Ακραία καιρικά φαινόμενα: «SOS» από τις καλλιέργειες για καύσωνες και χαλάζι

Το δικό τους ζοφερό αποτύπωμα έχουν αφήσει το τελευταίο διάστημα τα ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία έχουν ενσκήψει στην αγροτική παραγωγή διάφορων περιοχών της χώρας. Πέρα από τις καταστροφικές χαλαζοπτώσεις που οδηγούν τους παραγωγούς σε αδιέξοδο, οι υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν κατά τόπους ενίσχυσαν τις απαιτήσεις των φυτών για άμεση άρδευση και με μεγαλύτερες ποσότητες νερού. Στις δενδρώδεις καλλιέργειες και κυρίως στις ξερικές, όπως είναι οι ελιές, τα αποθέματα δείχνουν να εξαντλούνται και αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση οι εξελίξεις αναμένονται αρνητικές.

Η «ΥΧ», παρακολουθώντας την πορεία των καλλιεργειών σε όλη την επικράτεια, καταγράφει σε κάθε της φύλλο τα νέα δεδομένα, έτσι όπως αυτά διαμορφώνονται σε καθημερινή βάση. Με σημεία αναφοράς δύο γεωγραφικές ενότητες, αυτές της Θεσσαλίας και της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, η εφημερίδα παρουσιάζει τις καταστροφές από τη χαλαζόπτωση, αλλά και την πορεία των καλλιεργειών και κυρίως του βαμβακιού, λόγω των επανασπορών, αλλά και των επιπτώσεων από τις περσινές θεομηνίες και τις τρέχουσες υψηλές θερμοκρασίες.

των Μαρίας Αμπατζή, Γιώργου Ρούστα, Γιάννη Σάρρου

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ-ΘΡΑΚΗ
Χαλάζι σαν καρύδι χτύπησε τον Βόρειο Έβρο

Ο χάρτης των χαλαζόπληκτων περιοχών.

Το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής, ισχυρή χαλαζόπτωση έπληξε τον Βόρειο Έβρο, μετά τον καύσωνα των προηγούμενων ημερών, προκαλώντας πολύ μεγάλες καταστροφές σε καλλιέργειες χωριών της Ορεστιάδας, αλλά και σε περιοχές του Διδυμοτείχου. Το χαλάζι έπληξε σιτάρι, ηλίανθο, καλαμπόκι, βαμβάκι, αμπέλι και κηπευτικά. Οι δηλώσεις καλλιέργειας άνοιξαν εντός της εβδομάδας. Το πρωί του Σαββάτου, ο ΕΛΓΑ ήταν παρών στις χαλαζόπληκτες περιοχές, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση», Λάμπρος Κουμπρίδης. «Δεν είχαμε βροχή, αλλά έπεσε χαλάζι σε μέγεθος καρυδιού», λέει με πικρία.

Ο ίδιος αναφέρει πως είναι νωρίς να εκτιμηθούν οι πληγείσες εκτάσεις, αλλά τα συγκεκριμένα χωριά καλύπτουν έκταση 100.000 στρεμμάτων. «Οι εκτάσεις στο χωριό μου, τη Στέρνα, είναι 32.000 στρέμματα με διάφορες καλλιέργειες και χτυπήθηκαν όλες, σε διαφορετικό ποσοστό», αναφέρει χαρακτηριστικά. Όπως σημειώνει, τα κηπευτικά, και συγκεκριμένα τα κρεμμύδια και τα φασολάκια που προορίζονταν για κατεψυγμένα, είναι πάνω στο άνθος, με συνέπεια οι αγρότες να μη γνωρίζουν αν θα έχουν παραγωγή. Από τη Δευτέρα, κλιμάκιο του ΕΛΓΑ περιοδεύει στα χωριά που επλήγησαν από τη χαλαζόπτωση. Ο τμηματάρχης εκτιμήσεων και αναπληρωτής προϊστάμενος του ΕΛΓΑ στο υποκατάστημα Αλεξανδρούπολης, Βασίλης Πλουμίδης, αναφέρει πως επισκέφθηκαν, μεταξύ άλλων, τα χωριά: Στέρνα, Ζώνη, Χελιδόνα, Μικρή και Μεγάλη Δοξιπάρα, Ελαφοχώρι, Αμπελάκια, Βάλτο, Χιονάδες, Βρύση, όπως επίσης και Νέα Βύσσα, Σάκκο, Καβύλη, Οινόη.

Οι ίδιοι ελπίζουν να έχουν διαμορφώσει σαφή εικόνα ως προς το μέγεθος και την έκταση της καταστροφής μέχρι το τέλος της εβδομάδας, αλλά τα χωριά είναι πάρα πολλά και δεν εύκολο να γίνει αυτή η εποπτεία.

Από πρώιμο… όψιμο το βαμβάκι

Χρόνιες ελλείψεις υποδομών και ακραία καιρικά φαινόμενα ταλαιπωρούν έως και φέρνουν σε αδιέξοδο τους Θρακιώτες βαμβακοπαραγωγούς. Στην Ορεστιάδα, η χαλαζόπτωση προκάλεσε μέχρι και 100% καταστροφή στο βαμβάκι. «Τα βαμβάκια που χτύπησε το χαλάζι, ακόμη κι αν ρίξουμε βιοδιεγέρτες, δεν θα μπορέσουμε να τα συγκομίσουμε», λέει ο κ. Κουμπρίδης. Στην ίδια κατεύθυνση, ο κ. Πλουμίδης εξηγεί ότι είναι αδύνατον να γίνει επανασπορά στο βαμβάκι αυτήν τη χρονική περίοδο.

Με αντίξοες συνθήκες παλεύουν οι βαμβακοπαραγωγοί της Ροδόπης, καθώς η χρονιά χαρακτηρίζεται από καιρικές εναλλαγές. «Είχαμε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, πάνω από 30 βαθμούς Κελσίου το πρώτο δεκαήμερο του Απρίλη, που οδήγησαν πολλούς παραγωγούς να σπείρουν, με συνέπεια να έχουμε επανασπορές.

Στο τέλος του Απρίλη, οι θερμοκρασίες έπεφταν κάτω από τους 10 βαθμούς, με αρνητικές συνέπειες στην καλλιέργεια. Επίσης, η χαλαζόπτωση της Μεγάλης Παρασκευής προκάλεσε μεγάλη ζημιά σε βαμβάκια που ήταν στο στάδιο του φυτρώματος, με αποτέλεσμα να έχουμε αρκετές επανασπορές», περιγράφει ο γεωπόνος Γιάννης Μπάτζιος, από τον Ίασμο Ροδόπης.

Κάποιοι έσπειραν τρεις φορές, άρα το κοστολόγιο ανέβηκε και, επιπλέον, η καλλιέργεια οψίμισε. Αυτό που θέλουν οι παραγωγοί είναι «ένα καλοκαίρι σαν το περσινό, που θα τραβήξει σε βάθος χρόνου, με καλές καιρικές συνθήκες και υψηλές θερμοκρασίες μέχρι και αργά το φθινόπωρο, για να διασφαλίσουμε την παραγωγή», εξηγεί ο κ. Μπάτζιος, συμπληρώνοντας πως η χρονιά είναι από τις δυσκολότερες που έχει συναντήσει στην εικοσαετή του δραστηριότητα.

Προβλήματα άρδευσης

Στα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι παραγωγοί, ο κ. Μπάτζιος καταγράφει την έλλειψη μυκητοκτόνων επικάλυψης του σπόρου του βαμβακιού. «Δυστυχώς, είχαμε πολλές μυκητολογικές ασθένειες, που παλαιότερα αντιμετωπίζονταν με τη χρήση κάποιων μυκητοκτόνων, τα οποία πλέον έχουν απαγορευτεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ΕΕ, λόγω της φιλοπεριβαλλοντικής πολιτικής που ακολουθεί, σταματά την πώληση διάφορων δραστικών ουσιών, χωρίς να τις αντικαθιστά με άλλες, πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Ως αποτέλεσμα, προκαλούνται πολλά προβλήματα στη γεωργία, λόγω έλλειψης όπλων στη φαρέτρα μας στην πορεία μιας καλλιεργητικής χρονιάς», επισημαίνει.

Σύμφωνα με τον ίδιο, «η καλλιέργεια είναι αρκετά όψιμη, άρχισαν να φαίνονται τα καρποφόρα όργανα, τα χτένια». Σημειώνει, δε, πως υπάρχουν εντομολογικές προσβολές και επειδή τα φυτά δεν ήταν στην καλύτερη κατάσταση ήταν ευάλωτα σε ασθένειες, όπως ο θρίπας, ο τετράνυχος, η αφίδα και το τζιτζικάκι. Παράλληλα, οι παραγωγοί προβληματίζονται και για τη χαμηλή τιμή.

Ο κ. Μπάτζιος σημειώνει ότι αναμένεται ένα μακρύ, θερμό καλοκαίρι και ο υδροφόρος ορίζοντας προβληματίζει τους αγρότες γιατί «φτωχαίνει» διαρκώς, ενώ το αλμυρό νερό από τη θάλασσα προχωράει όλο και βαθύτερα. Ο ίδιος τονίζει ότι είναι απαραίτητη η κατασκευή του φράγματος Κομψάτου, που αποτελεί έργο πνοής για τον Νομό Ροδόπης. Φτάνουμε, λοιπόν, σε σημείο η έλλειψη υποδομών να οδηγεί τους παραγωγούς στο να κάνουν ευχές για ευνοϊκό καιρό!

Από τη ΔΑΟΚ Δράμας σε σχετική ανακοίνωση, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι οι βαμβακοκαλλιέργειες παρουσιάζουν γενικώς καλή εικόνα και σε σημαντικό ποσοστό βρίσκονται στο στάδιο αναπαραγωγικής ανάπτυξης (εμφάνιση χτενιών).

Στην Ορεστιάδα, η χαλαζόπτωση προκάλεσε έως και ολοκληρωτική καταστροφή στο βαμβάκι.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Όψιμη χρονιά λόγω επανασπορών, δύσκολο το καλοκαίρι, προβληματισμένοι οι βαμβακοπαραγωγοί

Ενός κακού μύρια έπονται για τους Θεσσαλούς βαμβακοπαραγωγούς, καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με πολλά δεινά, με κυρίαρχο πρόβλημα αυτό της κλιματικής κρίσης, ενώ και η αγορά δεν είναι σύμμαχός τους.

Αναλυτικότερα, μετά τις αυξημένες καλλιεργητικές φροντίδες που χρειάστηκαν να κάνουν, προκειμένου να καταστήσουν γόνιμα τα πλημμυρισμένα – κατεστραμμένα χωράφια τους από τον Daniel, το αυξανόμενο κόστος παραγωγής συνεχίζει να αποτελεί βραχνά για αυτούς και το καλοκαίρι, καθώς προκύπτουν διαρκώς προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Σύμφωνα με τον πρώην διευθυντή του Ινστιτούτου Βάμβακος Καρδίτσας, Μωχάμεντ Νταράουσε, «φέτος, η χρονιά είναι όψιμη, λόγω των επανασπορών που έλαβαν χώρα (σ.σ. σε κάποιες περιοχές έγιναν μέχρι και τρεις). Η Βόρεια Ελλάδα είναι πιο προχωρημένη σε σχέση με τη Θεσσαλία. Τώρα είμαστε στα χτένια. Οι υψηλές θερμοκρασίες που σημειώθηκαν το προηγούμενο διάστημα δεν δημιούργησαν μεγάλα προβλήματα, απλά καθυστέρησαν την εξέλιξη (φωτοσύνθεση) του φυτού. Αν, όμως, ο καύσωνας συνεχιστεί για μεγάλο διάστημα, τα μαραμένα φυτά θα δημιουργήσουν πρόβλημα στην παραγωγή».

Αυτήν τη στιγμή, σύμφωνα με τον κ. Νταράουσε, το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί είναι ο αυξημένος πληθυσμός αφίδων στα πρώτα φύλλα, ενώ οι ψεκασμοί που έγιναν για την αντιμετώπισή τους εμπόδισε την ομαλή εξέλιξη (φωτοσύνθεση) του φυτού. «Ακόμη, ελλείψει σπόρων από την περσινή καταστροφική χρονιά, χρησιμοποιήθηκαν παλαιότεροι, οι οποίοι δεν είχαν την απαιτούμενη ενέργεια (δεν ρίζωσαν εύκολα) και αυτό ενδεχομένως να έχει επίπτωση στις στρεμματικές αποδόσεις. Άλλοι πάλι δεν έκαναν σωστή απολύμανση, μετά το φύτρωμα, και το φυτό σε κάποια χωράφια σάπισε. Σε αυτό έχουν συντελέσει και οι πολλές απαγορεύσεις δραστικών ουσιών που έχει επιβάλει η ΕΕ».Γενικότερα, ο κ. Νταράουσε επισημαίνει ότι οι βαμβακοπαραγωγοί είναι απογοητευμένοι. «Μετά την περσινή καταστροφική χρονιά και την προπέρσινη, που δεν υπήρχε ικανοποιητική τιμή, φέτος αγωνιούν, μια και δεν υπάρχουν τα οικονομικά περιθώρια για τρίτο συνεχόμενο οικονομικό χτύπημα. Εάν η αγορά δεν ανταμείψει τους αυξημένους κόπους των παραγωγών, τότε η καλλιέργεια θα μειωθεί περαιτέρω», καταλήγει εμφανώς προβληματισμένος. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Οργάνωσης Βαμβακοπαραγωγών «Cotton Farsala», Αποστόλης Παπακωνσταντίνου, αναφέρει ότι «η καλλιέργεια αρχίζει και ομαλοποιείται.

Η ανησυχία και ο προβληματισμός την περίοδο της σποράς, όταν το φυτό ξεραινόταν όσο αναπτυσσόταν, έχουν δώσει πλέον τη θέση τους στη συγκρατημένη αισιοδοξία. Το φυτό είχε ταλαιπωρηθεί από εχθρούς και έντομα, όπως θρίπα, αφίδες κ.ά., αλλά με τη βοήθεια του τεχνικού μας συμβούλου, Μωχάμεντ Νταράουσε, καταφέραμε και τα αντιμετωπίσαμε επιτυχώς. Αυτήν τη στιγμή, είμαστε στα χτένια. Δεν υπάρχει πρόβλημα με τον καύσωνα. Το βαμβάκι θέλει ζέστη», καθησυχάζει.

Ο ίδιος ενημερώνει ότι έχουν ξεκινήσει τα ποτίσματα, «παρά τα προβλήματα που κληρονομήσαμε από τον Daniel με τα καταστραμμένα λάστιχα. Στόχος μας είναι να προωθήσουμε φέτος στην αγορά ένα τυποποιημένο εκκοκκισμένο βαμβάκι με φιλοπεριβαλλοντικό αποτύπωμα, το οποίο θέλει η αγορά».

ΣΙΤΑΡΙ-ΚΑΛΑΜΠΟΚΙ
Τους «χάλασε» τα αλώνια

H χαλαζόπτωση που έπληξε την Ορεστιάδα πριν από μία εβδομάδα δεν επέτρεψε τους παραγωγούς να ολοκληρώσουν τα αλώνια στα σιτηρά, ενώ η συγκομιδή προχωρούσε κανονικά, με αποτέλεσμα οι ζημιές να είναι σοβαρές.

Ο κ. Κουμπρίδης εξηγεί ότι, πριν από το χαλάζι, έφταναν τα 600 κιλά το στρέμμα και τώρα συγκομίζουν από 80 έως 310 κιλά το στρέμμα. Εκτιμά, λοιπόν, ότι στα σιτηρά οι ζημιές κυμαίνονται από 50% έως 80%. Αξίζει να σημειωθεί ότι η περιοχή είναι πρώτη πανελλαδικά σε παραγωγή σιτηρών, επομένως πρόκειται για μια κύρια καλλιέργεια.

Τα σιτηρά στον Νομό Δράμας ακολουθούν σε πρωιμότητα τις άλλες καλλιέργειες. Οι αλωνισμοί ξεκίνησαν στις αρχές του Ιουνίου και ολοκληρώθηκαν χωρίς προβλήματα.

Θύμα του χαλαζιού έπεσε και ο αραβόσιτος στην Ορεστιάδα, ο οποίος, σύμφωνα με τον κ. Κουμπρίδη, ανακάμπτει. Προοριζόταν για ενσίρωμα, αλλά δεν θα μπορέσει να αποδώσει τα κιλά που έπρεπε, γιατί έπεσαν τα φύλλα του. «Η ζημιά είναι περίπου στο 30%, επειδή προορίζεται για ενσίρωμα», σχολιάζει. Από τον ΕΛΓΑ, ο κ. Πλουμίδης αναφέρει χαρακτηριστικά ότι συνάντησαν «καρατομημένο αραβόσιτο».