Για την ιδέα της χρήσης βιοδιεγερτών και τα σημαντικά οφέλη της εφαρμογής καινοτόμων τεχνολογιών στην αμπελοκαλλιέργεια, μίλησε στην «ΥΧ» ο Δρ Κωνσταντίνος Αλιφέρης του ΓΠΑ. Ο ίδιος προΐσταται της έρευνας σε αυτά τα πεδία, μέσω της συμμετοχής του στην Επιχειρησιακή Ομάδα «BIO-CRIMSON», σε συνεργασία με εταιρείες όπως η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, έχοντας πλέον καταγράψει αξιοσημείωτα αποτελέσματα, με απτά κέρδη για τον αγρότη.
συνέντευξη στην Τάνια Γεωργιοπούλου
Η έρευνά σας εστιάζεται στην καλλιέργεια επιτραπέζιων σταφυλιών. Μπορείτε να μας περιγράψετε το πρόβλημα που προσπαθείτε να αντιμετωπίσετε;
Η καλλιεργήσιμη έκταση του αμπελιού στη χώρα μας ανέρχεται σε περίπου 1 εκατ. στρέμματα. Η Ελλάδα αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη χώρα παραγωγής επιτραπέζιων σταφυλιών στην ΕΕ, με την ετήσια παραγωγή της να ανέρχεται στους 300.000 τόνους και το ποσοστό της στο 21%. Η φυτοπροστασία της καλλιέργειας βασίζεται, κυρίως, στην εφαρμογή χημικών σκευασμάτων, τα οποία έχουν έγκριση από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), για την αντιμετώπιση των παθογόνων και των εντόμων-εχθρών που την προσβάλλουν, προκαλώντας σημαντικές μειώσεις στην παραγωγή, αλλά και στην ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος.
Δυστυχώς, όμως, οι απώλειες της παραγωγής που προκαλούνται από παθογόνα, εχθρούς και αβιοτικούς παράγοντες (ξηρασία, καύσωνας κ.λπ.) είναι σημαντικές, ενώ ταυτόχρονα η ύπαρξη υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων οδηγεί σε ποιοτική υποβάθμιση των προϊόντων.
«Η σχετική με τους βιοδιεγέρτες έρευνα αποτελεί ίσως την πιο ενδιαφέρουσα εξέλιξη των τελευταίων χρόνων στο πεδίο των επιστημών των φυτών»
Αξιοποιείτε τη χρήση βιοδιεγερτών. Θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε πώς ακριβώς λειτουργεί η φυτοπροστασία για το αμπέλι;
Οι βιοδιεγέρτες αποτελούν μια νέα κατηγορία προϊόντων με ιδιαίτερο ερευνητικό ενδιαφέρον, καθώς έχουν πολλαπλή δράση στα φυτά. Μερικοί από αυτούς έχουν την ικανότητα, εκτός από τους αμυντικούς μηχανισμούς των φυτών, να επηρεάζουν και την ανθεκτικότητά τους σε αβιοτικές καταπονήσεις, να βελτιώνουν την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών και να ρυθμίζουν τον μεταβολισμό τους. Με τον τρόπο αυτόν, είναι δυνατόν να προωθηθεί η ανάπτυξη των φυτών και, παράλληλα, να μειωθούν οι εισροές από χημικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα και λιπάσματα, των οποίων οι τιμές το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.
Η «λύση» που προτείνετε μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες ποικιλίες αμπελιού;
Η σχετική με τους βιοδιεγέρτες έρευνα αποτελεί ίσως την πιο ενδιαφέρουσα εξέλιξη των τελευταίων χρόνων στο πεδίο των επιστημών των φυτών. Πέραν των απαιτήσεων της Πράσινης Συμφωνίας που σχετίζονται με τον περιορισμό των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, η κλιματική αλλαγή (ξηρασία, υψηλές θερμοκρασίες, μείωση υδάτινων αποθεμάτων) και η αλατότητα των εδαφών καθιστούν επιτακτική την έρευνα για την ανακάλυψη και την ανάπτυξη προϊόντων νέας γενιάς, όπως οι βιοδιεγέρτες. Αν και ο μηχανισμός δράσης των διάφορων προϊόντων δεν είναι ίδιος, αναμένεται ότι η εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών, όπως αυτή της μεταβολομικής (συλλογή στοιχείων ώστε να διαμορφωθεί το μοναδικό θεραπευτικό πλάνο για κάθε περίπτωση), στην οποία η ερευνητική μας ομάδα έχει υψηλή εξειδίκευση, θα προσφέρει πληροφορίες σχετικά με τη βέλτιστη δοσολογία και τον χρόνο εφαρμογής για την ποικιλία Crimson, η οποία αποτελεί και το αντικείμενο του έργου. Οι βιοδιεγέρτες, που μελετώνται στο πλαίσιο του έργου, εφαρμόζονται σε διάφορα καλλιεργούμενα είδη, καθώς και σε άλλες ποικιλίες αμπέλου.
Γνωρίζουμε ότι η ιδέα της χρήσης βιοδιεγερτών υλοποιείται την τρέχουσα περίοδο μέσω της Επιχειρησιακής Ομάδας «BIO-CRIMSON», στην οποία το Εργαστήριο Γεωργικής Φαρμακολογίας του ΓΠΑ και εσείς, ως επιστημονικός υπεύθυνος, είστε μέλη. Πώς δημιουργήθηκε η Επιχειρησιακή σας Ομάδα και από ποια μέλη αποτελείται;
Η ερευνητική μας ομάδα συμφώνησε να συνεργαστεί με τον ΑΣ Πήγασος και τη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ. Ο ΑΣ Πήγασος, ο οποίος έχει έδρα στην ΠΕ Κορινθίας, με συνολική καλλιεργούμενη έκταση 1.700 στρέμματα, αποτελεί έναν καινοτόμο συνεταιρισμό που εξειδικεύεται στην ολοκληρωμένη αειφορική διαχείριση αμπελώνων. Παράλληλα, είναι πρωτοπόρος ως προς τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, όπως αυτή της γεωργίας ακριβείας. Η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ είναι, επίσης, ο φορέας συντονισμού του συγκεκριμένου έργου, χάρη στη μακροχρόνια συμμετοχή της σε ερευνητικά προγράμματα, τόσο εθνικά όσο και διεθνή.
Πώς συμβάλλει το επιχειρησιακό σας σχέδιο στην παραγωγικότητα και στη βιωσιμότητα της γεωργίας, που είναι και ο στόχος του Υπομέτρου 16.1-16.2 του Μέτρου 16 «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ»;
Ο στόχος του Υπομέτρου 16.1-16.2 του Μέτρου 16 «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» είναι να συμβάλει στην παραγωγικότητα και στη βιωσιμότητα της γεωργίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη μείωση της εφαρμογής συμβατικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων και την αντικατάστασή τους με πιο φιλικά για το περιβάλλον προϊόντα, όπως είναι οι βιοδιεγέρτες. Αυτή η προσέγγιση αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των απαιτούμενων όγκων φυτοπροστατευτικών προϊόντων, στην αύξηση της παραγωγής και στη μείωση των υπολειμμάτων στο παραγόμενο προϊόν.
