Λιγότερο από ένας μήνας απομένει έως την εκλογική αναμέτρηση της 26 Μαΐου, οπότε και οι πολίτες των κρατών-μελών της Ευρώπης θα προσέλθουν στις κάλπες αναδεικνύοντας τα κατάλληλα πρόσωπα για την εκπροσώπηση των χωρών τους σε επίπεδο ΕΕ. Η νέα αυτή θητεία, εκτός από ένα σύνολο σημαντικών ζητημάτων σε διάφορους τομείς της ευρωπαϊκής πραγματικότητας, κρίνεται καθοριστική και για το μέλλον του πρωτογενούς τομέα της Γηραιάς Ηπείρου, καθώς οι αποφάσεις που θα ληφθούν στο πλαίσιό της, θα χαράξουν την πορεία για το μέλλον της αγροτικής πολιτικής μετά το 2020.
Για το διάστημα που ακολουθεί έως και την ημερομηνία διεξαγωγής των ευροεκλογών, η «ΥΧ» φιλοξενεί άρθρα υποψηφίων ευρωβουλευτών για τα κρίσιμα ζητήματα που άπτονται της αγροτικής παραγωγής και του πρωτογενούς τομέα, μέσω και των προτεραιοτήτων που οι ίδιοι θέτουν για τη νέα ΚΑΠ.
Ακολουθεί ο πρώτος “διάλογος” για τα κρίσιμα σημεία και τις προτεραιότητες ενόψει της νέας ΚΑΠ, μεταξύ των Σπύρου Δανέλλη, βουλευτή Ηρακλείου και υποψηφίου ευρωβουλευτή «ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία» και Μανώλη Κεφαλογιάννη, επικεφαλής της ΚΟ των ευρωβουλευτών της ΝΔ, υποψηφίου ευρωβουλευτή.
«Οι προτεραιότητές μου αν εργαστώ ξανά για τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ»
του Σπύρου Δανέλλη, βουλευτή Ηρακλείου και υποψήφιου ευρωβουλευτή «ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία»
Την περίοδο 2009 – 2014, ως μέλος της Επιτροπής Γεωργίας & Ανάπτυξης της Υπαίθρου, εργάστηκα για τη μεγάλη αναθεώρηση της «Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2014 – 2020».
Σε στενή συνεργασία με τον άλλο Έλληνα-μέλος της Επιτροπής, Γ. Παπαστάμκο, και σε συνεχή συνεννόηση με τους υπόλοιπους συναδέλφους, κυρίως από τις χώρες του Νότου, καταφέραμε να επηρεάσουμε σε σημαντικό βαθμό τον σχεδιασμό της, σύμφωνα με τα ελληνικά συμφέροντα.
Ως μεγαλύτερη επιτυχία μου θεωρώ την τροποποίηση του ορισμού των χορτολιβαδικών εκτάσεων στον Κανονισμό. Συγκεκριμένα, ο αρχικός ορισμός που ανταποκρινόταν στις χορτολιβαδικές εκτάσεις της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης τροποποιήθηκε, ώστε να συμπεριλάβει και τις ξυλώδεις και θαμνώδεις των μεσογειακών χωρών. Αυτό βέβαια αύξησε σημαντικά το ποσό των άμεσων ενισχύσεων, τόσο για τη χώρα, όσο και για τους δικαιούχους.
Η ΚΑΠ μετά το 2020, κορυφαία προτεραιότητα του επόμενου Ευρωκοινοβουλίου
Είναι γνωστό, όμως, πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην τρέχουσα θητεία του δεν ολοκλήρωσε τη διαδικασία της 1ης ανάγνωσης του νομοθετικού πακέτου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ΚΑΠ 2021-2027.
Αυτήν τη στιγμή, έχουμε στα χέρια μας μόνο τις πολύ πρόσφατα εγκεκριμένες εκθέσεις της Επιτροπής Γεωργίας και της Επιτροπής Περιβάλλοντος, αλλά όχι ψήφισμα από την Ολομέλεια του οργάνου, άρα όχι «επίσημη» θέση. Συνεπώς, η διαμόρφωση της ΚΑΠ μετά το 2020 θα αποτελέσει κορυφαία προτεραιότητα για το επόμενο Ευρωκοινοβούλιο. Και αν οι Έλληνες πολίτες μου κάνουν την τιμή της εκπροσώπησής τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα προσπαθήσω να συνεχίσω το έργο που άφησα στην Επιτροπή. Στο νέο Κοινοβούλιο που θα προκύψει επιβάλλεται για τη χώρα μας, κατ’ αρχάς, η διασφάλιση ενός πιο ενεργού ρόλου στην Επιτροπή Γεωργίας (AGRI). Δυστυχώς, η ελληνική παρουσία στην AGRI την τρέχουσα 5ετία δεν υπήρξε αποτελεσματική.
Επιβάλλεται, λοιπόν, μια ενεργότερη εκπροσώπηση, ώστε αφενός να υπερασπιστούμε αποτελεσματικότερα την ελληνική γεωργία, διασφαλίζοντας μία ΚΑΠ, όσο το δυνατόν πιο απλή στην εφαρμογή και αποτελεσματική για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των παραγωγών μας, και αφετέρου να υπερασπιστούμε συνολικά την ευρωπαϊκή γεωργία, αποφεύγοντας το σενάριο μίας κατακερματισμένης ΚΑΠ πολλών ταχυτήτων.
Και όλα αυτά, στη σκιά ενός ζοφερού σεναρίου περαιτέρω μείωσης της χρηματοδότησης της ΚΑΠ, δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγείται τη μείωση των κονδυλίων κατά 5% σε ονομαστικές τιμές, μια μείωση που αναμένεται να φτάσει μέχρι και 15% σε τρέχουσες τιμές.
Κρίσιμα ζητήματα, εξωτερική σύγκλιση και ψηφιακός μετασχηματισμός
Όμως, και σε σχέση με τα θέματα ειδικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα, σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό της ΚΑΠ, είναι εκείνο της εξωτερικής σύγκλισης. Πρόκειται για ένα ζήτημα που πρέπει να παρακολουθούμε προσεκτικά, ώστε να μην έχουμε εκπλήξεις από την προώθηση σεναρίων, που επικεντρώνονται στην «τιμωρία» χωρών όπως η δική μας, υπολογίζοντας τη σύγκλιση με βάση την ανά εκτάριο ενίσχυση.
Ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα, που θα κληθούμε να διαχειριστούμε στη νέα κοινοβουλευτική περίοδο, είναι αυτό του ψηφιακού μετασχηματισμού της ευρωπαϊκής γεωργίας, με απώτερο στόχο τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ γεωργού και πολίτη-καταναλωτή.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της ΚΑΠ μετά το 2020 έχει τεθεί στο επίκεντρο, ώστε να μπορέσουμε να εξισορροπήσουμε την οικονομική, την περιβαλλοντική/κλιματική και την κοινωνική διάσταση της γεωργίας.
Και αυτό θα το πετύχουμε με βάση το μότο «παράγοντας περισσότερα -και καλύτερα- με λιγότερα».
Η AGRI θα πρέπει να παρακολουθήσει στενά την εξέλιξη της εφαρμογής της συγκεκριμένης πολιτικής και να την ενισχύσει, συνεργαζόμενη στενά με τις συναρμόδιες επιτροπές, όπως και με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Στόχος είναι να
διασφαλιστεί ότι όλοι οι γεωργοί της ΕΕ θα έχουν ίσες ευκαιρίες και θα μπορέσουν να επωφεληθούν της ψηφιακής επανάστασης.
Άτυπη διελκυστίνδα μεταξύ γεωργίας και περιβάλλοντος
Ένα εξίσου σημαντικό διαδικαστικό ζήτημα, που θα προκύψει στο νέο Ευρωκοινοβούλιο, είναι η κατανομή των αρμοδιοτήτων του φακέλου της ΚΑΠ μεταξύ των Επιτροπών Γεωργίας και Περιβάλλοντος. Ήδη, στην τρέχουσα θητεία, σε μια άτυπη διελκυστίνδα, η Επιτροπή Περιβάλλοντος διεκδίκησε σθεναρά και πέτυχε ενισχυμένη αρμοδιότητα, παρά την αντίθετη γνώμη της Επιτροπής Γεωργίας.
Έτσι, είναι πολύ πιθανό να επανατεθεί το ζήτημα της πλήρους συναρμοδιότητας, ένα σενάριο που θα πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία, καθώς η εν λόγω Επιτροπή θέτει ως απόλυτη προτεραιότητα την περιβαλλοντική/κλιματική διάσταση της ΚΑΠ, αγνοώντας πλήρως την οικονομική. Αυτό που παρατηρούμε όλο και πιο έντονα τα τελευταία χρόνια είναι ότι τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη δημόσια υγεία, τη διατροφή, τους καταναλωτές, το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή βρίσκονται στην κορυφή της ευρωπαϊκής ατζέντας. Αυτό, βέβαια, από μόνο του, κάθε άλλο παρά αρνητικό μπορεί να θεωρηθεί.
Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι δημόσια υγεία/διατροφή και περιβάλλον/κλίμα τοποθετούνται σήμερα ως «ανταγωνιστές» της γεωργίας, «κατηγορώντας» την ότι με τον τρόπο που ασκείται, λειτουργεί εις βάρος τους, μία άποψη που βέβαια τροφοδοτείται και διογκώνεται από τα διεθνή και ευρωπαϊκά media.
Το ζήτημα με την έγκριση φυτοφαρμάκων, όπως η γλυφοσάτη, που εξελίχθηκε σε θεσμικό θρίλερ κατά την τρέχουσα θητεία, οι εκθέσεις/έρευνες πάσης προέλευσης και αμφίβολης εγκυρότητας που στοχοποιούν τον ευαίσθητο τομέα της κτηνοτροφίας είτε από πλευράς δημόσιας υγείας, διατροφής (κίνημα χορτοφάγων/vegans), είτε από πλευράς περιβαλλοντικής/κλιματικής «υπερευαισθησίας» («η γεωργία μολύνει»), έχουν θέσει τον γεωργικό τομέα και τους Ευρωπαίους γεωργούς στο στόχαστρο.
Το γεγονός αυτό αντανακλάται και στην άνοδο της επιρροής που έχουν αποκτήσει οι καταναλωτικές/περιβαλλοντικές ΜΚΟ στο περιβάλλον της ΕΕ, που υπό την απειλή της πανίσχυρης «κοινής γνώμης» θέτουν τον θεσμικό μηχανισμό της Ένωσης σε κατάσταση αποσταθεροποίησης, αμφισβητώντας τον ρόλο και την εγκυρότητα θεσμών όπως η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας των Τροφίμων (EFSA).
Μέσα σε αυτό το κλίμα αμφιβολίας και αμφισβήτησης των πάντων, η υπεράσπιση της ευρωπαϊκής γεωργίας αποτελεί προτεραιότητα για το επόμενο Ευρωκοινοβούλιο. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με τη λήψη υπεύθυνων αποφάσεων, που βασίζονται σε τεκμηριωμένα στοιχεία και δεν υπονομεύουν τον ρόλο της επιστήμης, ούτε «παίζουν» με τις ευαισθησίες της κοινής γνώμης.
«Στην τελική ευθεία των διαπραγματεύσεων για τη Νέα ΚΑΠ»
Δεν υπάρχει πιο επίκαιρο θεματικό αντικείμενο για την ελληνική γεωργία από αυτό
της Νέας ΚΑΠ 2021-2027, και ειδικότερα των Στρατηγικών Σχεδίων. Μετά την ψήφιση της σχετικής έκθεσης, στις 2 Απριλίου 2019, από την αρμόδια Επιτροπή Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της οποίας έχω την τιμή να είμαι αναπληρωματικό μέλος, διανύουμε την τελική ευθεία των διαπραγματεύσεων για τη νέα περίοδο.
Καταστροφικό το σενάριο της απόλυτης εξωτερικής σύγκλισης
Οι συζητήσεις για τη Μελλοντική Κοινή Αγροτική Πολιτική, δυστυχώς, βρήκαν τη χώρα μας αντιμέτωπη με τις πιέσεις των χωρών Visegrad και των χωρών της Βαλτικής, για την απόλυτη εξίσωση των στρεμματικών ενισχύσεων, τη λεγόμενη «εξωτερική σύγκλιση», και τη σημερινή κυβέρνηση παντελώς απούσα και άφωνη στα Συμβούλια Υπουργών. Αυτές οι πιέσεις δεν έπαψαν ποτέ να αποτελούν απειλή για τη χώρα μας.
Οι επιλέξιμες εκτάσεις της χώρας μας αποτελούν τη βάση για την ενεργοποίηση των επιδοτήσεων. Και είναι απαράδεκτο, λόγω και της αφωνίας της κυβέρνησης, να βρίσκονται υπό καθεστώς αβεβαιότητας και αίρεσης. Η απόλυτη εξωτερική σύγκλιση πράγματι είναι ένα καταστροφικό σενάριο για την ελληνική γεωργία, για τους Έλληνες αγρότες. Μία τέτοια αρνητική εξέλιξη θα μπορούσε να επιφέρει στους Έλληνες αγρότες μία απώλεια του εισοδήματός τους από κοινοτικές ενισχύσεις της τάξεως του 50%. Μία μείωση εισοδήματος που δεν θα τους οδηγούσε μόνο στην απόγνωση, αλλά πολύ περισσότερο στον αφανισμό.
Και ήταν εγκληματική η τροπολογία που έφερε η Ευρωπαϊκή Αριστερά, η ευρωπαϊκή πολιτική οικογένεια του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς την παραμικρή αντίδραση από πλευράς της κυβερνητικής παράταξης, με την οποία ζητούσαν η κατανομή των κοινωνικών ενισχύσεων μεταξύ των κρατών-μελών να γίνεται με πλήρη σύγκλιση μέχρι το 2027.
Ευτυχώς, με παρέμβασή μου στην ευρωπαϊκή πολιτική μας ομάδα, το ΕΛΚ, δώσαμε μια μεγάλη μάχη και, συντασσόμενοι σύσσωμοι κατά της ψήφισης της συγκεκριμένης τροπολογίας, κατορθώσαμε να την αποτρέψουμε, καταψηφίζοντάς την.Κάποιοι, απλώς έσπευσαν να κατηγορήσουν τη Νέα Δημοκρατία για «fake news».
Χρηματοδότηση της ΚΑΠ μετά το 2020
Σε ό,τι αφορά το κομβικό κεφάλαιο της χρηματοδότησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής μετά το 2020,
πάγια θέση της ΝΔ και του ΕΛΚ και θέση που έχουμε υπερψηφίσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι η ανάγκη τουλάχιστον της διατήρησης του Προϋπολογισμού για την Ευρωπαϊκή Γεωργία, καθώς μόνο μια ισχυρή ΚΑΠ εγγυάται έναν βιώσιμο αγροτικό τομέα, ικανό να ανταποκριθεί στους πολλαπλούς του ρόλους.
Ειδικά μάλιστα σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, που βιώνει αυτή την παρατεταμένη κρίση και αυτού του είδους τις υφεσιακές αντιαγροτικές πολιτικές, όπως δυστυχώς αποτυπώνονται στην κατακόρυφη πτώση του ελληνικού αγροτικού εισοδήματος, έχουμε ως ΝΔ επανειλημμένα –δυστυχώς χωρίς αποτέλεσμα– προτρέψει την κυβέρνηση να το διεκδικήσει. Γιατί είναι γνωστό ότι ο καθορισμός του ύψους της χρηματοδότησης της ΚΑΠ αποτελεί ομόφωνη απόφαση των αρχηγών κρατών, με άλλα λόγια της κυβέρνησης.
Η προοπτική απαιτεί στρατηγική
Από την άλλη πλευρά, η νέα ΚΑΠ, μέσα από τα στρατηγικά σχέδια, προσφέρει πολλές και ανεκμετάλλευτες δυνατότητες και έχει τεράστια δυνητική δυναμική στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής προοπτικής, μέσα από τη βέλτιστη αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων, των επενδύσεων, της καινοτομίας, του εκσυγχρονισμού της γεωργικής δραστηριότητας, της επιχειρηματοκεντρικής προσέγγισης. Η προοπτική,αυτή, όμως απαιτεί στρατηγική, από ανθρώπους με γνώσεις στα ευρωπαϊκά φόρα, με επαγρύπνηση στις νέες εξελίξεις, από ανθρώπους που ξέρουν να διεκδικούν.
