Το Χάρβαρντ, ένα από τα πιο φημισμένα πανεπιστήμια της οικουμένης, είναι διάσημο και για την έντονη επενδυτική του δραστηριότητα. Δεν είναι λίγα τα βέλη που έχει δεχθεί το αμερικανικό ακαδημαϊκό ίδρυμα για τις πρακτικές με τις οποίες έφτασε να συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους αγοραστές αγροτικών εκτάσεων παγκοσμίως.
Σε προ διετίας έκθεση των οργανώσεων GRAIN και Rede Social de Justica e Direitos Humanos, για την οποία διαβάσατε στην «ΥΧ», παρουσιάστηκε για πρώτη φορά μια ολοκληρωμένη εικόνα των αμφιλεγόμενων, υψηλού ρίσκου επενδυτικών κινήσεων σε γεωργικές γαίες των ΗΠΑ, της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Νότιας Αφρικής, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας.
Το συμπέρασμα τότε ήταν ότι οι αδιαφανείς επενδύσεις του Χάρβαρντ συνδέονταν με υφαρπαγές γης, βίαιες συγκρούσεις, εκτοπισμούς ντόπιων πληθυσμών και περιβαλλοντική καταστροφή, με τις πλέον δυσάρεστες επιπτώσεις να εντοπίζονται στην τεράστιας οικολογικής σημασίας τροπική σαβάνα της Βραζιλίας.
Πριν από λίγες εβδομάδες, το βραζιλιάνικο Ινστιτούτο Αγροτικής Μεταρρύθμισης (INCRA) και το πολιτειακό δικαστήριο της Μπαΐα έγραψαν ακόμη ένα επεισόδιο στο πολύκροτο επενδυτικό σκάνδαλο. Σύμφωνα με την ετυμηγορία τους, το ταμείο χρηματοδότησης του Χάρβαρντ και το νεοϋoρκέζικο συνταξιοδοτικό ταμείο TIAA απέκτησαν παράνομα εκατομμύρια στρέμματα αγροτικής γης στην οικολογικά ευαίσθητη σαβάνα σεράδο της Βραζιλίας, περιοχή με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στον κόσμο. Οι θέσεις των κρατικών φορέων περιγράφονται λεπτομερώς σε νέα έκθεση των AATR, Rede Social και GRAIN.
Η αξιολόγηση του INCRA αναφέρει ότι όλες οι βραζιλιάνικες εκτάσεις που πέρασαν στα χέρια του TIAA μετά το 2010 αποκτήθηκαν κατά παράβαση των νόμων της Βραζιλίας που διέπουν την αγορά αγροτικών εκτάσεων από ξένες οντότητες. Ως εκ τούτου, η κυβερνητική υπηρεσία συνιστά να ακυρωθούν αμέσως όλες οι αγορές εκτάσεων που αποκτήθηκαν μέσω των θυγατρικών της TIAA από το 2010 και έπειτα, οι οποίες καλύπτουν περισσότερα από 1,5 εκατ. στρέμματα γης.
Στην περίπτωση των αγορών γης του Χάρβαρντ, που όπως σημειώνει η GRAIN «πραγματοποιήθηκαν με παρόμοιο τρόπο», το INCRA δεν διενήργησε σχετική αξιολόγηση. Ωστόσο, τον περασμένο Οκτώβριο, το πολιτειακό δικαστήριο της Μπαΐα εξέδωσε απόφαση για τον αποκλεισμό της καταχώρισης των τίτλων ιδιοκτησίας για μία από τις μεγαλύτερες εξαγορές αγροτικών εκτάσεων του Χάρβαρντ στη Βραζιλία, που αφορά πάνω από ένα εκατομμύριο στρέμματα γης, γνωστής ως Gleba Campo Largo.
Το δικαστήριο άνοιξε εκ νέου τον φάκελο της απόκτησης των συγκεκριμένων εκτάσεων από το Χάρβαρντ, βάσει αποδεικτικών στοιχείων που παρείχε η εισαγγελική αρχή ότι αυτά ήταν δημόσια εδάφη που είχαν μεταφερθεί παράνομα σε ιδιωτική ιδιοκτησία.
