Crash test για τη νέα ΚΑΠ το Συμβούλιο Yπουργών στις Βρυξέλλες

✱ Απεξάρτηση από τις εισαγωγές και ενίσχυση των τοπικών αγορών στο «μενού» της περιόδου μετά τον κορωνοϊό
✱ Ψηφιακή γεωργία, καινοτομία, σήμανση προέλευσης τροφίμων και καλή διαβίωση των ζώων στις προτεραιότητες της γερμανικής προεδρίας

Για τις 21 και 22 Σεπτεμβρίου ανανέωσαν το ραντεβού τους οι υπουργοί Γεωργίας των κρατών-μελών της ΕΕ, για το πρώτο Συμβούλιο στις Βρυξέλλες μετά την καλοκαιρινή ανάπαυλα, και ενώ προηγήθηκε στις αρχές της εβδομάδας άτυπη συνάντησή τους στη Γερμανία.

Στις Βρυξέλλες αναμένεται να ανοίξουν και τα κρίσιμα ζητήματα της νέας ΚΑΠ, που παραμένει ακόμα υπό διαβούλευση, και μεταξύ άλλων να συζητηθούν οι προτεραιότητες της ειδικής στρατηγικής «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο». Η τελευταία παράμετρος έρχεται να επηρεάσει άμεσα την τελική έγκριση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, καθώς σύμφωνα με τη μελέτη του Τμήματος Πολιτικής για τις Διαρθρωτικές Πολιτικές και τις Πολιτικές Συνοχής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα νομοθετικά κείμενα θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν και να μην αλληλοκαλύπτονται από τη στρατηγική F2F.

Στο άτυπο συμβούλιο που διοργάνωσε η γερμανική προεδρία στις αρχές της εβδομάδας, η συζήτηση επικεντρώθηκε, μεταξύ άλλων, στις συνέπειες της κρίσης από την πανδημία και στα μαθήματα που έλαβε η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση για τον αγροδιατροφικό τομέα. Μάλιστα, η Γερμανίδα υπουργός, Τζούλια Κλόκνερ, ετοίμασε ένα ερωτηματολόγιο τεσσάρων θεματικών, ζητώντας από τους ομολόγους της να απαντήσουν, σε μία προσπάθεια να αναδείξει τα θέματα που η ίδια έχει θέσει ψηλά στην ατζέντα. Για την καλή μεταχείριση των ζώων, συγκεκριμένα, η Γερμανίδα υπουργός, έλαβε από την πλειονότητα των ομολόγων της την απάντηση πως για να εφαρμοστεί πλήρως αυτή η προτεραιότητα, είναι ανάγκη να δοθούν οικονομικά κίνητρα στους κτηνοτρόφους.

Απαντήσεις

Πιο αναλυτικά, το πρώτο ερώτημα αφορούσε την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, με το 42% των εκπροσώπων των κρατών-μελών να απαντά πως η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ είναι πιο σημαντική, ενώ το 31% να κρίνει πως η ΕΕ πρέπει να απεξαρτηθεί περισσότερο από τις εισαγωγές. Με τους τελευταίους συμφωνεί εξάλλου και ο Ευρωπαίος επίτροπος Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, διευκρινίζοντας την ανάγκη στήριξης των τοπικών αγορών.

Στο δεύτερο ερώτημα, οι υπουργοί κλήθηκαν να απαντήσουν τι θεωρούν ότι θα απασχολήσει περισσότερο τους καταναλωτές στο μέλλον (μετά τον κορωνοϊό), με το 44% να απαντά την εξασφάλιση της επάρκειας τροφίμων, το 24% την προέλευση των τροφίμων, το 16% το κλίμα και το περιβάλλον και μόλις το 10% των εκπροσώπων την καλή διαβίωση των ζώων.

Σχετικά με την προέλευση των τροφίμων, η πλειονότητα των υπουργών (65%) υπογράμμισε πως οι καταναλωτές προτιμούν την εθνική ονομασία προέλευσης, ενώ το 20% την περιφερειακή ονομασία προέλευσης.

Το τέταρτο ερώτημα αφορούσε την καλύτερη ευζωία των ζώων, με το 54% των υπουργών να απαντά πως σημαντικότερη είναι η θέσπιση οικονομικών κινήτρων προς τους κτηνοτρόφους, ενώ το 29% απάντησε να ισχύσει νομικό πλαίσιο ως έχει.

Καλή διαβίωση των ζώων

Η Κλόκνερ επέμεινε πως απαιτείται συναίνεση εντός της ΕΕ σχετικά με το πόσο μακριά πρέπει να μεταφέρονται τα ζώα και υπό ποιες συνθήκες. Σημείωσε πως πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα ζώα λαμβάνουν την κατάλληλη φροντίδα κατά τη μεταφορά τους. «Εάν αυτό δεν συμβαίνει, πρέπει να γίνει σαφές ότι τα ζώα ενδέχεται να μη μεταφέρονται. Η καλή διαβίωσή τους πρέπει να έχει προτεραιότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά του, ο Ευρωπαίος επίτροπος Γεωργίας, που παρευρέθηκε στο άτυπο συμβούλιο, τόνισε πως το πρόβλημα εστιάζεται κυρίως στην αποτελεσματικότητα των ελεγκτικών μηχανισμών, και κάλεσε τα κράτη-μέλη, που όπως είπε φέρουν και την ευθύνη, να ενεργοποιηθούν. Υπογράμμισε πως η ευζωία των ζώων βρίσκεται στις προτεραιότητες της ειδικής στρατηγικής «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο», με τις διαβουλεύσεις να ξεκινούν σύντομα, ώστε η αναθεώρηση της νομοθεσίας να εγκριθεί έως το 2023.

Συμπληρώνοντας την Γερμανίδα υπουργό, η οποία αναφέρθηκε στα εργαλεία που παρέχει η ΚΑΠ μέσω του Β’ Πυλώνα για την καλή διαβίωση των ζώων, αποκάλυψε ότι προς αυτή την κατεύθυνση αξιοποιήθηκε μόλις το 1,5% των πόρων από τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, με κάποια κράτη-μέλη να μην έχουν καν ενεργοποιήσει αυτά τα εργαλεία.

Πάντως, η γερμανική προεδρία στοχεύει εντός του εξαμήνου να «κλείσει» την εισαγωγή ενός πανευρωπαϊκού σήματος καλής μεταχείρισης των ζώων.

Σήμανση προϊόντων

Σχετικά με την αναγραφή της γεωγραφικής προέλευσης στα τρόφιμα, ο επίτροπος είπε ότι η υιοθέτηση εθνικών μέτρων δεν αποτελεί την πιο κατάλληλη λύση για την αντιμετώπιση της αυξημένης ζήτησης των καταναλωτών σχετικά με την προέλευση των τροφίμων που αγοράζουν. Σημείωσε, δε, ότι μέχρι το τέλος του έτους θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση η πρόταση της Επιτροπής για εναρμονισμένο σύστημα επισήμανσης των τροφίμων, στο πλαίσιο της στρατηγικής F2F.

Πάντως, η ελληνική πλευρά, διά στόματος του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Σκρέκα, διεμήνυσε ότι η διαφάνεια στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων είναι ένα διαρκές αίτημα των καταναλωτών και υπενθύμισε ότι η Ελλάδα έχει ήδη υιοθετήσει τέτοια εθνικά υποχρεωτικά μέτρα για τα γαλακτοκομικά προϊόντα, με πολύ καλά αποτελέσματα.

Επιπλέον, ο υφυπουργός επισήμανε ότι τα εθνικά μέτρα που θεσπίστηκαν στην ΕΕ δεν εμπόδισαν τη λειτουργία της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς, ούτε εμποδίστηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, παρά τις αντιδράσεις που εξέφρασαν ορισμένες χώρες. Ωστόσο, όπως διευκρίνισε, η Ελλάδα θεωρεί κατάλληλη την εναρμόνιση της νομοθεσίας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, για μια κοινή υποχρεωτική επισήμανση καταγωγής του πρωτογενούς συστατικού, κυρίως για το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα παρασκευάσματα κρέατος και τα προϊόντα ενός συστατικού, όπως οι βρώσιμες ελιές.

Ψηφιακή γεωργία και καινοτομία

Η ανάκαμψη από την κρίση, όπως εξήγησε η Γερμανίδα υπουργός, πρέπει να στρέψει την προσοχή της στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η έρευνα και η καινοτομία στον αγροδιατροφικό τομέα. Τη σημασία, εξάλλου, της ευφυούς γεωργίας, του ψηφιακού μετασχηματισμού και της ανάπτυξης της έρευνας και της καινοτομίας υπογράμμισαν και οι εκπρόσωποι και άλλων κρατών-μελών, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίστηκε η ανάγκη στήριξης των νέων γεωργών.