ΕΟΚΕ: Το Ευρωπαϊκό Μοντέλο Γεωργίας πρέπει να διατηρηθεί

Το πρώτο ουσιαστικά «θεσμικό» κείμενο κατευθύνσεων για την ΚΑΠ μετά το 2020 παρουσιάστηκε πριν από λίγες ημέρες στις Βρυξέλλες. Ένα κείμενο, που δεν προέρχεται από κάποιον αγροτικό φορέα, ή ακόμη και υπηρεσία της ΕΕ που ασχολείται με τη Γεωργία, αλλά απηχεί ευρύτερα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Είναι η γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ) που, μετά από αίτημα του αντιπροέδρου της Κομισιόν, παρουσίασε το έγγραφο για τον «Πιθανό επανασχεδιασμό της ΚΑΠ».

Η «βουλή» των οικονομικών και κοινωνικών ομάδων της ΕΕ, της κοινωνίας των πολιτών, θεωρεί ότι «η ΚΑΠ πρέπει να παρέχει ισχυρή στήριξη στο Ευρωπαϊκό Μοντέλο Γεωργίας, με τις παραδοσιακές εκμεταλλεύσεις, τους αγροτικούς συνεταιρισμούς και τις επιχειρήσεις, καθώς και να επανορθώνει τις μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες που υφίστανται μεταξύ της υπαίθρου και των αστικών κέντρων, καθώς και στο εσωτερικό του αγροτικού τομέα με την ενεργοποίηση αγροτικών κλαδικών οργανώσεων».

Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι η ΚΑΠ πρέπει να συνεχίσει να στηρίζεται σε δύο πυλώνες πολιτικών που ο πρώτος και οι άμεσες πληρωμές ενισχύουν ουσιαστικά το αγροτικό εισόδημα και τα μέτρα διαχείρισης των αγορών, ενώ ο δεύτερος οφείλει να επικεντρώνεται σε οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά προγράμματα, να ενδυναμώνει ευάλωτες περιοχές και κλάδους.

Προτεραιότητες και μέσα

Οι Ευρωπαίοι αγρότες διαχειρίζονται το 82% της γης και, συνεπώς, αποτελούν αναντικατάστατο στοιχείο της βιωσιμότητας της αγροτικής οικονομίας. Αυτή η πραγματικότητα, τονίζεται στη γνωμοδότηση, πρέπει να αναγνωρίζεται στην ΚΑΠ, στην επάρκεια των χρηματοδοτικών μέσων, καθώς και στα μέτρα της περιβαλλοντικής προστασίας, στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών και της προστασίας της βιοποικιλότητας.

Οι οικονομικοί και κοινωνικοί εταίροι της ΕΕ δίνουν έμφαση σε ένα ζήτημα που ταλανίζει την ευρωπαϊκή πολιτική για χρόνια. Συγκεκριμένα, θεωρούν ότι ο «επανασχεδιασμός» της ΚΑΠ πρέπει να βασιστεί στον καταλυτικό ρόλο του ενεργού αγρότη, ζήτημα που συχνά επανέρχεται και στις συζητήσεις που διεξάγονται στην Ελλάδα. Κυρίαρχος, επίσης, κρίνεται ο ρόλος των νέων σε ηλικία αγροτών, η είσοδος και εγκατάσταση των οποίων πρέπει να ενδυναμωθεί πολλαπλά.

Η ΕΟΚΕ αναδεικνύει ως βασικό συστατικό των ευρωπαϊκών πολιτικών την κοινοτική προτίμηση, την περιφερειακή ισορροπία και την κυριαρχία στα τρόφιμα, στοιχεία που, ενώ δέσποζαν στην ΚΑΠ κατά το παρελθόν, τέθηκαν στο περιθώριο. Έτσι, ενώ οι διμερείς διεθνείς εμπορικές συμφωνίες αποτελούν μεγάλη αναγκαιότητα, αυτές πρέπει να σέβονται τις προδιαγραφές των ευρωπαϊκών προϊόντων, τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά δεδομένα της ΕΕ.

Η ισχυροποίηση της θέσης του παραγωγού στην αγροδιατροφική αλυσίδα πρέπει να αποτελέσει κομβική συνεκτική δράση, με αποτελεσματική αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, των πωλήσεων κάτω του κόστους, της ανάδειξης του ρόλου των οργανώσεων παραγωγών. Επιπλέον, οι σχετικά μικρότερες οργανώσεις και συνεταιρισμοί, με περιορισμένη παρέμβαση σε κάποιες περιοχές και κλάδους, πρέπει να λάβουν αυξημένη στήριξη, ώστε να συνδεθούν με τα μέλη τους και να γίνουν πιο αποτελεσματικές.

Τέλος, στο έγγραφο γίνεται λόγος για την ανάγκη απλούστευσης της ΚΑΠ και περιλαμβάνονται προτάσεις για την αξιοποίηση της τεχνολογίας και τον περιορισμό της ισχύουσας αντίληψης και της έμφασης που δίνεται στα συστήματα που έχουν στο επίκεντρο τον έλεγχο.

Αν και συχνά σε κείμενα προσανατολισμού των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων παρατηρούνται αποκλίσεις μεταξύ στόχων και τελικών αποτελεσμάτων, τα έγγραφα της Ευρωπαϊκής ΟΚΕ έχουν ένα κοινό γνώρισμα. Λόγω της σύνθεσής της και της εμπειρογνωμοσύνης που έχει αποκτήσει, οι γνωμοδοτήσεις της βρίσκονται πολύ κοντά στα κείμενα που, τελικά, αποφασίζονται.