της καρποφορίας, με συνέπεια την αναγκαστική χρήση πρόσθετων αγροχημικών, ενώ οδηγεί και σε οψιμότητα της καλλιέργειας, η οποία αυξάνει το ρίσκο απώλειας ενός μέρους της παραγωγής, υποβάθμισης της ποιότητας από όψιμες βροχές, φαινόμενο συνηθισμένο για την Ελλάδα. |
