ΕΣΠΑ: Ανοίγουν τα μεγάλα ερευνητικά προγράμματα
Αύξηση κατά 0,40% στο ΑΕΠ προσδοκά η κυβέρνηση έως το 2020, μόνο και μόνο από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ). Σε αυτά περιλαμβάνονται και δράσεις για την αγροτική και αλιευτική έρευνα και καινοτομία ερευνητικών δομών και επιχειρήσεων, που είναι στη φάση της αξιολόγησης ή ετοιμάζονται να βγουν οι νέες προσκλήσεις. Υπενθυμίζουμε ότι… τριπλό κλειδί για αυτές τις δράσεις, που σχετίζονται πάντα με έρευνα, ακόμη και για την υποβολή προτάσεων, είναι η περιβαλλοντική αειφορία (π.χ. ενεργειακή καινοτομία), η αύξηση των θέσεων εργασίας και η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, με αύξηση της προστιθέμενης αξίας την επόμενη ημέρα.
Τα κονδύλια, που προβλέπονται για τη χρηματοδότηση δράσεων (ΕΤΑΚ) από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΕΠΑΝΕΚ, είναι κοντά στο 1,05 δισ. ευρώ, και μία από τις τρεις βασικές δράσεις αφορά την αγροτική οικονομία και πιθανολογείται ότι θα προχωρήσει πιο γρήγορα. Κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο, είδαμε να προχωρούν συνεργασίες με ερευνητικές δομές, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ιδιωτικές και συνεταιριστικές του αγροτικού χώρου, που έφεραν κάποια θετικά αποτελέσματα στην εφαρμοσμένη έρευνα, στη γεωργία ακριβείας, σε ζωονόσους, σε μετρήσεις για απόδοση γάλακτος, σε αξιολόγηση και βελτίωση του σιτηρεσίου, ασθένειες ψαριών κ.ά.
Το σημαντικό είναι ότι αιμοδοτείται άμεσα ο ερευνητικός τομέας της χώρας, με 500 υποψήφιους διδάκτορες, μέσω του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΛΙΔΕΚ), με κονδύλια ύψους 8,5 εκατ. ευρώ, καθώς έχουν ήδη υποβληθεί 1.669 προτάσεις, ενώ προχωρά η 1η προκήρυξη Ερευνητικών Έργων ΕΛΙΔΕΚ για την ενίσχυση μεταδιδακτόρων ερευνητών, συνολικού προϋπολογισμού 9 εκατ. ευρώ. Το ΕΛΙΔΕΚ, νεοσύστατος φορέας έρευνας, πρόκειται να χρηματοδοτήσει με 240 εκατ. ευρώ έργα διδακτορικής και μεταδιδακτορικής έρευνας.
Τα στοιχεία που παραθέτουμε διατυπώθηκαν στη Βουλή, από τον αρμόδιο αναπληρωτή υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Κωνσταντίνο Φωτάκη, μετά από σχετική ερώτηση των κοινοβουλευτικών Τομεαρχών της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλο (Ανάπτυξης) και Δημήτρη Κωνσταντόπουλο (Εκπαίδευσης). Η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), σημείωσε, έχει θέσει ως στόχο οι επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία από 0,8% του ΑΕΠ να πάνε στο 1,2% έως το 2020. Παρόλα αυτά, πληροφορίες αναφέρουν πως θα υπάρξουν ορισμένες καθυστερήσεις. Αναλυτικά:
- Δράση για την προαγωγή επιχειρηματικών επενδύσεων στην έρευνα και καινοτομία, ύψους 280 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ» αφορά στις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν καινοτομία. Ο α΄ κύκλος υποβολής αιτήσεων ολοκληρώθηκε στις 15/6/2017. Oι προτάσεις που έχουν υποβληθεί είναι 2.426 και αφορούν κατεξοχήν μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
- Καινοτομικά clusters, 24 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα αφορά ολοκληρωμένα προγράμματα δημιουργίας και υποστήριξης καινοτομικών συνεργατικών συστάδων επιχειρήσεων και ερευνητικών φορέων (όπως π.χ. παλιές κοινοπραξίες Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών). Αφορούν ανάπτυξη και αξιοποίηση καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, υψηλής προστιθέμενης αξίας και υψηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας. Η αναλυτική πρόσκληση είναι σε φάση προετοιμασίας.
- Τεχνοβλαστοί, 35 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ενίσχυση Νεοφυών Επιχειρήσεων. Ετοιμάζεται η αναλυτική πρόσκληση, για επιχειρήσεις νέες, καινοτόμες και με προοπτικές ταχείας ανάπτυξης.
- Διμερείς συνεργασίες Έρευνας και Τεχνολογίας (δράσεις με δικτύωση ερευνητικών ομάδων), 50 εκατ. ευρώ. Οι σχετικές προκηρύξεις έχουν ανακοινωθεί και οι προτάσεις που έχουν υποβληθεί βρίσκονται στο στάδιο της αξιολόγησης. Οι πρώτες προκηρύξεις αφορούν συνεργασίες με Γερμανία, Ισραήλ και Ρωσία.
- ERANet s, 16 εκατ. ευρώ. Η σχετική προκήρυξη έχει εκδοθεί και οι υποβληθείσες προτάσεις είναι στο στάδιο της αξιολόγησης.
- Χρηματοδότηση επιχειρήσεων με Seal of Excellence, 50 εκατ. ευρώ. Οι δράσεις αυτές αφορούν προτάσεις ελληνικών επιχειρήσεων, που κρίθηκαν θετικά στην αξιολόγηση της Seal of Excellence Instrument της ΕΕ (σφραγίδα αριστείας) για το πρόγραμμα Horizon 2020, αλλά δεν κατόρθωσαν να χρηματοδοτηθούν εξαιτίας των υπερδεσμεύσεων της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου. Στην παρούσα φάση ετοιμάζεται η αναλυτική πρόσκληση.
- Ειδικές δράσεις για Υδατοκαλλιέργειες, Βιομηχανικά Υλικά και Πολιτισμό, 24 εκατ. ευρώ. Αναμένεται η υποβολή προτάσεων και αφορά καινοτόμες δράσεις για την αειφορία της πρωτογενούς παραγωγής και τη βιο-οικονομία.
- Ενίσχυση Ερευνητικών Υποδομών (ΕΥ) Εθνικής Εμβέλειας, α΄κύκλος, 73 εκατ. ευρώ. Αφορά 20 Ερευνητικές Υποδομές. Η σχετική πρόσκληση για Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία είχε εκδοθεί στις 27/7/2016 και τώρα γίνεται αξιολόγηση των προτάσεων.
- Ενίσχυση Ερευνητικών Υποδομών (ΕΥ) Εθνικής Εμβέλειας, β΄κύκλος, 70 εκατ. ευρώ. Αφορά 8 Ερευνητικές Υποδομές. Καλύπτουν κυρίως τους τομείς RIS3, για τους οποίους δεν είχε εκδηλωθεί αρχικά ενδιαφέρον. Στο επόμενο διάστημα πρόκειται να υπάρξουν αναλυτικά προσκλήσεις από την ΕΥΔ ΕΠΑνΕΚ. Οι συντονιστές των ΕΥ πρέπει να υποβάλουν αναλυτικές προτάσεις με διαδικασία αντίστοιχη της α΄ομάδας των 20 ΕΥ.
- Ανάπτυξη Κέντρων Ικανότητας, 30 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τα λεγόμενα Competence Centers. Τα Κέντρα Ικανότητας αφορούν στη μεταφορά τεχνογνωσίας και την προώθηση έρευνας, με βάση και το υφιστάμενο οικονομικό και επιστημονικό περιβάλλον. Στην παρούσα φάση ετοιμάζεται η αναλυτική πρόσκληση.
- Δράση Στρατηγικής Ανάπτυξης Ερευνητικών Φορέων (ΚΡΗΠΙΣ ΙΙ), 31 εκατ. ευρώ. Αφορά ερευνητικούς φορείς.
- Χρηματοδότηση ERC Μεγάλων σχημάτων, 10 εκατ. ευρώ. Αφορά προτάσεις που αξιολογήθηκαν θετικά κατά την 6η, 7η και 8η προκήρυξη αλλά δεν χρηματοδοτήθηκαν τελικά, λόγω μειωμένου προϋπολογισμού. Πρόκειται για προγράμματα ενίσχυσης έρευνας υψηλού επιπέδου στην Ευρώπη (πανευρωπαϊκό πρόγραμμα).