Μια ολόκληρη ημέρα αφιερωμένη στην αγροδιατροφή φιλοξένησε για πρώτη φορά στα χρονικά του θεσμού η 28η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP28), η οποία έλαβε χώρα στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων το διάστημα 30 Νοεμβρίου με 12 Δεκεμβρίου.
Ωστόσο, παρά τις αυξημένες προσδοκίες, οι εργασίες της «Food, Agriculture and Water Day», οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στις 10 Δεκεμβρίου υπό την αιγίδα της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC), δεν κατάφεραν να μετουσιωθούν σε ανακοινώσιμους δεσμευτικούς στόχους για τον αγροτικό τομέα, αφήνοντας –όπως όλα δείχνουν– μια πολύτιμη ευκαιρία να περάσει ανεκμετάλλευτη.
Όπως δήλωσε την προηγούμενη Κυριακή ο υπουργός Γεωργίας των ΗΠΑ, Τομ Βίλσακ, οι διαπραγματευτές στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, στην προσπάθειά τους να εξεύρουν το πολυπόθητο σημείο συναίνεσης για ανάληψη δράσης κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη, φαίνεται ότι αποφάσισαν να παρακάμψουν την αγροδιατροφή από το τελικό κείμενο-διακήρυξη της COP28 για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Αντιθέτως, το αποτύπωμα των συζητήσεων για τον κλάδο θα περιοριστεί στη μη δεσμευτική δήλωση υποστήριξης της βιώσιμης παραγωγής, η οποία διατυπώθηκε την εναρκτήρια ημέρα της Διάσκεψης στο Ντουμπάι.
Δεν τα βρίσκουν μεταξύ τους οι πλούσιες και οι φτωχές χώρες
«Δεν υπήρχε αρκετός χρόνος ώστε να διαπραγματευτούμε ένα κείμενο για τον αγροτικό τομέα, εξαιτίας μιας διαφωνίας μεταξύ των πλουσιότερων χωρών και του αναπτυσσόμενου κόσμου σχετικά με τον τρόπο αναθεώρησης της προόδου στους στόχους για το κλίμα», εξήγησε ο Βίλσακ κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης.
Όπως γράφει το Associated Press, αρκετοί ειδικοί τοποθετήθηκαν με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις, υπογραμμίζοντας ότι είναι πιο ρεαλιστική προοπτική οι άνθρωποι στις πιο πλούσιες χώρες να αρχίσουν να τρώνε λίγο λιγότερο κόκκινο κρέας, αντί να εγκαταλείψουν μονομιάς οι πάντες την κρεατοφαγία σε όλο τον πλανήτη. «Η ένταση των εκπομπών του βόειου κρέατος στις ΗΠΑ βρίσκεται σε δραματικά επίπεδα, σε σύγκριση με των μη μηρυκαστικών, του χοιρινού και των πουλερικών», δήλωσε ο Tom Hertel, διακεκριμένος καθηγητής Αγροτικής Οικονομίας στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Περντιού. Σε μια παράπλευρη εκδήλωση της COP28, ο Lawrence Haddad, από την Παγκόσμια Συμμαχία για τη Βελτιωμένη Διατροφή (GAIN), υπερθεμάτισε: «Οι άνθρωποι στον Παγκόσμιο Βορρά δεν μπορούν να κάνουν κηρύγματα στον Παγκόσμιο Νότο για την κατανάλωση λιγότερου κρέατος».
Τι προβλέπει η Διακήρυξη των Εμιράτων για την αγροδιατροφή
Νωρίτερα από τις θεματικές συζητήσεις της 10ης Δεκεμβρίου για την αγροδιατροφή, συνολικά 152 χώρες υπέγραψαν, στο πλαίσιο της COP28, τη Διακήρυξη των Εμιράτων για τη βιώσιμη γεωργία, τα ανθεκτικά συστήματα τροφίμων και τη δράση για το κλίμα, δεσμευόμενες να ενσωματώσουν την αγροδιατροφή στις Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές τους (NDC) –ή πιο απλά στα σχέδιά τους για το κλίμα– έως το 2025.
Αυτή είναι η πρώτη φορά στις συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα που οι χώρες αναλαμβάνουν σαφή δέσμευση δράσης, όσον αφορά το παγκόσμιο σύστημα τροφίμων. Κι αυτό, τουλάχιστον, θα πρέπει να θεωρείται μια σχετική πρόοδος, παρότι δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένους, δεσμευτικούς στόχους. «Νομίζω ότι αυτή η διακήρυξη είναι ένα αρκετά σημαντικό ορόσημο», παραδέχθηκε ο Βίλσακ, εξηγώντας ότι μέσω αυτής σκιαγραφούνται βήματα για βιώσιμη παραγωγή τροφίμων ενόψει ενός μεταβαλλόμενου κλίματος.
«Αόριστες υποσχέσεις»
Ωστόσο, πολλοί ειδικοί αναλυτές δεν συμμερίζονται αυτή την αισιοδοξία. «Η διακήρυξη για τον αγροτικό τομέα, που υπογράφηκε από τους παγκόσμιους ηγέτες στην αρχή της COP28, είναι μια αόριστη υπόσχεση και όχι μια δεσμευτική συμφωνία. Οι ηγέτες πρέπει να υποστηρίξουν την αλλαγή στο πλαίσιο των επίσημων διαπραγματεύσεων για το κλίμα», δήλωσε στο Associated Press η Ρουθ Ντέιβις, πρώην σύμβουλος της ομάδας της βρετανικής κυβέρνησης για τα τρόφιμα και τη φύση στην COP26.
«Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να επικεντρωθούν στη διασαφήνιση των δυνητικά παραπλανητικών ισχυρισμών βιωσιμότητας και την επιβολή τους, καθώς και στην καλύτερη παροχή κινήτρων στους αγρότες ώστε να εφαρμόζουν πραγματικά τις πράσινες πρακτικές», πρόσθεσε ο Scott Faber, ανώτερος αντιπρόεδρος κυβερνητικών υποθέσεων στο Environmental Working Group.
