Η Ευρώπη σχεδιάζει ένα νέο εμπορικό όπλο για να αντιμετωπίσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ σε έναν εντονότερο διατλαντικό εμπορικό πόλεμο. Η ανάπτυξη, όμως, επαναστατικών μέτρων, που θα επιτρέψουν στην ΕΕ να επιβάλει υψηλότερους δασμούς στην Ουάσινγκτον, προκαλεί έντονη ανησυχία στις Βρυξέλλες μεταξύ εκείνων των αξιωματούχων που υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει να ενταθεί ο εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ.
Υπό την ηγεσία του απερχόμενου προέδρου της Κομισιόν, κ. Γιούνκερ, η ΕΕ ενθάρρυνε συνεχώς τον Αμερικανό πρόεδρο να υιοθετεί τους κανόνες του ΠΟΕ, όμως η διάδοχός του, φον ντερ Λάιεν, επιθυμεί η ΕΕ να υιοθετήσει τις πρακτικές που ακολουθεί ο Ντόναλντ Τραμπ. Σε επιστολή που έστειλε στον επόμενο επίτροπο Εμπορίου, κ. Χόγκαν, του υποδείκνυε, μεταξύ άλλων, τον εκσυγχρονισμό του «κανονισμού επιβολής» της ΕΕ για τη βελτίωση του οπλοστασίου της ευρωπαϊκής εμπορικής άμυνας.
Από την οπτική της ΕΕ, αυτό το νέο αντίμετρο είναι απαραίτητο, επειδή η Ουάσινγκτον εμποδίζει τον διορισμό δικαστών στο κύριο δικαστήριο για εμπορικές διαφορές στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, με πιθανές απρόβλεπτες συνέπειες για τη λειτουργία του συστήματος. Η ΕΕ φοβάται πιθανή κατάρρευση της δομής του ΠΟΕ και θεωρεί ότι η εφαρμογή αντισταθμιστικών δασμών είναι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης.
«Θέλω να δούμε πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την εμπορική μας εργαλειοθήκη. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει την αναβάθμιση του κανονισμού επιβολής της ΕΕ, ώστε να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε κυρώσεις, όταν άλλοι υιοθετούν παράνομα μέτρα και, ταυτόχρονα, εμποδίζουν τη διαδικασία επίλυσης διαφορών στο πλαίσιο του ΠΟΕ», έγραψε η φον ντερ Λάιεν στον Χόγκαν.
Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι τα κράτη-μέλη γνωρίζουν την πρόθεση της Κομισιόν, προσθέτοντας όμως ότι τέτοια διαδικασία θα γίνει, εφόσον καταρρεύσει το δικαστήριο του ΠΟΕ και πως είναι λογικό η Κομισιόν να προετοιμάζεται, ώστε να μπορέσει να αντιδράσει γρήγορα.
Ανταπόδοση των πυρών
Το σχέδιο της ΕΕ είναι η αποδέσμευσή της από τους κανόνες του ΠΟΕ, που επιτρέπουν αντίποινα σε πολύ περιορισμένες περιπτώσεις μετά από απόφαση του Οργανισμού. Εφόσον ο Αμερικανός πρόεδρος καταστρατηγεί με ωμό τρόπο το πλαίσιο του ΠΟΕ, η ΕΕ πρέπει να μπορεί να ανταποδώσει την ισχύ των επιβαλλόμενων δασμών. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς του ΠΟΕ, η ΕΕ έχει περιορισμένη εξουσία για αντίποινα.
Η απερχόμενη επίτροπος Εμπορίου, κα Μάλστρομ, σε συνέντευξή της δήλωνε ότι δεν έχει άποψη και δεν γνωρίζει πώς θα εφαρμοστεί ένα τέτοιο μέτρο, τονίζοντας ότι «δεν μπορώ να φανταστώ τη ΓΔ Εμπορίου να πρότεινε κάτι που δεν είναι συμβατό με τον ΠΟΕ».
Ορισμένα κράτη-μέλη ανησυχούν, επίσης, ότι η νέα προσέγγιση θα μπορούσε να προκαλέσει επικίνδυνες εντάσεις με την Ουάσινγκτον, διότι ήταν σαφές ότι ο κανονισμός ήταν ειδικά προσαρμοσμένος για τον Αμερικανό πρόεδρο. Το πρόβλημα με τον νέο νόμο, λένε επικριτές, είναι ότι επιτρέπει στην ΕΕ να επιβάλει δασμούς χωρίς την ευλογία του ΠΟΕ, κάτι που δεν προβλέπεται από τους κανόνες του Οργανισμού.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Bernd Lange, δήλωσε ότι η ΕΕ κινδυνεύει να κατηγορηθεί για παραβίαση των κανόνων του ΠΟΕ, όταν υποστηρίζει η ίδια ότι προστατεύει. «Είμαι εναντίον του», είπε για την προτεινόμενη αναβάθμιση. «Αν θέλουμε πραγματικά να υπερασπιστούμε τον ΠΟΕ, και είμαι πεπεισμένος ότι πρέπει, τότε δεν θα πρέπει να λάβουμε μέτρα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ασυμβίβαστα».
Σε δηλώσεις του, ο κ. Χόγκαν είπε ότι η όποια αναθεώρηση του κανονισμού θα είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο.
