Δυτική Μακεδονία: Το ευρωπαϊκό έργο COALition επενδύει στη βιώσιμη ενέργεια

Με κοινό παρονομαστή τη βιώσιμη ενέργεια και με επίκεντρο τον μετασχηματισμό των περιοχών που βρίσκονται σε καθεστώς απολιγνιτοποίησης σε κλιματικά ουδέτερες, αναπτυσσόμενες οικονομίες με δίκαιο και χωρίς αποκλεισμούς τρόπο, τέθηκε σε εφαρμογή το ευρωπαϊκό έργο COALition στη Δυτική Μακεδονία. Επικεφαλής του έργου είναι το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), ενώ συμμετέχουν 16 εταίροι από ευρωπαϊκές περιφέρειες σε μετάβαση (Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία).
Βασικός στόχος του έργου είναι η ενίσχυση και η θωράκιση των περιφερειακών οικοσυστημάτων καινοτομίας σε περιοχές που έχουν έντονο το στοιχείο ενασχόλησης με τον άνθρακα και έντονη ρυπογόνο βιομηχανία μέσω της δημιουργίας κόμβων αριστείας με αντικείμενο τη βιώσιμη ενέργεια, υπό τη μορφή των ΑΠΕ, της ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίων, αποθήκευσης ενέργειας και διάφορων άλλων οριζόντιων δράσεων, όπως οι χρηματοδοτήσεις.
«Κάθε χώρα θα ιδρύσει το δικό της Κέντρο Αριστείας και δεν θα υπάρχει κάποιο διαφορετικό υποδειγματικό. Στη Δυτική Μακεδονία, εμπλέκουμε όλους τους φορείς ενός οικοσυστήματος, π.χ. δημόσιους, και αυτούς που χαράσσουν πολιτική, όπως το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης της Δυτικής Μακεδονίας και για θέματα Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS), κυκλικής οικονομίας, ενεργειακής φτώχειας, ευπαθείς ομάδες. Εμπλέκουμε, επίσης, τη βιομηχανία που έχει έντονη παρουσία στην περιοχή, όπως είναι η ΔΕΗ, ερευνητικούς φορείς και το Ινστιτούτο Δίκαιης Μετάβασης», δηλώνει ο επιστημονικός συνεργάτης του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ,
Χρυσοβαλάντης Κετικίδης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η σχετική προεργασία που έχει γίνει για το project έχει κοινή στόχευση ενδιαφέροντος το πεδίο της αγροδιατροφής, ή της παραγωγής υδρογόνου. «Προσπαθούμε να συνδυάσουμε την ενέργεια με την αγροδιατροφή και για αυτό υλοποιούμε ένα μικρής κλίμακας πιλοτικό έργο, που αφορά την εγκατάσταση καλλιεργειών με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), προκειμένου να αντιμετωπίσουμε και την κλιματική αλλαγή και να δούμε πώς θα μειώσουμε, περιορίζοντας τους εξωγενείς παράγοντες, την κατανάλωση ενέργειας σε διάφορα είδη καλλιεργειών», σημειώνει ο κ. Κετικίδης.
ΑΠΕ, υδροπονία και κάθετη γεωργία
Υπό το παραπάνω πρίσμα και στο πλαίσιο του COALition, η ερευνητική ομάδα του ΕΚΕΤΑ προχώρησε σε μια καινοτομία αιχμής, υλοποιώντας πιλοτικό έργο που συνδυάζει τη χρήση ΑΠΕ, την υδροπονία και τη μέθοδο της κάθετης γεωργίας. «Ενσωματώνουμε τη μέθοδο της υδροπονίας που επιτρέπει την καλλιέργεια φυτών σε κλειστά περιβάλλοντα με την παραγωγή και την αποθήκευση ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών πάνελ. Το δικό μας θερμοκήπιο είναι ένα ISOBOX, δηλαδή εκεί επικρατεί το απόλυτο σκοτάδι. Όλες οι συνθήκες που επικρατούν εντός του χώρου στις καλλιέργειες ελέγχονται από αυτοματισμούς και από συστήματα, ενώ ο εξαερισμός επιτυγχάνεται με ειδικούς ανεμιστήρες. Η διαφορά με άλλα συστήματα είναι, επίσης, ότι στο δικό μας θερμοκήπιο εφαρμόζουμε την κάθετη γεωργία. Υπάρχουν ράφια εντός του χώρου σε διάφορα επίπεδα, όπου αναπτύσσεται η κάθε καλλιέργεια», εξηγεί η γεωπόνος και επιστημονική συνεργάτιδα του ΕΚΕΤΑ, Χριστίνα Μακρή.
Όπως υπογραμμίζει, η κάθετη καλλιέργεια έχει μεγάλες ενεργειακές ανάγκες, ωστόσο, έχει εγκατασταθεί στην οροφή φωτοβολταϊκό, το οποίο παράγει ενέργεια, δημιουργώντας ένα αύταρκες ενεργειακό οικοσύστημα. «Έχει σημειωθεί έντονο ενδιαφέρον από επιχειρήσεις να το επισκεφθούν, να δουν την τεχνολογία και, στη συνέχεια, να επενδύσουν σε κάτι αντίστοιχο», αναφέρει η κα Μακρή. Από την πλευρά του, ο κ. Κετικίδης σημειώνει ότι αυτός είναι και ο στόχος του ΕΚΕΤΑ: Τα ερευνητικά αποτελέσματα να διαχέονται και η τεχνογνωσία να μεταφέρεται και προς τον παραγωγικό τομέα.
Αυτήν τη στιγμή, στο θερμοκήπιο καλλιεργούνται σπανάκι, μαρούλι και φράουλες, καλλιέργειες που ήδη υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή της Δ. Μακεδονίας. Η εγκατάστασή τους έγινε προκειμένου να μπορέσουν οι ερευνητές να συγκρίνουν –και με βάση τα κλιματολογικά δεδομένα– πώς αναπτύσσονται. «Είναι αξιοθαύμαστο ότι ο χρόνος της παραγωγής μεταξύ μιας συμβατικής καλλιέργειας και ενός θερμοκηπίου είναι ότι έχουν αναπτυχθεί πολύ πιο γρήγορα τα δικά μας φυτά. Η βασική λεπτομέρεια είναι ότι δεν έχουν χρησιμοποιηθεί καθόλου λιπάσματα και παρασιτοκτόνα και αναπτύσσονται μόνο με νεράκι και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα», λέει χαρακτηριστικά η κα Μακρή. Η ίδια καταλήγει, λέγοντας πως δεν γίνεται σπατάλη νερού, καθώς υπάρχει εγκατεστημένο ένα κλειστό σύστημα κυκλοφορίας του, το οποίο επαναχρησιμοποιείται.