- Παράπλευρο κέρδος από την κλιματική αλλαγή οι Ανανεώσιμες Πηγές – Η δυνατότητα παραγωγής ηλιακής φωτοβολταϊκής ενέργειας κυμάνθηκε άνω του μέσου όρου στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου
- Η δασική πυρκαγιά στον Έβρο αναγνωρίζεται, πλέον, ως η μεγαλύτερη στα ευρωπαϊκά χρονικά, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Δρος Carlo Buontempo, διευθυντή της C3S
- Αποτύπωμα σε εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές και οικονομική ζημιά που υπερβαίνει τα 13,4 δισ. ευρώ
Η Ευρώπη είναι η ταχύτερα θερμαινόμενη ήπειρος του πλανήτη, με τις θερμοκρασίες της να αυξάνονται με περίπου διπλάσιους ρυθμούς από τον παγκόσμιο μέσο όρο, σύμφωνα με δύο κορυφαίους οργανισμούς παρακολούθησης του κλίματος, οι οποίοι προειδοποιούν για τις συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία, στο λιώσιμο των παγετώνων και στην οικονομική δραστηριότητα.
Πιο συγκεκριμένα, η Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus (C3S) της ΕΕ, από κοινού με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO), δημοσίευσαν στις 22/4 την έκθεση για την Κατάσταση του Κλίματος στην Ευρώπη το 2023 (ESOTC 2023), παρέχοντας λεπτομέρειες για τη θερμοκρασία, τα ακραία φαινόμενα και τις κλιματικές επιπτώσεις για την ήπειρο.
Τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης σχετικά με τις θερμοκρασίες στην Ευρώπη ήταν τα εξής:
✱ Το 2023 ήταν το πιο ζεστό ή το δεύτερο πιο ζεστό έτος στα χρονικά, ανάλογα με το σύνολο δεδομένων που χρησιμοποιήθηκε.
✱ Οι θερμοκρασίες ήταν πάνω από τον μέσο όρο για έντεκα μήνες τον χρόνο, συμπεριλαμβανομένου του θερμότερου Σεπτεμβρίου που έχει καταγραφεί στα χρονικά.
✱ Σημειώθηκε ρεκόρ στον αριθμό ημερών με ακραία θερμική καταπόνηση, αλλά και αυξητική τάση στον αριθμό των ημερών με τουλάχιστον έντονη θερμική καταπόνηση σε όλη την Ευρώπη.
✱ Η θνησιμότητα που σχετίζεται με τις υψηλές θερμοκρασίες αυξήθηκε κατά περίπου 30% την τελευταία 20ετία και εκτιμάται ότι οι σχετιζόμενοι θάνατοι αυξήθηκαν στο 94% των παρακολουθούμενων ευρωπαϊκών περιοχών.
Άλλα σημαντικά συμπεράσματα που εξήχθησαν:
✱ Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας για τον ωκεανό σε όλη την Ευρώπη ήταν η υψηλότερη που έχει καταγραφεί.
✱ Οι Άλπεις υπέστησαν εξαιρετικά μεγάλη απώλεια πάγου των παγετώνων το 2023, συνδεδεμένη με κάτω του μέσου όρου χειμερινή συσσώρευση χιονιού και έντονη τήξη το καλοκαίρι, εξαιτίας των καυσώνων.
Επιπτώσεις
Εκτός από τις προκλήσεις που θέτουν οι καύσωνες για την ανθρώπινη υγεία, υπάρχουν και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα που επηρέασαν σοβαρά τον πληθυσμό της Ευρώπης το 2023, όπως συνέβη με τις θεομηνίες Daniel και Elias στην Ελλάδα. Σύμφωνα με προκαταρκτικές εκτιμήσεις για το 2023 από την Παγκόσμια Βάση Δεδομένων Γεγονότων Έκτακτης Ανάγκης (EM-DAT), πέρυσι στην Ευρώπη χάθηκαν 63 ζωές από καταιγίδες, 44 από πλημμύρες και 44 από δασικές πυρκαγιές. Επιπλέον, οι οικονομικές απώλειες από καιρικά και κλιματικά φαινόμενα εκτιμάται ότι ξεπέρασαν τα 13,4 δισ. ευρώ για το συγκεκριμένο έτος.
«Το 2023, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής συνέχισαν να γίνονται ορατές σε όλη την Ευρώπη, με εκατομμύρια ανθρώπους να επηρεάζονται από ακραία καιρικά φαινόμενα, καθιστώντας την ανάπτυξη μέτρων μετριασμού και προσαρμογής προτεραιότητα», αναφέρεται στην έκθεση των C3S-WMO. Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τους μελετητές, και τα τρία θερμότερα έτη που έχουν καταγραφεί για την Ευρώπη έχουν σημειωθεί από το 2020 και έπειτα, ενώ τα δέκα θερμότερα από το 2007 και έπειτα.
Μάλιστα, η δασική πυρκαγιά στον Έβρο αναγνωρίζεται, πλέον, ως η πιο μεγάλη στα ευρωπαϊκά χρονικά. «Το 2023, η Ευρώπη έγινε μάρτυρας της μεγαλύτερης πυρκαγιάς που έχει καταγραφεί ποτέ, μιας από τις πιο υγρές χρονιές έντονων θαλάσσιων καυσώνων και εκτεταμένων καταστροφικών πλημμυρών. Οι θερμοκρασίες συνεχίζουν να αυξάνονται, καθιστώντας τα δεδομένα μας ακόμα πιο ζωτικής σημασίας για την προετοιμασία για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», συνόψισε ο Δρ Carlo Buontempo, διευθυντής της C3S.
ΑΠΕ
Από την άλλη μεριά, το επιταχυνόμενο μοτίβο υπερθέρμανσης τροφοδότησε σημαντική πρόοδο στο πεδίο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Αναλυτικά:
✱ Το έτος 2023 σημειώθηκε ρεκόρ αναλογίας στην πραγματική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές στην Ευρώπη, στο 43%.
✱ Η αυξημένη δραστηριότητα καταιγίδων από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο είχε ως αποτέλεσμα να ανέλθει πάνω από τον μέσο όρο η δυνατότητα παραγωγής αιολικής ενέργειας.
✱ Η δυνατότητα παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας από τα ποτάμια κυμάνθηκε πάνω από τον μέσο όρο σε μεγάλο κομμάτι της Ευρώπης για το σύνολο της χρονιάς, συνδεδεμένη με βροχοπτώσεις και ροές ποταμών άνω του μέσου όρου.
✱ Συνολικά για το 2023, η δυνατότητα παραγωγής ηλιακής φωτοβολταϊκής ενέργειας ήταν υπό του μέσου όρου στη Βορειοδυτική και Κεντρική Ευρώπη, αλλά πάνω από τον μέσο όρο στη Νοτιοδυτική και Νότια Ευρώπη και στη Φινοσκανδιναβία.
