Ετήσιος απολογισμός & στόχοι για το 2025: Το «ταμείο» της χρονιάς που έφυγε και οι πρώτες σκέψεις για το νέο έτος, Μέρος Γ’

Στην αυγή του νέου έτους, η «ΥΧ» απευθύνεται σε αγροτικούς φορείς, συνδέσμους, οργανισμούς, αλλά και κυβερνητικά και κομματικά στελέχη, καλώντας τους να κάνουν ένα πρώτο «ταμείο» για το 2024, αλλά και να εισφέρουν στόχους, προβλέψεις και ευχετήριες δηλώσεις για το 2025. Πάντοτε από τη σκοπιά του πρωτογενούς τομέα και της υπαίθρου, η οποία έχει περισσότερη ανάγκη από ποτέ για ορθό σχεδιασμό, έγκαιρο προγραμματισμό πρωτοβουλιών και, πάνω από όλα, διάθεση και άρτιο συντονισμό από όλους τους εμπλεκομένους, ώστε το νέο έτος να προσφέρει την πολυπόθητη ώθηση στον πυλώνα ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, δίνοντας ξανά το δικαίωμα στο χαμόγελο στους ανθρώπους που τον στελεχώνουν.

ΚΩΣΤΑΣ ΖΟΥΚΑΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ EΝΩΣΗΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΩΝ – ΤΥΠΟΠΟΙΗΤΩΝ – ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΩΝ ΕΛΙΩΝ (ΠΕΜΕΤΕ)

Κύριος ρυθμιστής της παραγωγής των επιτραπέζιων ελιών η κλιματική αλλαγή

Το 2024 χαρακτηρίστηκε αναμφισβήτητα από τις ιδιαίτερες οικονομικές, περιβαλλοντολογικές και γεωπολιτικές συνθήκες που επικράτησαν στην διεθνή κοινότητα και οι οποίες επηρέασαν άμεσα τον αγροτικό τομέα της χώρας μας και, επομένως, και τον κλάδο της ελαιοκομίας. Έγινε αντιληπτό με τον πιο εμφατικό τρόπο ότι η κλιματική αλλαγή θα αποτελεί από εδώ και στο εξής τον υπ’ αριθμό έναν παράγοντα που θα επηρεάζει τον όγκο και την ποιότητα παραγωγής των επιτραπέζιων ελιών. Αυτή η εξέλιξη σε συνδυασμό με τις συνέπειες των πολεμικών συρράξεων και των γεωπολιτικών συγκρούσεων (κόστος ενέργειας και πρώτων υλών), αλλά και την έλλειψη εργατικού δυναμικού συνιστούν παράγοντες:

• Αύξησης του κόστους των προϊόντων, με αντίστοιχη αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων.
• Μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών.

Στην προσπάθειά μας για διεύρυνση των πωλήσεων και αύξηση της κατανάλωσης της επιτραπέζιας ελιάς, καλούμαστε, λοιπόν, να επιλύσουμε μία δύσκολη εξίσωση με δύο αντίρροπες συνθήκες. Ωστόσο, παρά το δυσμενές περιβάλλον, η πορεία των ελληνικών εξαγωγών των επιτραπέζιων ελιών κρίνεται ιδιαίτερα ικανοποιητική, αφού ήδη το πρώτο εξάμηνο του 2024 η αξία τους παρουσίασε αύξηση κατά 24,6% (400 εκατ. ευρώ) συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2023 (320 εκατ. ευρώ), ενώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, οι εξαγωγές για το 2024 θα έχουν την καλύτερη εξαγωγική επίδοση όλων των εποχών, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην επίτευξη των μακροοικονομικών στόχων της χώρας.

Απολογιστικά, για το 2024 δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε και στην Απόφαση του ΣτΕ, που επέλυσε οριστικά το θέμα της ονομασίας «Kalamata Olives» (που έγινε παγκοσμίως γνωστή χάρη στις προσπάθειες των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων) και που επέφερε την ηρεμία τόσο στον χώρο των εξαγωγών, όσο και στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής του προϊόντος. Η μέχρι τώρα, ωστόσο, ανοδική πορεία των εξαγωγών δεν διασφαλίζεται και για το μέλλον, αν δεν ρυθμιστούν άμεσα από την πολιτεία σοβαρά διαρθρωτικά θέματα του κλάδου και δεν γίνει η απαραίτητη προσαρμογή στα νέα δεδομένα και τις προκλήσεις των καιρών, όπως είναι:

• Η έγκαιρη προσαρμογή της πρωτογενούς παραγωγής των επιτραπέζιων ελιών στα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής.
• Το πάγιο αίτημα της μεταποίησης για τη δημιουργία «Μητρώου Συσκευαστηρίων Επιτραπέζιων Ελιών».
• Η επιτάχυνση προκηρύξεων, ελέγχων και εκταμιεύσεων των επενδυτικών έργων για έναν κλάδο που πρόθυμα εντάσσεται σε κάθε είδους επενδυτικό μέτρο. Στην εποχή της ψηφιοποίησης, διαπιστώνεται αδικαιολόγητη καθυστέρηση στη συνολική διαδικασία του τομέα των επενδύσεων της χώρας.
• Η αντιμετώπιση από την πολιτεία και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του φαινομένου του μεγάλου εύρους διακύμανσης της τιμής σε όλες τις επιτραπέζιες ποικιλίες ελιάς ανά ελαιοκομική περίοδο, γεγονός που αποτελεί παθογόνο, ενδογενές και μακροχρόνιο χαρακτηριστικό του κλάδου, με αρνητική επίπτωση στην ανταγωνιστικότητα του προϊόντος.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΤΡΑΚΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΕΩΣ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ (ΣΕΒΙΤΕΛ)

Χρονιά-πρόκληση για την ελληνική βιομηχανία ελαιολάδου το 2025

Το 2024 ήταν μια ακόμα δύσκολη χρονιά για την ελληνική ύπαιθρο και το ελληνικό ελαιόλαδο. Η παρατεταμένη ανομβρία, οι αυξημένες θερμοκρασίες τόσο κατά τους θερινούς όσο και τους χειμερινούς μήνες και τα φαινόμενα κλιματικής κρίσης προκάλεσαν πολλά προβλήματα στον πρωτογενή τομέα.

Τα προβλήματα αυτά έγιναν εμφανή και στον τομέα του ελαιολάδου. Η παραγωγή κινήθηκε σε χαμηλά επίπεδα, κάτι που συνέβαλε στην αύξηση των τιμών και ενέτεινε τις πιέσεις στην αγορά, τόσο για τον παραγωγό όσο και για τον καταναλωτή. Παράλληλα, ενισχύθηκαν φαινόμενα όπως η διακίνηση χύμα ελαιολάδου, η νοθεία, η χρήση παράνομων φυτοπροστατευτικών ουσιών, αλλά και η παραγωγή χαμηλής ποιότητας ελαιολάδων.

Ο ΣΕΒΙΤΕΛ, ως θεσμικός εκπρόσωπος των Επιχειρήσεων Τυποποίησης Ελαιολάδου, αφού ήλθε αντιμέτωπος με όλες αυτές τις προκλήσεις, παρακολουθώντας τις εξελίξεις, αφουγκράστηκε τις ανησυχίες του τομέα, εργάστηκε και συνομίλησε με την πολιτεία, θέτοντας τα καίρια ζητήματα για την αναπτυξιακή πορεία των επιχειρήσεων, την προώθηση του εθνικού μας προϊόντος, όπως:

• Η διαμόρφωση και η εφαρμογή μιας μακροχρόνιας εθνικής στρατηγικής για τον ελαιοκομικό τομέα, σε όλα τα επίπεδα και τους επιμέρους κλάδους (πρωτογενής παραγωγή, ελαιοτριβεία, πυρηνελαιουργία, εμπορία, τυποποίηση, εσωτερική διακίνηση, εξαγωγές κ.λπ.).
• Η ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών για την τήρηση των ορθώς καλλιεργητικών πρακτικών των ελαιουργών για την υπεύθυνη και συνεπή διαδικασία ελαιοποίησης και, τέλος, την αυξημένη προσοχή όλων των ενδιάμεσων κλάδων σε θέματα ποιότητας, γνησιότητας και ασφάλειας.
• Η τήρηση και η εφαρμογή των ισχυόντων μέτρων για την απαγόρευση διακίνησης χύμα – ανώνυμου ελαιολάδου.
• Η εφαρμογή της νομοθεσίας σχετικά με την παρουσία του ελαιολάδου στα τραπέζια της μαζικής εστίασης, σε μικρές συσκευασίες.
• Ο συντονισμός των υπηρεσιών των συναρμόδιων υπουργείων που συμμετέχουν στα όργανα της ΕΕ ή άλλων διεθνών Οργανισμών, με παράλληλη ενημέρωση των επαγγελματικών οργανώσεων, προκειμένου να συνδιαμορφώνονται και να υποστηρίζονται οι εθνικές μας θέσεις σε θέματα ποιότητας, νομοθεσίας, προώθησης κ.λπ.
• Η εξωστρέφεια και ο συντονισμός των εξαγωγικών και ελεγκτικών φορέων του κράτους για την προώθηση των ελαιοκομικών προϊόντων και την προστασία των ελληνικών ΠΟΠ/ΠΓΕ.

Το 2025 αποτελεί μια χρονιά-πρόκληση για την ελληνική βιομηχανία ελαιολάδου. Η παραγωγή εμφανίζει αυξητικές τάσεις και οι βελτιωμένες καιρικές συνθήκες μας κάνουν να αισιοδοξούμε ότι η φετινή παραγωγή θα είναι μεγαλύτερη και το ελληνικό τυποποιημένο ελαιόλαδο θα ενισχύσει πάλι τη θέση του στην ελληνική, αλλά και τη διεθνή αγορά. Ο ΣΕΒΙΤΕΛ εύχεται για το 2025 υγεία και ευημερία για όλη την ελληνική ύπαιθρο, τον πρωτογενή τομέα, αλλά και την ελληνική βιομηχανία του ελαιολάδου. Χρόνια πολλά και ευτυχισμένο το 2025!

Διαβάστε επίσης

Ετήσιος απολογισμός & στόχοι για το 2025: Το «ταμείο» της χρονιάς που έφυγε και οι πρώτες σκέψεις για το νέο έτος, Μέρος Β’

Στην αυγή του νέου έτους, η «ΥΧ» απευθύνεται σε αγροτικούς φορείς, συνδέσμους, οργανισμούς, αλλά και κυβερνητικά και κομματικά στελέχη, καλώντας τους να κάνουν ένα πρώτο «ταμείο» για το 2024, αλλά και να εισφέρουν στόχους, προβλέψεις και ευχετήριες δηλώσεις για το 2025. Πάντοτε από τη σκοπιά του πρωτογενούς τομέα και της υπαίθρου, η οποία έχει περισσότερη […]

07/01/2025 10'+ διάβασμα

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΑΚΗΣ, ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΞΑΓΩΓΗΣ, ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΦΡΟΥΤΩΝ, ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΧΥΜΩΝ (INCOFRUIT-HELLAS)

Χρονιά-ρεκόρ δείχνουν οι προβλέψεις για το 2024 ως προς την αξία των εξαγωγών νωπών φρούτων και λαχανικών

Σε θετικό έδαφος κινήθηκαν οι εξαγωγές-αποστολές νωπών φρούτων και λαχανικών το πρώτο δεκάμηνο του τρέχοντος έτους, σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023 σε αξία (+8,2%), φθάνοντας στο 1,458 δισ. ευρώ, που οφείλεται σε αύξηση της μέσης τιμής πώλησης κατά μονάδα βάρους κατά 8,8%, παραμένοντας, όμως, σταθερές κατ’ όγκο (-0,01%), ανερχόμενες σε 1.420.650 τόνους, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα οποία επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών, INCOFRUIT-HELLAS.

Από την άλλη μεριά, ανησυχητική ήταν η αύξηση όσον αφορά τις παραλαβές-εισαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών στη χώρα μας το πρώτο δεκάμηνο του έτους σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι τόσο σε αξία όσο και σε όγκο με τάσεις καταγραφής ρεκόρ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου, στη χώρα μας οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 6,9% σε όγκο (729.418 τόνοι το 2024, 682.242 τόνοι το 2023) και κατά 13,1% σε αξία (730.963.760 ευρώ το 2024, 646.466.358 το 2023).

Με τη συνεχιζόμενη, την τελευταία τριετία, τάση αύξησης των εισαγωγών φρούτων και λαχανικών, ελλοχεύει ο κίνδυνος να εγκαταλειφθούν καλλιέργειες και να υποκατασταθεί η τροφοδοσία της εφοδιαστικής αλυσίδας από εισαγόμενα προϊόντα τρίτων χωρών χαμηλού κόστους που δεν τηρούν απαιτήσεις που ζητούνται από τους Ευρωπαίους παραγωγούς (φυτοϋγειονομικά, κοινωνικά, πρότυπα ποιότητας κ.ά.), αν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα.

Οι ενδείξεις από τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι η χρονιά θα κλείσει με ελαφρώς αρνητικό πρόσημο, όσον αφορά τις εξαγόμενες ποσότητες, αλλά με θετικό ως προς τις αξίες, καταγράφοντας για άλλη μία φορά ρεκόρ.

Προτάσεις

Προτείνονται τα ακόλουθα μέτρα για την αντιμετώπιση των διαταραχών στις αγορές, ήτοι:

• Αφενός η διευκόλυνση της προσαρμογής του κλάδου στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τονίζοντας τη σημασία της ενίσχυσης της έρευνας και των επενδύσεων, και αφετέρου η ανάληψη διάφορων πρωτοβουλιών για την προώθηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών.
• Να ισχύσουν κατοπτρικές ρήτρες, στο πλαίσιο διεθνών εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ με τρίτες χώρες, που είναι συμβατικές διατάξεις απαιτούμενες για τα εισαγόμενα προϊόντα, ήτοι να συμμορφώνονται στα ίδια ρυθμιστικά πρότυπα που ισχύουν για τα εγχώρια προϊόντα της χώρας εισαγωγής της ΕΕ. Η αμοιβαιότητα των προτύπων έχει προταθεί τα τελευταία χρόνια, χωρίς να έχει ακόμη επιτευχθεί.
• Απαιτείται σε εθνικό επίπεδο χάραξη ζωνών καλλιέργειας φρούτων και λαχανικών κατ’ είδος, εμπλουτισμός τους με νέες ποικιλίες και επέκταση ημερολογιακά της συγκομιδής, της μεταποίησης και της εμπορίας τους.

ΣΥΜΕΩΝ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΣΕΒΕ)

Ζωτικής σημασίας η ενίσχυση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα

Καθώς αποχαιρετούμε το 2024, είναι ευκαιρία να αναλογιστούμε τις εξελίξεις στον πρωτογενή τομέα και την ελληνική ύπαιθρο, που παραμένουν πυλώνες της οικονομίας μας. Η χρονιά που έφυγε χαρακτηρίστηκε από προκλήσεις, αλλά και σταθερότητα. Σύμφωνα με τα δεδομένα, το άθροισμα των εξαγωγών του πρωτογενούς τομέα αυξήθηκε ελαφρώς, από 8.023.629.839 ευρώ το διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του 2023 σε 8.094.063.775 ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2024, σημειώνοντας μια πολύ μικρή αύξηση της τάξεως του 1%. Το μερίδιο των προϊόντων του πρωτογενούς τομέα στο σύνολο των εξαγωγών της χώρας ανήλθε στο 21,39%, γεγονός που επιβεβαιώνει τη σημασία του τομέα για την εξωστρέφεια της χώρας.

Σε γενικό επίπεδο, οι συνολικές εξαγωγές της Ελλάδας ανήλθαν σε 37.834.267.937 ευρώ το 2024, ελαφρώς αυξημένες σε σχέση με το 2023, όταν ανήλθαν σε 38.537.898.325 ευρώ. Αυτή η σταθερή πορεία αντανακλά τη συνεχή προσπάθεια των Ελλήνων παραγωγών και εξαγωγέων να ανταποκριθούν στις διεθνείς προκλήσεις, να καινοτομήσουν και να ενισχύσουν τη θέση των προϊόντων τους στις παγκόσμιες αγορές.

Κοιτώντας προς το 2025, είναι ζωτικής σημασίας να ενισχύσουμε τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα του πρωτογενούς τομέα, μέσα από επενδύσεις στην καινοτομία, την εκπαίδευση των παραγωγών και τη διασύνδεση με τις αγορές του εξωτερικού. Η προώθηση της ψηφιακής γεωργίας, η υιοθέτηση πιο φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών και η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ παραγωγών και εξαγωγικών φορέων είναι βασικοί στόχοι για το μέλλον.

Εκ μέρους του ΣΕΒΕ, εύχομαι το 2025 να είναι μια χρονιά γεμάτη πρόοδο, υγεία και δημιουργικότητα για όλους. Ας συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με επιμονή και όραμα, ώστε να καταστήσουμε τον πρωτογενή τομέα έναν ακόμη ισχυρότερο μοχλό ανάπτυξης και εξωστρέφειας για τη χώρα μας.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΕΒΕΡΕΤΟΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ (ΣΕΚ)

Άμεσα σχέδιο ανασυγκρότησης της υπαίθρου, με ορίζοντα τουλάχιστον δεκαετίας

Το 2024 κλείνει με την κτηνοτροφία και ιδιαίτερα την αιγοπροβατοτροφία να έχει ξεπεράσει τα όρια της παραγωγικής επιβίωσης. Μετά τις εκατοντάδες χιλιάδες ζώα, ιδιαίτερα αιγοπρόβατα που χάθηκαν από τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία και τις πυρκαγιές, ακολούθησαν οι χιλιάδες απώλειες σε ζωικό κεφάλαιο από τις ζωονόσους πανώλη και ευλογιά.

Επιπλέον, η ακρίβεια, το αυξημένο κόστος παραγωγής, η συντονισμένη τάση μείωσης των τιμών παραγωγού, τα τραπεζικά χρέη, που απειλούν με κατασχέσεις τις αγροτο-κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και τα σπίτια των παραγωγών, δημιουργούν κατάσταση ασφυξίας στον πρωτογενή τομέα. Το αποτέλεσμα είναι η μείωση των αγροτικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, η μείωση του ζωικού κεφαλαίου και η συνεχιζόμενη ερήμωση της υπαίθρου. Στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, κυρίως ο παραδοσιακός αγροτικός ιστός μειώνεται χρόνο με τον χρόνο.

Άλλο ένα πλήγμα για τους κτηνοτρόφους αποτελεί η απόφαση από την κυβέρνηση ένταξης του αρνιού στο «καλάθι της νοικοκυράς» ενόψει των εορτών, χωρίς να λαμβάνονται μέτρα στήριξης των παραγωγών. Επισημαίνω, επίσης, ότι η συμφωνία ΕΕ-Mercosur, που επιτρέπει στις χώρες της Λατινικής Αμερικής να παράγουν και να διακινούν φέτα για επτά χρόνια χωρίς να υπόκεινται στις προστατευόμενες προδιαγραφές του ΠΟΠ, αποτελεί οικονομική και πολιτιστική καταστροφή. 

Στόχοι και προβλέψεις για το 2025

Οι προβλέψεις, όσον αφορά το μέλλον του κλάδου μας, είναι δυσοίωνες. Η ελληνική κτηνοτροφία οδηγείται σε αφανισμό, χωρίς τη λήψη άμεσων μέτρων. Οι βασικότερες προτάσεις και διεκδικήσεις του ΣΕΚ για το νέο έτος περιλαμβάνουν μέτρα, όπως:

• Άμεση αποζημίωση των ζωονόσων που αφανίζουν τα κοπάδια μας.
• Λήψη δραστικών μέτρων μείωσης του κόστους παραγωγής και ουσιαστική στήριξη της κτηνοτροφίας.
• Προστασία των τιμών παραγωγού από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.
• Ολοκλήρωση από το ΥΠΑΑΤ της διαδικασίας των ελεγκτικών μηχανισμών με το «ΑΡΤΕΜΙΣ 2».
• Νομοθέτηση για ακατάσχετη πρώτη κατοικία και των σταβλικών εγκαταστάσεων των κτηνοτρόφων.
• Κατάργηση της συμφωνίας Mercosur.
• Σχέδιο ανασυγκρότησης της υπαίθρου, με ορίζοντα τουλάχιστον 10ετίας, με εφαρμογή δράσεων, όπως λειτουργία δυναμικών Κέντρων Υγείας, γρήγορες συνδέσεις με το διαδίκτυο και κατάλληλες δικτυακές υποδομές, κάλυψη των αναγκών εκπαίδευσης στις αγροτικές περιοχές κ.ά.

Εύχομαι σε όλους καλή χρονιά, δημιουργική και παραγωγική, με υγεία πάνω απ’ όλα.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΕΟΝΤΑΡΑΚΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΟΜΣΕ)

Κατακόρυφη μείωση παραγωγής και σταδιακή κατάρρευση των μελισσιών

Το 2024 ήταν μία ακόμη δύσκολη χρονιά για τον κλάδο της μελισσοκομίας. Μετά τις πλημμύρες και τις πυρκαγιές του 2023, που έπληξαν τον κλάδο μας, ακολούθησε μια παρατεταμένη περίοδος ανομβρίας και υψηλών θερμοκρασιών, που είχαν ως αποτέλεσμα όχι μόνο την κατακόρυφη μείωση της παραγωγής μελιού, αλλά και την έλλειψη γύρης, απαραίτητου συστατικού για την ανάπτυξη των μελισσιών. Φυσικό επακόλουθο ήταν η αποδυνάμωση και η σταδιακή κατάρρευση πολλών μελισσιών.

Οι κλιματικές συνθήκες που επικρατούν τα τελευταία χρόνια δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε ασφαλείς προβλέψεις για τη νέα χρονιά. Οι βροχές που ήρθαν, έστω και αργά, δίνουν μια ελπίδα ότι ο κλάδος θα αντέξει ακόμη έναν χρόνο, καθώς υπάρχει ήδη μια συρρίκνωση και πολλοί συνάδελφοι, επαγγελματίες συνάδελφοι, στρέφονται σε άλλα επαγγέλματα για βιοπορισμό. Δυστυχώς, η τάση αυτή παρατηρείται σε όλη την Ευρώπη. Η μείωση της παραγωγής, σε συνδυασμό με τον αθέμιτο ανταγωνισμό από φθηνά εισαγόμενα «μέλια», καθιστούν το επάγγελμα του μελισσοκόμου όλο και λιγότερο βιώσιμο.

Λιγότεροι μελισσοκόμοι, όμως, σημαίνει λιγότερα μελίσσια. Αυτό συνεπάγεται όχι μόνο μείωση στην παραγωγή μελισσοκομικών προϊόντων, αλλά και έναν σοβαρό αντίκτυπο στη γεωργία και στη βιοποικιλότητα, μια και η μέλισσα είναι σημαντικός επικονιαστής, υπεύθυνη για τη γονιμοποίηση του 75% των καλλιεργειών και του 90% των άγριων φυτών.

Η στήριξη του κλάδου από την πολιτεία και την ΕΕ είναι απαραίτητη προκειμένου να αντεπεξέλθουμε στις αντίξοες συνθήκες του κλίματος, φυσικού και οικονομικού. Στόχος της Ομοσπονδίας μας είναι η προάσπιση των συμφερόντων των μελισσοκόμων στις συνεχώς αυξανόμενες προκλήσεις, όπως είναι για παράδειγμα οι παράνομες Δασικές Απαγορευτικές Διατάξεις, που στερούν από τους συναδέλφους το δικαίωμα να εργαστούν και να παραγάγουν. Έχουμε επιχειρήματα, έχουμε προτάσεις, έχουμε ιδέες και πιστεύουμε ακράδαντα ότι, μέσα από μια καλή συνεργασία με την πολιτεία και με τα σωστά μέτρα στήριξης, η ελληνική μελισσοκομία μπορεί όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά και να ευημερήσει.

Ευχόμαστε σε όλους τους συναδέλφους παραγωγούς και σε όλους τους αναγνώστες καλή χρονιά, με υγεία και προκοπή!

ΧΑΡΗΣ ΜΑΥΡΑΚΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΑΠΟΣΤΑΓΜΑΤΩΝ
& ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΩΝ ΠΟΤΩΝ (ΣΕΑΟΠ)

Η πολιτεία πρέπει να προχωρήσει άμεσα στον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που διέπει τα αποστάγματα

Μετά το 2022, μια χρονιά στην οποία είδαμε αυξήσεις σε όλα τα μεγέθη του κλάδου των αλκοολούχων ποτών (παραγωγή, εξαγωγές, κατανάλωση), αισθανόμαστε υπερήφανοι που η ελληνική παραγωγή έδειξε ανθεκτικότητα το 2023, διατηρώντας τη δυναμική της πορεία εν μέσω υψηλού πληθωρισμού, αύξησης του λειτουργικού κόστους παραγωγής, των αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων και της πληθώρας κανονιστικών διατάξεων.

Όπως δείχνουν τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Γενικού Χημείου του Κράτους, τα οποία επεξεργάστηκε ο ΣΕΑΟΠ, οι καταναλωτές φαίνεται να στρέφονται προς το εμφιαλωμένο τσίπουρο, που παράγεται με συγκεκριμένες προδιαγραφές, αναγνωρίζοντας την ποιότητά του, αλλά περισσότερο νιώθοντας πιο ασφαλείς ως προς τη διασφάλιση της υγείας τους. Διαπιστώνουμε αλλαγή νοοτροπίας της κοινωνίας. Το καταναλωτικό κοινό εκτιμά την ποιότητα των επώνυμων αλκοολούχων ποτών που παράγονται από συστηματικούς επίσημους αποσταγματοποιούς, έναντι των ανώνυμων χύμα προϊόντων και συνειδητοποιεί ότι τα ελληνικά αλκοολούχα ποτά ουδόλως υστερούν των αλκοολούχων ποτών προελεύσεως εξωτερικού.

Πλέον, τα ελληνικά αποστάγματα δεν έχουν εποχικότητα ούτε θέση μόνο σε ταβέρνες, έχουν κερδίσει δικαιωματικά τη θέση τους σε premium κάβες και στην ελληνική bar σκηνή και ταξιδεύουν την ελληνική κουλτούρα και παράδοση στο εξωτερικό, μέσω του τουρισμού.

Ωστόσο, καθώς οι προοπτικές για το 2024 ήταν λιγότερο αισιόδοξες, πρέπει άμεσα να γίνουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις του νομοθετικού πλαισίου της ελληνικής ποτοποιίας/αποσταγματοποιίας, σύμφωνα με το ενωσιακό πλαίσιο, και να ληφθούν μέτρα στήριξης της εξωστρέφειας του κλάδου της ελληνικής παραγωγής αποσταγμάτων, που θα λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές του ανάγκες, για να μπορέσει να αντεπεξέλθει στις βραχυπρόθεσμες και μεσομακροπρόθεσμες προκλήσεις. Η πολιτεία θα πρέπει να προχωρήσει στον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που διέπει τα αποστάγματα, με έμφαση στη διαδικασία που καθορίζει την επαλήθευση της παλαίωσης, με γνώμονα τη μείωση της γραφειοκρατίας, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, την εξυγίανση του ανταγωνισμού και τη διασφάλιση της ποιότητας και της αυθεντικότητάς τους και θεσμοθετώντας άμεσα τις αναγνωρισμένες ομάδες παραγωγών που έχουν τις γνώσεις και την εμπειρία για τη λειτουργία της συγκεκριμένης αγοράς.

Θα ήταν θετική η στήριξη των επιχειρήσεων της ευρύτερης αλυσίδας εφοδιασμού αλκοολούχων ποτών, με βασικό μέτρο την αναπροσαρμογή του επιπέδου φορολόγησης των αλκοολούχων ποτών στον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε βάθος τριετίας (2025–2027).

Δεν πρέπει να παραλείψουμε τη θετική εξέλιξη της Θέσπισης Σήματος Επισκέψιµου Αποσταγματοποιείου – Ποτοποιείου με νόμο του υπουργείου Τουρισμού (Ιούλιο 2024) και την αποδοχή από το υπουργείο Οικονομικών της πρότασής μας για τη δημιουργία Εθνικού Συμβουλίου Αποσταγμάτων. Τέλος, ένα ζήτημα που παρακολουθεί με προσοχή ο κλάδος των ευρωπαϊκών αλκοολούχων ποτών είναι η πολιτική της ΕΕ σε σχέση με την κατανάλωση αλκοόλ, που έχει αλλάξει άρδην και κινείται ξεκάθαρα στην κατεύθυνση της «απαγόρευσης» της κατανάλωσής του και όχι σε δράσεις ενημέρωσης της υπεύθυνης κατανάλωσης αλκοόλ.

Εδώ θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι ο κλάδος της παραγωγής αλκοολούχων ποτών, όσον αφορά την προώθηση των προϊόντων μας, δείχνει αυξημένη προσοχή και ευαισθησία και τα μέλη του ΣΕΑΟΠ δεσμεύονται να προάγουν τις μάρκες τους υπεύθυνα, προβάλλοντας πρότυπα λελογισμένης κατανάλωσης με βάση μία σειρά από κανόνες υπεύθυνου marketing τους οποίους έχει υιοθετήσει και το Συμβούλιο Ελέγχου & Επικοινωνίας (ΣΕΕ), που πρόσφατα επικαιροποιήθηκε, συμπεριλαμβάνοντας κατευθύνσεις για τα social media και τους influencers τους.

Καλές γιορτές, απολαμβάνοντας τα ελληνικά αποστάγματα με «μέτρο» και «υπευθυνότητα»!

ΝΙΚΟΣ ΠΑΥΛΟΝΑΣΙΟΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΝΕΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ (ΠΕΝΑ)

Πρέπει επιτέλους στη χώρα μας να υπάρξει μια εθνική αγροτική στρατηγική σε βάθος δεκαετίας

Τη χρονιά που μόλις έφυγε ζήσαμε τα κατάλοιπα που άφησε ο Daniel και ο Elias, ενώ οι καταστροφικές συνέπειες από τις πυρκαγιές σε όλη τη χώρα φάνηκαν φέτος στις αποδόσεις των καλλιεργειών μας. Συνάμα, με τα αλλεπάλληλα κρούσματα της πανώλης και της ευλογιάς στην κτηνοτροφία, ελπίζω να μη φτάσουμε σε σημείο να έχουμε έλλειψη σε προϊόντα και αύξηση τιμών.

Οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι είμαστε αντιμέτωποι με πολλά, έχουμε επιφορτιστεί με πάρα πολλά από τη νέα ΚΑΠ, που είναι πολύ δύσκολα εφαρμόσιμη λόγω της έλλειψης πόρων, του τεράστιου κόστους παραγωγής, της μείωσης των τιμών των προϊόντων μας, την κλιματική αλλαγή, την έλλειψη υποδομών, την τεράστια γραφειοκρατία και συνάμα την περίφημη συμφωνία Mercosur, που μόνο εμείς ως ΠΕΝΑ έχουμε ασχοληθεί και, αν υπογραφεί, θα είναι καταστροφική για τους Ευρωπαίους αγρότες.

Επιπλέον, αυτό που εισπράττουμε ως οργάνωση είναι η μεγάλη μείωση του αγροτικού πληθυσμού. Θέλουμε νέους στην ύπαιθρο, αφού μία θέση στον αγροτικό τομέα δίνει 4-5 θέσεις στην οικονομία της χώρας. Στην ΠΕΝΑ, θεωρούμε την επόμενη δεκαετία πάρα πολύ κρίσιμη και πρέπει πάση θυσία ψηλά στην ατζέντα να είναι οι νέοι αγρότες και η αγροτική παραγωγή.

Στο φετινό μας συνέδριο, που διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο στην Καλαμάτα, θέσαμε όλους τους προβληματισμούς μας. Επίσης, στις Βρυξέλλες, όπου πρόσφατα παρευρέθηκα στο 10ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Νέων Αγροτών, είχα την ευκαιρία να θέσω όλους αυτούς τους προβληματισμούς και στον νέο επίτροπο Γεωργίας, Κρίστοφ Χάνσεν, ο οποίος από μέρους του έδειξε πως γνωρίζει τον τομέα και θέλει να αλλάξει πράγματα και στη νέα ΚΑΠ προς όφελος των αγροτών.

Να αναφέρω ακόμα πως πρέπει επιτέλους στη χώρα μας να υπάρξει μια εθνική στρατηγική στον αγροτικό τομέα σε βάθος τουλάχιστον δεκαετίας. Πρέπει επιτέλους να αναγνωριστεί η δραστηριότητά μας και να μην ξεχνάμε ότι οι αγρότες φέρνουν τα τρόφιμα στο πιάτο μας και δεν αμείβονται για αυτό. Για κάθε 100 ευρώ που δαπανούμε για αγροτικά προϊόντα, μόνο τα 8 ευρώ φτάνουν στον παραγωγό. Καταλαβαίνετε για τι ψαλίδα μιλάμε, αφού -16% είναι το εισόδημα των αγροτών στη χώρα μας την περίοδο 2023-2024.

Σίγουρα δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι. Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι θέλουμε γεωργούς και κτηνοτρόφους στη χώρα και ότι θέλουμε ζωντανή ύπαιθρο και ζωντανά χωριά. Ας μας απαντήσει κάποιος, λοιπόν: Θέλουμε να τρώμε υγιεινά τρόφιμα ή προτιμάμε να καταναλώνουμε τρόφιμα εργαστηρίου; Η ΠΕΝΑ, πάντα μπροστά στις προκλήσεις, για τη νέα χρονιά θα διοργανώσει πολλές ενημερώσεις σε όλη τη χώρα.

Φτιάχνουμε νέες Ενώσεις Νέων Αγροτών και μέσα στο 2025 θα γίνουν και οι εκλογές μας. Με ευχολόγια δεν μπορούμε να συνεχίσουμε. Για τον λόγο αυτόν, απαιτούμε σεβασμό και αναγνώριση.

Εύχομαι καλές γιορτές σε όλους με υγεία, ευτυχία και μία εύφορη, δημιουργική και πλούσια χρονιά!

ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΚΟΡΔΟΠΑΤΗΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (ΚΕΟΣΟΕ)

Έτος ορόσημο το 2024 για την αμπελοκαλλιέργεια στη χώρα μας

Το 2024 αποτέλεσε έτος ορόσημο για την αμπελοκαλλιέργεια στη χώρα μας, αφού η ΚΕΟΣΟΕ, η ΕΔΟΑΟ και το ΥΠΑΑΤ διοργάνωσαν Συνέδριο Αμπελουργίας, με θέμα τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού κλάδου. Στο συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στα Ιωάννινα στις 23 και 24 Μαΐου, συμμετείχαν 151 εκπρόσωποι φορέων του κλάδου, της επιστημονικής κοινότητας, της αυτοδιοίκησης και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Τα συμπεράσματα του συνεδρίου, που αποδίδουν το περιεχόμενο των εργασιών του, αφορούσαν:

• Την αντιμετώπιση των αιτίων που οδηγούν στη διαχρονική και συνεχή μείωση των εκτάσεων αμπελοκαλλιέργειας.
• Την άρση του αδιεξόδου στο οποίο έχει οδηγηθεί ο ελληνικός αμπελώνας, εξαιτίας του ακραίου κατακερματισμού του.
• Την απουσία κερδοφορίας στα αποτελέσματα των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων, που οφείλεται:

1. Στις χαμηλές τιμές εξαγοράς της σταφυλικής παραγωγής, σε όμοια επίπεδα με αυτά της δεκαετίας του 1990.
2. Στο δραματικά αυξημένο κόστος παραγωγής της τελευταίας τετραετίας, ιδιαίτερα εξαιτίας των διαδοχικών κρίσεων, συμπεριλαμβανομένης και της κλιματικής.
3. Στην απουσία αποτελεσματικών πολιτικών, αλλά και στην απροθυμία των κατόχων αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων να ενταχθούν σε συλλογικά σχήματα, ώστε να δημιουργηθούν οικονομίες κλίμακος και να αντιμετωπισθεί εν μέρει το πρόβλημα του κατακερματισμού.

• Την παραοικονομία, που είναι παρούσα και καταλυτική, και η οποία αναιρεί κάθε δυνατότητα ρύθμισης των τιμών με βάση τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης.
• Τις ανεπαρκείς διαδικασίες πιστοποίησης και ελέγχου της πρώτης ύλης, που απορρέει, εκτός των άλλων, από την έλλειψη αξιοπιστίας και την ασυμφωνία των βάσεων δεδομένων που παρακολουθούν τον πρωτογενή τομέα (Αμπελουργικό Μητρώο, ΟΣΔΕ, Δηλώσεις Συγκομιδής).
• Την έκδηλη ανάγκη υιοθέτησης νέων και καινοτόμων στρατηγικών και πολιτικών, οι οποίες θα αντιμετωπίσουν τις χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες που σχετίζονται με τη γη, τη διαδοχή, την είσοδο νέων αμπελουργών και το δικαίωμα προαγοράς, την εκπαίδευση και τους παράγοντες, εν γένει, που θα καταστήσουν την αμπελουργία βιώσιμη και ανταγωνιστική.
• Την αξιοποίηση των σύγχρονων διαθέσιμων καινοτόμων εργαλείων, που σχετίζονται με την αμπελουργία ακριβείας και τη χρήση νέων τεχνολογιών, που θα συμβάλουν στην εξοικονόμηση πόρων και θα την καταστήσουν παραγωγικότερη και ανταγωνιστικότερη.
• Την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει η ΚΑΠ 2023-2027, ιδιαίτερα στην κατεύθυνση:

1. Της εισοδηματικής στήριξης των παραγωγών, της ηλικιακής ανανέωσης, του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής, της προώθησης των συλλογικών σχημάτων.
2. Της αξιοποίησης των τομεακών προγραμμάτων.
3. Του προσανατολισμού των παραγωγών και των επιχειρήσεων του κλάδου σε επενδύσεις μεγάλης κλίμακος, στα συστήματα ποιότητας ΠΟΠ και ΠΓΕ και στα ποιοτικά συστήματα διαχείρισής του.
4. Της ενίσχυσης της περιβαλλοντικής διάστασης μέσω των δράσεων των Οικολογικών Σχημάτων.
5. Της ανακατεύθυνσης των νέων αγροτών στην αμπελοκαλλιέργεια.
6. Της συμμετοχής των αμπελουργών σε συλλογικά σχήματα (ομάδες παραγωγών, οινοποιητικοί συνεταιρισμοί).

• Την αναγκαιότητα διατήρησης και ενδυνάμωσης του οικογενειακού μοντέλου παραγωγής, που αποτελεί τον κορμό των τοπικών κοινωνιών, βασισμένου, υπό τις προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν, σε ένα νέο πλαίσιο βιωσιμότητας και ανάπτυξης.

Για το 2025, προτεραιότητα του τομέα αποτελεί η εκπόνηση μελέτης για τον στρατηγικό σχεδιασμό της ελληνικής αμπελουργίας.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΣΑΣΟΕΕ)

2024, μια χρονιά προκλήσεων και ανατροπών για την ελληνική ύπαιθρο

Το 2024 αποτέλεσε μια χρονιά γεμάτη προκλήσεις και ανακατατάξεις για τον πρωτογενή τομέα και την ελληνική ύπαιθρο. Οι αγρότες και οι συνεταιριστικές οργανώσεις κλήθηκαν να διαχειριστούν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, της ενεργειακής κρίσης και των διακυμάνσεων στις διεθνείς αγορές. Ταυτόχρονα, αναδείχθηκαν σοβαρά διαρθρωτικά ζητήματα, τα οποία αποτελούν τροχοπέδη για τη βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα.

Παρά τις δυσκολίες, το πείσμα και η προσαρμοστικότητα του Έλληνα παραγωγού αναδείχθηκαν για ακόμη μία φορά, διατηρώντας ζωντανή την καρδιά της υπαίθρου μας. Ο Σύνδεσμος Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΑΣΟΕΕ) παρέμεινε στην πρώτη γραμμή, διεκδικώντας λύσεις στα προβλήματα των συνεταιρισμών και των παραγωγών, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω της ενεργής συμμετοχής του στην Cogeca (Γενική Συνομοσπονδία Αγροτικών Συνεταιρισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης).

Οι μεγάλες προκλήσεις της χρονιάς που έφυγε ήταν οι εξής:

• Κλιματική αλλαγή και καταστροφές: Οι ακραίες καιρικές συνθήκες που πλήττουν την Ελλάδα όλο και πιο συχνά επέφεραν ανυπολόγιστες ζημιές στην εγχώρια παραγωγή. Οι καταστροφές από τον Daniel και τον Ιανό στη Θεσσαλία άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους, με πολλές περιοχές να μην έχουν ακόμα αποζημιωθεί και τις πληγές να παραμένουν ανοιχτές. Πέρα από τις άμεσες συνέπειες στις καλλιέργειες και τις υποδομές, το πλήγμα στην κτηνοτροφία και τις κτηνοτροφικές μονάδες ήταν εξίσου καταστροφικό. Αυτά τα φαινόμενα μας υπενθυμίζουν τη ζωτική ανάγκη για σύγχρονα εργαλεία έγκαιρης αποζημίωσης και πρόληψης τέτοιων καταστάσεων στο μέλλον.
• Ψηφιακή μετάβαση – εκπαίδευση: Η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, όπως η γεωργία ακριβείας και τα έξυπνα συστήματα διαχείρισης, θα οδηγήσει σταδιακά σε αύξηση της παραγωγικότητας και μείωση του κόστους. Η καινοτομία αποδεικνύεται πλέον βασικός μοχλός ανάπτυξης και απαιτείται άμεσα στήριξη και επένδυση σε ψηφιακές υποδομές που είναι ανεπαρκείς στην ύπαιθρο, αλλά και εκπαίδευση, ώστε να αντιμετωπιστεί ο ψηφιακός αναλφαβητισμός, μαζί βέβαια και με τη θεσμοθέτηση δομών για διά βίου εκπαίδευση αγροτών, αλλά και συνεταιρισμένων παραγωγών. 
• Κόστος παραγωγής: Οι αυξήσεις στις τιμές ενέργειας, λιπασμάτων και ζωοτροφών επηρέασαν δραματικά τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων, ενώ πολλοί παραγωγοί αναγκάστηκαν να περιορίσουν την παραγωγή τους ή να αναθεωρήσουν τις καλλιέργειές τους.
• Έλλειψη εργατών γης: Η έλλειψη 70.000-80.000 εργατών γης έφερε σε αδιέξοδο τη συγκομιδή βασικών προϊόντων, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν καλλιέργειες, όπως η ελιά και τα φρούτα. Οι διαδικασίες μετάκλησης εργατών από τρίτες χώρες παραμένουν αργές και αναποτελεσματικές, αφήνοντας τους αγρότες χωρίς το απαραίτητο προσωπικό.
• Καθυστερήσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ και επιδοτήσεις: Ο ΟΠΕΚΕΠΕ βρέθηκε σε κρίση, με σημαντικές καθυστερήσεις στις πληρωμές και δυσλειτουργίες στο ΟΣΔΕ. Η επιτροπεία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα πρόστιμα 200 εκατ. ευρώ υπογραμμίζουν τη σοβαρότητα της κατάστασης.
• ΕΛΓΑ: Ο κανονισμός του ΕΛΓΑ χρειάζεται ριζική αναθεώρηση. Οι παραγωγοί που πλήττονται από ακραία καιρικά φαινόμενα δεν αποζημιώνονται έγκαιρα, ενώ πολλές ζημιές δεν καλύπτονται καν. Το 2024 ανέδειξε την ανάγκη ενός πιο ευέλικτου και αποτελεσματικού συστήματος αποζημιώσεων.
• Αθέμιτος ανταγωνισμός: Οι ελλιπείς έλεγχοι στις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων οδηγούν σε αθέμιτο ανταγωνισμό, πλήττοντας την ελληνική παραγωγή και αλλοιώνοντας το εμπορικό ισοζύγιο.
• Δημογραφική γήρανση – εγκατάλειψη της υπαίθρου: Η ελληνική ύπαιθρος συνεχίζει να γερνά και να ερημώνεται, καθώς οι νέοι απομακρύνονται από τη γεωργία, αφήνοντας πίσω έναν αγροτικό πληθυσμό που συρρικνώνεται.
• «Κόκκινα» δάνεια και servicers: Η μεταφορά των «κόκκινων» δανείων των αγροτών και των συνεταιρισμών σε fund μέσω servicers, χωρίς καμία πρόνοια προστασίας, απειλεί με αφελληνισμό της αγροτικής γης. Συνεταιριστικές εγκαταστάσεις και πολύτιμες εκτάσεις κινδυνεύουν να περάσουν σε ξένα χέρια, αποδυναμώνοντας την εγχώρια παραγωγή.
• Απουσία στρατηγικού σχεδιασμού: Ο πρωτογενής τομέας στερείται ολοκληρωμένου εθνικού σχεδιασμού και τομεακών στρατηγικών για βασικά προϊόντα και τομείς, όπως η ελαιοκαλλιέργεια, η κτηνοτροφία, η αλιεία, η μελισσοκομία και οι λαϊκές αγορές.

Κάποια ενδεικτικά προβλήματα σε στρατηγικούς τομείς είναι τα εξής:

• Ελαιοκαλλιέργεια: Η ελληνική ελαιοκαλλιέργεια βρίσκεται αντιμέτωπη με την κλιματική αλλαγή, την παρατεταμένη ανομβρία, που έπληξε σχεδόν το σύνολο της χώρας, τις έντονες διακυμάνσεις στις τιμές ελαιολάδου και τις αυξημένες εισαγωγές στην ΕΕ χαμηλότερης ποιότητας από τρίτες χώρες. Η ελαιοκαλλιέργεια αποτελεί βασικό πυλώνα της ελληνικής γεωργίας και της τοπικής οικονομίας σε πολλές περιοχές της χώρας και η στήριξή της είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της υπαίθρου. Για τον λόγο αυτόν, οφείλουμε στη νέα προγραμματική περίοδο της ΚΑΠ να αναδείξουμε έμπρακτα τη σημασία της.
• Κτηνοτροφία: Οι κτηνοτρόφοι βρίσκονται αντιμέτωποι με αυξημένο κόστος ζωοτροφών, έλλειψη βοσκότοπων και απουσία στήριξης ενόψει των προβλημάτων με την πανώλη και την ευλογιά. 
• Αλιεία: Ο περιορισμός των αλιευτικών ζωνών, η είσοδος επικίνδυνων ειδών σε θαλάσσιες περιοχές και η έλλειψη κρατικής στήριξης πλήττουν τους αλιείς, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του κλάδου.
• Μελισσοκομία: Η μείωση των πληθυσμών μελισσών λόγω ασθενειών και η αθέμιτη εισαγωγή φθηνού μελιού από τρίτες χώρες αποδυναμώνουν την ελληνική μελισσοκομία.

Ατενίζοντας το 2025 με αισιοδοξία και ρεαλισμό

Το 2025 φέρνει νέες ευκαιρίες και προκλήσεις. Οι στόχοι μας παραμένουν ξεκάθαροι:

1. Αναβάθμιση των υποδομών: Επενδύσεις σε αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα είναι απαραίτητες για την προστασία της παραγωγής.
2. Αναθεώρηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ: Ένα σύγχρονο, δίκαιο και ταχύ αποζημιωτικό σύστημα είναι κρίσιμο.
3. Ψηφιακός εκσυγχρονισμός ΟΠΕΚΕΠΕ: Ο Οργανισμός πρέπει να λειτουργεί με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα.
4. Κίνητρα για Νέους Αγρότες: Χρειάζεται ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού και προσέλκυση νέων ανθρώπων στον πρωτογενή τομέα.
5. Ενίσχυση του συνεργατισμού: Η στήριξη των συνεταιρισμών αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης της υπαίθρου.
6. Προστασία της αγροτικής γης: Ρυθμίσεις για την αποτροπή κατασχέσεων και μεταβιβάσεων γης και εγκαταστάσεων από ξένα funds είναι αναγκαίες. Άμεση ανάγκη για ευνοϊκό πλαίσιο ρυθμίσεων.
7. Στελέχωση ελεγκτικών μηχανισμών και υπηρεσιών των φορέων που εμπλέκονται με τον πρωτογενή τομέα με παράλληλη υιοθέτηση σύγχρονων ψηφιακών μέσων. 

Συνεχίζουμε μαζί!

Ο ΣΑΣΟΕΕ δεσμεύεται να συνεχίσει να διεκδικεί λύσεις για τα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα και να προασπίζεται τα συμφέροντα των αγροτών και των συνεταιρισμών. Μέσα από τη συμμετοχή μας στην Cogeca, αναδεικνύουμε τα προβλήματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πιέζοντας για πολιτικές που στηρίζουν πραγματικά την ελληνική ύπαιθρο.