Επιλέξιμη η μεταποίηση μαστίχας και γάλακτος γαϊδούρας για τρόφιμα και καλλυντικά

Πήρε ΦΕΚ το θεσμικό πλαίσιο εφαρμογής του Μέτρου 4.2 ύψους 170 εκατ. ευρώ-Αναμένεται η προκήρυξη

Επιλέξιμη η μεταποίηση μαστίχας και γάλακτος γαϊδούρας για τρόφιμα και καλλυντικά

Το θεσμικό πλαίσιο για την εφαρμογή του Μέτρου της Μεταποίησης, και συγκεκριμένα αυτό που αφορά την παραγωγή προϊόντων που θεωρούνται «μη γεωργικά», υπέγραψαν οι υπουργοί Οικονομίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, κ.κ. Βαγγέλης Αποστόλου και Αλέξης Χαρίτσης (ΦΕΚ Β΄ 99/2017).

Η δημοσίευση της απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης αποτελεί ουσιαστικά και τον προπομπό της προκήρυξης, που πρόκειται να δημοσιευθεί εντός του Φλεβάρη. Μεταξύ των νέων που φέρνει η ΚΥΑ είναι η ένταξη στους ενισχυόμενους κλάδους των μονάδων μεταποίησης γεωργικών προϊόντων για την παραγωγή προϊόντων κοσμετολογίας και διατροφής με μαστίχα και γάλα γαϊδούρας.

Ειδικότερα, όσον αφορά την μεταποίηση γάλακτος όνου, θα πρέπει να πούμε ότι αποτελούσε χρόνιο αίτημα του κλάδου (σ.σ. ώστε να αποκτήσει επιπλέον υπεραξία το προϊόν) που μέχρι στιγμής ψάχνει ευκαιρίες ανάπτυξης στην χώρα μας. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι η εκτροφή των συμπαθών τετράποδων για την παραγωγή γάλακτος αποτελεί «ακριβό σπορ», αλλά παράλληλα θεωρείται μια από τις πολλά υποσχόμενες, λόγω της διατροφικής αξίας του προϊόντος.

Στη χώρα μας, οι εκτροφές όνων για γάλα είναι ελάχιστες και διάσπαρτες, εκ των οποίων οι περισσότερες είναι συγκεντρωμένες στη Μακεδονία και την Πελοπόννησο. Σύμφωνα με το Τμήμα Γενετικών Πόρων του ΥΠΑΑΤ, υπάρχουν συνολικά 12.829 όνοι (απογραφή 2014) αλλά κυρίως χρησιμοποιούνται για αγροτικές εργασίες και στην υπηρεσία του τουρισμού. Επιδότηση δεν υπάρχει. Η τιμή του γάλακτος κυμαίνεται περίπου στα 12-25 ευρώ το λίτρο, ενώ σε τυρί στο εξωτερικό φτάνει τα 1.050 ευρώ το κιλό. Σαπούνια, σαμπουάν, κρέμες από γαϊδουρινό γάλα παράγονται στην Ελλάδα και διακινούνται μέσω βιολογικών καταστημάτων ή φαρμακείων.

Επιλέξιμη η μεταποίηση μαστίχας και γάλακτος γαϊδούρας για τρόφιμα και καλλυντικά

Το μερίδιο αγοράς, ειδικά στο φαρμακείο, εκτιμάται ότι αυξάνεται διαρκώς. Επιδότηση δεν υπάρχει για εκτροφή γαϊδουριών, παρότι προβλέπεται ενίσχυση για άλογα. Στην Ελλάδα υπάρχει ο αρκαδικός όνος και το κυπριακό γαϊδούρι, ενώ στο εξωτερικό αξιοποιείται συχνά η φυλή μαμούθ (mammoth), που είναι αισθητά πιο μεγαλόσωμη από την ελληνική. Παγκόσμια πρωταγωνίστρια στην ονοτροφία για την παραγωγή γάλακτος είναι η Κίνα, ενώ οι επιστήμονες εκτιμούν ότι, υπό προϋποθέσεις βιωσιμότητας των μονάδων, η εκτροφή όνου έχει και παρόν και μέλλον στη χώρα μας.

Αναφορικά με την μεταποίηση μαστίχας, το επενδυτικό αυτό μέτρο αναμένεται να ενισχύσει την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου (αφού μόνο εκεί παράγεται και μεταποιείται το προϊόν), δίνοντας τη δυνατότητα περαιτέρω επενδύσεων. Υπενθυμίζουμε ότι σήμερα την ευθύνη διαχείρισης της Μαστίχας έχει η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, η δευτεροβάθμια αναγκαστική συνεταιριστική οργάνωση, κάτω από την ομπρέλα της οποίας καλύπτονται οι 20 πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί του νησιού.

Μια Συνεταιριστική Ένωση που στην 77χρονη λειτουργία της έχει προσφέρει τα μέγιστα στην προστασία του προϊόντος και των παραγωγών από την αυθαιρεσία και την κερδοσκοπία των κάθε λογής εμπόρων. Τελευταία επιτυχία της ένωσης είναι η αναγνώριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ), όπου η μαστίχα Χίου συμπεριλήφθηκε στην κατηγορία των παραδοσιακών φαρμάκων φυτικής προέλευσης, που φαίνεται να θεραπεύουν δυσπεπτικά προβλήματα και δερματικές φλεγμονές.

Ενισχυόμενες δράσεις
Σύμφωνα με την ΚΥΑ που δημοσιεύθηκε, οι ενισχυόμενες δράσεις έχουν ως εξής:

α) Δράση 4.2.2
«Μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων με τελικό προϊόν εκτός Παραρτήματος Ι της Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) (μη γεωργικό προϊόν). Στο πλαίσιο της εν λόγω δράσης ενισχύονται αιτήσεις στήριξης από μεταποιητικές επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην παραγωγή προϊόντων του Παραρτήματος Ι της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αξιοποιούν τα προϊόντα αυτά ως πρώτη ύλη για την περαιτέρω μεταποίησή τους.

β) Δράση 4.2.3
«Μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων από επαγγελματίες αγρότες», όταν το τελικό προϊόν δεν ανήκει στο παράρτημα Ι της ΣΛΕΕ (μη γεωργικό προϊόν). Στο πλαίσιο της εν λόγω δράσης ενισχύονται και αιτήσεις στήριξης από επαγγελματίες αγρότες που επεξεργάζονται πρώτη ύλη εντός του Παραρτήματος Ι της ΣΛΕΕ, όταν το τελικό προϊόν δεν συμπεριλαμβάνεται στο παράρτημα Ι (μη γεωργικό προϊόν).

Ενισχυόμενοι κλάδοι
Οι επιλέξιμοι κλάδοι προς ενίσχυση στο πλαίσιο κάθε Δράσης έχουν ως εξής:

α) Δράση 4.2.2:

  • Επεξεργασία καπνού για παραγωγή πούρων ή σιγαρίλος.
  • Ζυθοποιία.
  • Επεξεργασία προϊόντων κυψέλης (γύρη, πρόπολη, βασιλικός πολτός και λοιπά προϊόντα).
  • Μονάδες παραγωγής αιθέριων ελαίων.
  • Μονάδες πυρηνελαιουργείων.
  • Μονάδες παραγωγής αποσταγμάτων από οπωροκηπευτικά ή αμπελοοινικής προέλευσης.
  • Μονάδες μεταποίησης γεωργικών προϊόντων για την παραγωγή προϊόντων κοσμετολογίας και διατροφής (όπως προϊόντα από μαστίχα, από γάλα γαϊδούρας κ.λπ.).
  • Μονάδες παραγωγής εμπορίας και συσκευασίας προϊόντων θρέψης φυτών.
  • Μονάδες παραγωγής πυτιάς και συμπυκνωμάτων αυτής.
  • Αξιοποίηση παραπροϊόντων.
  • Παραγωγή βάμβακος και λοιπές κλωστικές ίνες.
  • Μονάδες επεξεργασίας κλωστικής κάνναβης και λιναριού.

β) Δράση 4.2.3

  • Παραγωγή αποσταγμάτων, ποτών από οπωροκηπευτικά ή αμπελοοινικής προέλευσης.
  • Ζυθοποιία.
  • Μονάδες μεταποίησης γεωργικών προϊόντων για την παραγωγή προϊόντων διατροφής και κοσμετολογίας (όπως προϊόντα από μαστίχα, από γάλα γαϊδούρας).
  • Παραγωγή αιθέριων ελαίων.
  • Επεξεργασία προϊόντων κυψέλης (γύρη, πρόπολη, βασιλικός πολτός και λοιπά προϊόντα).
  • Επεξεργασία καπνού.

Ύψος στήριξης
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η απόφαση. που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ, οι εν δυνάμει δικαιούχοι της Δράσης 4.2.3, οι οποίοι έχουν υποβάλει αίτηση και στο πλαίσιο της Δράσης 4.1 μπορούν να υποβάλουν επενδυτικό σχέδιο με μέγιστο ύψος επένδυσης (συνολικό προϋπολογισμό) αθροιστικά για το Μέτρο 4.1 και τη Δράση 4.2.3 έως 500.000 ευρώ.

Η ένταση ενίσχυσης για τη Δράση 4.2.2. καθορίζεται ως εξής:

  • Για έργα συνολικού προϋπολογισμού έως και 300.000 ευρώ, η ενίσχυση εμπίπτει στους περιορισμούς του Καν. (Ε.Ε.) 1407/2013 (de minimis). Το ποσοστό ενίσχυσης ανέρχεται στο 65% των επιλέξιμων δαπανών της αίτησης στήριξης.
  • Για έργα άνω των 300.000 ευρώ, η ενίσχυση θα χορηγείται βάσει του άρθρου 44 του Καν. (ΕΕ) 702/2014 και σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση των περιφερειών στον εν ισχύ εγκεκριμένο από την ΕΕ περιφερειακό χάρτη, όπως ισχύει κάθε φορά.

Η ενίσχυση για τη Δράση 4.2.3. εμπίπτει στους περιορισμούς του Καν. (Ε.Ε.) 1407/2013 (de minimis). Το ποσοστό ενίσχυσης ανέρχεται στο 65% των επιλέξιμων δαπανών της αίτησης στήριξης.

Οι δικαιούχοι

Οι επιλέξιμοι δικαιούχοι ανά δράση ορίζονται ως εξής:

α) Στο πλαίσιο της Δράσης 4.2.2 ενισχύονται πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Δεν ενισχύονται αιτήσεις στήριξης που υποβάλλονται από φορείς που θεωρούνται προβληματικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με την Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – Κοινοτικές Κατευθυντήριες Γραμμές για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (Επίσημη Εφημερίδα, C 244, 01-10-2004, σ. 2-17), και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 702/2014 της Επιτροπής της 25ης Ιουνίου 2014, όπως ισχύει κάθε φορά. Οι επιχειρήσεις που δύνανται να ενισχυθούν στο πλαίσιο της παρούσας δράσης έχουν υποχρέωση τήρησης βιβλίων Β’ ή Γ κατηγορίας. Εξαιρούνται από τις ενισχύσεις του παρόντος οι επιχειρήσεις που λειτουργούν υπό τη μορφή της κοινωνίας, της εταιρείας αστικού δικαίου και της κοινοπραξίας.

β) Στο πλαίσιο αυτής της Δράσης 4.2.3 ενισχύονται επαγγελματίες αγρότες (ατομικές επιχειρήσεις), όπως αυτοί ορίζονται βάσει του ν. 3874/2010 (ΦΕΚ 151/Α’), όπως τροποποιήθηκε με τα άρθρα 40 και 41 του ν. 4235/2014 (ΦΕΚ 32/Α’) και το άρθρο 65 του ν. 4389 /2016 (ΦΕΚ 94/Α’). Στις ανωτέρω δράσεις δεν είναι επιλέξιμες οι αιτήσεις: 1) νομικών προσώπων, τα οποία δεν έχουν συσταθεί και 2) φυσικών προσώπων, τα οποία δεν έχουν πραγματοποιήσει έναρξη επιτηδεύματος, έως την ημερομηνία ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης στήριξης.

Η ΚΥΑ της μεταποίησης

Σύμφωνα με όσα ορίζονται, η ελάχιστη επιχορήγηση για τη δράση 4.2.2 (Μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη με τελικό προϊόν εκτός του Παραρτήματος Ι της ΣΛΕΕ – μη γεωργικό προϊόν) ορίζεται στα 100.000 ευρώ και η μέγιστη στα 5 εκατ. ευρώ. Για τη δράση 4.2.3 (Μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων από επαγγελματίες αγρότες», – μη γεωργικό προϊόν) η ελάχιστη στήριξη ορίζεται στα 50.000 ευρώ και η μέγιστη στα 300.000 ευρώ. Η στήριξη ορίζεται για όλους στο 65%.

Τα όρια προϋπολογισμού της αίτησης στήριξης των δράσεων 4.2.2 και 4.2.3

Δράση

Κατώτατος αιτούμενος προϋπολογισμός

Ανώτατος αιτούμενος προϋπολογισμός

4.2.2

100.000,00 €

5.000.000,00 €

4.2.3

50.000,00 €

300.000,00 €

Να σημειωθεί ότι από το σύνολο των 250 εκατ. ευρώ που θα διατεθούν στο πλαίσιο του Μέτρου, η πρώτη προκήρυξη θα ανέλθει σε ποσό ύψους έως 170 εκατ. ευρώ. και αναμένεται να ενισχυθούν 400 περίπου νέα επενδυτικά σχέδια.