Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης: Τα 6+1 κλειδιά για την επιτυχή εφαρμογή τους

Στις 7 Ιουλίου 2017, δηµοσιεύτηκε στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) µε αριθµό 1058/71977 και θέµα «Καθορισµός των Προδιαγραφών και του Περιεχοµένου των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης, στο πλαίσιο εφαρµογής των διατάξεων του ν. 4351/2015 (ΦΕΚ 164 Α’)», του νόµου δηλαδή που έθεσε τις βάσεις για τη διαχείριση των βοσκήσιµων γαιών της χώρας µας. Τι σηµαίνει, όµως, αυτή η σηµαντική απόφαση για την κτηνοτροφία και ειδικά την εκτατική κτηνοτροφία, που αποτελεί την κυρίαρχη πρακτική στους κλάδους της αιγο-προβατοτροφίας και της κρεοπαραγωγικής βοοτροφίας στην Ελλάδα;

Τα φυσικά λιβάδια της Ελλάδας διακρίνονται σε 4 τύπους: ποολίβαδα, φρυγανολίβαδα, θαµνολίβαδα και δασολίβαδα. Τα λιβάδια αυτά παρέχουν τροφή στα βόσκοντα ζώα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (στις θερµότερες περιοχές της χώρας) ή τους περισσότερους µήνες του έτους (στις περιοχές όπου ο χειµώνας είναι πιο βαρύς).

Η κάλυψη των διατροφικών αναγκών των ζώων, µέσω της απευθείας βόσκησης στους φυσικούς βοσκότοπους, προσδίδει ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά στα ζωικά προϊόντα και µειώνει το κόστος παραγωγής αυτών σε σύγκριση µε τις ηµι-εντατικές ή εντατικές εκτροφές ζώων. Μέχρι σήµερα, η βόσκηση των ζώων στα λιβάδια γίνεται χωρίς κάποια ιδιαίτερη οργάνωση και προγραµµατισµό.

Πλην εξαιρέσεων που αφορούν σε ιδιωτικούς βοσκότοπους, επικρατεί το κοινόχρηστο σύστηµα βόσκησης και οι κτηνοτρόφοι µεταξύ τους, βάσει παραδοσιακών συµφωνιών, χωρίζουν τα βοσκοτόπια σε περιοχές (άτυπες «λιβαδικές µονάδες»), όπου ο καθένας βόσκει τα ζώα του, προσπαθώντας να αποφεύγονται επαφές των κοπαδιών, τόσο κατά τη βόσκηση όσο και κατά τη χρήση βασικών υποδοµών, όπως ποτίστρες και στέγαστρα, κυρίως για λόγους υγιεινής των ζώων. Σε πολλές περιπτώσεις, το παραδοσιακό αυτό σύστηµα χρήσης των λιβαδιών εµφανίζει πολλά προβλήµατα και απαιτείται ορθός σχεδιασµός για να υποστηριχθεί πραγµατικά η εκτατική κτηνοτροφία, η οποία εκτός από βασική παραγωγική δραστηριότητα στη χώρα µας, αποτελεί και πολύ σηµαντικό διαχειριστικό εργαλείο της λιβαδικής βλάστησης.

Αυτά τα θεµελιώδους σηµασίας ζητήµατα έρχεται να λύσει η εφαρµογή των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης (στο εξής ΔΣΒ), µε τα οποία θα προωθηθούν οι απαραίτητες ρυθµίσεις και προτάσεις, για να βελτιωθεί στην πράξη η καθηµερινότητα του Έλληνα και της Ελληνίδας κτηνοτρόφου και να αυξηθεί η αποδοτικότητα των εκτροφών τους. Για να εφαρµοστούν, όµως, τα ΔΣΒ πρέπει να προηγηθεί η σύνταξή τους από οµάδες µελετητών µε σχετικές ειδικότητες, που θα πρέπει να συνεργαστούν στον µέγιστο δυνατό βαθµό µε την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους ίδιους τους κτηνοτρόφους – χρήστες των λιβαδιών, µε σκοπό οι µελέτες αυτές και τα ποσά που θα διατεθούν για αυτές «να πιάσουν τόπο».

Η παραπάνω ΚΥΑ, που υπογράφεται από τους αν. υπουργούς Περιβάλλοντος & Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων, δίνει το πλαίσιο µε το οποίο πρέπει να συνταχθούν τα ΔΣΒ σε όλη τη χώρα, ώστε να υπάρχει κοινός τρόπος (α) καταγραφής της υφιστάµενης κατάστασης, (β) κατάρτισης των προτάσεων για τον διαχωρισµό των λιβαδικών µονάδων και τα απαραίτητα έργα υποδοµής, (γ) οργάνωσης της διαχείρισης των βοσκήσιµων γαιών για µια επταετία και (δ) εφαρµογής και παρακολούθησης της εφαρµογής των ΔΣΒ.

Άρθρο του Δρος Γιάννη Καζόγλου, γεωπόνου–λιβαδοπόνου, αντιπροέδρου Ελληνικής Λιβαδοπονικής Εταιρείας, γενικού γραμματέα Ένωσης Εκτροφέων Ελληνικής Βραχυκερατικής Φυλής Βοοειδών

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στην “ΥΧ” που κυκλοφορεί στα περίπτερα