Χρήστος Κέλλας: Θεσσαλική γεωργία στη μετά Daniel εποχή, με το βλέμμα στο μέλλον
Η θεομηνία Daniel άφησε ανεξίτηλα σημάδια στη Θεσσαλία, προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές στις αγροτικές εκτάσεις, στις υποδομές και στην οικονομία της περιοχής. Οι εικόνες των πλημμυρισμένων χωραφιών, των κατεστραμμένων καλλιεργειών και των εξαντλημένων παραγωγών θα μείνουν χαραγμένες στη συλλογική μας μνήμη. Όμως, η ιστορία της θεσσαλικής γης είναι γεμάτη από προκλήσεις και αναγεννήσεις. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, η συζήτηση έχει στραφεί στις προοπτικές ανασυγκρότησης, με το βλέμμα στο μέλλον.
Η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης, προχωρά στην υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου master plan αντιπλημμυρικής προστασίας για τη Θεσσαλία. Το σχέδιο περιλαμβάνει οριζόντιες παρεμβάσεις, τόσο σε επίπεδο αποκατάστασης των ζημιών όσο και σε επίπεδο στρατηγικής πρόληψης, με σκοπό να διασφαλιστεί ότι τέτοια φαινόμενα δεν θα έχουν ξανά τόσο ολέθριες συνέπειες.
Στο πλαίσιο αυτό, απαιτείται η πλήρης αξιοποίηση των ευρωπαϊκών και εθνικών χρηματοδοτικών εργαλείων, ώστε η Θεσσαλία να μην «μπαλώνει πληγές», αλλά να χτίσει εκ νέου μια γεωργία ανθεκτική και προσαρμοσμένη στις σύγχρονες προκλήσεις. Η κυβέρνηση, μάλιστα, θα δαπανήσει συνολικά ένα ποσό της τάξης των 3 δισ. ευρώ. Από αυτά, περίπου το 1,5 δισ. αφορά τα αντιπλημμυρικά έργα και τα μεγάλα έργα υποδομής.
Το master plan αυτό αποτελείται από τρεις κατηγορίες μεγάλων έργων. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει επείγοντα έργα, που εστιάζουν στον καθαρισμό και την αποκατάσταση των ρεμάτων, καθώς και στην επισκευή και στην ενίσχυση των αναχωμάτων.
Η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης, προχωρά στην υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου master plan αντιπλημμυρικής προστασίας για τη Θεσσαλία
Η δεύτερη κατηγορία έργων επικεντρώνεται στις ορεινές περιοχές και περιλαμβάνει μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις υδρονομίας, οι οποίες χρηματοδοτούνται μέσω του προγράμματος «Ύδωρ 2.0», με προϋπολογισμό ύψους 200 εκατ. ευρώ, υπό την εποπτεία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει τα μεγάλα έργα υποδομής, τα οποία θα θωρακίσουν τη Θεσσαλία σε βάθος χρόνου. Μεταξύ αυτών είναι τα τέσσερα μεγάλα έργα που εξαγγέλθηκαν για τη Θεσσαλία, τα οποία είναι το φράγμα Σκοπιάς Φαρσάλων του Ενιπέα, το φράγμα στην Πύλη, το φράγμα στο Μουζάκι και η διώρυγα που θα οδηγεί τα νερά από τη Γυρτώνη στη λίμνη Κάρλα.
Η διαχείριση των υδάτων της Θεσσαλίας είναι το μεγαλύτερο ζήτημα αυτήν τη στιγμή και για τον λόγο αυτόν η κυβέρνηση προχωρά στην επάνδρωση του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων της Θεσσαλίας (ΟΔΥΘ).
Η επόμενη μέρα της θεσσαλικής γεωργίας δεν μπορεί να μοιάζει με την προηγούμενη. Τα γεωργικά δεδομένα αλλάζουν και η ψηφιακή γεωργία, οι τεχνολογίες ευφυούς άρδευσης και η χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη γεωργική παραγωγή πρέπει να γίνουν ο κανόνας, όχι η εξαίρεση.
Η μετά Daniel εποχή είναι η ευκαιρία να στηριχθούν οι θεσσαλικοί αγροτικοί συνεταιρισμοί και να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των παραγωγών. Τα μοντέλα κάθετης οργάνωσης της παραγωγής, από το χωράφι στο ράφι, μπορούν να προσφέρουν μεγαλύτερη υπεραξία στους αγρότες. Οι μικροί κλήροι με το μεγάλο κόστος, ένα ακόμη σημαντικό πρόβλημα, φαίνεται ότι μπορεί να λυθεί με αναδασμό.
Η θεσσαλική γεωργία έχει αντέξει πολέμους, κρίσεις και φυσικές καταστροφές. Αυτό που χρειάζεται τώρα δεν είναι μόνο αποζημιώσεις, αλλά ένα νέο σχέδιο δράσης, που θα κάνει τη Θεσσαλία πρωταγωνίστρια της βιώσιμης αγροτικής παραγωγής.
Οι παραγωγοί πρέπει να αισθανθούν ότι δεν είναι μόνοι τους στη μάχη της ανασυγκρότησης. Η συνεργασία κράτους, φορέων και ιδιωτικής πρωτοβουλίας θα καθορίσει αν η περιοχή θα βγει από την κρίση πιο ισχυρή και σύγχρονη. Η μετά Daniel εποχή δεν πρέπει να είναι εποχή απώλειας, αλλά αφετηρία ενός νέου, ανθεκτικού και καινοτόμου αγροτικού μοντέλου.
